ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ἔνθα δὴ πᾶς παντὶ θυμοῦται καὶ νουθετεῖ, δῆλον ὅτι ὡς ἐξ ἐπιμελείας καὶ μαθήσεως κτητῆς οὔσης. Εἰ γὰρ ἐθέλεις ἐννοῆσαι τὸ κολάζειν, ὦ Σώκρατες, τοὺς ἀδικοῦντας τί ποτε δύναται, αὐτό σε διδάξει ὅτι οἵ γε ἄνθρωποι ἡγοῦνται παρασκευαστὸν εἶναι ἀρετήν. Οὐδεὶς γὰρ κολάζει τοὺς ἀδικοῦντας πρὸς τούτῳ τὸν νοῦν ἔχων καὶ τούτου ἕνεκα, ὅτι ἠδίκησεν, ὅστις μὴ ὥσπερ θηρίον ἀλογίστως τιμωρεῖται. ὁ δὲ μετὰ λόγου ἐπιχειρῶν κολάζειν οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἕνεκα ἀδικήματος τιμωρεῖται – οὐ γὰρ ἂν τό γε πραχθὲν ἀγένητον θείη - ἀλλὰ τοῦ μέλλοντος χάριν, ἵνα μὴ αὖθις ἀδικήσῃ μήτε ἄλλος ὁ τοῦτον ἰδὼν κολασθέντα. Καὶ τοιαύτην διάνοιαν ἔχων διανοεῖται παιδευτὴν εἶναι ἀρετήν. ἀποτροπῆς γοῦν ἕνεκα κολάζει. Ταύτην οὖν τὴν δόξαν πάντες ἔχουσιν ὅσοιπερ τιμωροῦνται καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ. Τιμωροῦνται δὲ καὶ κολάζονται οἵ τε ἄλλοι ἄνθρωποι οὓς ἂν οἴωνται ἀδικεῖν, καὶ οὐχ ἥκιστα Ἀθηναῖοι οἱ σοὶ πολῖται. ὥστε κατὰ τοῦτον τὸν λόγον καὶ Ἀθηναῖοί εἰσι τῶν ἡγουμένων παρασκευαστὸν εἶναι καὶ διδακτὸν ἀρετήν. Ὡς μὲν οὖν εἰκότως ἀποδέχονται οἱ σοὶ πολῖται καὶ χαλκέως καὶ σκυτοτόμου συμβουλεύοντος τὰ πολιτικά, καὶ ὅτι διδακτὸν καὶ παρασκευαστὸν ἡγοῦνται ἀρετήν, ἀποδέδεικταί σοι, ὦ Σώκρατες, ἱκανῶς, ὥς γέ μοι φαίνεται.
Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε το απόσπασμα ¨Οὐδείς γάρ κολάζει … διδακτόν ἀρετήν¨.
Μονάδες 10
Β.1)ἀποδέδεικταί σοι ὦ Σώκρατες, ἱκανῶς ὡς γ’ ἐμοί φαίνεται : Να σχολιαστεί η φράση με την οποία ο σοφιστής ολοκληρώνει την αποδεικτική του προσπάθεια. Για ποιους λόγους θα μπορούσε να θεωρηθεί αυθαίρετο αυτό το συμπέρασμα, ως προς το επιχείρημα με την τιμωρία;
Μονάδες 10
2)Ποιος είναι ο σκοπός και ποιο το παιδευτικό νόημα της έλλογης τιμωρίας κατά τον Πρωταγόρα. Να αξιολογήσετε τη θέση αυτή του μεγάλου σοφιστή συσχετίζοντάς την με την κοινή αντίληψη της εποχής του.
Μονάδες 10
3)Ποια είναι η θέση του Σωκράτη για το μη διδακτό της αρετής σύμφωνα με το μεταφρασμένο κείμενο που ακολουθεί;
¨ Όταν όμως πρέπει να αποφασιστεί κάποιο ζήτημα που αφορά τη διοίκηση της πόλεως, σηκώνεται και δίνει τις συμβουλές του γι’ αυτό εξίσου και ο οικοδόμος, και ο σιδεράς, και ο έμπορος ή ο ναυτικός, και ο πλούσιος, και ο φτωχός, και αυτός που είναι από μεγάλο γένος, και αυτός που δεν είναι από κάποια γενιά σπουδαία. Και κανένας δεν τους ψέγει γι’ αυτό, όπως τους προηγούμενους : γιατί εσύ, χωρίς να έχεις διδαχτεί από πουθενά αυτό το πράγμα και χωρίς να έχεις δάσκαλο σ’ αυτό το θέμα, θέλεις τώρα να δώσεις και συμβουλές. Άρα, είναι προφανές πως δεν θεωρούν ότι το πράγμα αυτό είναι κάτι που διδάσκεται¨.
Μονάδες 10
4)Τα θέματα του Πρωταγόρα είναι στην πραγματικότητα δύο. Ποια είναι αυτά; Πώς αντιμετωπίζεται το δεύτερο από τον Πλάτωνα στο διάλογο;
Μονάδες 10
5)Να γράψετε δυο ομόρριζες λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας απλές ή σύνθετες για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: κτητῆς, παρεληλυθότος, πραχθέν, ἀποδέδεικται, διάνοιαν.
Μονάδες 10
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ξενοφώντος - Κύρου ἀνάβασις, Β, Ι, 2
Ἅμα δέ τῇ ἡμέρᾳ συνελθόντες οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὔτε ἄλλον πέμπει σημανοῦντα ὅ,τι χρή ποιεῖν οὔτε αὐτός φαίνοιτο. Ἔδοξε οὖν αὐτοῖς συσκευασαμένοις ἅ εἶχον καί ἐξοπλισμένοις προϊέναι εἱς τό πρόσθεν ἕως Κύρῳ συμμείξειαν. Ἤδη δέ ἐν ὁρμῇ ὄντων ἅμα ἡλίῳ ἀνέχοντι ἦλθε Προκλῆς ὁ Τευθρανίας ἄρχων, γεγονώς ἀπό Δαμαράτου τοῦ Λάκωνος καί Γλοῦς ὁ Ταμῶ. Οὗτοι ἔλεγον ὅτι Κῦρος μέν τέθνηκεν, Ἀριαῖος δέ πεφευγώς ἐν τῷ σταθμῷ εἴη μετά τῶν ἄλλων βαρβάρων, ὅθεν τῇ προτεραῖᾳ ὥρμηντo καί λέγοι ὅτι ταύτην μέν τήν ἡμέραν περιμενοῖεν αὐτούς, εἰ μέλλοιεν ἥκειν, τῇ δέ ἄλλῃ ἀπιέναι φαίη ἐπί Ἰωνίας, ὅθονπερ ἦλθε. Ταῦτα ἀκούσαντες οἱ στρατηγοί καί οἱ ἄλλοι Ἕλληνες πυνθανόμενοι βαρέως ἔφερον.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Β. Να μεταφράσετε το κομμάτι «Οὗτοι ἔλεγον… βαρέως ἔφερον.
Μονάδες 20
Β. 1. α. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις:
ἔδοξε: β′ ενικό πρόσωπο Προστακτικής Ενεστώτα.
εἶχον: β′ ενικό πρόσωπο Προστακτικής Αορίστου β′, ίδιας φωνής.
ὄντων: ίδιος τύπος στον Αόριστο β΄ και τον Παρακείμενο.
φαίη: μετοχές όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος.
ἔφερον: β′, γ′ πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Αορίστου ίδιας φωνής και γ΄ ενικό Πρόσωπο Οριστικής Μέλλοντα.
β. ταῦτα, γεγονώς, ὅ,τι, ἀκούσαντες, Ἕλληνες: να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις των λέξεων στον άλλο αριθμό.
Μονάδες 10
2. α. Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των λέξεων: Κύρῳ, συνελθόντες ἀκούσαντες ἄρχων, τῃ προτεραῖᾳ, ἤκειν.
β. Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις που βρίσκονται στις δυο πρώτες σειρές του κειμένου (μέχρι το φαίνοιτο) [εισαγωγή, εκφορά, συντακτική θέση].
Μονάδες 10
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ἔνθα δὴ πᾶς παντὶ θυμοῦται καὶ νουθετεῖ, δῆλον ὅτι ὡς ἐξ ἐπιμελείας καὶ μαθήσεως κτητῆς οὔσης. Εἰ γὰρ ἐθέλεις ἐννοῆσαι τὸ κολάζειν, ὦ Σώκρατες, τοὺς ἀδικοῦντας τί ποτε δύναται, αὐτό σε διδάξει ὅτι οἵ γε ἄνθρωποι ἡγοῦνται παρασκευαστὸν εἶναι ἀρετήν. Οὐδεὶς γὰρ κολάζει τοὺς ἀδικοῦντας πρὸς τούτῳ τὸν νοῦν ἔχων καὶ τούτου ἕνεκα, ὅτι ἠδίκησεν, ὅστις μὴ ὥσπερ θηρίον ἀλογίστως τιμωρεῖται. ὁ δὲ μετὰ λόγου ἐπιχειρῶν κολάζειν οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἕνεκα ἀδικήματος τιμωρεῖται – οὐ γὰρ ἂν τό γε πραχθὲν ἀγένητον θείη - ἀλλὰ τοῦ μέλλοντος χάριν, ἵνα μὴ αὖθις ἀδικήσῃ μήτε ἄλλος ὁ τοῦτον ἰδὼν κολασθέντα. Καὶ τοιαύτην διάνοιαν ἔχων διανοεῖται παιδευτὴν εἶναι ἀρετήν. ἀποτροπῆς γοῦν ἕνεκα κολάζει. Ταύτην οὖν τὴν δόξαν πάντες ἔχουσιν ὅσοιπερ τιμωροῦνται καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ. Τιμωροῦνται δὲ καὶ κολάζονται οἵ τε ἄλλοι ἄνθρωποι οὓς ἂν οἴωνται ἀδικεῖν, καὶ οὐχ ἥκιστα Ἀθηναῖοι οἱ σοὶ πολῖται. ὥστε κατὰ τοῦτον τὸν λόγον καὶ Ἀθηναῖοί εἰσι τῶν ἡγουμένων παρασκευαστὸν εἶναι καὶ διδακτὸν ἀρετήν. Ὡς μὲν οὖν εἰκότως ἀποδέχονται οἱ σοὶ πολῖται καὶ χαλκέως καὶ σκυτοτόμου συμβουλεύοντος τὰ πολιτικά, καὶ ὅτι διδακτὸν καὶ παρασκευαστὸν ἡγοῦνται ἀρετήν, ἀποδέδεικταί σοι, ὦ Σώκρατες, ἱκανῶς, ὥς γέ μοι φαίνεται.
Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε το απόσπασμα ¨Οὐδείς γάρ κολάζει … διδακτόν ἀρετήν¨.
Μονάδες 10
Β.1)ἀποδέδεικταί σοι ὦ Σώκρατες, ἱκανῶς ὡς γ’ ἐμοί φαίνεται : Να σχολιαστεί η φράση με την οποία ο σοφιστής ολοκληρώνει την αποδεικτική του προσπάθεια. Για ποιους λόγους θα μπορούσε να θεωρηθεί αυθαίρετο αυτό το συμπέρασμα, ως προς το επιχείρημα με την τιμωρία;
Μονάδες 10
2)Ποιος είναι ο σκοπός και ποιο το παιδευτικό νόημα της έλλογης τιμωρίας κατά τον Πρωταγόρα. Να αξιολογήσετε τη θέση αυτή του μεγάλου σοφιστή συσχετίζοντάς την με την κοινή αντίληψη της εποχής του.
Μονάδες 10
3)Ποια είναι η θέση του Σωκράτη για το μη διδακτό της αρετής σύμφωνα με το μεταφρασμένο κείμενο που ακολουθεί;
¨ Όταν όμως πρέπει να αποφασιστεί κάποιο ζήτημα που αφορά τη διοίκηση της πόλεως, σηκώνεται και δίνει τις συμβουλές του γι’ αυτό εξίσου και ο οικοδόμος, και ο σιδεράς, και ο έμπορος ή ο ναυτικός, και ο πλούσιος, και ο φτωχός, και αυτός που είναι από μεγάλο γένος, και αυτός που δεν είναι από κάποια γενιά σπουδαία. Και κανένας δεν τους ψέγει γι’ αυτό, όπως τους προηγούμενους : γιατί εσύ, χωρίς να έχεις διδαχτεί από πουθενά αυτό το πράγμα και χωρίς να έχεις δάσκαλο σ’ αυτό το θέμα, θέλεις τώρα να δώσεις και συμβουλές. Άρα, είναι προφανές πως δεν θεωρούν ότι το πράγμα αυτό είναι κάτι που διδάσκεται¨.
Μονάδες 10
4)Τα θέματα του Πρωταγόρα είναι στην πραγματικότητα δύο. Ποια είναι αυτά; Πώς αντιμετωπίζεται το δεύτερο από τον Πλάτωνα στο διάλογο;
Μονάδες 10
5)Να γράψετε δυο ομόρριζες λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας απλές ή σύνθετες για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: κτητῆς, παρεληλυθότος, πραχθέν, ἀποδέδεικται, διάνοιαν.
Μονάδες 10
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ξενοφώντος - Κύρου ἀνάβασις, Β, Ι, 2
Ἅμα δέ τῇ ἡμέρᾳ συνελθόντες οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὔτε ἄλλον πέμπει σημανοῦντα ὅ,τι χρή ποιεῖν οὔτε αὐτός φαίνοιτο. Ἔδοξε οὖν αὐτοῖς συσκευασαμένοις ἅ εἶχον καί ἐξοπλισμένοις προϊέναι εἱς τό πρόσθεν ἕως Κύρῳ συμμείξειαν. Ἤδη δέ ἐν ὁρμῇ ὄντων ἅμα ἡλίῳ ἀνέχοντι ἦλθε Προκλῆς ὁ Τευθρανίας ἄρχων, γεγονώς ἀπό Δαμαράτου τοῦ Λάκωνος καί Γλοῦς ὁ Ταμῶ. Οὗτοι ἔλεγον ὅτι Κῦρος μέν τέθνηκεν, Ἀριαῖος δέ πεφευγώς ἐν τῷ σταθμῷ εἴη μετά τῶν ἄλλων βαρβάρων, ὅθεν τῇ προτεραῖᾳ ὥρμηντo καί λέγοι ὅτι ταύτην μέν τήν ἡμέραν περιμενοῖεν αὐτούς, εἰ μέλλοιεν ἥκειν, τῇ δέ ἄλλῃ ἀπιέναι φαίη ἐπί Ἰωνίας, ὅθονπερ ἦλθε. Ταῦτα ἀκούσαντες οἱ στρατηγοί καί οἱ ἄλλοι Ἕλληνες πυνθανόμενοι βαρέως ἔφερον.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Β. Να μεταφράσετε το κομμάτι «Οὗτοι ἔλεγον… βαρέως ἔφερον.
Μονάδες 20
Β. 1. α. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις:
ἔδοξε: β′ ενικό πρόσωπο Προστακτικής Ενεστώτα.
εἶχον: β′ ενικό πρόσωπο Προστακτικής Αορίστου β′, ίδιας φωνής.
ὄντων: ίδιος τύπος στον Αόριστο β΄ και τον Παρακείμενο.
φαίη: μετοχές όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος.
ἔφερον: β′, γ′ πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Αορίστου ίδιας φωνής και γ΄ ενικό Πρόσωπο Οριστικής Μέλλοντα.
β. ταῦτα, γεγονώς, ὅ,τι, ἀκούσαντες, Ἕλληνες: να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις των λέξεων στον άλλο αριθμό.
Μονάδες 10
2. α. Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των λέξεων: Κύρῳ, συνελθόντες ἀκούσαντες ἄρχων, τῃ προτεραῖᾳ, ἤκειν.
β. Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις που βρίσκονται στις δυο πρώτες σειρές του κειμένου (μέχρι το φαίνοιτο) [εισαγωγή, εκφορά, συντακτική θέση].
Μονάδες 10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου