ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

"Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, που πραγματοποιήθηκε με τη συμβολή της τεχνολογικής ανάπτυξης, δε σήμανε, όπως αναμενόταν, την κατάκτηση μιας ποιοτικής ζωής". α) Αιτιολογήστε το δεδομένο. β) Ποια στοιχεία, κατά τη γνώμη σας, συνθέτουν μια ζωή με ποιότητα; γ) Ποιες είναι οι προϋποθέσεις επίτευξής της; δ) Για ποιους λόγους το αίτημα για ποιοτική ζωή εκφράζεται κυρίως από νέους; ε) Ποιες οι συνέπειες από μία πιθανή παραίτησή τους απ' το συγκεκριμένο αίτημα;
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η ανάπτυξη της τεχνολογίας κι ο γοργός ρυθμός εξέλιξης στη ζωή μας επέφεραν μια ρευστότητα σ' όλα τα πεδία, στερώντας απ' το σύγχρονο άνθρωπο ένα σαφή προσανατολισμό μέσα σ' αυτή. Του δημιούργησαν παράλληλα έναν έντονο προβληματισμό γύρω απ' το θέμα της δημιουργικής βίωσής της.
ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ
=>
Τεχνολογική ανάπτυξη = υπερκαταναλωτισμός προσκόλληση του ανθρώπου στην ύλη =
❖
Αλλοτρίωση απ' τον ίδιο του τον εαυτό, εφόσον παραμελεί την ηθική και πνευματική του υπόσταση. Υπερεργασία = μείωση του ελεύθερου χρόνου. Αποξένωση απ' την εργασία. Μαζοποίηση κ.ά.
❖

Προβλήματα - απειλές της ανθρώπινης ύπαρξης.

Καταστροφή φυσικού περιβάλλοντος. Πόλεμοι. Εξοπλισμοί.
❖
Απειλή πυρηνικού ολέθρου. Νέες ανίατες ασθένειες. Ενεργειακό πρόβλημα κτλ. = Άγχος για το μέλλον = αδυναμία να χαρεί τη ζωή.
❖

Χάνονται οι ηθικές αξίες, στοιχείο που εντοπίζει κανείς καθημερινά. Αλλοτρίωση ανθρωπίνων σχέσεων = μοναξιά, φθορά κοινωνικών αξιών, εξουθενωτικοί ανταγωνισμοί, φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.
❖
Παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων: ρατσισμός, τρομοκρατία, αδικία, εκμετάλλευση, πείνα, εξαθλίωση, βία, εγκλη ματικότητα. = Ηθική πτώση του ανθρώπου.

Εκφυλιστικά φαινόμενα κοινωνικοπολιτικής ζωής.
❖ Αναξιοκρατία.
❖ Στασιμότητα κι αδιαφορία.
❖ Πολιτική ανηθικότητα.
❖ Δυσλειτουργία θεσμών.
❖ Κλονισμός του δημοκρατικού πολιτεύματος.
= Υποβιβασμός του ανθρώπου, ανταγωνιστικές σχέσεις πολίτη - πολιτείας.

Η ζωή στις μεγαλουπόλεις κατάντησε ανυπόφορη.
❖ Κυκλοφοριακό.
❖ Εκκωφαντικοί θόρυβοι.
❖ Συνωστισμός.
❖ Κυριαρχία μπετόν, έλλειψη πράσινου.
❖ Έλλειψη ζωτικού χώρου. Απρόσωπες σχέσεις κ.τ.λ.
= Καθημερινές πιέσεις κι αισθήματα δυσφορίας. Εκνευρισμοί, ανάπτυξη επιθετικότητας.





Το χάσμα μεταξύ τεχνικού και πνευματικού πολιτισμού. Η απουσία του ανθρωπιστικού πνεύματος. Ο υπερπληθυσμός. Η μηχανοποίηση.

Οικοδόμηση υγιών διαπροσωπικών σχέσεων: ί συναισθηματική κάλυψη, ϋ καλλιέργεια κοινωνικής υπόστασης.
Δημιουργική αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου με βάση τις
κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του καθενός.
Ψυχαγωγία: αναγκαία προϋπόθεση για τη βίωση της
καθημερινότητας.
Συμφιλίωση με τη φύση.



Η ανάπτυξη του ατομικιστικού στοιχείου σε βάρος της κοινωνικής συνείδησης.


ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΜΙΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΖΩΗ
Αναντίρρητα, παρουσιάζεται έντονη υποκειμενικότητα σε μια τέτοια τοποθέτηση. Όμως υπάρχουν ορισμένοι αντικειμενικοί παράγοντες, των οποίων η έλλειψη σημαίνει οπωσδήποτε ζωή χωρίς ποιότητα κι ουσία.
❖ Οικονομική άνεση = κάλυψη βασικών και δευτερευουσών αναγκών.
❖ Υγεία, περίθαλψη.
❖ Μόρφωση προερχόμενη είτε από κοινωνικούς φορείς
(παιδεία, οικογένεια, Μ.Μ.Ε.) είτε από συνεχόμενες ατομικές
προσπάθειες (επαφή με γράμματα, τέχνες, καλλιέργεια
διαλόγου, ανάπτυξη προβληματισμού
κτλ.).
❖ Εργασία:
ί διοχέτευση της ενεργητικότητας, ίί ικανοποίηση της ανάγκης για δημιουργία, ίίί βιοπορισμός, ίν κοινωνική καταξίωση.
❖ Κοινωνικοπολιτική κι ατομική ελευθερία κι όχι ψευδαίσθησή της.
❖ Ύπαρξη αντικειμενικών προϋποθέσεων ανέλιξης.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΗΣ
❖ Ανθρωπιστική παιδεία.
❖ Πνευματική, ηθική καλλιέργεια.
❖ Ανάπτυξη κοινωνικής συνείδησης.
❖ Σεβασμός στο συνάνθρωπο.
❖ Αυτοέλεγχος, αυτοκυριαρχία.


ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ
Αποτελούν βασικούς φορείς του αιτήματος για ποιοτική ζωή για τους εξής λόγους:
❖ Έχουν μπροστά τους μεγάλο διάστημα ζωής να διανύσουν.
❖ Είναι απ' τη φύση τους αγνοί κι οραματιστές ενός καλυτέρου κόσμου.
❖ Είναι γεμάτοι αισιοδοξία.
❖ Έχουν ανάγκη για διοχέτευση της ενεργητικότητάς τους, για δημιουργία = δυναμική ανάληψη πρωτοβουλιών, απέχθεια για τη μοιρολατρία.
❖ Αγαπούν το ιδανικό, το τέλειο. Απαιτούν τα πάντα, δε συμβιβάζονται.
❖ Είναι αρκετά ώριμοι να συνειδητοποιήσουν την κρισιμότητα της σημερινής κατάστασης και ν' αντιδράσουν στο «άσχημο κατεστημένο».

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΠΙΘΑΝΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥΣ
❖ Ο κόσμος καταδικάζεται σε μαρασμό.
❖ Συσσώρευση προβλημάτων, εφόσον δεν υπάρχει διάθεση επίλυσής τους.
❖ Τάσεις φυγής απ' τη σκληρή πραγματικότητα = περιθωριοποίηση, καταστροφικότητα (ναρκωτικά, αλκοόλ...).
❖ Σπατάλη της ενεργητικότητάς τους.
❖ Χάσμα των γενεών.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Για την ικανοποίηση του αιτήματος για ποιοτική ζωή απαιτείται προσωπικός και συλλογικός αγώνας ενάντια σ' όλους τους παράγοντες που υπονομεύουν την ανθρώπινη ευτυχία και τη δικαίωση του ανθρώπου. Η μοιρολατρία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ν' αποτελεί στάση ζωής.