4.1.11

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ



ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, 
ΒΙΒΛΙΟ 2, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. 16-32

Αποτέλεσμα εικόνας για ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΙ 30-32

Στις παραγράφους 30-32 περιγράφονται:
􀂾 Οι Αθηναίοι αιχμάλωτοι
􀂾 Οι ενέργειες του Λυσάνδρου
􀂾 Οι κατηγορίες εναντίον των Αθηναίων
􀂾 Η τελική απόφαση για τους αιχμαλώτους
􀂾 Η τύχη του Φιλοκλή

Οι Αθηναίοι αιχμάλωτοι
Ο Λύσανδρος στους Αιγός ποταμούς αιχμαλώτισε περίπου 35000 άνδρες και 171 αθηναϊκά πλοία (από τα 180 αθηναϊκά πλοία διασώθηκαν 8 πλοία με τον Κόνωνα και η Πάραλος). Κάθε αρχαία τριήρης έφερε 200 κωπηλάτες (ερέτες) και λίγους οπλίτες. Από αυτούς περίπου 4000 ήταν γνήσιοι Αθηναίοι οπλίτες που εξοντώθηκαν με διαταγή του Λυσάνδρου. Σχεδόν όλοι οι Αθηναίοι, οι στρατηγοί τους, μεταξύ των οποίων ο Φιλοκλής και ο Αδείμαντος, και οι σύμμαχοι αιχμαλωτίστηκαν από τον Λύσανδρο, χωρίς καμιά αντίσταση, αφού η επίθεση του Λυσάνδρου ήταν ξαφνική. Μόνο λίγοι από τους Αθηναίους σώθηκαν με τον Κόνωνα και μερικοί άλλοι που κατέφυγαν στα τείχη της Σηστού και σε άλλα φρούρια της περιοχής. Τα πλοία, τους αιχμαλώτους και τα λάφυρα τα μετέφερε ο Λύσανδρος στη Λάμψακο, την οποία είχε καταστήσει ορμητήριο των πολεμικών του επιχειρήσεων (Λύσανδρος δὲ τάς τε ναῦς καὶ τοὺς αἰχμαλώτους καὶ τἆλλα πάντα εἰς Λάμψακον ἀπήγαγεν, ἔλαβε δὲ καὶ τῶν στρατηγὼν ἄλλους τε καὶ Φιλοκλέα καὶ Ἀδείμαντον).

Οι ενέργειες του Λυσάνδρου
Μετά τη νίκη στους Αιγός ποταμούς ο Λύσανδρος:

• Μετέφερε στη Λάμψακο τα αθηναϊκά πλοία και τους στρατιώτες που αιχμαλώτισε (Λύσανδρος δὲ τάς τε ναῦς καὶ τοὺς αἰχμαλώτους καὶ τἆλλα πάντα εἰς Λάμψακον ἀπήγαγεν, ἔλαβε δὲ καὶ τῶν στρατηγὼν ἄλλους τε καὶ Φιλοκλέα καὶ Ἀδείμαντον).

• Έστειλε την άλλη μέρα τον πειρατή Θεόπομπο τον Μιλήσιο για να μεταφέρει την είδηση της νίκης στη Σπάρτη (Ἧι δ’ ἡμέρᾳ ταῦτα κατειργάσατο, ἔπεμψε Θεόπομπον τὸν Μιλήσιον ληστὴν εἰς Λακεδαίμονα, ἀπαγγελοῦντα τὰ γεγονότα, ὅς ἀφικόμενος τριταῖος ἀπήγγειλε). Έδωσε στο Θεόπομπο το ταχύτερο πλοίο με τους καλύτερους κωπηλάτες. Σύμφωνα με μαρτυρία του Διόδωρου στόλισε το πλοίο αυτό με τα πιο πολυτελή και πλούσια όπλα από τα λάφυρα. Ύστερα από τρεις ημέρες (χρόνος καταπληκτικός για την εποχή εκείνη) ο Θεόπομπος έφερε την είδηση στην Σπάρτη. Η πειρατεία στην αρχαιότητα και κυρίως σε ταραγμένες περιόδους ήταν πολύ διαδεδομένη. Ο Θεόπομπος ο Μιλήσιος που ήταν πειρατής συνεργαζόταν με τον Λύσανδρο είτε εθελοντικά είτε με αμοιβή. Άλλωστε οι Σπαρτιάτες μπορούσαν να πληρώσουν μισθοφόρους γιατί ο Κύρος, ο νέος Πέρσης διοικητής της περιοχής της Ιωνίας, έδωσε πολλά χρήματα στο Λύσανδρο κατά την περίοδο του πολέμου.

• Συγκέντρωσε τους συμμάχους για να αποφασίσουν στο πολεμικό αυτό συμβούλιο για την τύχη των Αθηναίων συμμάχων (Μετὰ δὲ ταῦτα Λύσανδρος ἁθροίσας τοὺς συμμάχους ἐκέλευσε βουλεύεσθαι περὶ τῶν αἰχμαλώτων). Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, γιατί οι αιχμάλωτοι είναι πολλοί και το κλίμα βαρύ από εμπάθεια και εκδικητική μανία. Η ευθύνη, λοιπόν, είναι μεγάλη και δε θέλει να την επωμισθεί προσωπικά. Γι’ αυτό και συγκαλεί πολεμικό συμβούλιο των συμμάχων, ώστε η απόφαση να είναι κοινή. Παράλληλα με τη στάση του αυτή δίνει μια επίφαση δημοκρατικότητας με την οποία
επιχειρεί να παρουσιάσει τη δική του απόφαση για την εκτέλεση των αιχμαλώτων ως προϊόν συλλογικής ευθύνης.

Ο Λύσανδρος συγκάλεσε τους συμμάχους του σε πολεμικό συμβούλιο στη Λάμψακο ύστερα από τη ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς. Στο πολεμικό αυτό συμβούλιο κατηγόρησαν τους Αθηναίους για τις παρανομίες τους (Μετὰ δὲ ταῦτα Λύσανδρος ἁθροίσας τοὺς συμμάχους ἐκέλευσε βουλεύεσθαι περὶ τῶν αἰχμαλώτων) στη διάρκεια του πολέμου. Πράγματι οι Αθηναίοι συμπεριφέρθηκαν σκληρά σε όσες πόλεις ήταν ουδέτερες ή αποστατούσαν. Έτσι, εκδίωξαν τους κατοίκους από την Ιστιαία της Ευβοιας, μοίρασαν τη γη σε Αθηναίους κληρούχους και άλλαξαν το όνομα της σε Ωρεούς. Σκληρότερη ήταν η στάση τους απέναντι στην Αίγινα, την οποία έκαψαν ενώ τους κατοίκους είτε τους αιχμαλώτισαν είτε τους έδιωξαν. Ανάλογη ήταν η συμπεριφορά τους απέναντι στις πόλεις Τορώνη και Σκιώνη της Χαλκιδικής. Τις κατέστρεψαν, αιχμαλώτισαν τους άντρες και πούλησαν ως δούλους γυναίκες και παιδιά. Το μεγαλύτερο έγκλημα το διέπραξαν εναντίον της Μήλου, όπου σκότωσαν τους εφήβους και τους άνδρες, υποδούλωσαν τα γυναικόπαιδα και κατέστησαν την χώρα αποικία τους. Πριν από την ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς, οι Αθηναίοι αποφάσισαν να κόψουν το δεξί χέρι των Πελοποννησίων που θα αιχμαλώτιζαν (καὶ ἅ ἐψηφισμένοι ἦσαν ποιεῖν, εἰ κρατήσειαν τῇ ναυμαχίᾳ, τὴν δεξιὰν χεῖρα ἀποκόπτειν τῶν ζωγρηθέντων πάντων).

Στην απάνθρωπη αυτή απόφαση οδηγήθηκαν γιατί οι περισσότεροι άνδρες ήταν δεξιόχειρες και με την αποκοπή του δεξιού χεριού θα γίνονταν ακίνδυνοι στον πόλεμο αφού δεν θα μπορούσαν να κωπηλατήσουν ή να κρατήσουν δόρυ. Κατά τον Πλούταρχο όμως η απόφαση αυτή αφορούσε μόνο την αποκοπή του αντίχειρα, ώστε οι άντρες να μπορούν να κωπηλατούν όχι όμως και να φέρουν δόρυ. Επίσης όταν κυρίεψαν δύο τριήρεις, τη μία από την Κόρινθο και την άλλη από την Άνδρο, πέταξαν όλους τους άνδρες στην θάλασσα (καὶ ὅτι λαβόντες δύο τριήρεις, Κορινθίαν καὶ Ἀνδρίαν, τοὺς ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πάντας κατακρημνίσειαν). Την παραπάνω τιμωρία πρότεινε και επέβαλε ο στρατηγός Φιλοκλής (Φιλοκλῆς δ’ ἦν στρατηγός τῶν Ἀθηναίων, ὅς τούτους διέφθειρεν).

Φιλοκλής
Ήταν ο στρατηγός που πρότεινε στους Αθηναίους να αποκόψουν το δεξί χέρι (ή αντίχειρα) των αιχμαλώτων. Ήταν επίσης ο κύριος υπαίτιος της φοβερής συμφοράς στους Αιγός ποταμούς γιατί την ημέρα εκείνη αυτός και η μοίρα των πλοίων του είχαν την επιφυλακή όλου του αθηναϊκού στόλου. Όμως επειδή υποτίμησε τους Λακεδαιμονίους δεν πήρε τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας. Ο θάνατος του υπήρξε άδοξος.


Η τελική απόφαση για τους αιχμαλώτους

Όλοι οι Αθηναίοι αιχμάλωτοι, εκτός του Αδείμαντου καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν από τους Πελοποννησίους ύστερα από την απόφαση του πολεμικού συμβουλίου (Ἐλέγετο δὲ καὶ ἄλλα πολλά, καὶ ἔδοξεν ἀποκτεῖναι τῶν αἰχμαλώτων ὅσοι ἦσαν Ἀθηναῖοι πλὴν Ἀδειμάντου). Οι μισθοφόροι και οι σύμμαχοι των Αθηναίων αφέθηκαν να γυρίσουν στις πόλεις τους. Ο Ξενοφώντας, επειδή δεν ήθελε να αμαυρώσει τη φήμη του Λυσάνδρου, απέφυγε να αναφέρει τον αριθμό των σκοτωμένων Αθηναίων αιχμαλώτων. Ο Αδείμαντος εξαιρέθηκε γιατί ήταν ο μόνος που έφερε αντίρρηση στην απόφαση της εκκλησίας του δήμου για τον ακρωτηριασμό των Πελοποννησίων αιχμαλώτων, αν οι Αθηναίοι νικούσαν στη ναυμαχία, και έδειξε σύνεση και ανθρωπισμό (ὅτι μόνος ἐπελάβετο ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ περί τῆς ἀποτομῆς τῶν χειρῶν ψηφίσματος). Όμως ο Αδείμαντος, όταν επέστρεψε στην Αθήνα, κατηγορήθηκε ως προδότης (ᾐτιάθη μέντοι ὑπό τινων προδοῦναι τὰς ναῦς). Πάντως, η εξαίρεση του Αδείμαντου δεν απαλλάσσει τους Λακεδαιμονίους από την ευθύνη και το στίγμα του αποτρόπαιου ομαδικού εγκλήματος εις βάρος ανυπεράσπιστων αιχμαλώτων, που ήταν και οι ίδιοι θύματα πολέμου. Πρόκειται για μία πράξη βάρβαρη, απάνθρωπη και εγκληματική που παραβιάζει τους άγραφους, καθιερωμένους νόμους για την τύχη των αιχμαλώτων και συναγωνίζεται τις βαρβαρότητες που διέπραξαν οι Αθηναίοι. Αποδεικνύει ότι ο πόλεμος δεν προκαλεί μόνο υλικές ζημιές αλλά οι θηριωδίες και οι βιαιότητες, που διαπράττονται κατά τη διάρκεια του, προξενούν ψυχική και ηθική φθορά. Ο Λύσανδρος με το έγκλημα αυτό έδειξε τη σκληρότητα, την ωμότητα και τον κυνισμό του.

Η τύχη του Φιλοκλή
Ο Ξενοφώντας στιγματίζει τον Λύσανδρο λέγοντας ότι σκότωσε τον αιχμάλωτο Φιλοκλή με τα ίδια του τα χέρια, αφού πρώτα ρώτησε ποια τιμωρία του άξιζε να πάθει, επειδή πρώτος είχε παραβεί τους νόμους εις βάρος των Ελλήνων ρίχνοντας στη θάλασσα τους Ανδρίους και τους Κορινθίους (Λύσανδρος δὲ Φιλοκλέα πρῶτον ἐρωτήσας, ὅς τοὺς Ἀνδρίους καὶ Κορινθίους κατεκρήμνισε, τί εἴη ἄξιος παθεῖν ἀρξάμενος εἰς Ἕλληνας παρανομεῖν, ἀπέσφαξεν). Ο θάνατός του υπήρξε άδοξος. Οι Λακεδαιμόνιοι εξάντλησαν τη σκληρότητά τους, ώστε με το θάνατό του να ικανοποιήσει τις ψυχές των θυμάτων του. Παρόλα αυτά η πράξη τους δε δικαιολογείται ηθικά. Τα τελευταία λόγια του, που τα παραθέτει ο Πλούταρχος, δείχνουν μία περήφανη στάση απέναντι στον Λύσανδρο: «Μη με κατηγορείς για ζητήματα στα οποία δεν υπάρχει δικαστής. Πάντως, σαν νικητής που είσαι, κάνε εκείνο που θα πάθαινες εσύ, αν ήσουν ηττημένος».


Η οργάνωση του λόγου

Ο Ξενοφώντας στο κείμενο αυτό:
• Χρησιμοποιεί αόριστο για τα συντελεσμένα γεγονότα που αναφέρονται στη μεταφορά των αιχμαλώτων και των λαφύρων στη Λάμψακο και στην αναγγελία της νίκης στη Σπάρτη.
• Αλλάζει το χρόνο σε παρατατικό κατά τη διάρκεια της συζήτησης για να δείξει τη διάρκεια και την έντασή της.
• Χρησιμοποιεί σύντομες περιόδους, τις οποίες συνδέει με το μεταβατικό σύνδεσμο «δε».


 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ
Ι. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
α. Ερωτήσεις ελεύθερης ανάπτυξης
1. Ποιες ήταν οι ενέργειες του Λυσάνδρου αμέσως μετά τη νίκη του;
2. Τι κατηγορίες εξαπέλυσαν κατά των Αθηναίων οι Σπαρτιάτες και οι σύμμαχοί τους;
Ποιες παρανομίες είχαν διαπράξει οι Αθηναίοι στη διάρκεια του πολέμου;
4. Να σχολιάσετε την απόφαση των Αθηναίων σε περίπτωση νίκης τους στους Αιγός
ποταμούς;
5. Σε τι αποφάσεις κατέληξαν οι Σπαρτιάτες και οι σύμμαχοι;
6. Γιατί ο Λύσανδρος συγκάλεσε τους συμμάχους του για την τύχη των Αθηναίων
αιχμαλώτων;
7. Πώς φέρθηκε ο Λύσανδρος στο Φιλοκλή και πώς σχολιάζετε αυτή τη συμπεριφορά;
8. Να συγκρίνετε τη στάση του Φιλοκλή και του Αδείμαντου στο ζήτημα της τιμωρίας των
Λακεδαιμονίων αιχμαλώτων, αν νικούσαν οι Αθηναίοι;
β. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
1. Ποιος μετέφερε στη Σπάρτη την είδηση της νίκης του Λυσάνδρου;
2. Γιατί εξαίρεσαν τον Αδείμαντο από την εκτέλεση;
3. Τι ρώτησε το Φιλοκλή ο Λύσανδρος πριν τον σκοτώσει;
γ. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
1. Βασική κατηγορία κατά των Αθηναίων ήταν ότι:
α. είχαν αποφασίσει να πετάξουν τους ναύτες στη θάλασσα
β. είχαν πουλήσει τους αιχμαλώτους σαν δούλους
γ. είχαν συλλάβει ζωντανούς τους ναύτες από τις τριήρεις
δ. είχαν αποφασίσει να κόβουν το δεξί χέρι των αιχμαλώτων
2. Ο Αδείμαντος εξαιρέθηκε από την εκτέλεση γιατί:
α. δεν είχε ψηφίσει για την αποκοπή των χεριών
β. ήταν αντίθετος με τη διεξαγωγή της ναυμαχίας
γ. είχε προδώσει το στόλο
δ. όταν τον συνέλαβαν, έδειξε μεταμέλεια
3. Ο Λύσανδρος έστειλε στη Σπάρτη το ληστή Θεόπομπο το Μιλήσιο για να αναγγείλει τα
γεγονότα, γιατί:
α. υποτιμούσε τους εφόρους
β. ο ληστής αυτός ήταν ικανός και έμπειρος ναυτικός
γ. δεν θα τον καταδίωκαν τα αθηναϊκά πλοία
Ποιες παρανομίες είχαν διαπράξει οι Αθηναίοι στη διάρκεια του πολέμου;
4. Να σχολιάσετε την απόφαση των Αθηναίων σε περίπτωση νίκης τους στους Αιγός
ποταμούς;
5. Σε τι αποφάσεις κατέληξαν οι Σπαρτιάτες και οι σύμμαχοι;
6. Γιατί ο Λύσανδρος συγκάλεσε τους συμμάχους του για την τύχη των Αθηναίων
αιχμαλώτων;
7. Πώς φέρθηκε ο Λύσανδρος στο Φιλοκλή και πώς σχολιάζετε αυτή τη συμπεριφορά;
8. Να συγκρίνετε τη στάση του Φιλοκλή και του Αδείμαντου στο ζήτημα της τιμωρίας των
Λακεδαιμονίων αιχμαλώτων, αν νικούσαν οι Αθηναίοι;
Βασική κατηγορία κατά των Αθηναίων ήταν ότι:
α. είχαν αποφασίσει να πετάξουν τους ναύτες στη θάλασσα
β. είχαν πουλήσει τους αιχμαλώτους σαν δούλους
γ. είχαν συλλάβει ζωντανούς τους ναύτες από τις τριήρεις
δ. είχαν αποφασίσει να κόβουν το δεξί χέρι των αιχμαλώτων
2. Ο Αδείμαντος εξαιρέθηκε από την εκτέλεση γιατί:
α. δεν είχε ψηφίσει για την αποκοπή των χεριών
β. ήταν αντίθετος με τη διεξαγωγή της ναυμαχίας
γ. είχε προδώσει το στόλο
δ. όταν τον συνέλαβαν, έδειξε μεταμέλεια
3. Ο Λύσανδρος έστειλε στη Σπάρτη το ληστή Θεόπομπο το Μιλήσιο για να αναγγείλει τα
γεγονότα, γιατί:
α. υποτιμούσε τους εφόρους
β. ο ληστής αυτός ήταν ικανός και έμπειρος ναυτικός
γ. δεν θα τον καταδίωκαν τα αθηναϊκά πλοία
είχε διακριθεί στη μάχη
4. Ο Λύσανδρος μετά τη ναυμαχία:
α. έστειλε τα πλοία και τους αιχμαλώτους στη Λάμψακο
β. κατάστρεψε τα πλοία και σκότωσε τους αιχμαλώτους
γ. άφησε τα πλοία και τους αιχμαλώτους στους Αιγός ποταμούς
δ. έστειλε τα πλοία και τους αιχμαλώτους στη Σπάρτη μαζί με τον Θεόπομπο
5. Οι Σπαρτιάτες και οι σύμμαχοί τους αποφάσισαν:
α. να σκοτώσουν όλους τους αιχμαλώτους
β. να στείλουν τους αιχμαλώτους στη Σπάρτη
γ. να σκοτώσουν μόνο τους Αθηναίους αιχμαλώτους με εξαίρεση τον Αδείμαντο
δ. να πουλήσουν τους αιχμαλώτους ως δούλους
Ο Φιλοκλής λίγο πριν πεθάνει:
α. ικέτευσε για την σωτηρία του και έδειξε δειλία
β. φώναζε ότι ήταν αθώος
γ. κατηγόρησε τον Λύσανδρο για σκληρότητα
δ. κράτησε περήφανη στάση

ΣΩΣΤΟ-ΛΑΘΟΣ
Ο Λύσανδρος συνέλαβε τον πειρατή Θεόπομπο = ……
2. Οι Αθηναίοι κατηγορούνται ότι απέκοψαν το χέρι των αιχμαλώτων = ……
3. Οι Αθηναίοι έριξαν τους ναύτες στη θάλασσα και ο Φιλοκλής τους σκότωσε = ……
4. Ο Φιλοκλής εκτελέστηκε και ο Αδείμαντος απαλλάχτηκε = ……
5. Ο Λύσανδρος μετέφερε τους αιχμαλώτους στη Σηστό = ……
6. Ο Λύσανδρος ζήτησε τη γνώμη των συμμάχων για την τύχη των αιχμαλώτων = ……
7. Ο Αδείμαντος πρότεινε την αποκοπή του δεξιού χεριού των αιχμαλώτων = ……
8. Από τους στρατηγούς των Αθηναίων σώθηκε μόνο ο Μένανδρος = ...............
9. Ο Λύσανδρος εξαίρεσε από τη θανατική καταδίκη τους συμμάχους των Αθηναίων = ........
10. Ο Λύσανδρος μετέφερε τα πλοία και τους αιχμαλώτους στη Σπάρτη = ...........
Οι Αθηναίοι κατηγορήθηκαν ότι πέταξαν στη θάλασσα τα πληρώματα δύο πλοίων, το ένα
από τα οποία ανήκε στους Τορωναίους και το άλλο στους Σκιωναίους = ...............
ε. Ερωτήσεις κατάταξης
1. Τοποθετήστε κατά χρονική αλληλουχία τις κινήσεις του Λυσάνδρου και των συμμάχων:
α. συγκεντρώθηκαν για να αποφασίσουν για τους αιχμαλώτους ( )
β. ο Λύσανδρος έσφαξε το Φιλοκλή ( )
γ. στέλνουν τον Θεόπομπο στη Σπάρτη ( )
δ. συλλαμβάνουν τους Φιλοκλή και Αδείμαντο ( )
ε. εξαπολύουν κατηγορίες κατά των Αθηναίων ( )
στ. ο Αδείμαντος κατηγορήθηκε ότι πρόδωσε το στόλο ( )


ΙΙ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

1. Να κλιθούν σε ενικό και πληθυντικό αριθμό τα ουσιαστικά: αἰχμαλώτους, στρατηγῶν,
ἡμέρᾳ, ληστήν, γεγονότα, συμμάχους, κατηγορίαι, ναυμαχία, χείρα, ἄνδρας,
ἐκκλησίᾳ, ἀποτομῆς, Ἕλληνας
2. Να αναγνωριστούν οι τύποι αορίστου β΄ και να γίνει χρονική αντικατάσταση
3. Να γίνει χρονική αντικατάσταση στους ρηματικούς τύπους: ἀπαγγελοῦντα, ἀφικόμενος,
ἁθροίσας, βουλεύεσθαι, παρενενομήκεσαν, ἐψηφισμένοι ἦσαν, διέφθειρεν, παθεῖν,
ἀρξάμενος
4. Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στα ρήματα: ἀπήγαγεν, ἔλαβε, κατειργάσατο,
ἔπεμψε, ἀπήγγειλε, ἐκέλευσε, κρατήσειαν, ᾐτιάθη, εἴη
5. Να γράψετε τα παραθετικά των επιθέτων και επιρρημάτων: πολλαί, ἄξιος
6. Να κλιθούν τα επίθετα στις πλάγιες πτώσεις ενικού και πληθυντικού αριθμού στο γένος
που βρίσκονται: πάντα, πολλαί, ἄξιος
7. Να κλιθούν οι αντωνυμίες στο γένος που βρίσκονται και στους δύο αριθμούς: ὅς,
τούτους, ὅσοι, τί
8. Ποια ομάδα ουσιαστικών περιέχει μόνο πρωτόκλιτα:
α. χείρα – αἰχμαλώτων – ναῦς – λῃστήν
β. ἡμέρᾳ – λῃστήν – ἐκκλησίᾳ – ἀποτομῆς
γ. κατηγορίαι – χειρῶν – ἡμέρᾳ – τριήρεις

ναυμαχίᾳ – ἐκκλησίᾳ – ἄνδρας – Ἕλληνας
9. Ο αντίθετος αριθμός των πιο κάτω τύπων είναι (Να σημειώσετε αν είναι Σωστό ή Λάθος):
α. πάντα 􀃆 πάν = ……
β. ἔπεμψε 􀃆 έπεμψαν = ……
γ. ἀπαγγελοῦντα 􀃆 ἀπαγγελοῦντας = ……
δ. ἅ 􀃆 αἵ = ……
ε. ἐψηφισμένοι ἦσαν 􀃆 ἐψήφιστο = ……
στ. διέφθειρεν 􀃆 διέφθειραν = ……

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ
Να γράψετε ομόρριζα στα νέα ελληνικά των λέξεων: κατειργάσατο, ἀφικόμενος,
ἁθροίσας, βουλεύεσθαι, παρενενομήκεσαν, ἐψηφισμένοι ἦσαν, κρατήσειαν,
ἀποκόπτειν, διέφθειρε, ᾐτιάθη, προδοῦναι
2. Με ποιες λέξεις του κειμένου είναι ομόρριζες οι παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής:
εισαγγελέας, εργαστήριο, βουλευτής, παρανομία, ψήφος, κρατητήριο, απόκομμα,
πατροκτόνος, αιμοδότης, πένθος, αρχείο, αιτία, ερωτηματικό, άθροισμα
3. Να γράψετε την ετυμολογία των λέξεων του κειμένου: αἰτιῶμαι, ψήφισμα, ἀποτομή,
ἐκκλησία, ἀποκτείνω, σύμμαχος, ἁθροίζω, τριταῖος, λῃστής, στρατηγός, αἰχμάλωτος
4. Να συνδυαστούν οι λέξεις της Α στήλης με τη σημασία τους στη Β στήλη:
Α Β
1. κατεργάζομαι α. συλλαμβάνομαι ζωντανός
2. λῃστής β. συγκεντρώνω
3. ἀφικνοῦμαι γ. είμαι αντίθετος σε κάτι
4. τριταῖος δ. αποκοπή
5. ἁθροίζω ε. κατορθώνω, ολοκληρώνω
6. κρατῶ στ. πειρατής
7. διαφθείρω ζ. φτάνω
8. ἡ ἀποτομή η. μετά από τρεις ημέρες
9. ἐπιλαμβάνομαι θ. εξοντώνω
10. ζωγροῦμαι ι. νικώ, επικρατώ

Με ποια ομάδα λέξεων είναι ομόρριζα τα κατειργάσατο και ἀποτομῆς:
α. διεργασία – άνεργος – αποταμίευση
β. συντομία – απεργάζομαι – προτομή
γ. κάτεργο – διάστημα – συνεργάτης
δ. αργία – επίτομος – ανατομικός

Να συνδυαστούν οι λέξεις της στήλης Α με τις ομόρριζές τους της Β (στη Β περισσεύει
μία)
Α Β
1. ἀποκόπτειν α. υπαίτιος
2. διέφθειρεν β. μακρηγορω
3. ᾐτιάθη γ. άφθαρτος
4. ἀρξάμενος δ. απονέμω
5. κατηγορίαι ε. κομματικός
6. παρανομεῖν στ. ηττημένος
ζ. επαρχία

πηγη: Εκπαιδευτήρια Καίσαρη 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου