Π Ρ Ο Π Α Γ Α Ν Δ Α

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ;
Είναι η προβολή αντιλήψεων, ιδεών ή ιδεολογικών θέσεων (πολιτικού, θρησκευτικού κλπ. περιεχομένου) με τρόπο ελκυστικό (γι' αυτό άλλωστε αξιοποιούνται η ψυχολογία, η επικοινωνιολογία, η διαφήμιση κτλ.), ώστε να υιοθετηθούν απ' το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και να εξυπηρετηθούν σκοπιμότητες, ιδιοτελείς σκοποί και συμφέροντα.


ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ;
Πολιτική. Εμπορική (διαφήμιση).
Θρησκευτική.
Εθνική - εθνικιστική.
Κοινωνική.
Επιστημονική.
Αθλητική.
Γενικότερα, ιδεολογική.



ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ - ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ;
Οικογένεια.
Σχολείο.
Μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Πολιτικοί ηγέτες.
Τέχνη.
Βιβλίο.
Στρατός.
Πνευματικοί - θρησκευτικοί ηγέτες κλπ.



ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ - ΜΕΘΟΔΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ;
Σύγχυση είδησης και σχολίου.
Ωραιοποίηση της πραγματικότητας.
Επιλεκτική προβολή ορισμένων πτυχών ενός γεγονότος και συνειδητή αποσιώπηση άλλων (παραπληροφόρηση - παραπλάνηση του
δέκτη).
Μεγέθυνση ή υποβάθμιση της σημασίας μιας κατάστασης, για να προκληθεί έτσι τεχνητή ένταση, αποπροσανατολισμός του πολίτη κ.α.
Τπερπληροφόρηση - σύγχυση. Κινδυνολογία κι εκφοβισμός για την υιοθέτηση των προβαλλόμενων θέσεων.
Λαϊκιστική ρητορεία και πολιτική.
Φημολογία. Φανταχτεροί τίτλοι, εντυπωσιακές εικόνες - ήχοι στα ΜΜΕ.
Πλύση εγκεφάλου.
Τποσχεσιολογία.
Εκμετάλλευση του θρησκευτικού, πατριωτικού κλπ. συναισθήματος.
Χρήση εννοιών με φορτισμένο, ιδεολογικά, εθνικά, ηθικά, πολιτικά, περιεχόμενο (π.χ πατρίδα, λαός, έθνος, πρόοδος, συντήρηση, αριστερά, δεξιά, προδότης κλπ.).
Χρήση γλώσσας που τη χαρακτηρίζει:
ί. η συνθηματολογία,
ϋ. ο συγκινησιακός τόνος, ίίί. η περίπλοκη σύνταξη, ίν. τα πολλά συνώνυμα,
ν. οι εξεζητημένες εκφράσεις, νί. οι επαναλήψεις,
νίί. η βεβαιωτική, δεοντολογική, θαυμαστική διατύπωση.



ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ;
Από Πομπούς - Λαϊκιστές
(Γιατί κάποιοι προωθούν την προπαγάνδα;)
Οικονομικά συμφέροντα.
Πολιτικά συμφέροντα - επεκτατικές βλέψεις. Προσωπικές φιλοδοξίες.
Φανατισμός.
Κρίση αξιών - ηθική χαλάρωση (π.χ συχνά κάποιοι εκμεταλλεύονται τους άλλους χωρίς ίχνος σεβασμού, επειδή έχουν εξουσία και δύναμη στα χέρια τους).

Από Δέκτες - Θύματα Προπαγάνδας
(Γιατί οι άνθρωποι παρασύρονται συχνά και γίνονται θύματα της προπαγάνδας;)
ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑΥΓΗ 2
ΙΑΡΝΟΓ
Πολλοί σήμερα έχουν γίνει δούλοι του καταναλωτισμού, θεοποιούν το χρήμα κι υπερεργάζονται για την απόκτησή του. Επομένως, αδιαφορούν για τα κοινά, δε διαμορφώνουν άποψη για τα πολιτικοκοινωνικά δρώμενα, δεν προβάλλουν αντιστάσεις κι εύκολα παρασύρονται απ' την προπαγάνδα.
Η τυφλή προσκόλληση στην ειδίκευση κάνει τον άνθρωπο πνευματικά μονομερή, δίχως κριτικό πνεύμα και σφαιρική γνώση. Κατά συνέπεια, εύκολα μετατρέπεται σε θύμα της προπαγάνδας.
Η στείρα τεχνοκρατική αντίληψη (= η τεχνολογία και μόνο οδηγεί το άτομο στην ευτυχία) κι ο σύγχρονος βιομηχανοποιημένος τρόπος ζωής (= υποδούλωση του ατόμου στη μηχανή) έχουν απογυμνώσει ηθικοπνευματικά τον άνθρωπο. Χωρίς την απαιτούμενη καλλιέργεια παρασύρεται ευκολότερα από διάφορες μορφές προπαγάνδας.
Οι κοινωνίες είναι σύνθετες και πολύπλοκες, οι ρυθμοί ταχύτατοι, τα μηνύματα καταιγιστικά, οι ρόλοι που καλούνται να επιτελέσουν οι άνθρωποι πολλαπλοί κι αλληλοσυγκρουόμενοι. Όλα αυτά απορροφούν πλήρως το ενδιαφέρον πολλών πολιτών σήμερα, μ' αποτέλεσμα να στερούνται τον απαραίτητο ελεύθερο χρόνο για να επεξεργαστούν τα διάφορα μηνύματα. Πάλι, λοιπόν, μετατρέπονται ευκολότερα σε θύματα της προπαγάνδας.
Λόγω της μεγάλης συσσώρευσης τόσων ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις (αστικοποίηση) χαλαρώνουν οι κοινωνικοί δεσμοί, τα άτομα αποξενώνονται και ζουν στην ανωνυμία. Παύουν να ενδιαφέρονται ο ένας για τον άλλον ή για τα κοινά ζητήματα, οπότε παρασύρονται ευκολότερα και γίνονται θύματα της προπαγάνδας.
Η έλλειψη κατάλληλης παιδείας (κρίση αντίστοιχων φορέων αγωγής) περιορίζει την κριτική σκέψη των ατόμων - δεκτών.



ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ;
Μαζοποίηση, χειραγώγηση, αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης.
Ευκολότερη εδραίωση του φανατισμού και του δογματισμού.
Εθνικισμοί, πόλεμοι, συγκρούσεις, βία - εγκληματικότητα, παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ρατσισμός. Διαιώνιση στερεοτύπων, προκαταλήψεων, αναχρονιστικών αντιλήψεων.
Καταναλωτισμός, υπερεντατικοποίηση εργασίας (λόγω διαφημιστικής
προπαγάνδας).
Κομματικός φανατισμός (πολιτική προπαγάνδα), απουσία διαλόγου -πολυφωνίας, ελαχιστοποίηση ελέγχου της εξουσίας - ηγεσίας, κρίση της δημοκρατίας.
Έλλειψη σεβασμού - ανθρωπισμού, στέρηση πνευματικής ελευθερίας.
Επικράτηση ξένης κουλτούρας, πολιτιστική διείσδυση από αναπτυγμένες χώρες σε βάρος υπανάπτυκτων ή αναπτυσσόμενων κρατών, ξενομανία