Ανάπτυξη και περιβάλλον

Τις τελευταίες δεκαετίες η τεχνολογική πρόοδος έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Συνεχώς καινούργια προϊόντα της βιομηχανίας φιλοδοξούν να καταστήσουν τη ζωή μας άνετη και ευχάριστη και πάνω σ΄ αυτή την πρόοδο ολόκληρη η ανθρωπότητα στηρίζει την ευτυχία της. Ποιος μπορεί να εναντιωθεί στην ανάπτυξη και ποιος μπορεί να σκεφθεί ότι δεν πρέπει να προοδεύει η επιστήμη και η τεχνολογία; Όμως ήδη από τις αρχές του περασμένου αιώνα έχει αρχίσει να γίνεται ορατός ο κίνδυνος καταστροφής του περιβάλλοντος από την αλόγιστη ανάπτυξη της βιομηχανίας, που είναι ο εκφραστής της εφαρμοσμένης τεχνολογίας. Ο αέρας, οι θάλασσες ρυπαίνονται ανεπανόρθωτα, ενώ τα δάση αφανίζονται.

Αποτέλεσμα όλων αυτών, αλλά και πολλών άλλων, είναι να καταστρέφεται σταθερά η ζώνη του όζοντος, που προστατεύει όλους τους ζώντες οργανισμούς από την υπεριώδη ακτινοβολία, η όξινη βροχή που προκαλείται από το θειικό και νιτρικό οξύ, μαζί με τους σκόπιμους εμπρησμούς των δασών, καταστρέφει αργά αλλά σταθερά τα δάση του πλανήτη μας. Η γη διαβρώνεται από τις βροχές και τελικά περιορίζεται το καλλιεργήσιμο έδαφος. Ο ενάλιος πλούτος χρόνο με το χρόνο αφανίζεται. Η ατμόσφαιρα στις πόλεις καθίσταται αποπνικτική και καθιστά μαρτυρική έως αφόρητη τη ζωή των κατοίκων στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Η ζημία που γίνεται στο περιβάλλον έχει λάβει δραματικές διαστάσεις και διεθνείς συσκέψεις πραγματοποιούνται με στόχο την προστασία του. Τούτο γιατί η οικονομία δεν εξαρτάται μόνον από την πρόοδο της τεχνολογίας, αλλά εξαρτάται πρωτίστως και άμεσα από το περιβάλλον, από όπου αντλεί πρώτες ύλες.

Στην πραγματικότητα το περιβάλλον είναι η προέκταση του σπιτιού μας και μέσα σ΄ αυτό ζούμε. Είναι άξιο προσοχής ότι ένας άλλος ειδικός κλάδος επιστημόνων το αποκαλεί βιόσφαιρα. Από το περιβάλλον εφοδιαζόμαστε με τρόφιμα και αντλούμε τις πρώτες ύλες για να φτιάξουμε ρούχα, έπιπλα και εργαλεία και, το σπουδαιότερο, από το περιβάλλον παίρνουμε νερό να πιούμε και αέρα για να αναπνεύσουμε. Όπως φροντίζουμε τη συντήρηση, καθαριότητα και εφοδιασμό του σπιτιού μας με διάφορα πράγματα και φυσικά τρόφιμα και νερό, με την ίδια και μάλιστα μεγαλύτερη σχολαστικότητα και προσοχή πρέπει να φροντίζουμε και το περιβάλλον και να το προστατεύουμε

Πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι ο αέρας, που σήμερα ρυπαίνεται στην άλλη άκρη της γης, μετά από σύντομο χρονικό διάστημα θα είναι πάνω από την πόλη μας ή το χωριό μας. Το νερό της θάλασσας, που σήμερα βρωμίζεται στα πέρατα των ωκεανών, μετά από λίγες μέρες τα βρίσκεται στο λιμάνι μας και στις ακτές μας. Το σπουδαιότερο, αν η καταστροφή του περιβάλλοντος προκαλέσει πείνα στην άλλη άκρη της γης, σύντομα και εμείς θα υποστούμε τις συνέπειές της.

Το περιβάλλον έχει πανανθρώπινη σημασία και είναι μοναδικός ο ρόλος του στην προστασία και διατήρηση της ζωής πάνω στον πλανήτη μας. Εάν δεν ληφθούν μέτρα προστασίας του, τα οικοσυστήματα θα καταρρεύσουν και θα προκληθεί εν μέρει καταστροφή και της οικονομίας, γεγονός που ισοδυναμεί με οπισθοδρόμηση της ζωής και του πολιτισμού. Είναι λοιπόν ανάγκη όλη η ανθρωπότητα να σκεφτεί σοβαρά και να λάβει πολύ σύντομα αποτελεσματικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, για να σωθεί αυτός ίδιος ο άνθρωπος από την καταστροφή. Η φροντίδα αυτή για το περιβάλλον πρέπει να γίνει καθολική συνείδηση όλων μας και όχι μόνο των ιθυνόντων. Η Γη πρέπει να προστατευθεί, γιατί δεν αποτελεί μόνον το παρελθόν, αλλά είναι και το παρόν και το μέλλον μας. «Αυτή τη γη δεν την παραλάβαμε μόνον από τους προγόνους μας, αλλά την έχουμε δανειστεί και από τους απογόνους μας».

Διασκευασμένο κείμενο του Άγγελου Ψιμόπουλου

της Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας

ΘΕΜΑΤΑ

1. Να γράψετε την περίληψη του παραπάνω κειμένου σε 80 λέξεις.

2. «Όπως φροντίζουμε τη συντήρηση, καθαριότητα και εφοδιασμό του σπιτιού μας με διάφορα πράγματα και φυσικά τρόφιμα και νερό, με την ίδια και μάλιστα μεγαλύτερη σχολαστικότητα και προσοχή πρέπει να φροντίζουμε και το περιβάλλον και να το προστατεύουμε»: να βρεθεί η πορεία ανάπτυξης του παραπάνω συλλογισμού και να αξιολογηθεί η εγκυρότητά του.

3. «Αυτή τη γη δεν την παραλάβαμε μόνον από τους προγόνους μας, αλλά την έχουμε δανειστεί και από τους απογόνους μας» : να αναλυθεί το περιεχόμενο του αποσπάσματος σε 50-60 λέξεις.

4. Να αντικατασταθούν οι επιτονισμένες λέξεις του κειμένου με τις αντίθετές τους.

5. Σε ένα άρθρο στη τοπική εφημερίδα αναπτύσσετε τα αίτια καταστροφής του περιβάλλοντος, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να περιοριστεί το φαινόμενο αυτό (500-600 λέξεις).

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ

1. Να συμπληρωθούν τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις του πλαισίου, αφού διαμορφωθούν κατάλληλα.

[συντελούμαι, κληροδοτώ, υποχρέωση, αναντίρρητος, αλόγιστος, προφυλάσσω, επαινετός, διακηρύξεις, ανατρέπω, έμμεσος, επικίνδυνος, θεωρητικός]

Η ………………… καταστροφή του φυσικού χώρου, μέσα στον οποίον και από τον οποίον ζούμε, έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια με ρυθμό …………………. Την ίδια στιγμή και παράλληλα μ' αυτήν, ……………….. και η καταστροφή, άμεση η ………………, των μνημείων που ο πολιτισμός των αιώνων έχει ……………….. στον τόπο μας, Εταιρείες και άτομα προσπαθούν με ……………… και ………………… αναλύσεις να πείσουν - ποιους; - για την ανάγκη και την …………………. που έχουμε να σεβαστούμε και να ………………….το «φυσικό περιβάλλον» και τα ιστορικά μας μνημεία. Η πρόθεση είναι ………………. ορθή και ……………., όμως φοβούμαι πως υπάρχει ο κίνδυνος να εξαντληθεί σε σχήματα λόγου, αν δεν αναζητηθούν οι αιτίες του κακού και δεν ……………… από τη ρίζα τους.

2. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με άλλες συνώνυμες, χωρίς να αλλοιώνεται το νόημα του κειμένου.

Υποπτεύομαι ότι σε πολλές περιπτώσεις οι κρίσεις ξεκινούν από και κατευθύνονται προς θεωρητικές αναζητήσεις αισθητικής μορφής. Πιστεύουν πολλοί πως εκείνο που χρειάζεται είναι η διαφώτιση των ανθρώπων για την αξία του χώρου και του περιβάλλοντος. Κάποτε στο οπλοστάσιο των διαφωτιστών βρίσκει κανείς στατιστικά στοιχεία για τις βιολογικές και άλλες συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει η μεταβολή ή η καταστροφή που συντελείται. Όλα αυτά είναι σωστά σκοπεύουν όμως το «τέλος», όχι την αιτία του κακού.

Νομίζω πως η αιτία βρίσκεται στη βάση της κοινωνικής μας δομής: θέλω να πω, η αιτία υπάρχει στην τάση του αλόγιστου και ανεξέλεγκτου ιδιωτικού πλουτισμού, που έχει θέσει μοναδικό σκοπό του την πραγμάτωση του υλικού κέρδους.

3. Να αντιστοιχίσετε τις αντίθετες λέξεις.

1. μεταμορφώνω                             α. εξανθρωπίζομαι

2. απαλλάσσομαι                            β. αποχωρώ

3. κληρονομώ                                    γ. εμπλέκομαι

4. κατεργάζομαι                              δ. πλεονάζω

5. αποκομίζω                                     ε. σταθεροποιούμαι

6. εισχωρώ                                          στ. αμβλύνω

7. επιτείνω                                          ζ. καταβάλλω

8. αλλοτριώνω                                  η. κληροδοτώ