Γ. ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ  ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ (1880-1909)

1. ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

1875-1880: μεταβατική περίοδος

1875-1879: εκλογές > κανένα κόμμα δεν κερδίζει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

1884: δύο μεγάλα κόμματα (Τρικούπης – Δεληγιάννης): ελέγχουν το 92,2% των εδρών στο Κοινοβούλιο.

·         θεμελιώθηκε

α) το κοινοβουλευτικό σύστημα

β) ο δικομματισμός

ΚΟΜΜΑ ΤΡΙΚΟΥΠΗ:

συστηματικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της χώρας από το 1875:

 > κοντά στις αντιλήψεις του Κουμουνδούρου

‰        προέβλεπε:

1. συγκρότηση κράτους δικαίου.

2. εξορθολογισμό της διοίκησης με:

α. καθορισμό προσόντων δημοσίων υπαλλήλων

β. περιορισμό ευνοιοκρατίας

3. ανάπτυξη οικονομίας (ενίσχυση κυρίως της γεωργίας).

4. βελτίωση άμυνας.

5. βελτίωση υποδομής (κυρίως του συγκοινωνιακού δικτύου).

‰        Για την υλοποίησή του έγιναν:

1. οργανωτικές μεταβολές.

2. βελτίωση οικονομικών του κράτους με:

α. αύξηση φόρων.

β. σύναψη δανείων.

3. παροχή κινήτρων στην ιδιωτική πρωτοβουλία με στόχο τις επενδύσεις.

‰        Αποτέλεσμα:

1.εξάντληση φορολογουμένων.

2. υπερβολική επιβάρυνση προϋπολογισμού.

3. πτώχευση 1893.

Η αντίληψη για το ρόλο του κράτους πριν και μετά το 1870

‰        Μέχρι το 1870

1. το κράτος αποτελούσε τον κύριο εργοδότη.

2. εξασφάλιζε θέσεις εργασίας στο δημόσιο.

3. εξασφάλιζε δυνατότητα κοινωνικής ανέλιξης (στους ανώτατους λειτουργούς του εξασφάλιζε το υψηλότερο εισόδημα).

‰        Μετά το 1870

1. νέες συνθήκες από τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας

2. δημιουργήθηκαν κοινωνικά στρώματα που ζητούσαν λήψη μέτρων για την προώθηση των συμφερόντων τους.

3. φορέας των παραπάνω αιτημάτων υπήρξε ο Χαρίλαος Τρικούπης.

Ø  βουλευτές αντίθετοι με την πολιτική του Τρικούπη συσπειρώθηκαν γύρω από το Θ. Δηλιγιάννη.

Ο ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΤΟΥ:

1. εξέφραζε πολιτικές ιδέες αντίθετες από εκείνες του Τρικούπη.

2. δεν αποδεχόταν το χωρισμό των εξουσιών.

3. στόχευε στη συγκέντρωσή και τον έλεγχό τους από το κόμμα.

4. πρόβαλλε το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης με:

α. μείωση φόρων.

β. παροχή ευκαιριών στους προστατευόμενους του για την κατάληψη δημοσίων θέσεων.

Ø  εδάφη Θεσσαλίας: κυριαρχούσε η μεγάλη ιδιοκτησία.

1. προσπάθησε να χορηγήσει γη στους αγρότες.

2. έλαβε μέτρα για τη βελτίωση της θέσης τους ενώ οι τρικουπικοί υποστήριζαν τους μεγαλογαιοκτήμονες.

4. επέκρινε το κόστος τους εκσυγχρονισμού

#  ενώ ο Τρικούπης

α. θεωρούσε το κράτος μοχλό της οικονομικής ανάπτυξης

β. επιδίωκε τον εκσυγχρονισμό με κάθε κόστος.

γ. υποστήριζε ένα κράτος κοινωνικής αλληλεγγύης

5. απεχθανόταν το τυχοδιωκτικό χρηματιστικό κεφάλαιο

6. υποστήριζε μια αργή οικονομική ανάπτυξη βασισμένη σε παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες.