8. Η τράπεζα της Ελλάδος

□ Το 1927
■ με αφορμή

το αίτημα της Ελλάδας στην Κοινωνία των Εθνών για παροχή πρόσθετου δανείου
■ τέθηκε το ζήτημα
της δημιουργίας μιας κεντρικής κρατικής τράπεζας που θα αναλάμβανε
* τη διαχείριση των χρεών
* την έκδοση χαρτονομίσματος
* την ενιαία εφαρμογή της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής

Η Τράπεζα της Ελλάδος
■   ιδρύθηκε το Μάιο του 1927

> παρά της αντιδράσεις της Εθνικής Τράπεζας 

> κάτω από την πίεση των ξένων συμβούλων

■   άρχισε τη λειτουργία της ένα χρόνο αργότερα
■   πέτυχε σταθερές ισοτιμίες της δραχμής με τα ξένα νομίσματα 

> στηρίζοντας την έκδοση χαρτονομίσματος στα αποθέματά της σε χρυσό και συνάλλαγμα και > εξασφαλίζοντας τη μετατρεψιμότητα του εθνικού νομίσματος σε χρυσό

■   η επιτυχία αυτή
> οδήγησε τα δημόσια οικονομικά σε περίοδο ευφορίας 

> βελτίωσε την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους ενίσχυσε
* την εισροή συναλλάγματος
* τις επενδύσεις

> προκάλεσε μια ισχυρή δυναμική, η οποία επέτρεψε τις σημαντικές
* πολιτικές

* θεσμικές
* οικονομικές πρωτοβουλίες της τελευταίας κυβέρνησης Βενιζέλου

>>> η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι τις αρχές του 1932,
* οπότε εκδηλώθηκαν στη χώρα οι συνέπειες της μεγάλης οικονομικής κρίσης
* που ξεκίνησε στη Νέα Υόρκη το 1929

9.   Η κρίση του 1932

Η παγκόσμια    οικονομική    κρίση    έφτασε    στην    Ελλάδα    σε    μια    εποχή «ευημερίας», που σήμαινε :

■ είχε αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των Ελλήνων σε ένα καλύτερο οικονομικά μέλλον
■ έδειχναν να απομακρύνονται οι σκοτεινές εποχές της δεκαετίας του 1920
■ έκλειναν οι πληγές
■ περιοριζόταν η φτώχεια
■ το ελληνικό κράτος έδειχνε να σχεδιάζει το μέλλον με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία

Αντιμετώπιση της κρίσης

Η ελληνική κυβέρνηση
■ έκανε προσπάθειες να αποτρέψει την κρίση

=> οι οποίες εξάντλησαν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό και συνάλλαγμα
■ δεν μπόρεσε να αποφύγει, την άνοιξη του 1932,

> την αναστολή της μετατρεψιμότητας του εθνικού νομίσματος Ί

> την αναστολή εξυπηρέτησης των εξωτερικών δανείων  (=πτώχευση)

Αποτελέσματα:

Αποτελέσματα στο οικονομικό πεδίο
■ Έτσι εγκαινιάστηκε

> μια περίοδος ισχυρού κρατικού παρεμβατισμού στα οικονομικά ζητήματα, κυρίως στις εξωτερικές συναλλαγές 

> μια πολιτική προστατευτισμού με σκοπό την αυτάρκεια της χώρας

■ Η Ελλάδα μπήκε με τη σειρά της στο χώρο της κλειστής οικονομίας, όπου οι συναλλαγές καθορίζονταν : 

> περισσότερο από γραφειοκρατικές διαδικασίες

> παρά από ελεύθερες οικονομικές συμφωνίες

■ Στο εξωτερικό εμπόριο κυριάρχησε προοδευτικά η μέθοδος του διακανονισμού «κλήριγκ», δηλαδή :  > οι διεθνείς συναλλαγές
* δεν γίνονταν με βάση το μετατρέψιμο συνάλλαγμα
* αλλά με βάση διακρατικές συμφωνίες, που

• κοστολογούσαν τα προς ανταλλαγή προϊόντα
• και φρόντιζαν να ισοσκελίσουν την αξία των εισαγωγών με την αντίστοιχη των εξαγωγών στο πλαίσιο ειδικών λογαριασμών      

η διαδικασία αυτή

* πέρα από τα αρνητικά,
* είχε και θετικά στοιχεία

* για μια χώρα σαν την Ελλάδα, όπου οι συναλλαγές με το εξωτερικό ήταν έντονα ελλειμματικές.

Αποτελέσματα στο πολιτικό πεδίο (οι πιο σημαντικές επιπτώσεις)
■ μέσα από αυτές τις διαδικασίες

> αναδείχθηκαν ισχυρά συγκεντρωτικά κράτη, που προκαλούσαν
* την ανάδειξη   

* και κυριαρχία ολοκληρωτικών κινημάτων και καθεστώτων σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη

> καθώς προχωρούσε η δεκαετία του 1930, η δεκαετία της κρίσης, ολοένα και περισσότερα κράτη αποκτούσαν
* δικτατορικά
* ή φασιστικά καθεστώτα

■ η Ελλάδα δεν ξέφυγε από το γενικό κανόνα

> στις 4 Αυγούστου του 1936, ο Ιωάννης Μεταξάς, με την ανοχή του παλατιού προχώρησε
* στην κατάλυση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος
* και στην επιβολή δικτατορίας.


Επιμέλεια: Γκέκα Βάγια
Φιλόλογος