Ν.Ε ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 5

Ειρήνη-Πόλεμος

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Οι Αιτιολογικές προτάσεις εισάγονται:

- με τους αιτιολογικούς συνδέσμους γιατί, διότι, επειδή, αφού,

- με λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι που, καθώς, μια και, μια που, σαν..που..,

- με το για να.

ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Οι Τελικές προτάσεις (εισάγονται με τους συνδέσμους για να, να) δεν πρέπει να συγχέονται με τις βουλητικές προτάσεις (εισάγονται με το σύνδεσμο να).

- oι Βουλητικές προτάσεις είναι ονοματικές και ποτέ δεν εισάγονται με το σύνδεσμο για να.
- oι Τελικές προτάσεις είναι επιρρηματικές και, όταν εισάγονται με το σύνδεσμο να, αυτός μπορεί να αντικατασταθεί με το για να.

Ομόηχες και παρώνυμες λέξεις

❏ Ομόηχες λέξεις ή ομόηχα (ή ομώνυμα) ονομάζονται οι λέξεις που προφέρονται όμοια αλλά έχουν διαφορετική σημασία. Συχνά οι ομόηχες λέξεις έχουν και διαφορετική ορθογραφία,

π.χ. κλίμα (καιρικές συνθήκες) – κλήμα (αμπέλι)

λύρα (μουσικό όργανο) – λίρα (νόμισμα)

κλίνω (ένα ρήμα) – κλείνω (το παράθυρο)

σύκο (φρούτο) – σήκω (ρήμα)

✔ Πολύ σπάνια συναντούμε στην ελληνική γλώσσα ομόηχες λέξεις που έχουν ακριβώς την ίδια ορθογραφία, π.χ. τόνος (οξεία, περισπωμένη) – τόνος (1.000 κιλά)

✔ Ορισμένα ομόηχα σχηματίζονται από περισσότερες από μία λέξεις, π.χ. Ναζί – να ζει

❏ Παρώνυμες λέξεις ή παρώνυμα ονομάζονται οι λέξεις που έχουν παραπλήσια προφορά αλλά διαφορετική σημασία και ορθογραφία,

π.χ. βράγχια (αναπνευστικό σύστημα) – βράχια

κόχη (γωνία) – κόγχη (κοιλότητα του ματιού)

αμαρτωλός (< αμαρτία) – αρματολός (< άρμα)

✔ Τονικά παρώνυμα λέγονται οι παρώνυμες λέξεις που διαφοροποιούνται είτε μόνο ως προς τον τονισμό είτε ως προς τον τονισμό και την ορθογραφία,

π.χ. χωριό (οικισμός) – χωρίο (απόσπασμα κειμένου)

γέρος (ηλικιωμένος) – γερός (δυνατός) νόμος (κανόνας) – νομός.

Ασκήσεις:

1. Να βρείτε τη λέξη, με την οποία εισάγεται η αιτιολογική πρόταση.

• Τούτη η αιολική ακρογιαλιά έχει χάρη, γιατί οι γραμμές από τα βουνά κατεβαίνουν χορευτικά ως το γιαλό.
• Η Ελλάδα και η Ανατολή σμίγουν, επειδή συνταιριάζουν τη χάρη και το νόημα της γης τους.
• Σκύβεις απάνω στη γη, μια και μυρίζει η αγνή ανάσα της.
• Κουράστηκε πολύ, αφού ο χιονιάς βογκούσε και η πλάση ήταν πολύ άγρια.
• Χαιρόμουν, που η φωτιά λαμπάδιαζε πρόσχαρα, θρεμμένη με νέα κούτσουρα.
• Η άνοιξη δεν ήρθε ποτέ στον κήπο, γιατί ο Γίγαντας ήταν σκληρόκαρδος.
• Διασκέδαζαν, επειδή άκουγαν τραγούδια λεβέντικα, που μύριζαν αγιόκλημα και γιασεμί.

 

2. Να επισημάνετε αν η πρόταση είναι τελική ή βουλητική

• Αρχή φόρμας
• Ήταν ξυπνητό το παιδάκι, να το αγκαλιάσω.
• Σοφίζονταν κωμικά καμώματα, να διασκεδάσουν.
• Άρχισε πια να βγαίνει ο ήλιος στον ουρανό.
• Στην πρύμη ο Ρωμύλος θέλησε να συνοδέψει την κιθάρα.
• Έμαθε γράμματα, να γράψει στους τοίχους συνθήματα για την Ελευθερία.
• Μπορεί να έκαναν λάθος οι αρχαίοι.
• Εκεί έβγαινε το νταούλι να θυμίσει στους πιστούς πως ήταν ραμαζάνι.

3. Να βρείτε τις τελικές και αιτιολογικές προτάσεις και να υπογραμμίσετε το σύνδεσμο με τον οποίο εισάγονται.

α. Σον άκουγα υπομονετικά, για να μην τον δυσαρεστήσω.

β. Καταστράφηκαν οι καλλιέργειες, καθώς δεν έχει βρέξει για μήνες.

γ. Μια και ήρθες, κάτσε να φάμε και να πιούμε και να θυμηθούμε τα παλιά.

δ. Μου φαίνεται ότι δε χάρηκες που θα ‘ρθει η Μαρία.

ε. Δεν ήξερα πού έχεις το βιβλίο να σου το δώσω.

4. Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το να είναι τελικές και ποιες βουλητικές.

α. Ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί.

β. Αποφάσισε να δεχτεί την πρόσκληση.

γ. Έφυγε βιαστικά να προλάβει το αεροπλάνο.

δ. Θα πάρω το ντουφέκι μου να βρω τους κλέφτες.

ε. Δεν πρέπει να καπνίζεις τόσο πολύ.

στ. Ξύπνησα να πάω στη δουλειά αλλά ήμουν άρρωστος.

ζ. Ο στρατηγός έδωσε εντολή να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.

η. Σκέφτομαι να μείνω και απόψε εδώ.

θ. Φύγε να μας αφήσεις λίγο ήσυχους.

ι Σου γράφω αυτή την επιστολή να σε ενημερώσω για τα γεγονότα.Τέλος φόρμας

5. Να αντικαταστήσετε τις δευτερεύουσες αιτιολογικές προτάσεις με άλλους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που να δηλώνουν αιτία.

1. Με συγχωρείτε, που έφυγα ξαφνικά.

2. Καθώς δεν είχε βρέξει πολύ καιρό, η σοδειά καταστράφηκε.

3. Επειδή σε σέβεται, θα ακολουθήσει τις υποδείξεις σου.

4. Υποφέρει, επειδή νομίζει ότι οι άλλοι τον αδικούν.

5. Έγινε μούσκεμα, γιατί έβρεχε.

6. Να αναφέρετε ποια από τα παρακάτω ζεύγη λέξεων είναι ομώνυμα και ποια παρώνυμα.

Σήκω- σύκο ……..

Πήρα- πείρα …….

Νομός- νόμος ……..

Ωφέλεια- αφέλεια ……...

Αμυγδαλιές- αμυγδαλές ……..

7. Κατατάξτε τα παρακάτω ζεύγη λέξεων στον πίνακα που ακολουθεί:

 αιρετός– αιρετικός, ανία – άνοια, λήμματα – λύματα, απέβαλε – επέβαλε, εξάρθρωση – διάρθρωση, εξάρτηση – εξάρτυση, καλός – κάλος, κάμαρα – καμάρα, έκκληση – έκλυση, θεία – θεια, γενιά – γένια

ομόηχα                     παρώνυμα                τονικά παρώνυμα

............................. ............................. .............................

............................. ............................. .............................

............................. ............................. .............................

............................. ............................. .............................

............................. ............................. .............................

8. Χρησιμοποιήστε τις παρακάτω ομόηχες λέξεις σε φράσεις, ώστε να φαίνεται η ιδιαίτερη σημασία καθεμιάς από αυτές:

διάλειμμα – διάλυμα, κλίνω – κλείνω, σορός – σωρός

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Να βρείτε τη λέξη, με την οποία εισάγεται η αιτιολογική πρόταση.

• Τούτη η αιολική ακρογιαλιά έχει χάρη, γιατί οι γραμμές από τα βουνά κατεβαίνουν χορευτικά ως το γιαλό.
• Η Ελλάδα και η Ανατολή σμίγουν, επειδή συνταιριάζουν τη χάρη και το νόημα της γης τους.
• Σκύβεις απάνω στη γη, μια και μυρίζει η αγνή ανάσα της.
• Κουράστηκε πολύ, αφού ο χιονιάς βογκούσε και η πλάση ήταν πολύ άγρια.
• Χαιρόμουν, που η φωτιά λαμπάδιαζε πρόσχαρα, θρεμμένη με νέα κούτσουρα.
• Η άνοιξη δεν ήρθε ποτέ στον κήπο, γιατί ο Γίγαντας ήταν σκληρόκαρδος.
• Διασκέδαζαν, επειδή άκουγαν τραγούδια λεβέντικα, που μύριζαν αγιόκλημα και γιασεμί.

2. Να επισημάνετε αν η πρόταση είναι τελική ή βουλητική

• Ήταν ξυπνητό το παιδάκι, να το αγκαλιάσω. (Τ
• Σοφίζονταν κωμικά καμώματα, να διασκεδάσουν. (Τ
• Άρχισε πια να βγαίνει ο ήλιος στον ουρανό. (Β
• Στην πρύμη ο Ρωμύλος θέλησε να συνοδέψει την κιθάρα. (Β
• Έμαθε γράμματα, να γράψει στους τοίχους συνθήματα για την Ελευθερία. (Τ
• Μπορεί να έκαναν λάθος οι αρχαίοι.(Β
• Εκεί έβγαινε το νταούλι να θυμίσει στους πιστούς πως ήταν ραμαζάνι.(Τ

3. Να βρείτε τις τελικές και αιτιολογικές προτάσεις και να υπογραμμίσετε το σύνδεσμο με τον οποίο εισάγονται.

α. Τον άκουγα υπομονετικά, για να μην τον δυσαρεστήσω.(Τ

β. Καταστράφηκαν οι καλλιέργειες, καθώς δεν έχει βρέξει για μήνες.(Α

γ. Μια και ήρθες, κάτσε να φάμε και να πιούμε και να θυμηθούμε τα παλιά.(Τ

δ. Μου φαίνεται ότι δε χάρηκες που θα ‘ρθει η Μαρία.(Α

ε. Δεν ήξερα πού έχεις το βιβλίο να σου το δώσω.(Τ

4. Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το να είναι τελικές και ποιες βουλητικές.

α. Ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί.(Β

β. Αποφάσισε να δεχτεί την πρόσκληση.(Β

γ. Έφυγε βιαστικά να προλάβει το αεροπλάνο.(Τ

δ. Θα πάρω το ντουφέκι μου να βρω τους κλέφτες.(Τ

ε. Δεν πρέπει να καπνίζεις τόσο πολύ.(Β

στ. Ξύπνησα να πάω στη δουλειά αλλά ήμουν άρρωστος.(Τ

ζ. Ο στρατηγός έδωσε εντολή να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.(Β

η. Σκέφτομαι να μείνω και απόψε εδώ.(Β

θ. Φύγε να μας αφήσεις λίγο ήσυχους.(Τ

ι Σου γράφω αυτή την επιστολή να σε ενημερώσω για τα γεγονότα.(Τ

5. Να αντικαταστήσετε τις δευτερεύουσες αιτιολογικές προτάσεις με άλλους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που να δηλώνουν αιτία.

1. Με συγχωρείτε, που έφυγα ξαφνικά.(για τη ξαφνική υποχώρηση)

2. Καθώς δεν είχε βρέξει πολύ καιρό, η σοδειά καταστράφηκε.(λόγω της πολυήμερης ξηρασίας)

3. Επειδή σε σέβεται, θα ακολουθήσει τις υποδείξεις σου.(Μια και σε σέβεται)

4. Υποφέρει, επειδή νομίζει ότι οι άλλοι τον αδικούν.(θεωρώντας πως οι άλλοι τον αδικούν)

5. Έγινε μούσκεμα, γιατί έβρεχε. (μια και έβρεχε)

6. Να αναφέρετε ποια από τα παρακάτω ζεύγη λέξεων είναι ομώνυμα και ποια παρώνυμα.

Σήκω- σύκο ……..Ο

Πήρα- πείρα …….Ο

Νομός- νόμος ……..Π

Ωφέλεια- αφέλεια ……...Π

Αμυγδαλιές- αμυγδαλές ……..Π

7. Κατατάξτε τα παρακάτω ζεύγη λέξεων στον πίνακα που ακολουθεί:

 αιρετός– αιρετικός, ανία – άνοια, λήμματα – λύματα, απέβαλε – επέβαλε, εξάρθρωση – διάρθρωση, εξάρτηση – εξάρτυση, καλός – κάλος, κάμαρα – καμάρα, έκκληση – έκλυση, θεία – θεια, γενιά – γένια

ομόηχα                                          παρώνυμα                                       τονικά παρώνυμα

λήμματα – λύματα                   αιρετός – αιρετικός                            καλός – κάλος

εξάρτηση – εξάρτυση              απέβαλε – επέβαλε                             κάμαρα – καμάρα

έκκληση – έκλυση                    εξάρθρωση – διάρθρωση                 θεία – θεια

                                                                                                              γενιά – γένια

                                                                                                               ανία – άνοια

ΘΕΩΡΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΕΙΡΗΝΗ – ΠΟΛΕΜΟΣ

Ειρήνη είναι μια κατάσταση κατά την οποία δεν υπάρχουν εχθροπραξίες, συγκρούσεις ή αναταραχές μεταξύ κρατών ή στο εσωτερικό ενός κράτους.

Οι διαφορετικοί τύποι της λέξης στις διαλέκτους οδηγούν στην άποψη ότι η λέξη αποτελεί δάνειο προελληνικής καταγωγής.

Πόλεμος είναι η ένοπλη σύρραξη ανάμεσα σε κράτη ή μεταξύ ομάδων εντός του ίδιου κράτους.

Πόλεμος: <αρχ. πόλεμος < ρ. πελεμίζω, αρχική σημασία <<πάλλω (το δόρυ) - αγωνίζομαι,

κοπιάζω>>.

Αιτίες πολέμου:

1. Εξυπηρέτηση οικονομικών ή πολιτικών συμφερόντων των ισχυρών κρατών.

2. Καλλιέργεια εθνικού και θρησκευτικού φανατισμού.

3. Κρίση ανθρωπιστικών ιδεών.

4. Παραβίαση δικαιωμάτων μεγάλων κοινωνικών ομάδων.

Συνέπειες πολέμου:

1. Απώλεια χιλιάδων ζωών.

2. Εξασθένηση της οικονομίας και πρόκληση υλικών καταστροφών.

3. Καλλιέργεια κλίματος δυσπιστίας μεταξύ των λαών, δημιουργία μίσους και διχόνοιας.

4. Αναστολή του πνευματικού πολιτισμού, των γραμμάτων και των τεχνών.

5. Καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.

Σημασία ειρήνης:

1. Καλλιέργεια κλίματος ασφάλειας, σταθερότητας, σιγουριάς και αισιοδοξίας στον άνθρωπο.

2. Δυνατότητα ανάπτυξης υλικού και πνευματικού πολιτισμού.

3. Οικονομική ευημερία.

4. Σύσφιξη των ανθρώπινων σχέσεων, ομαλή επικοινωνία μεταξύ των λαών, συνεργασία και πρόοδος.

Προϋποθέσεις ειρήνης:

1. Ανάπτυξη διακρατικών σχέσεων, ειρηνική επίλυση των διαφορών μέσα από την επικοινωνία και το διάλογο.

2. Συνεργασία των πολιτικών ηγετών, μείωση των εξοπλισμών, κατάργηση των πυρηνικών όπλων.

3. Αποφασιστικότερη συμμετοχή των διεθνών οργανισμών (ΟΗΕ, Συμβούλιο Ασφαλείας) στην αποτροπή συγκρούσεων και απαλλαγή από τα συμφέροντα των ισχυρών.

4. Αφύπνιση των λαών, αγωνιστικότητα κάθε ατόμου ξεχωριστά, συμμετοχή σε αντιπολεμικά συλλαλητήρια, μαζικές κινητοποιήσεις υπέρ της ειρήνης.

5. Κινητοποίηση του πνευματικού και επιστημονικού κόσμου υπέρ της ειρήνης.

6. Καλλιέργεια ανθρωποκεντρικής παιδείας από τους αντίστοιχους φορείς.

Φυσικά, όλοι γνωρίζουμε ποιες είναι οι καταστροφικές συνέπειες ενός πολέμου…. Είναι δεδομένο ότι όλοι οφείλουμε να αγωνιστούμε για την επικράτηση της ειρήνης!

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ΡΗΜΑΤΑ συνυπάρχω, επιλύω(τις διαφορές), συμβιώνω(αρμονικά), καταστρέφω, προάγω(τον πολιτισμό), αναπτύσσω(κοινωνικές σχέσεις), καταρρέει(η οικονομία), συνεισφέρω(στην παγκόσμια εγκαθίδρυση της ειρήνης), αποτρέπω(τον πόλεμο)

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ συνύπαρξη, συμφιλίωση, συνεργασία, εξαθλίωση, υποσιτισμός, υποβάθμιση, διάβρωση(συνειδήσεων), αναστολή(προόδου), φόβος, μίσος, διχόνοια, καταστροφή, συναδέλφωση, συμπόνια, περιφρούρηση(της ειρήνης), επικοινωνία, διάλογος

ΕΠΙΘΕΤΑ παγκόσμιος, πανανθρώπινος, ολέθριος, διαχρονικός, ύψιστος, αναπόφευκτος, αιματηρός, αντιπολεμικός, διακρατικός

ΕΝΝΟΙΕΣ

ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ Πολιτική συμπεριφορά ισχυρού κράτους που χαρακτηρίζεται από την τάση για εδαφική επέκταση και κατάκτηση χωρών και λαών πέρα από τα σύνορά του

ΑΦΟΠΛΙΣΜΟΣ Ο προοδευτικός περιορισμός των στρατιωτικών εξοπλισμών μιας χώρας με τη μείωση των ενόπλων της δυνάμεων και κυρίως την καταστροφή ορισμένων οπλικών συστημάτων

ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ Η μαζική και βάρβαρη θανάτωση, ο αφανισμός μεγάλου αριθμού ανθρώπων.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

(Φροντιστήρια Πουκαμισάς)

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Κάποτε, στην αρχή του ανθρώπινου γένους, τα πράγματα ήταν απλά: όταν διεξαγόταν κάποιος πόλεμος τότε δεν υπήρχε ειρήνη στην περιοχή εκείνη. Και όταν υπήρχε ειρήνη, ο πόλεμος ήταν κάτι το πολύ μακρινό. Μόνο κάποιος τρελός μπορούσε να μπερδεύει τις έννοιες αυτών των δύο λέξεων: Πόλεμος και Ειρήνη. Οι δύο αυτές έννοιες, που εξ ορισμού είναι αντίθετες, ήταν ταυτόχρονα σημείο αναφοράς του τι δεν είναι η μία σε σχέση με την άλλη.

Από όλα τα κράτη ο πόλεμος έχει καταδικαστεί ως βάρβαρο και απολίτιστο μέσο, μάστιγα των λαών και αληθινό δράμα για τη ζωή των ανθρώπων. Οι καταστροφές και τα ερείπια που συσσωρεύει σε κάθε πέρασμά του προκαλούν τη ντροπή και την αγανάκτηση. Απονεκρώνει κάθε οικονομική ομάδα και καθηλώνει τη ζωτικότητα του ανθρώπου. Όταν ιδίως είναι μακροχρόνιος, δε διστάζει να αφανίσει τα μνημεία τέχνης και του πολιτισμού. Σκορπίζει την ερήμωση και το θάνατο και δημιουργεί κοινωνικές αναστατώσεις. 

Και να που βρισκόμαστε πλέον σε μια άλλη εποχή, όπου η ειρήνη της χώρας διαφυλάσσεται μόνο εάν εκ προοιμίου εξουδετερώσεις όλους τους πιθανούς εχθρούς σου, π.χ. ο πόλεμος εναντίον του Ιράκ. Σε αυτήν την φάση, ο πόλεμος είναι αναγκαίο συστατικό της ειρήνης, είναι μέρος της. Δικαιολογείται όταν το κράτος βρίσκεται στην ανάγκη να υπερασπίσει τους Βωμούς και τις Εστίες του από την κακόπιστη δράση των εχθρών του. Τότε θεωρείται νόμιμος και δίκαιος καθώς και αμυντικός που γίνεται για την εξασφάλιση της τιμής και της ζωής του συνόλου.

Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ 1

Σε ποιες περιπτώσεις σύμφωνα με το κείμενο ο πόλεμος θεωρείται νόμιμος και δίκαιος; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

(μονάδες 2)

ΘΕΜΑ 2

«Κάποτε, στην αρχή του ανθρώπινου γένους, τα πράγματα ήταν απλά: όταν διεξαγόταν κάποιος πόλεμος τότε δεν υπήρχε ειρήνη στην περιοχή εκείνη. Και όταν υπήρχε ειρήνη, ο πόλεμος ήταν κάτι το πολύ μακρινό.» Να βρείτε τις δευτερεύουσες προτάσεις, να γράψετε το είδος τους και τον συντακτικό τους ρόλο.

(μονάδες 2)

ΘΕΜΑ 3

Να βρείτε τη συντακτική λειτουργία των υπογραμμισμένων προτάσεων.

α. Όσοι βρεθήκαμε στην εκδήλωση πήραμε ένα βιβλίο.

β. Εκτιμώ πολύ όποιον σέβεται τους συνανθρώπους του.

γ. Το γατάκι που γεννήθηκε χτες ήταν λευκό.

δ. Όσα χρήματα κερδίζει τα αποταμιεύει.

ε. Ο αδερφός μου, που είναι το πρότυπό μου, έχει πετύχει σημαντικά πράγματα στη ζωή του.

(μονάδες 2,5)

ΘΕΜΑ 4

Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις με αιτιολογικές ή τελικές προτάσεις.

α. Κιτρίνισε από το φόβο του.

β. Θα έκανε τα πάντα για τη σωτηρία του παιδιού του.

γ. Υποφέρει εξαιτίας της φιλαργυρίας του.

δ. Αναγκάστηκαν να βάλουν αλυσίδες στο αυτοκίνητό τους εξαιτίας του παγετού.

( μονάδες 2)

ΘΕΜΑ 5

Να βάλετε τόνο στο που και υποδιαστολή στο ότι, όπου χρειάζεται.

α. Δεν ξέρω που θα βρω αυτά που ζητάς.

β. Που βρίσκονται τα βιβλία που σου έδωσα να διαβάσεις;

γ. Ότι και να του έλεγες δεν είχε αποτέλεσμα.

δ. Με διαβεβαίωσες ότι θα της δώσεις ότι σου ζητήσει.

(μονάδα 1)

ΘΕΜΑ 6

Να συμπληρώσετε τα κενά των φράσεων με την κατάλληλη από τις ομόηχες λέξεις που δίνονται σε παρένθεση.

α. . . . . . . . . (ρίμα, ρήμα) λέγεται αλλιώς η ομοιοκαταληξία.

β. Έκοψε το ψωμί σε . . . . . . . . (ψιλός, ψηλός) φέτες.

γ. Τα . . . . . . . . (λύμα, λήμμα) ενός λεξικού είναι σύντομα και σαφή.

(μονάδες 1,5)

ΘΕΜΑ 7

Βρείτε ένα τονικό παρώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις.

α. πολιτικός

β. πείρα

γ. σχολείο

δ. ράφι

(μονάδα 1)

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ: Η ειρήνη και ο πόλεμος, οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, εναλλάσσονται πάνω στον πλανήτη γη σε διάφορους τόπους, από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Σε άρθρο που θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα να αναφέρετε τις αιτίες που οδηγούν στον πόλεμο καθώς και τα απειράριθμα καλά που προκύπτουν από την ειρήνη.

(μονάδες 8)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ 1

Ο πόλεμος είναι ένα πραγματικό γεγονός, που μέχρι σήμερα συνοδεύει την ιστορία της ανθρωπότητας. Η εξάλειψή του αποτελεί πρόβλημα, που συζητιέται αιώνες τώρα, χωρίς ικανοποιητικά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά ο πόλεμος δικαιολογείται στην περίπτωση που ένας λαός υπερασπίζεται την εδαφική του ακεραιότητα, τους ιερούς τόπους λατρείας και τις εστίες του. Οι άνθρωποι αμύνονται για την επικράτηση της δικαιοσύνης, της ισότητας και της δημοκρατίας ενώ ταυτόχρονα διακηρύσσουν την αντίθεσή τους σε κάθε μορφή καταπίεσης, εκμετάλλευσης, αυταρχισμού και βίας.

ΘΕΜΑ 2

Όταν διεξαγόταν κάποιος πόλεμος : Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα εξάρτησης υπήρχε.

Όταν υπήρχε ειρήνη : Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα εξάρτησης ήταν.

ΘΕΜΑ 3

α. Όσοι βρεθήκαμε στην εκδήλωση : Υποκείμενο στο ρήμα πήραμε

β. όποιον σέβεται τους συνανθρώπους του : Αντικείμενο στο ρήμα εκτιμώ

γ. που γεννήθηκε χθες : Επιθετικός προσδιορισμός στο γατάκι

δ. Όσα χρήματα κερδίζει :Αντικείμενο στο αποταμιεύει.

ε. που είναι το πρότυπό μου : Παράθεση στο αδερφός

ΘΕΜΑ 4

α. Κιτρίνισε επειδή φοβήθηκε.

β. Θα έκανε τα πάντα για να σωθεί το παιδί του.

γ. Υποφέρει επειδή είναι φιλάργυρος.

δ. Αναγκάστηκαν να βάλουν αλυσίδες στο αυτοκίνητό τους γιατί είχε παγετό.

ΘΕΜΑ 5

α. Δεν ξέρω πού θα βρω αυτά που ζητάς.

β. Πού βρίσκονται τα βιβλία που σου έδωσα να διαβάσεις;

γ. Ό,τι και να του έλεγες δεν είχε αποτέλεσμα.

δ. Με διαβεβαίωσες ότι θα της δώσεις ό,τι σου ζητήσει.

ΘΕΜΑ 6

α. Ρίμα λέγεται αλλιώς η ομοιοκαταληξία.

β. Έκοψε το ψωμί σε ψιλές φέτες.

γ. Τα λήμματα ενός λεξικού είναι σύντομα και σαφή.

ΘΕΜΑ 7

α. πολίτικος

β. πυρά

γ. σχόλιο

δ. ραφή

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ: 

Άρθρο : τίτλος : Δώστε μια ευκαιρία στην ειρήνη!

Πρόλογος : Ειρήνη είναι η κατάσταση της αδερφικής αρμονίας και ένωσης των ανθρώπων μιας κοινωνίας καθώς και η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ των λαών. Ο πόλεμος αποτελεί τη βίαιη σύγκρουση για την επίλυση κάποιων διαφορών.

Αιτίες :

-τεράστια οικονομικά συμφέροντα

-λόγοι εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πηγών

-παραγωγή όπλων (μέσα ολοκληρωτικής καταστροφής)

-Μ.Μ.Ε, προπαγάνδα

-κρατικές εδαφικές διαφορές

-ελλιπής μόρφωση-παιδεία

-πολιτικά συμφέροντα

-προσωπικές φιλοδοξίες ηγετών

-φυλετικές διακρίσεις, ρατσισμός

-ηθικός ξεπεσμός

-η αυξανόμενη κοινωνική αδικία και εκμετάλλευση

Οι ωφέλειες της ειρήνης:

Η ειρήνη είναι η προϋπόθεση :

-ζωής

-ελευθερίας

-ανθρώπινων δικαιωμάτων

-αισθήματος ασφάλειας

-ευτυχίας

-ευημερίας

-οικονομικής ανάπτυξης

-πνευματικής ολοκλήρωσης

-επικοινωνίας λαών

-δικαιοσύνης, ισότητας

Επίλογος : Να διδαχθούμε από την ιστορία και να προσπαθήσουμε μα κάθε τρόπο να αποτρέψουμε ανάλογες καταστάσεις στο μέλλον.