ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Γ’  ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΛΑΤΩΝΟΣ «ΠΟΛΙΤΕΙΑ»

ΕΝΟΤΗΤΑ 13

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ

1. Ο Γλαύκων υποβάλλει την ένσταση ότι αν αναγκάσουν τους φιλοσόφους να επιστρέψουν στο σπήλαιο, θα τους αδικήσουν, αφού θα τούς αναγκάσουν να ζουν χειρότερα, ενώ μπορούν να ζήσουν καλύτερα.

α) Τι απαντά ο Σωκράτης στον Γλαύκωνα; Είναι, κατά τη γνώμη σας, πειστικό το επιχείρημα του Σωκράτη;

β) Πώς κρίνετε εσείς την άποψη του Γλαύκωνα;

2. «πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ»: Πώς δικαιολογείται η χρήση βίας από το νόμο;

3. Στα σχόλια του βιβλίου σας αναφέρεται ότι ο άριστος νομοθέτης, κατά τον Πλάτωνα (Νόμοι 722b) συνδυάζει την πειθώ με τη βία, η οποία αφορά τὸν ἄπειρον παιδείας ὄχλον. Ποιες είναι οι δικές σας σκέψεις στο θέμα αυτό;

Είναι αναγκαίο να ασκείται βία;

4. Γιατί ο Σωκράτης (και ο Πλάτων) θεωρεί δίκαιο τον εξαναγκασμό των φιλοσόφων να φροντίζουν και να φυλάττουν τους άλλους;

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ

1. Να βρείτε ετυμολογικά συγγενείς λέξεις των παρακάτω, μέσα από το κείμενο:

α. προφήτης

β. ζωτικός

γ. νομιμότητα

δ. επιμελητής

ε. αφόρητος

στ. πειθήνιος

ζ. ανέκδοτο

η. εύχρηστος

2. ἐπελάθου: α) Να προσδιοριστεί κατά ζεύγη η σημασιολογική διαφορά των ακολούθων λέξεων: λαθεμένος – αλάθητος, λαθροθηρία – λαθροχειρία, λήθη – αλήθεια. β) Να γράψετε και άλλες λέξεις της ν.ε. απλές ή σύνθετες από το ρήμα λανθάνω.

3. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με απλά ή σύνθετα θηλυκού γένους, με πρώτο συνθετικό πρόθεση και το δεύτερο το –τροπή:

α.  Έχει συσταθεί ειδική ……………… για αυτό το ζήτημα.

β. Έκανε πολλές …………………. στη διακόσμηση του χώρου.

γ. Άκουσε την ετυμηγορία για το έγκλημά που διέπραξε, απαθής, χωρίς ίχνος ……………. .

δ. Όταν η παρατήρηση λαμβάνει το χαρακτήρα ………………….., τότε αυτός που τη δέχεται δε δυσανασχετεί.

ε. Αν η αρρώστια παρουσιάσει …………………., τότε ο ασθενής εσπευσμένα πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο.

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Γ’  ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΛΑΤΩΝΟΣ «ΠΟΛΙΤΕΙΑ»

ΕΝΟΤΗΤΑ 13

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

4. σκέψαι: να προσδιορίσετε την ακριβή σημασία του ρήματος στις ακόλουθες φράσεις:

α. Σκεφτόμαστε να μετακομίσουμε σε άλλη γειτονιά.

β. Κάτι θα σκεφτείτε για να βγείτε από το αδιέξοδο.

γ. Συχνά σκέφτομαι με νοσταλγία τα μαθητικά μου χρόνια.

δ. Για σκέψου να κέρδιζες ένα τεράστιο ποσό στο λαχείο!

ε. Σκέφτηκες ποτέ πόσα παιδιά πεθαίνουν από ασιτία σε ολόκληρό τον κόσμο;

5. Αντιστοιχίστε τα αντίθετα:

1.       χεῖρον

2.       δυνατόν

3.       ἐπελάθου

4.       εὖ πράξει

5.       τῆς ὠφελίας

6.       δυνατοί

7.       ἀληθῆ

8.       δίκαια

9.       ἐπιμελεῖσθαι

        I.            ἂμεινον

     II.            ἀδύνατον

   III.            ἐμνήσθης

   IV.            κακῶς πράξει

     V.            τῆς βλάβης

   VI.            ἀδύνατοι

VII.            ψευδῆ

VIII.            ἂδικα

   IX.            ἀμελεῖν