Ν.Ε. ΓΛΩΣΣΑ Β' ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΡΓΑΣΙΑ

(Κριτήρια αξιολόγησης)

Κείμενο

Μόνιμη εργασία τέλος!

«Μόνιμη δουλειά; Ξεχάστε το. Δεν υπάρχει πλέον τέτοιος όρος. Θα έλεγα καλύτερα, σταθερή εργασία». Ο πρόεδρος του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού είναι κατηγορηματικός: οι αλλαγές που θα γίνουν στο εργασιακό τοπίο τα επόμενα χρόνια θα είναι τέτοιες, που, για να διατηρεί κάποιος την εργασία του, θα πρέπει να παρακολουθεί διαρκώς τις εξελίξεις στον τομέα του. Αλλά και η εργασία δε θα είναι αυτή που ξέραμε ως τώρα. Ώσπου να βγουν στη σύνταξη, οι εργαζόμενοι του μέλλοντος θα αναγκασθούν να αλλάξουν αρκετά επαγγέλματα. Πόσα; Εξαρτάται. Όσοι δεν έχουν σοβαρό υπόβαθρο γνώσεων θα αλλάξουν πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους επαγγέλματα. Αντιθέτως, όσοι διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις αναμένεται να μετακινούνται σε διάφορες ειδικότητες του ίδιου κλάδου απασχόλησης.

Τα τελευταία χρόνια σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, στις οποίες έχουν γίνει μελέτες για τις επιπτώσεις της συχνής αλλαγής εργασίας, έχουν προκύψει αρκετά παράδοξα. Παραδείγματος χάριν, οι εργοδότες προτιμούν να προσλαμβάνουν άτομα νεαρής ηλικίας, τα οποία είναι περισσότερο εξοικειωμένα με τις νέες τεχνολογίες, εκπαιδεύονται πιο εύκολα και αποτελούν ένα είδος «μελλοντικής επένδυσης», αφού αργότερα θα «βγάλουν» τα λεφτά που ξόδεψε γι’ αυτά ο εργοδότης τους. Αυτοί, όμως, έχουν τις μικρότερες πιθανότητες να μείνουν πολλά χρόνια στην ίδια δουλειά. Οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται στην ηλικία των 25 ετών μπορεί να προσαρμόζονται γρηγορότερα στις απαιτήσεις μιας επιχείρησης, αλλά εγκαταλείπουν τη δουλειά ευκολότερα απ’ ό,τι οι εργαζόμενοι των 50 ετών. Οι τελευταίοι δεν είναι ιδιαίτερα δεκτικοί στη συνεχή εκπαίδευση και στην απόκτηση νέων προσόντων, αλλά είναι πιο έμπειροι και αφοσιωμένοι στην επιχείρηση.

Άλλο ένα παράδοξο αφορά την επέκταση των νέων μορφών απασχόλησης, όπως η τηλεργασία. Αν και διατηρεί τα πλεονεκτήματά της, χρειάζονται δηλαδή μικρότερα γραφεία, άρα και λιγότερα κτίρια, μειώνονται οι μετακινήσεις με το αυτοκίνητο και τα έξοδα για βενζίνη, αυξάνει ωστόσο το κόστος για τη συντήρηση και την αναβάθμιση των δικτύων, καθώς και η ανάγκη για προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης. Επίσης, τίθεται υπό αμφισβήτηση η εκτίμηση ότι με τη χρήση της τεχνολογίας θα άλλαζε η ζωή των εργαζομένων, ειδικά όσων ήταν παντρεμένοι και είχαν παιδιά, αφού θα εργάζονταν στο σπίτι τους. Τελικά αποδείχτηκε ότι το σύστημα αυτό δεν είναι λειτουργικό, όταν χρειάζεται να γίνουν ξαφνικές αλλαγές στην παραγωγή και οι εργαζόμενοι δυσανασχετούν από την έλλειψη συναδελφικής συναναστροφής και «συγκατοίκησης». Μάλιστα, ορισμένες επιχειρήσεις που επανέφεραν τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά στη δουλειά είδαν την απόδοσή τους να ανεβαίνει.

Πάντως, η αυτοματοποίηση της δουλειάς αλλάζει γοργά το τοπίο της κάθε εργασίας εσωτερικά. Παραδείγματος χάριν, με την εγκατάσταση των Αυτόματων Ταμειολογιστικών Μηχανών (ΑΤΜ) μειώνονται οι απαιτήσεις σε υπαλλήλους που θα κάθονται πίσω από το ταμείο και αυξάνονται οι ανάγκες για όσους θα θέτουν σε λειτουργία και θα συντηρούν τα νέα συστήματα. Οι αλλαγές αυτές έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία μιας χώρας, γιατί, όταν χάνονται θέσεις εργασίας από το λεγόμενο «front desk»1, θα πρέπει να ενισχυθούν οι τομείς που έχουν σχέση με την υποστήριξη των νέων τεχνολογιών. Διαφορετικά, θα αυξηθούν οι εισαγωγές από άλλες χώρες, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ανεργία στις χώρες εξαγωγής, αλλά να αυξάνεται στις χώρες εισαγωγής τεχνολογίας.

1 front desk: γραμματεία, υποδοχή.

Δ. Κρουστάλλη, εφημ. Το Βήμα, 6.2.2000 (διασκευή).

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο (80 - 100 λέξεις).

Β1. Α. Με ποιο παράδειγμα αποδεικνύει η αρθρογράφος το παράδοξο των επιπτώσεων από τη συχνή αλλαγή εργασίας; Να απαντήσετε σε μια παράγραφο 60-80 λέξεων.

β.Ποια είναι, σύμφωνα με το κείμενο, τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα που παρουσιάστηκαν κατά την εφαρμογή του συστήματος της τηλεργασίας; Να απαντήσετε σε μια παράγραφο (60-80 λέξεων).

Β2.α. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου (Άλλο ένα παράδοξο...να ανεβαίνει) του κειμένου;

Β2.β. Πώς επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στη δεύτερη παράγραφο (Τα τελευταία χρόνια,...στην επιχείρηση) και την τρίτη παράγραφο (Άλλο ένα παράδοξο...να ανεβαίνει) του κειμένου;

Γ1. Να γράψετε μία πρόταση για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις/φράσεις του κειμένου με την έντονη γραφή: εξειδικευμένες γνώσεις, επένδυσης, παραγωγή, αυτοματοποίηση της δουλειάς, θέσεις εργασίας. Φροντίστε, ώστε μέσα από την πρόταση να γίνεται φανερή η σημασία της κάθε λέξης/φράσης.

Γ2.α. «Τα τελευταία χρόνια, σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, στις οποίες έχουν γίνει μελέτες για τις επιπτώσεις της συχνής αλλαγής εργασίας, έχουν προκύψει αρκετά παράδοξα»: Στο παραπάνω απόσπασμα ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί μια αναφορική ονοματική πρόταση. Να την εντοπίσετε και να την χαρακτηρίσετε είτε ως ονοματική προσδιοριστική είτε ως ονοματική παραθετική, ανάλογα με τις πληροφορίες που αυτή περιέχει σε σχέση με τον προσδιοριζόμενο όρο.

Γ2.β. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Δ. Να γράψετε μία αντώνυμη λέξη για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου με την έντονη γραφή: μόνιμη, εξειδικευμένες, προσλαμβάνουν, δεκτικοί, επέκταση.

Δ.1. Να δημιουργήσετε μία πρόταση για καθεμιά από τις αντώνυμες λέξεις που επιλέξατε, έτσι ώστε να γίνεται φανερή η σημασία τους (μπορείτε να διαφοροποιήσετε τον γραμματικό τύπο ως προς την πτώση, τον αριθμό, το γένος, το πρόσωπο, το χρόνο κ.λπ.).

Δ2. Να αιτιολογήσετε τη χρήση εισαγωγικών:

1. Στην πρώτη παράγραφο (Μόνιμη… κλάδου απασχόλησης) του κειμένου: «Μόνιμη δουλειά; Ξεχάστε το. Δεν υπάρχει πλέον τέτοιος όρος. Θα έλεγα καλύτερα, σταθερή εργασία».

2. Στην τρίτη παράγραφο (Άλλο ένα… να ανεβαίνει) του κειμένου: «συγκατοίκησης».

Ε. Να διαιρέσετε την τελευταία παράγραφο (Πάντως,...τεχνολογίας) του κειμένου σε δύο παραγράφους.

ΣΤ. Ποιες είναι, σύμφωνα με το κείμενο, οι επιδράσεις της αυτοματοποίησης στο χώρο της εργασίας; Να απαντήσετε σε μια παράγραφο 60-80 λέξεων α. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος (Τα τελευταία χρόνια,...στην επιχείρηση) του κειμένου;

ΣΤ1. Να γράψετε μία πρόταση για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις/φράσεις του κειμένου με την έντονη γραφή: εργασιακό τοπίο, υπόβαθρο γνώσεων, νέες τεχνολογίες, τηλεργασία, υψηλής εξειδίκευσης. Φροντίστε, ώστε μέσα από την πρόταση να γίνεται φανερή η σημασία της κάθε λέξης/φράσης.

ΣΤ2. «Οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται στην ηλικία των 25 ετών μπορεί να προσαρμόζονται γρηγορότερα στις απαιτήσεις μιας επιχείρησης...»: Στην παραπάνω περίοδο λόγου να εντοπίσετε την ονοματική αναφορική πρόταση και να την χαρακτηρίσετε ως προσδιοριστική ή ως παραθετική με βάση τις πληροφορίες που περιέχει η πρόταση σε σχέση με τον προσδιοριζόμενο όρο.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. [Περίληψη:

 Σύμφωνα με το κείμενο ο όρος «σταθερή εργασία» χάνεται και οι εργαζόμενοι θα πρέπει να επιμορφώνονται διαρκώς.

 Στην Αμερική οι εργοδότες προσλαμβάνουν νέους, γιατί γνωρίζουν τις νέες τεχνολογίες, εκπαιδεύονται εύκολα και αποδίδουν στη δουλειά.

 Αντίθετα οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας, γύρω στα 50, έχουν εμπειρία, αλλά δεν επιθυμούν την επιμόρφωση.

 Μια νέα μορφή εργασίας είναι η τηλεργασία. Η εργασία από το σπίτι για άλλους λόγους περιορίζει τα έξοδα της επιχείρησης, ενώ για άλλους λόγους τα αυξάνει.

 Αμφισβητούνται, όμως, οι θετικές συνέπειες για τους εργαζόμενους και μερικές εταιρείες εγκαταλείπουν την τηλεργασία.

 Η αυτοματοποίηση των εργασιών, όπως η χρήση ΑΤΜ, αφαιρεί θέσεις εργασίας.

 Οι χώρες που εισάγουν τεχνολογία κινδυνεύουν με αύξηση της ανεργίας.

Β1. Α.Η αρθρογράφος αποδεικνύει το παράδοξο των επιπτώσεων από τη συχνή αλλαγή εργασίας με το εξής παράδειγμα: Η αρθρογράφος συγκρίνει τους νέους εργαζόμενους με τους εργαζόμενους ώριμης ηλικίας και αναφέρει:

 Οι εργοδότες προσλαμβάνουν νέους εργαζόμενους, γιατί είναι εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες.

 Εκπαιδεύονται εύκολα.

 Αποδίδουν στη δουλειά προς όφελος του εργοδότη.

 Προσαρμόζονται γρήγορα στις απαιτήσεις της επιχείρησης, αλλά αποχωρούν από αυτήν πιο εύκολα.

Αντίθετα:

 Οι εργαζόμενοι ώριμης ηλικίας δεν εγκαταλείπουν εύκολα την εργασία τους.

 Δε δέχονται εύκολα να επιμορφώνονται και να βελτιώνουν τα προσόντα τους.

 Είναι πιο έμπειροι και αφοσιώνονται στην επιχείρηση.

Β. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που παρουσιάστηκαν κατά την εφαρμογή του συστήματος της τηλεργασίας

Πλεονεκτήματα:

 Χρειάζεται μικρότερη κτιριακή υποδομή.

 Είναι λιγότερα τα έξοδα για τις μετακινήσεις του προσωπικού.

Μειονεκτήματα:

 Κοστίζει περισσότερο η συντήρηση και η αναβάθμιση των δικτύων που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της επιχείρησης.

 Χρειάζεται προσωπικό με υψηλή εξειδίκευση, που κοστίζει περισσότερο και δεν είναι εύκολο να βρεθεί.

 Αμφισβητείται η εκτίμηση ότι θα βελτίωνε τη ζωή των εργαζομένων, ιδιαίτερα των παντρεμένων.

 Δεν εξυπηρετεί, όταν πρέπει να γίνουν ξαφνικές αλλαγές στην παραγωγή.

 Οι εργαζόμενοι παραπονούνται, γιατί τους λείπει η συναναστροφή με συναδέλφους.

Β2.α. Τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου (Άλλο ένα παράδοξο...να ανεβαίνει) του κειμένου:

Τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου είναι:

Θεματική περίοδος: «Άλλο ένα παράδοξο ... η τηλεργασία».

Λεπτομέρειες / σχόλια: «Αν και διατηρεί ... και ‘συγκατοίκησης’».

Κατακλείδα: «Μάλιστα, ... να ανεβαίνει».

Β2.β. Η συνοχή ανάμεσα στη δεύτερη παράγραφο (Τα τελευταία χρόνια,...στην επιχείρηση) και την τρίτη παράγραφο (Άλλο ένα παράδοξο...να ανεβαίνει) του κειμένου επιτυγχάνεται με τη χρήση της φράσης «άλλο ένα παράδοξο», με την οποία προσθέτει ένα ακόμη στοιχείο στην αποδεικτική διαδικασία που άρχισε στη δεύτερη παράγραφο.

Γ1. Προτάσεις:

 Σε όλα τα ερευνητικά κέντρα εργάζονται επιστήμονες με εξειδικευμένες γνώσεις.

 Οι πανεπιστημιακές σπουδές αποτελούν επένδυση για καλή εργασιακή σταδιοδρομία.

 Στις επιχειρήσεις υπάρχει ειδικό τμήμα που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή.

 Η αυτοματοποίηση της δουλειάς επιτρέπει την ταχύτερη διεκπεραίωση των υποθέσεων.

 Η οικονομική πολιτική των κυβερνήσεων αποβλέπει στην αύξηση των θέσεων εργασίας.

Γ2.α. Χαρακτηρισμός αναφορικής πρότασης:

«Τα τελευταία χρόνια, σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, στις οποίες έχουν γίνει μελέτες για τις επιπτώσεις της συχνής αλλαγής εργασίας, έχουν προκύψει αρκετά παράδοξα»:

Η αναφορική πρόταση «στις οποίες έχουν γίνει μελέτες για τις επιπτώσεις της συχνής αλλαγής εργασίας» είναι ονοματική παραθετική.

Γ2.β. Η αναφορική πρόταση «στις οποίες έχουν γίνει μελέτες για τις επιπτώσεις της συχνής αλλαγής εργασίας» είναι ονοματική παραθετική, γιατί δεν αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα της φράσης «σε χώρες όπως οι ΗΠΑ» που προσδιορίζει, δε διαβάζονται μαζί και χωρίζεται με κόμμα.

Β2.β. Στην πρώτη παράγραφο τονίζεται η αλλαγή που φέρνει στην εργασία η αυτοματοποίηση, όπως η χρήση των ΑΤΜ. Στη δεύτερη παράγραφο παρουσιάζονται οι επιπτώσεις στην οικονομία μιας χώρας από την αυτοματοποίηση.

Δ. Αντώνυμα

 μόνιμη: προσωρινή

 εξειδικευμένες: γενικές

 προσλαμβάνουν: απολύουν

 δεκτικοί: αρνητικοί

 επέκταση: περιορισμός

Δ1. Προτάσεις:

 Οι προσωρινές λύσεις πολλές φορές δημιουργούν προβλήματα.

 Οι πτυχιούχοι των πανεπιστημίων, μόλις τελειώνουν, έχουν συνήθως γενικές γνώσεις.

 Σε περιόδους οικονομικής κρίσης οι επιχειρήσεις απολύουν τους λιγότερο απαραίτητους εργαζόμενους.

 Πολλοί νέοι είναι αρνητικοί στην επιθυμία των γονέων τους για σπουδές.

 Η ευρωπαϊκή επιτροπή επιβάλλει περιορισμούς στη γεωργική παραγωγή.

Δ2.

«Μόνιμη δουλειά; Ξεχάστε το. Δεν υπάρχει πλέον τέτοιος όρος. Θα έλεγα καλύτερα, σταθερή εργασία»: Η φράση μέσα στα εισαγωγικά μεταφέρεται αυτούσια, για να τονιστεί η σημασία της και να μη χαθεί το ακριβές νόημά της.

2. Στην τρίτη παράγραφο (Άλλο ένα… να ανεβαίνει) του κειμένου: «συγκατοίκησης»: Τα εισαγωγικά δηλώνουν ότι η λέξη που είναι μέσα σε αυτά χρησιμοποιείται με μεταφορική σημασία

Ε. 1η παράγραφος: Πάντως, ... νέα συστήματα.

2η παράγραφος: Οι αλλαγές ... τεχνολογίας.

ΣΤ. Οι επιδράσεις της αυτοματοποίησης στο χώρο της εργασίας:

 Η αυτοματοποίηση απαιτεί από τον εργαζόμενο διαρκή ενημέρωση για ό,τι νέο παρουσιάζεται σχετικά με την εργασία του.

 Πολλοί εργαζόμενοι θα αλλάξουν πολλά επαγγέλματα στη διάρκεια της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας.

 Δίνεται η δυνατότητα εργασίας από το σπίτι.

 Η αυτοματοποίηση αλλάζει τις εσωτερική μορφή της εργασίας, όπως δείχνει η χρήση των ΑΤΜ στις τράπεζες που περιορίζει τις θέσεις εργασίας στον τομέα της υποδοχής.

 Για να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειες της αυτοματοποίησης πρέπει οι χώρες να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν νέες θέσεις στον τομέα της υποστήριξης της τεχνολογίας.

α. Τρόπος ανάπτυξης της δεύτερης παραγράφου (Τα τελευταία χρόνια, ... στην επιχείρηση) του κειμένου:

Η δεύτερη παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. Αναπτύσσεται με τη μέθοδο του παραδείγματος και της σύγκρισης και αντίθεσης.

Στη θεματική περίοδο αναφέρει ότι από τις μελέτες που έγιναν στις ΗΠΑ για τις επιπτώσεις της συχνής αλλαγής εργασίας προέκυψαν παράδοξα αποτελέσματα. Για να δηλώσει τα παράδοξα χρησιμοποιεί παράδειγμα που αφορά τα χαρακτηριστικά που λαμβάνονται υπόψη για την πρόσληψη εργαζομένων. Παρουσιάζοντας τα χαρακτηριστικά αντιπαραθέτει και συγκρίνει τα χαρακτηριστικά των νέων εργαζομένων με τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων ώριμης ηλικίας.

ΣΤ1. Προτάσεις:

 Ο ι νέοι νόμοι για το ωράριο των εργαζομένων διαμορφώνουν διαφορετικό εργασιακό τοπίο.

 Η πολύπλευρη πνευματική καλλιέργεια δημιουργεί πολύ αξιόλογο υπόβαθρο γνώσεων.

 Η γνώση των νέων τεχνολογιών αποτελεί αποφασιστικό βήμα για καλή επαγγελματική σταδιοδρομία.

 Η τηλεργασία δε δικαίωσε απόλυτα αυτούς που την εμπιστεύτηκαν.

 Στις βιομηχανίες αεροναυπηγικής εργάζονται άτομα υψηλής εξειδίκευσης.

ΣΤ2. Χαρακτηρισμός αναφορικής πρότασης:

«Οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται στην ηλικία των 25 ετών μπορεί να προσαρμόζονται γρηγορότερα στις απαιτήσεις μιας επιχείρησης...». Η αναφορική πρόταση «που προσλαμβάνονται στην ηλικία των 25 ετών» είναι ονοματική προσδιοριστική.

Η αναφορική πρόταση «που προσλαμβάνονται στην ηλικία των 25 ετών» είναι ονοματική προσδιοριστική, γιατί αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα της λέξης εργαζόμενοι που προσδιορίζει, διαβάζονται μαζί και δε χωρίζεται με κόμμα.

 

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

Στην εποχή της ταχύτητας που ζούμε οι αλλαγές είναι αναμενόμενες σε πολλούς τομείς. Έτσι, και στον εργασιακό χώρο παρατηρούνται όχι μόνο καινούργια επαγγέλματα αλλά και διαφορετικές μορφές εργασίας και σχέσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Ο λόγος γίνεται για την τηλεργασία, η οποία έχει κάνει την εμφάνισή της και στην Ελλάδα και, όπως πιστεύουν πολλοί, μπορεί όχι μόνο να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας αλλά και να αποφέρει στους εργαζομένους και στους εργοδότες μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη απ' ό,τι η συμβατική εργασία.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η τηλεργασία μπορεί να οριστεί ως η μορφή εργασίας που εκτελείται από ένα άτομο κυρίως σε ένα σημαντικό μέρος της, σε τοποθεσίες εκτός του παραδοσιακού εργασιακού χώρου, για έναν εργοδότη ή πελάτη, και η οποία περιλαμβάνει τη χρήση των τηλεπικοινωνιών και προηγμένων τεχνολογιών πληροφόρησης ως ένα ουσιαστικό και κεντρικό χαρακτηριστικό της εργασίας. Οι δύο βασικοί τρόποι τηλεργασίας είναι είτε κάποιος να είναι υπάλληλος σε έναν εργοδότη είτε ελεύθερος επαγγελματίας. Στην πρώτη περίπτωση, ο εργαζόμενος είναι μόνιμα συνδεδεμένος με το δίκτυο των εργοδοτών, η εργασιακή του ζωή είναι πολύ περισσότερο ελεγχόμενη μέσω της τεχνολογίας και έχει πολύ λιγότερη ευελιξία ως προς τον τρόπο που θα οργανώσει τον εργάσιμο χρόνο του. Στη δεύτερη περίπτωση, ο εργαζόμενος είναι πολύ περισσότερο ελεύθερος να καθορίσει τον ρυθμό εργασίας του εκτελώντας την εργασία του στον προσωπικό του υπολογιστή και συνδεόμενος μόνο όταν είναι απαραίτητο με το δίκτυο της επιχείρησης, πράγμα το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά επαγγέλματα.

Η αύξηση των τηλεργαζομένων στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα σιγά-σιγά οφείλεται στα οφέλη που υπόσχεται. Όσον αφορά τους εργαζομένους μειώνονται ο χρόνος και οι απαιτούμενες δαπάνες για τη μεταφορά τους προς και από τον χώρο εργασίας. Οι λιγότερες επαγγελματικές ανταλλαγές είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα, γιατί έχουν ως αποτέλεσμα να έχουν περισσότερο χρόνο άρα και χρήμα. Και οι εργοδότες ωφελούνται, εφόσον έχει παρατηρηθεί αύξηση της παραγωγικότητας. Από την άλλη πλευρά, όμως, η τηλεργασία έχει παρουσιάσει και αρνητικές επιδράσεις για τους εργαζομένους στο σπίτι, όπως κοινωνική απομόνωση, δυσκολίες προσαρμογής, ειδικά στον οικογενειακό χώρο, όταν υπάρχουν παιδιά, υψηλό αρχικό κόστος εξοπλισμού και κόστος πρόσβασης για τους αυτοαπασχολουμένους στην τηλεργασία, λιγότερες ευκαιρίες για προαγωγή, απώλεια προνομίων και δικαιωμάτων (π.χ. διακοπές, άδεια λόγω ασθενείας) κ.ά.

Φυσικά η τηλεργασία δεν είναι για τον καθένα. Υπάρχουν κάποια σημεία που πρέπει να προσέξουν και οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει με τον ίδιο προσεκτικό τρόπο που κάνουν την επιλογή προσωπικού να επιλέξουν ποιες δραστηριότητες θα μπορούσαν να γίνουν μέσω τηλεργασίας και ποιο προσωπικό έχει τη γνώση, την ικανότητα και τα κίνητρα, όπως επίσης και το κατάλληλο κλίμα στο σπίτι, ώστε να μπορέσει αποτελεσματικά να αποδώσει μακριά από τον χώρο εργασίας.

Όσο λάθος είναι να ισχυριστούμε ότι ο εργαζόμενος αποδίδει καλύτερα όταν εργάζεται υπό επίβλεψη 8π.μ.- 4μ.μ. στον χώρο εργασίας, άλλο τόσο είναι λάθος ο ισχυρισμός ότι η πλήρης μεταφορά της εργασίας στο σπίτι ή σε κάποιο περιφερειακό κέντρο εργασίας θα αυξήσει την παραγωγικότητα. Το βασικό κλειδί της επιτυχίας είναι η προσεκτική επιλογή και το ποσοστό μεταξύ τηλεργασίας και παραδοσιακού τρόπου εργασίας.

Από τον ημερήσιο τύπο (Διασκευή)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (80-100 λέξεις).

(μονάδες 25)

Β.1. Ποιες συνέπειες της τηλεργασίας επισημαίνονται στο κείμενο; (60-80 λέξεις)

(μονάδες 10)

2. Με ποιον/ποιους τρόπο/τρόπους αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του κειμένου.

(μονάδες 8)

3. Να γράψετε από μία συνώνυμη λέξη για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: αποφέρει, συμβατική, ευελιξία, κίνητρα, ισχυρισμός.

(μονάδες 5)

4.τηλεργασία, τεχνολογία, εργοδότη, παραγωγικότητας, ωφελούνται: με τις παραπάνω λέξεις του κειμένου να διαμορφώσετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων.

(μονάδες 10)

5.Να εντοπίσετε στο κείμενο μία πρόταση-περίοδο με ποιητική λειτουργία του λόγου και να αιτιολογήσετε τη χρήση της.

(μονάδες 2)

Γ.ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ:

Σε μία ομιλία (500-600 λέξεις) με θέμα τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τα νέα δεδομένα στον χώρο εργασίας αναλαμβάνεις να ενημερώσεις τους συμμαθητές σου για την νέα μορφή εργασίας, την τηλεργασία που περιορίζει αισθητά το φαινόμενο ανεργίας. Να εκθέσεις συγχρόνως τις συνέπειες της τηλεργασίας αλλά και να παρουσιάσεις άλλους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου της ανεργίας.

(μονάδες 40)

Ενδεικτικές απαντήσεις:

Α. Στο κείμενο ο συγγραφέας αναφέρεται σε μία νέα μορφή εργασίας, την τηλεργασία και στα χαρακτηριστικά της. Η μισθωτή συνήθως εργασία που γίνεται εκτός επαγγελματικού χώρου καθιστά απαραίτητη τη χρήση των νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Στη συνέχεια, επισημαίνει ότι αυτός ο νέος τρόπος εργασίας ωφελεί τόσο τους εργαζομένους όσο και τους εργοδότες, τονίζοντας όμως ότι κάποιες φορές επιφέρει και αρνητικές επιπτώσεις περιορίζοντας τις κοινωνικές επαφές και τα δικαιώματα των ατόμων. Συνοψίζει λέγοντας ότι αναγκαία κρίνεται η προσεκτική αντιμετώπιση και χρήση αυτής της νέας μορφής εργασίας.

(83 λέξεις)

Β1. Στο κείμενο ο συγγραφέας επισημαίνει τις επιπτώσεις, θετικές και αρνητικές που επιφέρει αυτός ο νέος τρόπος εργασίας στο άτομο. Αρχικά, μειώνεται αισθητά ο χρόνος αλλά και τα χρήματα που δαπανά για την μεταφορά του προς και από τον χώρο εργασίας του και συγχρόνως έχει λιγότερες επαγγελματικές ανταλλαγές. Επίσης, όσον αφορά τον εργοδότη έχει παρατηρηθεί ότι αυξάνεται αισθητά η παραγωγικότητα. Στον αντίποδα όμως όλων αυτών τονίζει και τις αρνητικές επιπτώσεις της τηλεργασίας για το άτομο όπως είναι η κοινωνική απομόνωση, οι δυσκολίες προσαρμογής στα νέα εργασιακά δεδομένα αλλά και το υψηλό κόστος εξοπλισμού που χρειάζεται. Τέλος, αναφέρει ως αρνητικούς παράγοντες τις λιγότερες ευκαιρίες προαγωγής αλλά και την απώλεια εργασιακών δικαιώματων.

2. Η παράγραφος αναπτύσσεται αρχικά με ορισμό, δίνοντας τον ορισμό της έννοιας της τηλεργασίας (σύμφωνα με…. χαρακτηριστικό της τηλεργασίας). Στη συνέχεια αναπτύσσεται με διαίρεση καθώς επισημαίνει τους δύο τρόπους εργασίας ( οι δύο βασικοί τρόποι….. πολλά επαγγέλματα).

3. αποφέρει = αποδίδει

συμβατική = τυπική, συμπεφωνημένη

ευελιξία= ευκαμψία, προσαρμοστικότητα

κίνητρα= ερεθίσματα, αφορμές

ισχυρισμός= ποεποίθηση

4. Στον αιώνα που διανύουμε με την ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας επέρχονται πολλές αλλαγές στον χώρο της εργασίας και πολλές νέες μορφές εργασίας όπως η τηλεργασία κάνουν την εμφάνιση τους. Με αυτή τη νέα μορφή εργασίας εξυπηρετούνται και ωφελούνται τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι εργοδότες. Και αυτό γιατί από τη μία ο εργαζόμενος δεν μοχθεί τόσο και δεν χάνει χρόνο στη μεταφορά του από και προς τον χώρο εργασίας του αλλά και ο εργοδότης μειώνει τα λειτουργικά έξοδα της επιχείρησής του και συγχρόνως με περισσότερο εργατικό δυναμικό αυξάνει την παραγωγικότητα και κατά συνέπεια τα κέρδη της επιχείρησης.

5. «Το βασικό κλειδί της επιτυχίας είναι η προσεκτική επιλογή και το ποσοστό μεταξύ τηλεργασίας και παραδοσιακού τρόπου εργασίας». Χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη φράση με ποιητική λειτουργία του λόγου ο συγγραφέας ως κατακλείδα ολόκληρου του κειμένου με στόχο να προσδώσει ζωντάνια και παραστατικότητα στο λόγο του.

Γ.ΕΚΘΕΣΗ

Πρόλογος:

Αγαπητοί συμμαθητές, -τριες, κυρίες και κύριοι,

Στην εποχή που διανύουμε η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία επιφέροντας αλλαγές σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Συγκεκριμένα, στον εργασιακό χώρο οι αλλαγές στον τρόπο εργασίας αλλά και οι νέες μέθοδοι, όπως είναι η τηλεργασία, διευκολύνουν τις περισσότερες φορές τις ζωές των ανθρώπων και τροφοδοτούν με ελπίδα το μέλλον.

Κύριο μέρος:

Τηλεργασία-περιορισμός ανεργίας (1 §):

Η τηλεργασία γεννά ελπίδες απασχόλησης για κοινωνικές ομάδες που πλήττονται από το φαινόμενο της ανεργίας. Οι γυναίκες μπορούν να εργαστούν από το σπίτι συνδυάζοντας έτσι την επαγγελματική δραστηριότητα με τα οικιακά καθήκοντα και τη μητρότητα. Επίσης, τα άτομα με ειδικές ανάγκες αποκτούν την δυνατότητα αξιοποίησης των ικανοτήτων τους και αισθάνονται την αποδοχή και την αναγνώριση από την κοινωνία.

Επιπρόσθετες θετικές συνέπειες τηλεργασίας (1§):

-Εξοικονόμηση χρόνου

-Μείωση εξόδων μεταφοράς από και προς τον χώρο εργασίας

-Ελαστικό ωράριο εργασίας, συμβατό προς τις άλλες υποχρεώσεις του εργαζομένου.

Αρνητικές συνέπειες τηλεργασίας (2§):

-Απουσία έμψυχου εργασιακού περιβάλλοντος

- ταύτιση-σύγχυση ελεύθερου και εργάσιμου χρόνου

-περιορισμός δυνατοτήτων για επαγγελματική εξέλιξη

- αδυναμία συνδικαλιστικής δράσης και αγώνων για την απόκτηση των εργασιακών δικαιωμάτων

-σπατάλη χρημάτων για τον κατάλληλο επαγγελματικό προσανατολισμό

-απόκτηση δικαιωμάτων μόνο μερικής απασχόλησης και αντίστοιχη χρηματική αμοιβή.

Επιπρόσθετοι τρόποι μείωσης του φαινομένου της ανεργίας(2§) :

-Κοινωνική πρόνοια για τους ανέργους και επιδοτήσεις από το κράτος

- Καταπολέμηση της γραφειοκρατίας που προδιαθέτει αρνητικά τους εργαζομένους χάνοντας χρόνο και χρήμα σε δημόσιες υπηρεσίες

-Εξυγίανση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος

-Μείωση του ορίου συνταξιοδότησης

-Αντιμετώπιση του φαινομένου της πολυθεσίας

-Επιμόρφωση εργατικού δυναμικού-επαγγελματική εκπαίδευση των ανειδίκευτων εργατών

-Καλύτερη αξιοποίηση των κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση

-Μείωση των ωρών εργασίας ώστε να προσλαμβάνονται περισσότεροι άνεργοι στις θέσεις που δημιουργούνται

Επίλογος:

Όλα αυτά μπορούν να περιορίσουν σ' ένα σημαντικό βαθμό το πρόβλημα της ανεργίας όμως δε θα το λύσουν. Η οριστική αντιμετώπιση των προβλημάτων που διέπουν τη σύγχρονη εργασία προϋποθέτει ριζικές ανατροπές στην παιδεία και την μόρφωση που μας παρέχεται από την οικογένεια και το σχολείο αλλά και μεγάλες αλλαγές στο πολιτιστικό και κοινωνικό μας πρότυπο. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να βλέπουμε ελπιδοφόρα το μέλλον.

Σας ευχαριστώ!

Κείμενο

[Το μέλλον της εργασίας]

Η επανάσταση της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας, που διαδέχτηκε τη βιομηχανική επανάσταση, επέφερε ρηξικέλευθες1 αλλαγές στο είδος και στη σύνθεση των επαγγελμάτων. Ο ανειδίκευτος βιομηχανικός εργάτης, που αποτελούσε και τη μεγάλη μάζα της εργατικής τάξης μέχρι τα μέσα του αιώνα μας, βαίνει ραγδαία προς εξαφάνιση. Έχει ήδη εκτοπιστεί από τη σύγχρονη τεχνολογία ή έχει αντικατασταθεί από τεχνίτες ή χειριστές ηλεκτρονικών υπολογιστών και αυτοματισμού. Μετά τη μεγάλη συρρίκνωση του πρωτογενούς τομέα, της γεωργίας, μειώνεται ραγδαία και ο δευτερογενής τομέας και ειδικά η βιομηχανία. Αλλά και ο αριθμός των υπαλλήλων γραφείου, που αυξανόταν τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, σήμερα μειώνεται, ιδίως μάλιστα αν το μοναδικό τους προσόν είναι το απολυτήριο λυκείου.

Η πληροφορική αναδεικνύεται πλέον ως το κυρίαρχο όχημα που οδηγεί στο μέλλον, αφού πολυποίκιλες εφαρμογές της αντικαθιστούν εργατικό και υπαλληλικό προσωπικό. Οδεύουμε προς την εποχή στην οποία όσοι δε γνωρίζουν τουλάχιστον να χειρίζονται υπολογιστές θα θεωρούνται περίπου ως αναλφάβητοι. Οι εξελίξεις αυτές βρίσκονται στο επίκεντρο συζητήσεων που συνδέονται με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, τη μείωση της σημασίας του κράτους-έθνους και τη συρρίκνωση των θέσεων εργασίας. Οι ίδιες εξελίξεις, όπως υποστηρίζουν οι πλέον απαισιόδοξοι αναλυτές, προδικάζουν τη διατήρηση και διεύρυνση των σημερινών υψηλών ποσοστών ανεργίας που συνοδεύονται από εγκληματικότητα, βία και κοινωνικό αποκλεισμό.

Αν και το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό και αρκούντως προκλητικό, η υπόθεση του έργου του «Τέλους της εργασίας», όπως την περιγράφει ο Τζέρεμυ Ρίφκιν, ξεφεύγει από τα όρια της παρούσας εργασίας. Σε γενικές γραμμές εκτιμούμε ότι η ανθρώπινη εργασία εξαλείφεται συστηματικά από ορισμένες πλευρές της παραγωγικής διαδικασίας, ενώ σε άλλες μετεξελίσσεται και υποκαθίσταται από άτομα με υψηλότερη τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση.

Στο σύνολό της, πάντως, η απασχόληση πολύ δύσκολα μπορεί να διατηρηθεί σε επίπεδα αντίστοιχα της αύξησης του πληθυσμού, εφόσον διατηρηθούν τα ισχύοντα εβδομαδιαία ωράρια εργασίας. Γι’ αυτό και η μείωση του συνολικού χρόνου εργασίας αποτελεί ένα ορατό βήμα στο μέλλον, με την προϋπόθεση βέβαια ότι η εφαρμογή της

Γεγονός είναι ότι ο ρυθμός της τεχνολογικής αλλαγής σήμερα είναι πολύ γοργός. Αν στις αρχές του αιώνα ένα επάγγελμα ή μια ειδικότητα διαρκούσαν μια ολόκληρη ζωή, σήμερα αυτό είναι αδύνατο, αφού η τεχνολογία με την οποία συνδέονται ανανεώνεται κάθε 10-15 χρόνια. Σύμφωνα με υπολογισμούς που παρατίθενται σε επίσημα έγγραφα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα σε δέκα χρόνια από σήμερα, το 80% του τεχνολογικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται τώρα θα έχει ήδη απαρχαιωθεί, με συνέπεια, αν δεν υπάρξει εκ νέου εκπαίδευση, το 80% των εργαζομένων να διαθέτει ξεπερασμένες επαγγελματικές γνώσεις. Από τώρα μάλιστα είναι δύσκολο να βρεθούν εργαζόμενοι με ικανοποιητικά προσόντα και επαρκή ειδίκευση.

Επομένως, οι εργαζόμενοι που θα ανανεώνουν συνεχώς τις γνώσεις που διαθέτουν έχουν τις μεγαλύτερες προοπτικές απασχόλησης και υψηλών εισοδημάτων. Η γνώση ξένων γλωσσών και ειδικότερα της αγγλικής αποτελεί οπλοστάσιο για τον εργαζόμενο του μέλλοντος, εκτός από τη δεδομένη υποχρεωτική εξοικείωσή του με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Εξαιτίας των ταχύτατων εξελίξεων της τεχνολογίας και της οικονομίας, οι νέοι εργαζόμενοι θα πρέπει, επίσης, να μπορούν να συνδυάζουν την ευρύτητα των γνώσεων με την εξειδίκευση.

Θ. Κατσανέβας (2002). Επαγγέλματα του μέλλοντος και του παρελθόντος.

Προοπτικές επαγγελμάτων στην Ελλάδα και στις δεκατρείς περιφέρειές της και

επαγγελματικός προσανατολισμός. Αθήνα: Πατάκης, 75-77 (διασκευή).

1 ρηξικέλευθος: αυτός που με τόλμη επιχειρεί κάτι νέο, ανοίγει ένα νέο δρόμο θα αρχίσει από τις πλέον ισχυρές και περισσότερο ανταγωνιστικές οικονομίες, όπως αυτή των ΗΠΑ.

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο (80 - 100 λέξεις).

Β1. Ποιες είναι, σύμφωνα με τον συγγραφέα, οι επιπτώσεις από την επανάσταση της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας στον τομέα της εργασίας; Να απαντήσετε σε μια παράγραφο 60-80 λέξεων.

Β2.α. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η πρώτη παράγραφος (Η επανάσταση...το απολυτήριο λυκείου) του κειμένου;

Β2.β. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Γ1. Να αντικαταστήσετε την καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου με την έντονη γραφή, με συνώνυμες ή σημασιολογικά ισοδύναμες λέξεις, ώστε να αποδίδεται το ίδιο νόημα: οδεύουμε, συρρίκνωση, προδικάζουν, εξαλείφεται, θα έχει απαρχαιωθεί.

(μονάδες 10)

Γ2.α. «Η επανάσταση της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας, που διαδέχτηκε τη βιομηχανική επανάσταση, επέφερε ρηξικέλευθες αλλαγές στο είδος και στη σύνθεση των επαγγελμάτων»: Στην παραπάνω περίοδο λόγου να εντοπίσετε την ονοματική αναφορική πρόταση και με βάση τις πληροφορίες που περιέχει η πρόταση σε σχέση με τον προσδιοριζόμενο όρο να την χαρακτηρίσετε ως προσδιοριστική ή ως παραθετική.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. Περίληψη:

 Η τεράστια εξέλιξη της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας δημιουργεί νέα και καταργεί παλαιά επαγγέλματα.

 Χάνεται ο ανειδίκευτος εργάτης και στη θέση του εμφανίζονται ειδικευμένοι χειριστές των νέων τεχνολογιών.

 Περιορίζεται η απασχόληση στη γεωργία, τη βιομηχανία.

 Το απολυτήριο του λυκείου χάνει σιγά-σιγά την αξία του.

 Η πληροφορική κυριαρχεί και έχει άμεση σχέση με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, και τη διατήρηση του μεγάλου αριθμού ανέργων.

 Σε διάφορους τομείς της παραγωγής η ανθρώπινη εργασία περιορίζεται και περνάει στα χέρια ανθρώπων με υψηλή εκπαίδευση.

 Η διατήρηση των θέσεων εργασίας απαιτεί μείωση του χρόνου εργασίας.

 Η διά βίου εργασία τελειώνει. Για να μπορεί κάποιος να εργάζεται πρέπει να έχει διαρκή επιμόρφωση.

 Υποχρεωτική η γνώση της πληροφορικής και ξένων γλωσσών, ιδίως της αγγλικής. Οι νέοι εργαζόμενοι χρειάζονται εξειδίκευση και ευρύ πεδίο γνώσεων.

Β1. Οι επιπτώσεις από την επανάσταση της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας στον τομέα της εργασίας:

 Οδηγείται προς εξαφάνιση ο ανειδίκευτος βιομηχανικός εργάτης.

 Τη θέση του ανειδίκευτου παίρνει ο τεχνίτης ή ο χειριστής των νέων μέσων της σύγχρονης τεχνολογίας.

 Περιορίζονται οι θέσεις εργασίας στη γεωργία, τη βιομηχανία. Το ίδιο ισχύει και για τους αποφοίτους λυκείου.

 Η πληροφορική μειώνει τις θέσεις εργατών και υπαλλήλων και σύμφωνα με κάποιους αναλυτές διατηρεί και διευρύνει τα ποσοστά ανεργίας.

 Οι εργαζόμενοι κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός εργασίας, αν δεν έχουν διαρκή επιμόρφωση.

 Η διαρκής ανανέωση γνώσεων διευκολύνει την εύρεση εργασίας και την εξασφάλιση υψηλών αμοιβών.

Β2. α. Τρόπος ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου (Η επανάσταση ... το απολυτήριο λυκείου) του κειμένου:

Η πρώτη παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. Στην αρχή με τη μέθοδο αιτίου – αποτελέσματος και στη συνέχεια με τη μέθοδο της διευκρίνισης.

Β2. β. Ο συγγραφέας στη θεματική πρόταση θέτει την άποψη ότι η επανάσταση της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας αλλάζει τα επαγγέλματα. Θεωρώντας αυτό ως αίτιο αναφέρει ως αποτέλεσμα τις συνέπειες για τον ανειδίκευτο εργάτη και την ανάγκη δημιουργίας ειδικευμένου προσωπικού. Στη συνέχεια διευκρινίζει και δηλώνει συγκεκριμένα τους τομείς που αφορούν οι αλλαγές και είναι η γεωργία, η βιομηχανία και οι απόφοιτοι λυκείου.

Γ1. Συνώνυμα

 οδεύουμε: προχωρούμε

 συρρίκνωση: ελάττωση

 προδικάζουν: προεξοφλούν

 εξαλείφεται: εξαφανίζεται

 θα έχει απαρχαιωθεί: θα έχει ξεπεραστεί

Γ2.α. Χαρακτηρισμός αναφορικής πρότασης:

«Η επανάσταση της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας, που διαδέχτηκε τη βιομηχανική επανάσταση, επέφερε ρηξικέλευθες αλλαγές στο είδος και στη σύνθεση των επαγγελμάτων»:

Η αναφορική πρόταση «που διαδέχτηκε τη βιομηχανική επανάσταση» είναι ονοματική παραθετική.

Γ2.β. Η αναφορική πρόταση «που διαδέχτηκε τη βιομηχανική επανάσταση» είναι ονοματική παραθετική, γιατί χωρίζεται με κόμμα από την πρόταση που προσδιορίζει, δεν αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα της πρότασης που προσδιορίζει και μπορεί να διαβαστεί χωριστά.