ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, 

ΒΙΒΛΙΟ 2, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. 16-32

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΙ 25-27

Στις παραγράφους 25-27 περιγράφονται:

􀂾 Οι διαπιστώσεις του Αλκιβιάδη
􀂾 Οι συστάσεις του Αλκιβιάδη
􀂾 Η απήχηση των προτροπών του Αλκιβιάδη
􀂾 Η συνήθεια των Αθηναίων
􀂾 Η εντολή του Λυσάνδρου

Αλκιβιάδης

Ήταν μαθητής του Σωκράτη και συγγενής του Περικλή. Σε μικρή ηλικία ασχολήθηκε με την πολιτική και ήταν αυτός κυρίως που έπεισε τους Αθηναίους να αναλάβουν τη Σικελική εκστρατεία για την οποία εξελέγη στρατηγός. Όμως κατηγορήθηκε ως Ερμοκοπίδης και γι’ αυτό ανακλήθηκε για να δικαστεί. Φοβισμένος αυτομόλησε στη Σπάρτη, όπου έδωσε ολέθριες για την Αθήνα συμβουλές, και στη συνέχεια προσέγγισε τους Πέρσες. Αργότερα με ψήφισμα της εκκλησίας του δήμου ο Αλκιβιάδης ανακλήθηκε και ξαναγύρισε στην Αθήνα θριαμβευτικά. Αμέσως του ανατέθηκε η αρχηγία του στρατού και στόλου της Αθήνας. Υπήρξε όμως άτυχος. Ο αθηναϊκός στόλος που διηύθυνε έμεινε για λίγο κάτω από τη διοίκηση του Αντιόχου. Ενώ ο Αλκιβιάδης απουσίαζε προσωρινά, ο Αντίοχος νικήθηκε κοντά στην Έφεσσο, από το Σπαρτιάτη ναύαρχο Λύσανδρο (407 π.Χ.). Οι Αθηναίοι θεώρησαν ότι από αμέλεια του Αλκιβιάδη νικήθηκαν στο Νότιο και γι’ αυτό έπαψαν τον Αλκιβιάδη από τη στρατηγία και εξέλεξαν άλλους δέκα στρατηγούς ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Κόνωνας. Όταν ο Αλκιβιάδης έπεσε στη δυσμένεια των Αθηναίων και παύθηκε από τη στρατηγία, απομακρύνθηκε σε μια ιδιόκτητη οχυρωμένη περιοχή στη Χερσόνησο (σημερινή Καλλίπολη). Την οχυρή αυτή περιοχή είχε αποκτήσει ο Αλκιβιάδης όταν πολεμούσε τους Θράκες με μισθοφόρους. Εκεί από τα τείχη (ἐκ τῶν τειχῶν) παρατηρούσε τις κινήσεις των δύο αντιπάλων και συμβούλευε τους Αθηναίους ναυάρχους.

Οι διαπιστώσεις του Αλκιβιάδη

Στο απόσπασμα αυτό ο Ξενοφώντας προβάλλει τη φυσιογνωμία του Αλκιβιάδη και εκθέτει το ενδιαφέρον και την ανησυχία του για τους Αθηναίους. Η ευφυΐα και η διορατικότητά του εντοπίζει εύκολα τις αδυναμίες των συμπατριωτών του και τα πλεονεκτήματα των αντιπάλων τους. Ο Αλκιβιάδης διαπίστωσε ότι οι Αθηναίοι είχαν αγκυροβολήσει στους Αιγός ποταμούς, δηλαδή σε μια αμμώδη παραλία (ἐν αἰγιαλῷ ὁρμοῦντας) μακριά από πόλη (πρὸς οὐδεμιᾷ πόλει) γεγονός που τους ανάγκαζε να εγκαταλείπουν τα πλοία και να αναζητούν τρόφιμα από τη κοντινότερη πόλη, τη Σηστό (τὰ δ’ ἐπιτήδεια ἐκ Σηστοῦ μετιόντας πεντεκαίδεκα σταδίους ἀπό τῶν νεῶν) που απείχε 15 στάδια (περίπου 3 χιλιόμετρα). Παρατήρησε επίσης ότι οι Λακεδαιμόνιοι, σε αντίθεση με τους Αθηναίους, είχαν αγκυροβολήσει κοντά σε λιμάνι και πόλη, την πλούσια Λάμψακο, (τοὺς δὲ πολεμίους ἐν λιμένι καὶ πρὸς πόλει ἔχοντας πάντα) και επομένως είχαν εξασφαλίσει αφθονία τροφίμων χωρίς να είναι αναγκασμένοι να φεύγουν μακριά από τα πλοία τους. Επομένως ήταν σε προνομιακή θέση σε σύγκριση με τους Αθηναίους.

Οι συστάσεις του Αλκιβιάδη

Ο Αλκιβιάδης, αφού προειδοποίησε τους Αθηναίους ναυάρχους ότι δεν έχουν αγκυροβολήσει σε καλό μέρος (οὐκ ἐν καλῷ ἐφη αὐτοὺς ὁρμεῖν), τους συμβούλευσε να φύγουν από τους Αιγός ποταμούς και να πάνε στη Σηστό (ἀλλὰ μεθορμίσαι εἰς Σηστόν παρῄνει). Το πλεονέκτημα της νέας τοποθεσίας ήταν ότι θα βρίσκονταν κοντά σε λιμάνι και σε πόλη (πρός τε λιμένα καὶ πρὸς πόλιν) και επομένως θα μπορούσαν να επιλέξουν τον χρόνο και τις συνθήκες της ναυμαχίας (οὗ ὄντες ναυμαχήσετε, ἔφη, ὅταν βούλησθε). Οι ορθές συστάσεις του Αλκιβιάδη είναι προϊόν αντικειμενικής στάθμισης των δεδομένων και της πολύτιμης πείρας του. Οι συμβουλές του αυτές ουσιαστικά προοικονομούν τη δραματική για τους Αθηναίους έκβαση της ναυμαχίας.

Η απήχηση των προτροπών του Αλκιβιάδη

Οι Αθηναίοι ναύαρχοι αρνήθηκαν να δεχτούν τις λογικές συμβουλές του Αλκιβιάδη και τον διέταξαν να φύγει τονίζοντας ότι εκείνοι ήταν τώρα οι στρατηγοί (Οἱ δὲ στρατηγοί, μάλιστα δὲ Τυδεὺς καὶ Μένανδρος, ἀπιέναι αὐτὸν ἐκέλευσαν∙ αὐτοὶ γὰρ νῦν στρατηγεῖν, οὐκ ἐκεῖνον. Καὶ ὁ μὲν ᾢχετο). Οι λόγοι για τους οποίους απέπεμψαν τον Αλκιβιάδη: α) σκέφτηκαν ότι, αν ακολουθήσουν τις συμβουλές και νικήσουν, η επιτυχία θα αποδοθεί στον Αλκιβιάδη: αν πάλι νικηθούν, η ευθύνη θα βαρύνει τους ίδιους, β) δεν εμπιστεύονταν τον Αλκιβιάδη, γ) το αξίωμα που κατείχαν γέννησαν εγωισμό και αλαζονεία, δ) ήταν άπειροι σε αντίθεση με τον Αλκιβιάδη που ήταν ταυτόχρονα έμπειρος και πολυμήχανος.

Η συνήθεια των Αθηναίων

Οι Αθηναίοι κάθε μέρα έβγαιναν από τα πλοία τους και διασκορπίζονταν στην ξηρά γιατί: α) έπρεπε να αγοράσουν τα τρόφιμα από μακριά (τά τε σιτία πόρρωθεν ὠνούμενοι), β) περιφρονούσαν τον Λύσανδρο (καὶ καταφρονοῦντες δὴ τοῦ Λυσάνδρου). Πίστευαν ότι ο Λύσανδρος από φόβο δεν επρόκειτο να ναυμαχήσει μαζί τους και έτσι άφηναν τους στρατιώτες πολύ συχνότερα κάθε μέρα (ὅπερ ἐποίουν πολὺ μᾶλλον καθ’ ἑκάστην ἡμέραν) να βγαίνουν από τα πλοία και να σκορπίζονται στη Χερσόνησο προς αναζήτηση τροφίμων. Ήταν αμέριμνοι, δεν έπαιρναν μέτρα προφύλαξης και μέρα με τη μέρα γίνονταν όλο και πιο απρόσεκτοι. Με τη φράση αυτή ο Ξενοφώντας ειρωνεύεται τους Αθηναίους στρατηγούς για τον εγωισμό και την αφροσύνη τους.

Η εντολή του Λυσάνδρου

Τις προηγούμενες τέσσερις ημέρες ο Λύσανδρος κατασκοπεύοντας τους Αθηναίους είχε διαπιστώσει ότι αυτοί, όταν επέστρεφαν στους Αιγός ποταμούς, ακολουθούσαν πάντα την ίδια τακτική: αποβιβάζονταν από τα πλοία τους και διασκορπίζονταν στη Σηστό και σε άλλα μέρη για ανεφοδιασμό. Ήταν, λοιπόν, βέβαιος ότι και αυτή την ημέρα θα έκαναν το ίδιο. Η πρόταξη της φράσης «ημέρα πέμπτη» δείχνει την επίμονη και συστηματική εφαρμογή του σχεδίου του, προκειμένου να επιτύχει έναν θρίαμβο. Έδωσε εντολή στα κατασκοπευτικά πλοία όταν δουν ότι οι Αθηναίοι έχουν αποβιβαστεί από τα πλοία και διασκορπιστεί στη Χερσόνησο να επιστρέψουν και στο μέσο της διαδρομής να του κάνουν σήμα, δηλαδή να υψώσουν μια ασπίδα (ἐπὰν κατίδωσιν αὐτούς ἐκβεβηκότας καὶ ἐσκεδασμένους κατὰ τὴν Χερρόνησον ἀποπλέοντας τοὔμπαλιν παρ’ αὐτὸν ἆραι ἀσπίδα κατὰ μέσον τὸν πλοῦν). 

Χαρακτηρισμός Αλκιβιάδη, Αθηναίων στρατηγών και Λυσάνδρου

Ως στρατηγός ο Αλκιβιάδης ήταν ικανότατος, έμπειρος και διορατικός όπως φαίνεται από τις συμβουλές που έδωσε στους Αθηναίους στρατηγούς. Οι τελευταίοι ήταν άπειροι, αφελείς και απερίσκεπτοι γιατί δεν υποψιάστηκαν το σχέδιο του Λυσάνδρου. Θεώρησαν την αδράνειά του ως ατολμία και αδυναμία. Επίσης δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν και να δεχτούν τις συμβουλές του έμπειρου Αλκιβιάδη. Αντίθετα από τους αθηναίους στρατηγούς ο Λύσανδρος διέθετε σπάνιες στρατηγικές ικανότητες. Ήταν συνετός και πονηρός. Έδωσε στους Αθηναίους την εντύπωση για τέσσερις ημέρες ότι ήταν δειλός, άτολμος και αναποφάσιστος γιατί ήθελε να αιχμαλωτίσει τον αθηναϊκό στόλο χωρίς ναυμαχία. Εκμεταλλεύτηκε την απερισκεψία των αθηναίων στρατηγών που δεν έπαιρναν μέτρα ασφάλειας εναντίον μιας ξαφνικής επίθεσης του εχθρού. Αφού κατέστρωσε σχέδιο δράσης, αποφάσισε να επιτεθεί ξαφνικά και συνδυασμένα (από θάλασσα και ξηρά) την πέμπτη ημέρα.

Η οργάνωση του λόγου

Ο Ξενοφώντας οργανώνει το λόγο του έτσι ώστε να είναι σαφής και σύντομος. Τονίζει τις απόψεις και τις συμβουλές του Αλκιβιάδη με τις μετοχές «κατιδών, ὁρμοῦντας, μετιόντας, ἔχοντας» που δίνουν βάθος στη σκέψη και αισθητοποιούν κατά τρόπο συγκριτικό την υπεροχή των Λακεδαιμονίων. Με τον παρατατικό «ἔφη» και «παρῄνει» παρουσιάζει την απεγνωσμένη προσπάθεια του να πείσει τους εγωιστές Αθηναίους στρατηγούς να αλλάξουν λιμάνι και να αγκυροβολήσουν στη Σηστό. Το βασικό επιχείρημα του Αλκιβιάδη το παρουσιάζει με την ξαφνική χρησιμοποίηση του ευθύ λόγου «οὗ ὄντες ναυμαχήσετε, ἔφη, ὅταν βούλησθε» που δίνει ζωντάνια στο κείμενο. Επίσης πετυχαίνει σαφήνεια στην έκφραση με το πλούσιο λεξιλόγιο και με τους πολλούς σύνθετους ρηματικούς τύπους (κατιδών, παρῄνει, ἀπιέναι, ἀποπλέοντας, μετιόντας, μεθορμίσαι, ἐπιπλέουσι, ἐκβεβηκότας, καταφρονοῦντας, ἀντανῆγεν). Η υπεροπτική και υποτιμητική στάση των Αθηναίων φαίνεται από το σύντομο, κοφτό και κελευστικό λόγο, την αντίθεση και το ασύνδετο. Η πρόθεση του ιστορικού είναι να συνδέσει εσωτερικά τα γεγονότα που αφηγείται και να τα οργανώσει κατά τρόπο αιτιώδη ώστε να αποκτήσουν ενότητα, συνοχή και αλληλουχία.

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ

Ι. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

α. Ερωτήσεις ελεύθερης ανάπτυξης

1. Ο Αλκιβιάδης κάνει ορθές διαπιστώσεις για τη θέση των δύο αντιπάλων πριν από τη ναυμαχία. α) Ποιες είναι αυτές; β) Ποια προσόντα τον βοήθησαν στις εκτιμήσεις του;

2. Ποιες συστάσεις απηύθυνε ο Αλκιβιάδης στους αθηναίους στρατηγούς;

3. Πώς κρίνετε την απάντηση των Αθηναίων στρατηγών στον Αλκιβιάδη;

4. Ποια είναι τα σχέδια του Λυσάνδρου κατά την πέμπτη ημέρα της αντιπαράθεσης;

5. Ποια ψυχολογία έχει επικρατήσει στους Αθηναίους έναντι των αντιπάλων τους;

6. Να χαρακτηρίσετε τον Αλκιβιάδη, τους αθηναίους στρατηγούς και τον Λύσανδρο αξιοποιώντας τις γνώσεις σας από το συγκεκριμένο απόσπασμα.

β. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης

1. Τι επικαλέστηκαν οι στρατηγοί αποπέμποντας τον Αλκιβιάδη;

2. Γιατί οι Αθηναίοι εμφανίζονται «καταφρονοῦντες τοῦ Λυσάνδρου»;

3. Με ποιο συνθηματικό τρόπο θα ειδοποιούσαν οι δικοί του τον Λύσανδρο;

4. Η άρνηση των αθηναίων στρατηγών να συμμορφωθούν με τις υποδείξεις του Αλκιβιάδη τι προοικονομεί;

Ποιος βασικός ρηματικός τύπος και ποια εκφορά του λόγου δηλώνουν την απεγνωσμένη προσπάθεια του Αλκιβιάδη να πείσει τους Αθηναίους στρατηγούς να αλλάξουν αγκυροβόλιο;

6. Με ποια μορφή λόγου δηλώνονται τα δεδομένα στα οποία ο Αλκιβιάδης στηρίζει τις απόψεις του; Να αναφέρεται τα σχετικά στοιχεία.

7. «τοῖς παρ’ αὐτοῦ ἑπομένοις»: Ποιοι ήταν αυτοί και ποια αποστολή είχαν αναλάβει;

Ο Αλκιβιάδης συμβούλευε τους Αθηναίους

α. να προμηθεύονται τρόφιμα από τη Σηστό

β. να μετακινηθούν κοντά σε λιμάνι και στην πόλη

γ. να δώσουν ναυμαχία όταν το θελήσουν

δ. να αγκυροβολήσουν κοντά στον εχθρικό στόλο

2. Οι Αθηναίοι στρατηγοί απέπεμψαν τον Αλκιβιάδη, γιατί:

α. δεν τους είχε δώσει σωστές συμβουλές

β. με τις συστάσεις του εξυπηρετούσε τους Λακεδαιμονίους

γ. υπάκουσαν σε εντολές τις πόλεις τους

δ. ήταν εγωιστές και αλαζόνες

3. Οι Αθηναίοι ήταν συνήθως διασκορπισμένοι, επειδή

α. ψώνιζαν τρόφιμα από μακριά

β. ο στόλος του Λυσάνδρου βρισκόταν μακριά

γ. είχαν αγκυροβολήσει κοντά σε πόλη

δ. διασκέδαζαν στη Χερσόνησο

4. Ο Λύσανδρος είχε δώσει εντολή στους κατασκόπους του, όταν δουν τους Αθηναίους να έχουν διασκορπιστεί προς αναζήτηση τροφίμων, να του το κάνουν γνωστό:

α. φωνάζοντας δυνατά

β. υψώνοντας συνθηματικά μια ασπίδα στο μέσο του πλου

γ. επιστρέφοντας με ορισμένο σχηματισμό

δ. υψώνοντας αναμμένους πυρσούς

5. Ο Αλκιβιάδης βρισκόταν κοντά στους Αιγός ποταμούς, γιατί:

α. ακολουθούσε διακριτικά την πορεία του αθηναϊκού στόλου

β. είχε καθαιρεθεί από τους Αθηναίους, είχε αυτοεξοριστεί και έμενε σε ιδιόκτητο πύργο

γ. έφυγε από το Λύσανδρο και πήγε κοντά στους Αθηναίους

δ. ήθελε να εξαπατήσει τους Αθηναίους στρατηγούς

δ. Ερωτήσεις Σωστού – Λάθους

1. Ο Αλκιβιάδης συμβούλεψε τους Αθηναίους να μετακινηθούν πλησιέστερα στη Σηστό =…

2. Όταν οι κατάσκοποι του Λυσάνδρου έβλεπαν τους αντιπάλους να υψώνουν ασπίδα θα το ανέφεραν αμέσως = ……

3. Οι Αθηναίοι στρατηγοί είπαν στον Αλκιβιάδη ότι θα σκεφτούν την πρότασή του = ……

4. Οι Αθηναίοι δέχτηκαν τη συμβουλή του Αλκιβιάδη = .............

5. Ο Αλκιβιάδης βρισκόταν κοντά στη Σηστό, σε δικό του πύργο = .........

6. Ο Λύσανδρος είπε στους κατασκόπους του να παρακολουθούν τους Αθηναίους και να τον ενημερώνουν = ……

7. Οι Αθηναίοι, επειδή περιφρονούσαν τον Λύσανδρο, δεν πήραν κανένα μέτρο προφύλαξης = ……

8. Οι Αθηναίοι έβγαιναν στην ξηρά και διασκορπίζονταν προς αναζήτηση τροφίμων = .........

9. Οι κατάσκοποι του Λυσάνδρου δεν τήρησαν τη διαταγή του = ……..

10. Ο Αλκιβιάδης συμβούλεψε τους Αθηναίους να μετακινηθούν κοντά σε πόλη για να προμηθεύονται ευκολότερα τρόφιμα = ..............

11. Τα κατασκοπευτικά πλοία των Λακεδαιμονίων, όταν επέστρεφαν, ύψωσαν στο μέσο της διαδρομής μια ασπίδα, δηλώνοντας με τον τρόπο αυτό ότι οι Αθηναίοι είχαν εγκαταλείψει τα πλοία τους = ..............

ε. Ερωτήσεις κατάταξης

Να εντοπίσετε στο πρωτότυπο τις φράσεις που δίνονται μεταφρασμένες και να τις κατατάξετε κατά χρονική σειρά

α. να έχουν αγκυροβολήσει σε παραλία ( )

β. όταν τους δουν σκορπισμένου ( )

γ. συμβούλευε να μετακινηθούν ( )

δ. είπε να υψώσουν ασπίδα ( )

ε. γιατί ψώνιζαν από μακριά ( )

Να κλίνετε σε ενικό και πληθυντικό αριθμό τα ουσιαστικά: τειχῶν, πόλει, ἐπιτήδεια, σταδίους, νεῶν, πολεμίους, λιμένι, στρατηγοί, ἡμέρα, σιτία, ἀσπίδα

2. Να γίνει χρονική αντικατάσταση στους παρακάτω ρηματικούς τύπους: κατιδών, ἔχοντας, παρῄνει, βούλησθε, ἐκέλευσαν, ἐπιπλέουσι, εἶπε, ἐκβεβηκότας, ἐσκεδασμένους, ἐποίουν, καταφρονοῦντες, ἀντανῆγεν, ἆραι

3. Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα: βούλησθε, ἐκέλευσαν, ἐπιπλέουσι, εἶπε, κατίδωσιν

4. καταφρονοῦντες, ὠνούμενοι, κατιδών: Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκονται

5. Στο κείμενο τονίζεται ο ρόλος του Αλκιβιάδη (παράγραφοι 25-26). Να αναζητηθούν οι τύποι των ρημάτων που έχουν ως υποκείμενο τον Αλκιβιάδη και να γραφεί το β΄ ενικό πρόσωπο στην οριστική του ενεστώτα και του αορίστου στη φωνή στην οποία βρίσκεται ο καθένας

6. οὐδεμιᾷ, ἐκεῖνον, ἑκάστην, ταῦτα: Να αναγνωρίσετε το είδος των αντωνυμιών και να τις κλίνετε στις πλάγιες πτώσεις και στα τρία γένη

7. καλῷ, πολύ, μᾶλλον: Να γράψετε τα παραθετικά των επιθέτων και επιρρημάτων

8. καλῷ: Να κλιθεί ο συγκριτικός βαθμός του επιθέτου στο γένος που βρίσκεται και στους δύο αριθμούς

9. Ποια ομάδα τριτόκλιτων ουσιαστικών περιλαμβάνει μόνο συμφωνόληκτα:

α. πόλει – τειχῶν – λιμένα

β. τειχῶν – λιμένι – ἀσπίδα

γ. ἀσπίδα – πόλιν – λιμένι

δ. νεῶν – πλοῦν – πόλει

10. Μόνο τύπους ενεστώτα περιέχει η ομάδα:

α. ὁρμεῖν – στρατηγεῖν – μεθορμίσαι

β. ὠνούμενοι – ἔχοντας – ἆραι

γ. ὄντες – ὁρμοῦντας – καταφρονοῦντες

δ. ἐκβεβηκότας – βούλησθε – ἐπιπλέουσι

1. Να γράψετε ομόρριζα των λέξεων: ἔχοντας, παρῄνει, ἔφη, βούλησθε, ἆραι, ὠνούμενοι, καταφρονοῦντες, εἶπε

2. όραση, άσχετος, έπαινος, διασκέδαση, τελώνης, άρση, κελευστής, βούληση, πλοίο, έκβαση, παραποίηση, αγωγή: Με ποιες λέξεις του κειμένου (σύνθετες ή απλές) έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής

3. Ποιες από τις λέξεις της στήλης Α είναι ομόρριζες με αυτές της Β;

Α                                Β

1. άσχημος            α. ἔχοντας

2. παραλία             β. τοὔμπαλιν

3. άξονας                γ. ἀντανῆγεν

4. παλινδρομώ        δ. αἰγιαλῷ

5. σχέδιο

6. αλιεία

4. Ποιες λέξεις της στήλης Α είναι συνώνυμες με αυτές της στήλης Β

Α                                 Β

1. ἔχω                     α. αγοράζω

2. φημί                   β. ἀπέρχομαι, φεύγω

3. βούλομαι           γ. διαχέω, διασπείρω

4. κελεύω               δ. ἐθέλω, ἐπιθυμῶ, ἐφίεμαι, ποθῶ

5. οἴχομαι               ε. ἄγω, δύναμαι, κρατῶ, φέρω

6. σκεδάννυμι        στ. διατάττω

7. ὠνοῦμαι              ζ. λέγω, φάσκω, φράζω

5. Να συνδυάσετε κάθε λέξη της στήλης Α με την αντίστοιχη σημασία στη στήλη Β:

Α                                             Β

1. καθορῶ                 α. είμαι αγκυροβολημένος

2. ὁρμέω‐ῶ               β. αποχωρώ

3. μεθορμίζω             γ. βλέπω καθαρά

4. ἄπειμι                    δ. σηκώνω

5. οἴχομαι                   ε. διασκορπίζομαι

6. σκεδάννυμαι          στ. έχω απέλθει

7. αἴρω                     ζ. μετακινούμαι σε άλλο λιμάνι

Να γράψετε την ετυμολογία των παρακάτω λέξεων του αρχαίου κειμένου: μέτειμι, μεθορμίζω, ναυμαχῶ, πλοῦς, ὅρμῶ

IV. Δημιουργικές Εργασίες

1. Να γράψετε το διάλογο μεταξύ Αλκιβιάδη και Αθηναίων στρατηγών.

2. Να γράψετε το διάλογο μεταξύ των Αθηναίων στρατηγών όταν έφυγε ο Αλκιβιάδης.

Παράλληλα Κείμενα

Ο Αλκιβιάδης λοιπόν πήγε προς αυτούς και τους είπε ότι οι βασιλείς των Θρακών Μήδοκος και Σεύθης είναι φίλοι του και του υποσχέθηκαν ότι θα του δώσουν μεγάλη δύναμη, αν θέλει να πολεμήσει εναντίον των Λακεδαιμονίων. Γι’ αυτό το λόγο ζητάει από αυτούς να του παραχωρήσουν την αρχηγία, υποσχόμενος πως θα συμβεί ένα από τα δύο, ή θα αναγκάσει τους εχθρούς να ναυμαχήσουν ή θα πολεμήσει στη στεριά μαζί με τους Θράκες εναντίον τους. Ο Αλκιβιάδης τα έκανε αυτά γιατί επιθυμούσε μόνος του να προσφέρει στην πατρίδα του μεγάλη υπηρεσία και ευεργετώντας το λαό να αποκτήσει την παλιά του εύνοια. Οι στρατηγοί όμως των Αθηναίων, επειδή νόμισαν ότι θα προσαφθεί σ’ αυτούς η μομφή για την αποτυχία ενώ όλοι θα αποδώσουν τις επιτυχίες στον Αλκιβιάδη, τον διέταξαν να απομακρυνθεί γρήγορα και να μην πλησιάζει πια στο στρατόπεδο.

Διοδώρου Σικελιώτου, Ιστορική Βιβλιοθήκη, 13, 105

Στο μεταξύ ο Αλκιβιάδης (που τύχαινε να βρίσκεται στην περιοχή της Χερρονήσου στα τείχη του) ήρθε γρήγορα μα το άλογό του στο στρατόπεδο των Αθηναίων και κατηγορούσε τους στρατηγούς κατ’ αρχάς ότι είχαν στρατοπεδεύσει σε επισφαλές μέρος, σε απότομα και ανοιχτά ακρογιάλια. Έπειτα ότι με το να παίρνουν τα εφόδια μακριά, από τη Σηστό, διαπράττουν σφάλμα, ενώ θα έπρεπε να κάνουν ένα μικρό περίπλου και να αγκυροβολήσουν στο λιμάνι της Σηστού, γιατί έτσι θα απομακρύνονταν από τους εχθρούς που τους απειλούσαν με στρατό που τον διοικούσε ένας αρχηγός και στον οποίο, από φόβο, ήταν έτοιμοι να υπακούσουν στην πρώτη διαταγή του. Και ενώ αυτός τους συμβούλευε αυτά, εκείνοι δεν πείσθηκαν. Ο Τυδέας μάλιστα του μίλησε προσβλητικά, λέγοντάς του πως άλλοι είναι στρατηγοί και όχι εκείνος.

Πλούταρχος, Λύσανδρος, 10

πηγη: Εκπαιδευτήρια Καίσαρη