ΜΕΤΟΧH

Η μετοχή στα λατινικά, όπως και στα αρχαία ελληνικά, διακρίνεται σε:

Α. ΕΠΙΘΕΤIΚΗ .
Είναι πάντοτε συνημμένη και αναλύεται σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.
Π.χ. inter vela praetenta (= quae praetenta erant) fοribus se abdidit. (μάθ. 20)

Β. ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ
Η χρήση της είναι σπάνια στη λατινική γλώσσα. Κυρίως χρησιμοποιείται η μετοχή ενε¬στώτα ως κατηγορηματική. Είναι πάντοτε συνημμένη και δεν αναλύεται. Εξαρτάται από ρήματα αισθητικά ή γνωστικά (audio, video) και από ορισμένα άλλα, όπως adgnosco, facio, praebeo, accipio, relinquo.
Π.χ. Ille se iη scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. (μάθ. 36)
Eum latentem adgnovit. (μάθ. 20)
Γ. ΕΠΙΡΡΗΜΑΤIΚΗ
1. Χρονική
Π.χ. Exclusus ab.insidiatοribus Caligulae, recesserat iη diaetam. (μάθ. 20)
2. Τροπική
Π.χ. Cum Sulla minitans ei instaret, dixit is Sullae. (μάθ. 40)
3. Αιτιολογική
Π.χ. Quod illic appensum civitati nomen dedit. (μάθ. 21)
4. Υποθετική
Π.χ. Curat et providet ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. (μάθ.45)
5. Εναντιωματική
Π.χ. Tum Camillus absens dictator est factus. (μάθ. 21)
6. Τελική
Π.χ. Nam cum ad eum... attulissent, usurus eo, vultum risu solvit et protinus dixit. (μάθ. 36)

Η επιρρηματική μετοχή διακρίνεται περαιτέρω σε:
Α. ΣΥΝΗΜΜΕΝΗ
Όταν το υποκείμενό της επιτελεί και κάποια άλλη συντακτική λειτουργία μέσα στην πρό¬ταση (υποκείμενο, αντικείμενο, προσδιορισμός).
Π.χ. Extractum imperatorem eum salutavit (μάθ. 20). Το eum είναι υποκείμενο της μετοχής extractum και αντικείμενο του ρήματος salutavit.

Β. ΑΠΟΛΥΤΗ
Όταν το υποκείμενο της μετοχής δεν επιτελεί άλλη συντακτική λειτουργία μέσα στην πρόταση, η μετοχή τίθεται μαζί με το υποκείμενό της σε αφαιρετική πτώση και ονομάζε¬ται αφαιρετική απόλυτη. Διατηρεί την επιρρηματική χροιά της. Τα είδη της αφαιρετικής απόλυτης είναι:

1. Γνήσια αφαιρετική απόλυτη
Τίθεται σε οποιοδήποτε χρόνο και αντιστοιχεί με τη γενική απόλυτη της αρχαίας ελ¬ληνικής.
Π.χ. Occiso Scribοnianο (= ut occisus est Scribοnianus)... (μάθ. 23)
2. Νόθος αφαιρετική απόλυτη
Τίθεται πάντοτε σε παθητικό παρακείμενο (στα αρχαία ελληνικά σε αντίστοιχη περί¬πτωση έχουμε μετοχή αορίστου). Επειδή η λατινική δε διαθέτει ενεργητική μετοχή παρελθόντος, πρέπει η ενεργητική σύνταξη να μετατραπεί σε παθητική, οπότε η μετο¬χή τίθεται σε αφαιρετική πτώση. Το ποιητικό αίτιο παραλείπεται, γιατί συμπίπτει με το υποκείμενο του ρήματος.
Π.χ. Sulla, occupata urbe, senatum coegerat (= Sulla, cum occupaνisset urbem, senatum coegerat) (μάθ. 40)






3. Ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη
Επειδή η μετοχή ενεστώτα του ρήματος sum (sens) δε χρησιμοποιείται παρά μόνο στα σύνθετα
absens και praesens, στις περιπτώσεις που θα έπρεπε κανονικά να χρησιμοποι¬ηθεί σχηματίζεται η ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη που αποτελείται από ένα «υποκείμενο» και από ένα ουσιαστικό που δηλώνει ηλικία, αξίωμα, επάγγελμα ή ένα επίθετο ως κατηγορηματικό προσδιορισμό στο «υποκείμενο».
Π.χ. Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consu1ibus... (μάθ. 20)
Brenno duce... (μάθ. 21)
Patre imperatore... (μάθ. 30)