4.1.11

Ενότητα 3η (321B-322A)
Μετάφραση
Eπειδή όμως ο Επιμηθέας δεν ήταν και πολύ σοφός δεν πήρε είδηση ότι
ξόδεψε όλες τις ικανότητες στα άλογα ζώα· του έμενε ωστόσο
αφρόντιστο το ανθρώπινο γένος και δεν ήξερε τι να κάνει. Την ώρα που
βρισκόταν σε αμηχανία έρχεται ο Προμηθέας, για να επιθεωρήσει τη
μοιρασιά. Και βλέπει τα άλλα ζώα εφοδιασμένα με όλα και όπως τους
ταίριαζε, τον άνθρωπο όμως γυμνό και ξυπόλυτο, δίχως σκεπάσματα και
αρματωσιά. Είχε φτάσει κιόλας η ημέρα που όρισε η μοίρα να βγει και ο
άνθρωπος από τη γη στο φως του ήλιου. Καθώς ο Προμηθέας βρισκόταν
σε δύσκολη θέση, με ποιον τρόπο να σώσει το ανθρώπινο γένος, κλέβει
από τον Ήφαιστο και την Αθηνά τη σοφή τέχνη και τη φωτιά -γιατί
χωρίς φωτιά η τέχνη αυτή δεν μπορεί να γίνει κτήμα κανενός ούτε να του
σταθεί χρήσιμη- και έτσι την κάνει δώρο στον άνθρωπο.
Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν ο άνθρωπος πήρε την τέχνη που τον
βοηθά να ζήσει, αλλά δεν είχε την πολιτική τέχνη· γιατί αυτή βρισκόταν
δίπλα στο θρόνο του Δία. Όμως δεν επιτρεπόταν πλέον στον Προμηθέα
να μπει στην ακρόπολη του Δία· υπήρχαν εκεί οι φοβεροί
καστροφύλακες του Δία. Μπήκε όμως κρυφά στο συνεταιρικό εργαστήρι
της Αθηνάς και του Ηφαίστου, που μέσα εκεί ασκούσαν την τέχνη τους,
και κλέβει και του Ηφαίστου την τέχνη της φωτιάς και την άλλη, της
Αθηνάς, και τις δίνει στον άνθρωπο. Και έτσι ο άνθρωπος απόκτησε
εφόδια για να ζήσει, ο Προμηθέας όμως, όπως λένε, εξαιτίας του
Επιμηθέα σε λίγο δικάστηκε για κλοπή.

Ενότητα 3η
Μετά τη σπάταλη νομή του Επιμηθέα ο άνθρωπος παρουσιάζεται ως το
μόνο θνητό ον που στερείται δεξιοτήτων και δημιουργικών ιδιοτήτων. Ο
Επιμηθέας βρίσκεται σε αμηχανία διότι δεν προνόησε να δώσει στον
άνθρωπο ούτε τις βασικές ‘δυνάμεις’, οι οποίες θα χρησίμευαν ως μέσο
συντήρησης και διαιώνισής του. Ο ρόλος του Προμηθέα. Η ειμαρμένη
ημέρα ωθεί τον προνοητικό θεό στην κλοπή των δώρων που θα
διατηρήσουν στη ζωή το γένος των ανθρώπων. Πρώτο του μέλημα η
χορήγηση των αναγκαίων μέσων συντήρησης αλλά όχι μόνον. Η έντεχνος
σοφία (ο όρος μάλλον υποδεικνύει την πνευματική υπεροχή και την
ικανότητα της εφεύρεσης, καθώς και τις πρακτικές, κατασκευαστικές
δεξιότητες) είναι δωρεά που υπερέχει σε σύγκριση με τις απλές
χορηγήσεις του Επιμηθέα στα ζώα.
Η λέξη εὐπορία δείχνει την ποιότητα αυτής της δωρεάς. Πρόκειται
για το δεύτερο σκαλί της θεϊκής χορηγίας: ο άνθρωπος είναι ικανός
πλέον να προστατευθεί από τη φύση αλλά και να δημιουργήσει τεχνικό
πολιτισμό. Δεν μπορεί πάντως να αντιτάξει και αποτελεσματική άμυνα
κατά των φυσικών εχθρών του ούτε και να συγκροτήσει πολιτική
κοινωνία. Όμως η έντεχνος σοφία και το πυρ θα υποδείξουν, στη
συνέχεια της αφήγησης του Πρωταγόρα (βλ.4η εν.), τη συγγένεια του
ανθρώπου με τους θεούς, καθώς και το άμεσο αποτέλεσμα αυτής της
συγγένειας που είναι η πίστη στους θεούς και η εφεύρεση της γλώσσας.
Το βασικό πάντως αγαθό με το οποίο ο άνθρωπος θα καταστεί ικανός να
οργανώσει ένα σύστημα πολιτικής διοίκησης και να θεσπίσει νόμους δεν
περιλαμβάνεται στην προμηθεϊκή δωρεά. Ο Πρωταγόρας στον μύθο του
προετοιμάζει την ύψιστη δωρεά, η οποία δεν μπορεί να προέρχεται από
κανέναν άλλον παρά μόνον από τον ύπατο των θεών, τον Δία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου