εκτεταμένης αγρανάπαυσης, με την οποία οι αγρότες προσπαθούσαν να βελτιώσουν
τις καλλιέργειές τους
ΑΛΛΑ
ποτέ δεν εξαντλούνταν τα περιθώρια δημογραφικής εξέλιξης, επειδή η χώρα ήταν
αραιοκατοικημένη
Αστυφιλία
μετακίνηση ανθρώπων από την ύπαιθρο στα αστικά
κέντρα > οι πόλεις μεγάλωναν
καμιά ομοιότητα ελληνικών πόλεων με τα αστικά κέντρα της Δύσης
(βιομηχανικά, εμπορικά, χρηματιστικά)
στα ελληνικά αστικά κέντρα αργή η ανάπτυξη
παραγωγικών δραστηριοτήτων
ü όχι πολλές ευκαιρίες στους μετακινούμενους
ü η μετακίνηση δεν στόχευε σε εγκατάσταση στον αστικό
χώρο
Μετανάστευση αγροτικού πληθυσμού κυρίως προς
λιμάνια Ανατολικής
Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας
Δούναβη
Νότια Ρωσία
συχνό φαινόμενο
Μικρά Ασία
Αίγυπτο
Αμερική (τέλη 19ου - αρχές 20ου
αιώνα) λόγῳ σταφιδικής κρίσης
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1.
Πώς διαμορφώθηκαν τα σύνορα της Ελλάδας από τα πρώτα
χρόνια της
ανεξαρτησίας μέχρι και το 1881;
ανεξαρτησίας μέχρι και το 1881;
2.
Να περιγράφετε την εικόνα του ελληνικού τοπίου τα
πρώτα χρόνια του ελεύθερου
ελληνικού βίου και να τη συσχετίσετε με την πληθυσμιακη πυκνότητα του κράτους.
ελληνικού βίου και να τη συσχετίσετε με την πληθυσμιακη πυκνότητα του κράτους.
3.
Να αναφερθείτε στην εξέλιξη του πληθυσμού του
ελληνικού κράτους το 19ο
αιώνα και στους παράγοντες που την επηρέασαν.
αιώνα και στους παράγοντες που την επηρέασαν.
4.
Να συγκρίνετε την κατάσταση των ελληνικών πόλεων τα
πρώτα χρόνια μετά
τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους με την αντίστοιχη των αστι-
κών κέντρων της δυτικής Ευρώπης.
τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους με την αντίστοιχη των αστι-
κών κέντρων της δυτικής Ευρώπης.
5.
Τι γνωρίζετε για τις μετακινήσεις ελληνικών πληθυσμών
εντός και εκτός Ελ-
λάδας ως και τις αρχές του 20ού αιώνα;
λάδας ως και τις αρχές του 20ού αιώνα;
Το
παράθεμα εκδόθηκε το 1877 δηλ. μισό αιώνα μετά την λήξη του πολέμου.
Χρησιμοποιεί την υπερβολή για να συγκινήσει και να δείξει τις δυσκολίες.
Η πυκνότητα του πληθυσμού κυμαινόταν από 15(1828) σε 43(1911)
κατοίκους στο τετραγωνικό χιλιόμετρο (στη Δυτ. Ευρώπη οι αριθμοί ήταν
τριψήφιοι). Ο πληθυσμός αυξανόταν με γρήγορους ρυθμούς χωρίς ποτέ να
εξαντλούνται τα περιθώρια δημογραφικής εξέλιξης σε
μια τόσο
αραιοκατοικημένη χώρα. Οι πόλεις μεγάλωναν χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έμοιαζαν
με τα βιομηχανικά, εμπορικά, χρηματιστικά κέντρα της δύσης. Για τα ευρωπαϊκά
μέτρα οι πόλεις της μικρής Ελλάδας έμοιαζαν περισσότερο με τα μεγάλα χωριά.
Γύρω από
τις πόλεις τα εδάφη ήταν γυμνά, εξαντλημένα από την υπερβόσκηση και την
υλοτομία και τα χωράφια έμοιαζαν χέρσα εξαιτίας της εκτεταμένης αγρανάπαυσης με
την οποία οι αγρότες προσπαθούσαν να βελτιώσουν τις αποδόσεις τους. Τα
περιφραγμένα
Ο
συγγραφέας σε αυτό το κείμενο δείχνει φιλελληνική διάθεση, παρουσιάζει τα
γεγονότα με τρόπο ρομαντικό.
Πίνακας 1 σελ. 13 από σχολικό βιβλίο
Εξέλιξη της έκτασης του πληθυσμού
1838-1851
|
Η γραμμή Αμβρακικού –
Παγασητικού ήταν τα σύνορα του Νέου Ελληνικού Κράτους.
|
Ο πληθυσμός αυξανόταν με γρήγορους
ρυθμούς χωρίς ποτέ να
εξαντλούνται τα
περιθώρια δημογραφικής εξέλιξης σε μια
τόσο αραιοκατοικημένη χώρα.
|
1851-1871
|
1864 προστέθηκαν τα Ιόνια νησιά
|
Φυσιολογική αύξηση πληθυσμού λόγω της
προσάρτησης νέων περιοχών
|
1871-1881
|
1881 προστέθηκε η Θεσσαλία,
μέρος Ηπείρου, Άκτιον.
|
Φυσιολογική αύξηση πληθυσμού λόγω της
προσάρτησης νέων περιοχών
|
1881-1901
|
Μικρή μείωση λόγω
ελληνοτουρκικού πολέμου και της
ήττας το 1897
|
Φυσιολογική αύξηση
|
1901-1911
|
Σταθερή έκταση
|
Μετανάστευση στο εξωτερικό
|
1911-1914
|
Μεγάλη αύξηση. Αιτία οιΒαλκανικοί πόλεμοι και οι νέες περιοχές που προσαρτήθηκαν
|
Μεγάλη αύξηση πληθυσμού λόγω της προσάρτησης νέων περιοχών
|
1914-1920
|
Συνθήκη Νεϊγύ
Συνθήκη Σεβρών
|
Μεγάλη αύξηση πληθυσμού λόγω τηςπροσάρτησης νέων περιοχών
|
1920-1928
|
Συνθήκη Λοζάνης
|
Ø Εντός Ελλάδας :
τεχνικοοικονομική καθυστέρηση, επειδή:
Η χώρα έμοιζε περισσότερο με Ανατολή παρά με Δύση, που ήταν το
σημείο αναφοράς
απουσίαζαν τα ισχυρά κέντρα ανάπτυξης, οι ατμομηχανές της οικονομικής και τεχνικής προόδου
έλειπαν οι
προϋποθέσεις :
ü η χώρα δεν
διέθετε πρώτες ύλες
ü έλειπε το πλεονάζον
ειδικευμένο ή φτηνό εργατικό δυναμικό
ü ήταν ισχνή η
συσσώρευση κεφαλαίου ιδιωτικού ή δημόσιου
ü η εσωτερική αγορά ήταν περιορισμένη έως ασήμαντη
Ø Εκτός Ελλάδας :
ισχυρά κέντρα Ελληνισμού (πνευματικά, οικονομικά, παραγωγικά) κυριαρχούσαν στο χώρο τους και σε ευρύτερες περιοχές
Ø Έλληνες, ελληνικά
κεφάλαια και πλούτος υπήρχαν και αναπτύσσονταν
από την Ουκρανία ως το Σουδάν,
από το Δούναβη ως τον Καύκασο
από τη Σμύρνη ως την Κιλικία
Οι Έλληνες των
περιοχών αυτών, για πολλά χρόνια έβλεπαν
το μικρό ελληνικό βασίλειο σαν φτωχό και ανεπρόκοπο συγγενή
τις δικές τους επιτυχίες ολότελα ξένες σε σύγκριση με τη στασιμότητα και την ένδεια της μικρής Ελλάδας
είδαν την Ελλάδα σαν καταφύγιο και πεδίο ανάπτυξης
οικονομικών δραστηριοτήτων
στο τέλος του 19ου αιώνα
όταν δυσκόλεψαν γι’ αυτούς οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες
Μεγάλη Ιδέα
Η πρόοδος του
εκτός συνόρων ελληνισμού
ενίσχυε την ιδέα ότι το υπάρχον κράτος = ημιτελής κατασκευή, θεμέλιο για
κάτι μεγαλύτερο
αυτή η αντίληψη
δημιούργησε τη Μεγάλη Ιδέα, προσδοκίες δηλαδή για ολοκλήρωση εθνικού οράματος
αυτό προϋπέθετε σημαντική διεύρυνση συνόρων
η εθνική αυτή ιδεολογία
είχε επιπτώσεις στον πολιτικό και οικονομικό χώρο
σε μια εποχή με προβλήματα – ανοικτές πληγές (Κρήτη,
Μακεδονία)
οι ελληνικές
κυβερνήσεις δεν ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για τα εσωτερικά ζητήματα
οικονομική ανόρθωση,
γεφύρωση χάσματος με Δύση
όλα παραπάνω συνυφαίνονταν με το εθνικό όραμα, και
έτσι
μεγάλωνε το
κόστος των προσπαθειών
οι οικονομικές πρωτοβουλίες γίνονταν έρμαια των εθνικών κρίσεων
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1.
Να αναφέρετε τα αίτια της
οικονομικής και τεχνολογικής καθυστέρησης τα πρώτα χρόνια του βίου του
ελληνικού κράτους σε σχέση με την Ευρώπη.
2.
Ποια στάση κράτησε η ελληνική
διασπορά απέναντι στο ελληνικό κράτος ως
τα τέλη του 19ου αιώνα;
τα τέλη του 19ου αιώνα;
3.
Τι γνωρίζετε για τη “Μεγάλη
Ιδέα” και πώς επηρέαζε αυτή η εθνική ιδεολο-
γία την οικονομική αλλά και πολιτική ζωή του τόπου;
γία την οικονομική αλλά και πολιτική ζωή του τόπου;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου