6.9.09

Ν.Ε. ΓΛΩΣΣΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ


ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ





1.Να επιβεβαιώσετε ή να απορρίψετε το περιεχόµενο των προτάσεων σηµειώνοντας σωστό ή λάθος:
α) Πιστεύω ότι δε θα αποκαλύψει τίποτε. Είναι πολύ λακωνικός.
β) Πάντα κατορθώνει και µας αποστοµώνει. Είναι ετοιµόλογος.
γ) Αυτός ο νεαρός είναι, πράγµατι, αυθάδης. Διαρκώς λέει μεγάλα λόγια.
δ) Γίνεται τόσο πειστικός µε τα επιχειρήµατά του, ώστε πάντοτε συµφωνούµε µε τη γνώµη του.
ε) Πόσο εχέµυθος ήταν ο παππούς! Μιλούσε τόσο όµορφα που µας γοήτευε.

α) Όποιος έχει περισσότερες γνώσεις πάνω σε ένα θέµα, έχει το δικαίωµα να µονοπωλεί το λόγο.
β) Όταν µιλούν ταυτόχρονα οι συνοµιλητές, ο διάλογος γίνεται πιο ενδιαφέρων.
γ) Επιτυχηµένος είναι ο διάλογος µόνο όταν στο τέλος οι συνοµιλητές συµφωνούν.
δ) Τα έντονα εξωγλωσσικά στοιχεία µπορεί να απόσπάσουν την προσοχή των συνοµιλητών από τα λεγόµενα.
ε) Όταν η σχέση ποµπού και δέκτη λειτουργεί αµφίδροµα, ο διάλογος είναι αποτυχηµένος.
στ) Οι ατέρµονες συζητήσεις δεν είναι δείγµα γόνιµου διαλόγου

2. Να συµπληρώσετε τα κενά στις επόµενες προτάσεις µε µία από τις λέξεις: 
συνέδριο, συνέλευση, συνεδρίαση, συµβούλιο, σύσκεψη, συνδιάσκεψη, συνοµιλία, συζήτηση.

• Η νέα οικονοµική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητηθεί σε ........................... κορυφής, στις Βρυξέλλες.
• Τα δεκαπενταµελές µαθητικό ........................................... σε έκτακτη ..................................... του αποφάσισε τη συµµετοχή του σχολείου στις εκδηλώσεις του .ήµου για το περιβάλλον.
• Στο ετήσιο ........................... της Καρδιολογικής Εταιρείας επισηµάνθηκαν οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσµατος στη λειτουργία της καρδιάς.
• Η γενική ................................ των εργαζοµένων αναβλήθηκε, γιατί δεν είχε απαρτία.
• Ο υπουργός προσκάλεσε σε .............................. τους αρµόδιους φορείς, προκειµένου να ληφθούν µέτρα για την αντιµετώπιση των συνεπειών µιας νέας ενδεχόµενης πληµµύρας.

3.Να συµπληρώσετε τα κενά µε µία από τις λέξεις: άγονος, εποικοδοµητικός, υποκειµενικός, αντικειµενικός, ατέρµονος, διεξοδικός.

• Όταν επιτυγχάνεται η επικοινωνία των συνοµιλητών, τότε ο διάλογος είναι ........................... .
• Το δηµοκρατικό κλίµα αποτελεί τη θεµελιώδη ........................... προϋπόθεση του διαλόγου.
• Χωρίς τη διάθεση υποχώρησης των οµιλητών ο διάλογος γίνεται .................
• Το ήθος των οµιλητών, ως ........................... προϋπόθεση, µπορεί να ευνοήσει ή να µαταιώσει το διάλογο.

4.Να συµπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις µε µία από τις εκφράσεις που βρίσκονται στην παρένθεση:

* Ο υπεύθυνος του δήµου για µια ακόµη φορά υποσχέθηκε στους κατοίκους πως θα ασφαλτοστρωθεί ο δρόµος. ......................................................... (τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, πες κανένα λόγο στον Υπουργό, λόγος να γίνεται).
* Οι κάτοικοι όµως εξαγριώθηκαν: «Γελιέσαι, αν νοµίζεις ότι µπορεί να µας κοροϊδεύεις συνέχεια», του είπαν. ......................................................... (µεγάλο λόγο ξεστόµισες, τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, θα δώσεις λόγο για τις πράξεις σου!)
* Τέλος, ο πιο ψύχραιµος πρότεινε να συναντήσουν απευθείας τον ίδιο το δήµαρχο, γιατί ......................................................... (ο λόγος του είναι συµβόλαιο, αυτός έχει λόγο εδώ µέσα, κατά µείζονα λόγο).
* Άλλωστε, αν τελικά το υποσχεθεί, σίγουρα θα το πραγµατοποιήσει, µια και ......................................................... (επ. ουδενί λόγω, ο λόγος του είναι συµβόλαιο, µεγάλο λόγο ξεστόµισε).

5. Ενώστε µε µία γραµµή τη λέξη µε τη σηµασία της:

i) ταυτολογία                          α) έκθεση πεπραγµένων, απόδοση λογαριασµού
ii) λογοκλόπος                        β) ακριβολόγος
iii) υπόλογος                           γ) αυτός που παρουσιάζει τα λεγόµενα του άλλου σαν δικά του
iv) ετυµηγορία                        δ) επανάληψη του ίδιου νοήµατος µ. άλλα λόγια
v) λεπτολόγος                         ε) αυτός που οφείλει να δώσει λόγο για τις πράξεις του
vi) λογοδοσία                         στ) συντοµία στο λόγο, λακωνικότητα
vii) βραχυλογία                       ζ) η εξήγηση της προέλευσης µιας λέξης

6. Να συµπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από αυτές που βρίσκονται στην παρένθεση.

Το όψιµο ενδιαφέρον της δηµοτικής αρχής δεν µπορεί τελικά να σώσει το παλιό νεοκλασικό κτίσµα από τη(ν) ...................................... (διάβρωση, ανοικοδόµηση, κατάρρευση). Όσο διάστηµα παρέµενε ........................................ (ξεθεµελιωµένο, ερείπιο, ετοιµόρροπο), έπρεπε να είχε χαρακτηριστεί ................................ (πατροπαράδοτο, διατηρητέο, πατρογονικό), ώστε να είχαν έγκαιρα αρχίσει οι εργασίες για τη(ν) .................................................. (ανακαίνισή, συντήρησή, ανοικοδόµησή) του. Σήµερα, έχει πλέον ............................................................... (µεταβληθεί σε ερείπια, διαβρωθεί, κατεδαφιστεί) και το µόνο που αποµένει είναι η ............................... (ανέγερσή, ανοικοδόµησή, κατεδάφισή) του και η ........................................ (ανακαίνιση, αναπαλαίωση, ανέγερση) στη θέση του µιας νέας οικοδοµής.

7. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α, που εκφράζουν οικείο ύφος, µε ισοδύναµες της στήλης Β, που δηλώνουν µεγαλύτερη επισηµότητα (δύο λέξεις της στήλης Β δε θα χρησιµοποιηθούν).

Α                                                   Β

1. ζυγώνω                           α.παρεισφρέω
2. κρεµώ                             β. αναρτώ
3. τρυπώνω                         γ. προσεγγίζω
4. παραγκωνίζω                  δ. συνωστίζοµαι
                                           ε. υποσκελίζω

8. Να συµπληρώσετε τα κενά στις επόµενες προτάσεις µε µία από τις λέξεις που δίνονται. Να φροντίσετε, ώστε η επιλογή σας να ταιριάζει µε το ύφος της πρότασης.
(αυτόχθων ντόπιος έρεισµα ξεκρέµαστος στήριγµα συνωστίζοµαι στριµώχνοµαι εκκρεµής παρέκκλιση λοξοδρόµηση)

α) Τα έργα που εκτελούνται στην περιοχή επιβάλλουν ...................... από την κανονική µας πορεία.
β) Έξω από τα καµαρίνια του θεάτρου πολλοί θεατές ................................... για να συγχαρούν την πρωταγωνίστρια.
γ) Καλοί κι ευγενικοί µου φάνηκαν οι ...................................... κάτοικοι. Μας εξυπηρέτησαν σε ό,τι τους ζητήσαµε.
δ) Το πρόγραµµα πρέπει να τηρηθεί όπως έχει. Κάθε ............................... από τους αρχικούς µας στόχους θα αποβεί εις βάρος της οικονοµίας.
ε) Μετά το τέλος των συνοµιλιών δύο θέµατα παρέµειναν ............................. στις σχέσεις των δύο χωρών.
στ)Πολύτιµο ..................................... στη δύσκολη στιγµή της ζωής του βρήκε τη συµπαράσταση του φίλου του.
ζ) Οι αρχαίοι Αθηναίοι διακήρυτταν ότι ήταν ........................................ στην Αττική.
η) ..................................... µέσα στο πλήθος και ξέφυγε από τους διώκτες του.
θ) Άνθρωπος χωρίς ηθικά ............................................... δεν είχε κανέναν ενδοιασµό προκειµένου να επιτύχει το σκοπό του.
ι) Μη γνωρίζοντας κανέναν µέσα σ. εκείνη τη συντροφιά ένιωθε ........................... και σύντοµα έφυγε.

9. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε µία από τις λέξεις που δίνονται (δύο λέξεις δεν χρησιµοποιούνται).
(απόσπαση πλεύρισµα προσέγγιση πρόσβαση, προσχώρηση µετακίνηση προσπέλαση)

1. Τα βράχια που ορθώνονται απότοµα στην πίσω πλευρά του κάστρο καθιστούσαν πάντοτε αδύνατη την ................................
2. Η ....................... των πέντε βουλευτών στο αντίπαλο κόµµα προκάλεσε κυβερνητική κρίση.
3. Η ........................... των σωστικών συνεργείων στον τόπο του δυστυχήµατος έγινε δυνατή µόνο µε τη βοήθεια ελικοπτέρου.
4. Όµορφο οικόπεδο και µε ωραία θέα! .υστυχώς όµως δεν έχει ................................... στη θάλασσα
5. Η διαδικασία .................................... του πλοίου είναι πολύ επικίνδυνη. Απαιτεί ιδιαίτερη δεξιοτεχνία από τον καπετάνιο για να µη δηµιουργηθούν δυσάρεστα απρόοπτα.

10. Να αναγνωρίσετε αν η χρήση των υπογραµµισµένων λέξεων, οι οποίες δηλώνουν αλλαγή θέσης, είναι σωστή ή όχι, σηµειώνοντας [Σωστό Λάθος].

α) Ελήφθησαν όλα τα µέτρα για την έγκαιρη µεταφορά των τραυµατιών στο νοσοκοµείο
β) Ευτυχώς, πήρε µετάσταση και τώρα υπηρετεί στην πόλη του.
γ) Για τη µετακίνηση του σταµατηµένου αυτοκινήτου χρειάστηκε γερανός
δ) Στις άγονες και φτωχές περιοχές παρουσιάζεται έντονο το φαινόµενο της µετανάστευσης των κατοίκων.
ε) Ο καθηγητής των µαθηµατικών ανήκει στο Γυµνάσιο. Φέτος ήρθε προσωρινά στο Λύκειο µε µετάταξη.
στ) Χρόνια ονειρευόταν τη µετάθεση στην πρωτεύουσα και τώρα που ήλθε, ένιωθε θλίψη, που άφηνε το χωριό
ζ) Κάθε χρόνο ζητεί απόσπαση σε κάποιο γραφείο που βρίσκεται πιο κοντά στο σπίτι του

11. Να επιλέξετε τη σωστή σηµασία της λέξης, (για κάθε λέξη υπάρχει µόνο µια σωστή απάντηση). Να γράψετε προτάσεις, στις οποίες οι λέξεις θα χρησιµοποιούνται µε τις επιλεγµένες σηµασίες.

1. µεταίχµιο:                         α) αιχµηρό αντικείµενο
                                              β) ενδιάµεσο διάστηµα ανάµεσα σε δύο στρατούς
                                              γ) σηµείο που µετέχουν όλοι
                                              δ) σηµείο που απέχει ίσα από τα άκρα

2. εµβόλιµος:                        α) εµβολιασµένος
                                               β) χτυπηµένος από έµβολο
                                               γ) βολικός
                                               δ) παρεµβαλλόµενος σε µια κανονική σειρά

3. ένθετος:                              α) υιοθετηµένος
                                               β) σε καλή κατάσταση
                                               γ) παρατηµένος
                                               δ) τοποθετηµένος µέσα

4. ορόσηµο:                           α) σηµείο που δείχει τα όρια
                                               β) οροσειρά
                                               γ) σηµείο της οροφής
                                                δ) εκεί απ. όπου αρχίζει ένα όρος

5. εγκλωβισµένος:                  α) περιορισµένος σε µικρό χώρο
                                                β) µε εγκυκλοπαιδική µόρφωση
                                                γ) προσαρµοσµένος στο κλίµα µιας περιοχής
                                                δ) στολισµένος

6. παρείσακτος:                       α) όποιος αλλάζει πορεία
                                                 β) αυτός που εισχωρεί κάπου µε πλάγιο τρόπο
                                                 γ) εκείνος που εισβάλλει πανηγυρικά
                                                 δ) όποιος αποµακρύνεται χωρίς να τον πάρουν είδηση

7. διαµπερής:                          α) αυτός που ολοκληρώνει µια αποστολή
                                                β) εκείνος που µεταφέρει κάποιον από τη µία όχθη στην άλλη
                                                γ) αυτός που διαπερνάται από τη µία άκρη στην άλλη
                                                δ) εκείνος που εύκολα εξάγει συµπεράσµατα

8. διάτρητος:                           α) αυτός που πρέπει να διατηρηθεί
                                                β) διασκορπισµένος
                                                γ) τρυπηµένος πέρα ως πέρα
                                                δ) γεµάτος στίγµατα


12. Αντιστοιχίστε τις σωστές απαντήσεις:
Υπηρεσιακή αναφορά ,Δελτίο ειδήσεων ,Βιογραφία ,Αποµνηµονεύµατα ,Ηµερολόγιο ,Διήγηµα
Ιστορικό µυθιστόρηµα ,Κατάθεση µάρτυρα ,Ηρωικό έπος .

α. Να παρουσιάσει τη δράση µιας σηµαντικής ή, απλώς, ενδιαφέρουσας για το κοινό προσωπικότητας.
β. Να εκθέσει ό,τι γνωρίζει σχετικά µε µία εκδικαζόµενη υπόθεση.
γ. Να κάνει ευρέως γνωστά τα έργα και τις ηµέρες του, εφόσον κρίνει ότι υπήρξαν αξιόλογα για τον τόπο και την εποχή τους.
δ. Να καταγράψει προσωπικές εµπειρίες.
ε. Να ενηµερώσει το κοινό για τα γεγονότα της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας.
στ. Να σκιαγραφήσει ενδιαφέρουσες φυσιογνωµίες, σ. ένα σκηνικό από πραγµατικά και πλασµατικά γεγονότα της εποχής τους.
ζ. Να ενηµερώσει τους αρµόδιους σχετικά µε ένα θέµα, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.
η. Να αναπτύξει µιαν άποψη, να αναδείξει µια αξιοπρόσεκτη κατάσταση, αναπαριστώντας µία λίγο-πολύ φανταστική περίσταση.

13.Να αντιστοιχίσετε τις παρακάτω λέξεις με τη σημασία τους.
διαμόρφωση                  η υπακοή, ο φρονιματισμός, η προσαρμογή σε μια κατάσταση.
συμμόρφωση                 η διάπλαση, ο σχηματισμός, η απόκτηση μορφής και σχήματος.
παραμόρφωση               η πρόσδοση νέας μορφής, νέου σχήματος.
αναμόρφωση                 η μεταβολή της μορφής προς το χειρότερο

14. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις λέξεις που ακολουθούν (η μία περισσεύει).
εξαπάτηση, λαϊκότητα, διατήρηοη, διαβάθμιση, διαφοροποίηοη. έκφραση, διάκριση δικαίωση, υποβάθμιση.

Η λαϊκότητα είναι λοιπόν, η ………………………………..του λαού και η ανύψωση του σε καθοριστικό παράγοντα της ιστορίας του. Ο λαϊκισμός, αντίθετα, αποτελεί………………………… του λαού, πολιτιστική………………………..του, υποκατάσταση του στον ιστορικό του ρόλο και ………………………………του στο περιθώριο των εξελίξεων. Η ………………………….. αναδείχνει τις γνήσιες αξίες του λαού και δεν είναι καθόλου αντίθετη με την αξιολογική…………………………και την εκφραστική διαφοροποίηση. Αντίθετα ο λαϊκισμός ισοπεδώνει την έκφραση προς τα κάτω και εχθρεύεται κάθε………………………….είναι κάλπικος και νοθευτής του λαϊκού πνεύματος.

15. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της α' στήλης με αυτές της β'.

υποβολή                                - σύγκριση ή αλληγορική διήγηση με ηθικό νόημα.
συκοφαντία                            -έντεχνη εσωτερίκευση μιας ιδέας
παραβολή                              - συκοφαντία
περιβολή                               - ενδυμασία, αμφίεση
ψευδαίσθηση                        -  η κατεύθυνση των διαφερόντων 
                                                και συγκινήσεων ενός ατόμου προς τον εσωτερικό του κόσμο
σύγχυση                                - η διαδικασία ενδοσκόπησης και 
                                               συγκέντρωσης των νοητικών δυνάμεων του ατόμου.
ματαιοδοξία                          - η διαταραχή της αίσθησης που χαρακτηρίζεται 
                                               από αντιλήψεις, φαντασιώσεις, χωρίς εξωτερικό αίτιο ή αντικείμενο.
ματαιολογία                          - συσκοτισμός διάνοιας που ελαφρύνει ή αίρει τον καταλογισμό.
εσωστρέφεια                        - έπαρση για μικρά ή ασήμαντα, κενοδοξία.
αυτοσυγκέντρωση                - ανόητη ομιλία, κενολογία.

16. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις παρακάτω λέξεις: 
παραπλάνηση, σύγχυση. επίδραση, υποβολή, βουλιμία (μία περισσεύει).

Η διαφήμιση διαμέσου της …………..οδηγεί τον καταναλωτή στην ………….. Ασκεί, μάλιστα, σημαντική ………….στο υποσυνείδητο, με αποτέλεσμα να προκαλεί……………….. αναφορικά με την άμεση ή μη χρησιμότητα των διαφημιζόμενων αγαθών.

17. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τις λέξεις : 
γλώσσα, ιδιόλεκτος, ικανότητα λόγου, οµιλία (µία λέξη δεν θα χρησιµοποιηθεί).

Η ....................... είναι ένας κώδικας επικοινωνίας τον οποίο τα µέλη µιας γλωσσικής κοινότητας μαθαίνουν από τη βρεφική τους ηλικία. Κάθε άτοµο χρησιµοποιώντας µε το δικό του τρόπο τον κώδικα αυτό παρουσιάζει µια προσωπική πλευρά της ............................. που ονοµάζεται ............................. και ο ιδιαίτερος τρόπος µε τον οποίο εκφράζεται και διαµορφώνει την ......................... του. Κατά τον γλωσσολόγο Saussure, ......................... και .......................... δεν είναι ταυτόσηµοι όροι, καθώς η πρώτη αναφέρεται στο λόγο της γλωσσικής κοινότητας συνολικά, ενώ η δεύτερη αποτελεί τον ατοµικό λόγο καθενός. Η .......................... κατά τον ίδιο, µοιάζει µε µια µουσική συµφωνία, ενώ η ............................. αποτελεί τις εκτελέσεις της από τις διάφορες ορχήστρες. Και όπως µια εκτέλεση ενός συµφωνικού έργου είναι καλή ή κακή ανάλογα µε τη µελέτη και την άσκηση της ορχήστρας, έτσι και η ......................... του καθενός µπορεί να βελτιωθεί ή να υποβαθµιστεί στο βαθµό που καλλιεργεί ο ίδιος το γραπτό και προφορικό λόγο, διότι η ..........................διακρίνεται σε προφορική και γραπτή.

18. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ).

1. Ο γλωσσικός κώδικας χρησιµοποιείται µόνο στη λήψη µηνυµάτων.
2. Οµιλία είναι ο τρόπος µε τον οποίο κάθε άτοµο χρησιµοποιεί το γλωσσικό κώδικα.
3. Η γλώσσα µοιάζει µε ένα λεξικό του οποίου αντίτυπα χρησιµοποιεί κάθε µέλος της γλωσσικής κοινότητας
4. Η γλώσσα διακρίνεται σε προφορική και γραπτή.
5. Η ιδιόλεκτος ενός οµιλητή δεν µπορεί να βελτιωθεί.
6. Ο προφορικός λόγος σήµερα δεν θεωρείται κατώτερος από τον γραπτό

19. Να κλιµακώσετε τις ακόλουθες προτάσεις σύµφωνα µε το βαθµό ευγενείας που εκφράζουν, σηµειώνοντας τους αντίστοιχους αριθµούς (1 έως 5) στα οικεία πλαίσια και αρχίζοντας από την πιο ευγενική διατύπωση.

α) Παρακαλώ, περάστε έξω.
β) Έξω γρήγορα!
γ) Θα µπορούσατε να περιµένετε στην αίθουσα αναµονής;
δ) Εδώ είναι γραφείο, δεν είναι αίθουσα αναµονής.
ε) Κύριε, µας εµποδίζετε στη δουλειά µας.

20. Ένας νέος καλεί ορισµένους καινούργιους φίλους στο πάρτι των γενεθλίων του. Να συνδέσετε τις απαντήσεις που δέχεται (στήλη Α) µε το ύφος που εκφράζει καθεµιά (στήλη Β). Ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει.

Β
α) ευγενικό β) φιλικό γ) ουδέτερο δ) αγενές ε) χαριτωµένο στ) κοµψό ζ) λαϊκό

Α  
1. Μπα, βαριέµαι!                           
2. Αυτό το Σάββατο;  Αχ, κρίµα, θα πάµε σ' ένα γάµο.   
3. Τυχεροί! Πάλι θα ξεφαντώσετε,  ενώ έγώ έχω διάβασµα.
4. Δυστυχώς, δεν θα µπορέσω. 
5. Χλοµό το βλέπω. Έπειτα έχω προγραµµατίσει άλλη  έξοδο.
6. Χρόνια πολλά κι ευχαριστώ για την πρόσκληση, δυστυχώς όµως µένεις µακριά. 

21. Να βρείτε τις αντιστοιχίες ανάµεσα στα στοιχεία της στήλης Α µε εκείνα της στήλης Β (ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει). Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας βάσει του ύφους των προτάσεων της στήλης Α.

 Β α) Συστατική επιστολή β) Φιλική συζήτηση γ) Πανηγυρικός λόγος δ) Ανακοίνωση στ) Σχολική εφηµερίδα ε) Διαφηµιστικό φυλλάδιο

Α 1. Με απαράµιλλο θάρρος και αυταπάρνηση  αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στην ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου.
2. Γλωσσοµαθής, συνεργάσιµος και ταχύτατος  στη λήψη των αποφάσεων.
3. Καλό παιδί και εντάξει τύπος µου φάνηκε από την αρχή.
4. Η ανακαίνιση του σχολείου ολοκληρώθηκε  έγκαιρα χάρη στην εποπτεία και προσωπική φροντίδα του διευθυντή.
5. Οι απόφοιτοί µας ξεχωρίζουν για την κατάρτιση και τους τρόπους τους.

22. Να βρείτε ποιο από τα επίπεδα ύφους της στήλης Β (ένα περισσεύει) εκφράζει κάθε τµήµα του κειµένου της στήλης Α. Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.

Β ΕΠΙΠΕΔΑ ΥΦΟΥΣ

α) επιεικές β) αγενές γ) υποκριτικό δ) αυστηρό ε) οικείο/ φιλικό στ) τυπικό ζ) απειλητικό

Α ΚΕΙΜΕΝΟ

1. Αγαπητοί συµµαθητές και συµµαθήτριες, δεν θα σας κουράσω µε µακροσκελείς οµιλίες. Μόλις χθες τελειώσαµε το βάψιµο των τάξεων.
2. Λοιπόν προσέξτε καλά, µην ξαναπιάσω κανέναν να λερώνει τους φρεσκοβαμμένους τοίχους, γιατί αλίµονό του!
3. Πρέπει επιτέλους να µάθουµε να σεβόµαστε την αισθητική και την καθαριότητα του χώρου όπου περνάµε ένα µέρος της ζωής µας.
4. Γιατί δε φτάνει που δε µας βοηθήσατε οι περισσότεροι, παρά κοιτάζατε σα χαζοί και ήσαστε και όλο κριτική από πάνω, αλλά είδα σήµερα κι έναν µαντράχαλο του Γ2 να πατάει µε το ποδάρι του τον τοίχο.
5. Αυτά βλέπουν και οι µικροί της Α΄ και δικαιολογηµένα κάνουν τα ίδια.
6. Ξέρω ότι είµαστε ζωηρά αλλά καλά παιδιά και δεν χρειάζονται εκφοβισµοί και τιµωρίες. Με λίγη καλή διάθεση µπορούµε να διατηρήσουµε καθαρό και πολιτισµένο το χώρο που µε τόσο κόπο ανακαινίσαµε.

23. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, με τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση:

α) Στο βαθυστόχαστο αυτό κείμενο, ο φιλόσοφος εκφράζει τη/τα………………..(διανόηση, διανοήματα, διάνοια) του.
β) Ο άνθρωπος που δημιουργεί, συλλαμβάνει πρωτότυπες ιδέες, διακρίνεται από………………..(επινοητικότητα, επίνοια, επινόηση).
γ) Ο μεταξύ τους διαξιφισμός οφείλεται σε………………..(παρονομασία, παράνοια, παρανόηση) και δεν απηχεί πραγματική διαφορά απόψεων.
δ) Η παροχή επιδομάτων σε ανέργους και άλλους αναξιοπαθούντες εντάσσεται στο πλαίσιο προγραμμάτων κοινωνικής………………..(πρόνοια, προνοητικότητα, πρόνευση) που εφαρμόζονται από το κράτος.

24. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων (μια λέξη της στήλης Β περισσεύει):

Α                              Β

α. συμβατικός       1. ικανοποίηση
β. ιδιόλεκτος         2. εφαρμογή
γ. πραγμάτωση      3. ύφος
δ. ομιλητής           4. συμφωνημένος
ε. πλήρωση           5. πομπός
                              6. δέκτης

25. Να δημιουργήσετε σύνθετα ενώνοντας το ρήμα ίσταμαι με τις προθέσεις και να σημειώσετε τα ουσιαστικά που παράγονται από αυτά, σύμφωνα με το παράδειγμα:

υπό + ίσταμαι > υφίσταμαι > υπόσταση

εν + ίσταμαι 
αντί + ίσταμαι
κατά + ίσταμαι 
διά + ίσταμαι 
παρά + ίσταμαι
μετά + ίσταμαι
από + ίσταμαι 
ανά + ίσταμαι 
συν + ίσταμαι 
εκ(ξ) + ίσταμαι 

26. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων:

Α                              Β

α. έντεχνος           1. αποδοκιμασία
β. συμβατικός       2. σύμφυτος
γ. απόκλιση           3. συμφωνημένος
δ. επίκριση           4. καλαίσθητος
ε. εγγενής             5. εκτροπή

27. Με καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις να σχηματίσετε δύο προτάσεις, φροντίζοντας στη μία η χρήση της λέξης να είναι δηλωτική και στην άλλη συνυποδηλωτική: 
προσιτός, αθάνατος, συντηρώ, πυκνότητα, ανοιχτός, νίκη.

28. Ποια η σημασιολογική διαφορά των ακόλουθων λέξεων: 
διάλεκτος, ιδίωμα, ιδιωματισμός, ιδιόλεκτος, αντίφαση, αντινομία, αντίθεση.

29. Να γράψετε συνώνυμα (μονολεκτικά ή περιφραστικά) των παρακάτω λέξεων: 
παίρνουν (επίδομα), εμφανής (ο αναλφαβητισμός), ξεχνάμε, ευφυϊα, ειδική (επαγγελματική κατάρτιση), ενότητα.

30. Να συμπληρώσετε τις λόγιες λέξεις που παραλείπονται ανάλογα με τα συμφραζόμενα και σύμφωνα με την ερμηνεία που δίνεται σε παρένθεση:

α) Ήταν άνθρωπος αναλφάβητος, ο λόγος του ήταν γεμάτος.………………..(συντακτικά λάθη).
β) Οι αναλφάβητοι οδηγούνται σε γλωσσική ………………..(φτώχεια).
γ) Ο αναλφαβητισμός παρεμποδίζει την………………..(ευκαμψία) του πνεύματος.
δ) Ο αναλφαβητισμός οδηγεί σε ………………..(νωθρότητα σκέψης, στενομυαλιά).

31. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με μία από τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση:

α) Ο αναλφαβητισμός είναι σοβαρό πρόβλημα. ………………..τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά (οξύνει, διευρύνει, αναβάλλει, αναστέλλει).
β) Ο αναλφαβητισμός είναι ………………..(έρεισμα, εφαλτήριο, τροχοπέδη) στην κοινωνική………………..(ελευθερία, χειραφέτηση, πρόοδο) των λαών.
γ) Ο βαθμός ………………..(εξομοίωσης, εξοικείωσης, εκμάθησης) με το γραπτό λόγο είναι ένδειξη μόρφωσης.
δ) Μία από τις ………………..(συνέπειες, ενδείξεις, συμβάσεις) του γραπτού λόγου είναι ότι δεν επιδέχεται εύκολα γλωσσικές εξελίξεις.

32. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων:

Α                                                                   Β
α. αεργία                                            1. τεχνική εκπαίδευση
β. αναλφαβητισμός                            2. απραξία
γ. επαγγελματική κατάρτιση              3. πνευματική ευελιξία
δ. ενότητα                                          4. υπόβαθρο
ε. υψηλό πνευματικό επίπεδο            5. σύμπνοια
στ. υποδομή                                       6. αμάθεια

33. Να επιλέξετε τη σωστή απόδοση της σημασίας των παρακάτω λέξεων κυκλώνοντας το αντίστοιχο γράμμα:

1. λανθάνω α. διαπράττω λάθος β. ξεφεύγω την προσοχή κάποιου
2. εμβέλεια α. η εμβάθυνση σε ένα θέμα β. η μέγιστη απόσταση βολής
3. σύσταση α. συγκρότηση - ίδρυση β. αναδιοργάνωση
4. διαλεκτική α. μέθοδος αναζήτησης της αλήθειας β. μονολογικός συλλογισμός
5. στατικός α. αεικίνητος β. ακίνητος
6. ανέκκλητος α. τελεσίδικος, οριστικός β. αυτός που εύκολα ακυρώνεται
7. ιδεατός α. φανταστικός, ιδεώδης β. υπαρκτός
8. διασκελίζω α. υπερπηδώ β. ακινητοποιώ

34. Να βρείτε την ετυμολογία των παρακάτω λέξεων: 
σύσταση, εμβέλεια, διαλεκτική, ανέκκλητος, διασκελίζω.

35. Να δώσετε παραγόμενα επίθετα από τα ρήματα λανθάνω, ωθούμαι και να γράψετε μια πρόταση για καθένα απ’ αυτά.

36. Να συμπληρώσετε τα κενά της ακόλουθης παραγράφου με τις παρακάτω λέξεις, αφού τις τοποθετήσετε σε σωστή σειρά και στο σωστό τύπο: 
κατάρτιση, ισηγορία, αυταπόδεικτος, αμείλικτος, μισαλλόδοξος, αυτονόητος, προωθητικός.

Η συμβολή του διαλόγου στην εύρεση της αλήθειας είναι μεγάλη και αναμφισβήτητη. Κανένας φραγμός δεν μπορεί να αντέξει τον……………….. ανταγωνισμό «θέσης» και «αντίθεσης». Προκαταλήψεις, δογματικές και ………………..θέσεις, σκοπιμότητες αποκαλύπτονται ………………..από την πιο πειστική ερμηνεία. Η διεξαγωγή ενός καλού διαλόγου προϋποθέτει πνευματική ………………..των διαλεγομένων, κριτική ικανότητα, ελευθερία σκέψης και το δικαίωμα της……………….. . Τα στοιχεία αυτά αντίθετα με ………………..αλήθειες και……………….. συμπεράσματα.

37. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν αντωνύμων:

Α                                              Β
α. αδρανοποιώ                   1. δυσνόητος
β. εικονικός                        2. ουσιαστικός
γ. δεσμεύομαι                    3. φαινομενικός
δ. εύπεπτος                        4. θέτω σε κίνηση
ε. επιφανειακός                 5. απαγκιστρώνομαι

38. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη αντίθετων εννοιών:

Α                                          Β
α. αφιλοκέρδεια               1. συμφέρον
β. ανιδιοτέλεια                 2. απληστία
γ. αυτάρκεια                     3. ευχέρεια
δ. δυσχέρεια                     4. αναζήτηση κέρδους
ε. αναζήτηση ομορφιάς    5. τσιγγουνιά
στ. γενναιοδωρία              6. χρησιμοθηρία

39. Να επιλέξετε τη σωστή σημασία της λέξης κυκλώνοντας το αντίστοιχο γράμμα:

1. ελλοχεύω α. φωλιάζω β. απειλώ
2. καταιγισμός α. βροχή - καταιγίδα β. πυκνή ρίψη βλημάτων
3. πλασματικός α. εικονικός - ψεύτικος β. αληθινός
4. κορεσμός α. υπερπλήρωση β. αχορτασιά
5. ευτελίζω α. ψευτίζω – διαβρώνω την ποιότητα β. αναβαθμίζω
6. ευφυολόγημα α. εξυπνάδα β. μωρολογία
7. φενάκη α. περούκα (μτφ. απάτη) β. εφεύρημα

40. Μερικοί από τους µάρτυρες διαφόρων αξιόποινων πράξεων χρησιµοποιούν συναφείς λέξεις, χωρίς να γνωρίζουν τη σηµασία τους ή για να προσδώσουν έµφαση ή και δραµατικό χαρακτήρα στα λεγόµενά τους.
Διορθώστε τους, γράφοντας κάτω από κάθε πρόταση τη σωστή ή κυριολεκτική λέξη στη θέση της αντίστοιχης υπογραµµισµένης, στις περιπτώσεις που αυτή η λέξη χρησιµοποιείται λανθασµένα ή που δεν χρησιµοποιείται µε την κυριολεκτική της σηµασία. Αν θεωρείτε τη χρήση σωστή, µη σηµειώσετε τίποτε.

1. Η Αστυνοµία συνέλαβε τους δράστες επαυτοφώρω, έπειτα από λίγες µέρες στο σπίτι τους.
2. Όταν επέστρεψα στο µαγαζί, διαπίστωσα ότι έλειπαν όλα τα χρήµατα. Ήταν καθαρή ληστεία, κ. Αστυνόµε.
3. Η κλοπή στο βενζινάδικο, ευτυχώς, δεν είχε θύµατα.
4. Κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση µεγάλου ποσού στην τράπεζα που εργαζόταν, αλλά, τελικά, δεν αποδείχθηκε η ενοχή του.
5. Ο διευθυντής της επιχείρησης έπεσε θύµα κατάχρησης πηγαίνοντας στο γραφείο του.
6. Του εµπιστεύθηκε την περιουσία του, όσο καιρό θα έλειπε στο εξωτερικό, αλλά εκείνος σφετερίστηκε ένα µεγάλο µέρος της.
7. Ο ενάγων παρέµεινε αµίλητος στο εδώλιο σε όλη τη διάρκεια της δίκης.
8. Ο δικηγόρος υποστήριζε ότι οι διάδικοι έπρεπε να συµφωνήσουν προηγουµένως, ώστε η υπόθεση να µη φτάσει στα δικαστήρια.
9. Αυτός ο µάρτυρας δεν είναι αξιόπιστο πρόσωπο, εφόσον είναι υπόδικος.

41. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη.

Επιτέλους! (1) ...................... (του µέλλεται, ήγγικεν, επικρέµαται) η ώρα. Το επόµενο Σαββατοκύριακο (2) .......................... (προβλέπεται, προµηνύεται, πρόκειται) να πραγµατοποιηθεί η πολυπόθητη συναυλία στο σχολείο µας. (3) ......................... (Επίκειται, ζυγώνει, προεξοφλείται) η τεράστια επιτυχία της, γιατί ήδη, από τα εισιτήρια που πουλήσαµε (4) ..................... (ενδέχεται, προβλέπεται, ήγγικεν) αθρόα συµµετοχή φίλων και από τα γειτονικά σχολεία. (5) ..................... (Ενδέχεται, προµηνύεται, επίκειται) µεγάλος θρίαµβος. Όσο, βέβαια, (6) ........................ (προµηνύεται, πλησιάζει, επίκειται) η ώρα, τόσο οι διοργανωτές συναισθάνονται τις ευθύνες τους, εφόσον (7) ...................... (προεξοφλείται, προµηνύεται, ενδέχεται) να δηµιουργηθούν κάποια επεισόδια ή ζηµιές, οπότε (8) ...................... (ενδέχεται, τους µέλλεται, επικρέµαται) να πληρώσουν για όλους. (9) ............................. (Πρόκειται, επικρέµαται, ενδέχεται) µεγάλη τιµωρία.. Σύµφωνα µε τα λεγόµενα του διευθυντή, αν δεν τηρηθούν οι υποσχέσεις που του έδωσε το δεκαπενταµελές, (10) ...................... (του µέλλεται, επίκειται, πρόκειται) αλλαγή της στάσης του απέναντί µας.

42. Μία επιχείρηση έκλεισε. Στη συζήτηση που ακολούθησε ανάµεσα στους εργαζόµενους και στην εργοδοσία, ένας εργάτης, µε το παρακάτω κείµενο, αποδίδει τα αίτια στην κακή διαχείριση του γιου του ιδιοκτήτη. Πώς θα διατύπωνε τις ίδιες κατηγορίες ο δικηγόρος των εργαζοµένων σ. αυτή τη συζήτηση; Να αντικαταστήσετε τις υπογραµµισµένες λέξεις µε συνώνυµες επίσηµου ύφους.

«Δεν ζύγιαζε ................ καλά τους συνεταίρους του ούτε και τα λεφτά ................ του εργοστασίου κι έτσι ξεχαρβάλωσε ................ µέσα σε λίγα χρόνια ό,τι µε τόσο κόπο έφτιαξαν οι γονείς του. Συνέχεια τον ορµήνευα ................ να πάψει να δουλεύει τσαπατσούλικα ................, του φανέρωνα ότι ένας συνεταίρος του τον γδέρνει ................, ότι διάφοροι ξαφρίζουν ................ πράµατα ................ από την αποθήκη. Εκείνος τίποτε. Πάντα αστόχαστος ................ ήτανε. Δε σκεφτόταν καθόλου το µέλλον.»

43. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται. Δύο λέξεις δεν χρησιµοποιούνται.
περίθαλψη, προάσπιση, προστασία, περιφρούρηση, πρόνοια, προφύλαξη

Η επιτροπή που ιδρύσαµε στη γειτονιά µας έχει σκοπό την ................................... των ανήλικων προσφυγόπουλων της περιοχής µας από τους κινδύνους, την ................................. των άρρωστων παιδιών, την ............................. τους από τις καιρικές συνθήκες και την ............................. του δικαιώµατος να έχουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.

44. Να συµπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων µε τον κατάλληλο τύπο των λέξεων από αυτές που δίνονται (δύο από αυτές δεν θα χρειαστούν). 
Ανακοίνωση διάγγελµα ενηµέρωση υπόµνηµα αναφορά εγκύκλιος κοινοποίηση ψήφισµα

1. Ο αριθµός των εκδροµών που προβλέπεται να πραγµατοποιηθούν σε ένα σχολικό έτος καθορίζεται µε ..................................... από το ΥΠΕΠΘ.
2. Με αφορµή την επέτειο της εθνικής ανεξαρτησίας ο Πρόεδρος της Δηµοκρατίας απηύθυνε .................................. προς τον ελληνικό λαό.
3. Ο λυκειάρχης µας, µε ................................... του, απαρίθµησε τα προβλήµατα του σχολείου στον προϊστάµενο.
4. Η κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης αναβλήθηκε, γιατί δεν είχε επιδοθεί στους ενδιαφερόµενους εγκαίρως ................................. της δικαστικής απόφασης για την πραγµατοποίησή της.
5. Ο γεωργικός συνεταιρισµός υπέβαλε ................................. στην κυβέρνηση εκθέτοντας τις απόψεις του για τις τιµές των αγροτικών προϊόντων.
6. Με ....................... της στον τύπο η εταιρεία γνωστοποιεί τη διακοπή της λειτουργίας της για ένα τρίµηνο.

45. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τον κατάλληλο τύπο από τα ρήµατα που δίνονται (δύο από τα ρήµατα δεν θα χρειαστούν).
αντιλαµβάνοµαι εντοπίζω κοιτάζω περιεργάζοµαι
βλέπω εξετάζω παρατηρώ ρίχνω ένα βλέµµα

Όταν του έφεραν το δέµα ήταν πολύ απασχοληµένος, γι. αυτό ....................... και το ακούµπησε στην άκρη του γραφείου. Αργότερα, σε κάποιο διάλειµµα της δουλειάς του ...................................... την κορδέλα που ήταν δεµένη σε έναν πολύ εντυπωσιακό φιόγκο. Το πήρε στα χέρια του, το .................................... .
Ήταν ένα απλό κουτί σε κοινό περιτύλιγµα. Περίεργος, έψαξε για το όνοµα του αποστολέα. .................................... και την άλλη πλευρά, αλλά δεν .................................. τίποτε. ......................... µε προσοχή το γραµµατόσηµο και την σφραγίδα του ταχυδροµείου. Κανένα συµπέρασµα. Ένα ανώνυµο, ύποπτο δέµα!

46. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων, επιλέγοντας κάθε φορά το κατάλληλο ρήµα από αυτά που δίνονται στην παρένθεση και προσαρµόζοντάς το στον απαιτούµενο τύπο.

Όταν ο αδελφός µου ........................... (επιδιώκω, ζητώ, επιθυµώ) να συνεχίσει τις σπουδές του και ................................... (αιτώ, απαιτώ, επιδιώκω) µία υποτροφία στο εξωτερικό, µελετούσε µέχρι αργά τη νύχτα. Κάποιες ώρες, όταν .............................. (αιτώ, απαιτώ, επιζητώ) λίγη ηρεµία, άκουγε µουσική. Τότε ........................................... (επιθυµώ, απαιτώ, αιτώ) να µην τον ενοχλούν. «................................... (επιδιώκω, επιζητώ, ζητώ) την κατανόησή σας» έλεγε συχνά. Τώρα πια που έχει δικό του ιατρείο, παραπονείται πως δεν του µένει χρόνος να µελετήσει.

47. Να συµπληρώσετε τα κενά στην ακόλουθη αφήγηση µιας νευρικής κυρίας, µε τους κατάλληλους τύπους των ρηµάτων που δίνονται. Δύο από αυτά τα ρήµατα δεν θα χρησιµοποιηθούν.
αντιλαµβάνοµαι, διαγράφω τα όρια, διακρίνω, εντοπίζω, επισηµαίνω,
ξεχωρίζω, καθορίζω, ορίζω, περιεργάζοµαι, προσδιορίζω.

Ήταν το πρώτο µου ταξίδι µε καράβι και οµολογώ ότι ένιωθα κάποια ανησυχία. Άλλωστε τόσα και τόσα ακούς κάθε µέρα ... Εκεί που πήγαινα, λοιπόν, να κλείσω τα µάτια µου .......................... (1) ένα περίεργο θόρυβο. Αναστατώθηκα. Πάει, χανόµαστε, σκέφτηκα. Προσπάθησα να ............................... (2) από πού ερχόταν. Πέρα στην πλώρη κάτι, φαίνεται, συνέβαινε, αλλά ακόµη δεν µπόρεσα να ................................ (3) τι ακριβώς. Σηκώνοµαι και κατευθύνοµαι προς τα εκεί και τι να δω; Μια παρέα νεαρών είχε το ραδιόφωνο στο διαπασών. Άλλοι χοροπηδούσαν κι άλλοι χτυπούσαν τα χέρια ρυθµικά. Πανζουρλισµός! Α, τα παλιόπαιδα, σκέφτηκα. Θα το βουλιάξουν το καράβι! Τρέχω αµέσως στον καπετάνιο. ..................................... (4) µε την ωραία στολή του. Του ............................... (5) το πρόβληµα. «Είναι», του λέω «ανυπόφορη αυτή η φασαρία και πολύ επικίνδυνη. Με τόσα ποδοβολητά Τιτανικός θα γίνουµε! Πρέπει να .................................. (6) τη στάση σας. Είστε καπετάνιος για όλους τους επιβάτες, έτσι δεν είναι; Απαιτώ να ................................... (7) κάποιον υπεύθυνο να τους κάνει συστάσεις.» Δεν έχω παράπονο, µου έκανε το χατήρι. Ευγενέστατος και εξυπηρετικότατος κύριος! Πάντως, µια ελαφριά ειρωνεία .................................... (8) στο βλέµµα του.

48. Να συµπληρώσετε τα κενά του παρακάτω κειµένου, επιλέγοντας κάθε φορά την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται στη παρένθεση.

Ο συγγραφέας εξυφαίνει τον ιστό της ιστορίας του ............................ (αφηγούµενος, περιγράφοντας) τα γεγονότα. Η χρήση της ......................... (περιγραφής, αφήγησης) του δίνει τη δυνατότητα να σκιαγραφήσει τους χαρακτήρες των προσώπων και το σκηνικό µέσα στο οποίο κινούνται, ενώ µε την ................................ (αφήγηση, περιγραφή) αποδίδει καλύτερα την εξέλιξη των γεγονότων, τις αιτίες και τα αποτελέσµατα της δράσης των προσώπων. Η περιγραφή µέσα στην αφήγηση ανήκει στα ............................... (στατικά, δυναµικά) στοιχεία ενός κειµένου, ............................... (επιβραδύνει, επιταχύνει) τη δράση και ............................... (δηµιουργεί ενδιαφέρον, αποδυναµώνει το ενδιαφέρον) για την εξέλιξή της. Επειδή µέσα σ. ένα κείµενο η περιγραφή και η αφήγηση συνδέονται ...................... (στενά, χαλαρά), µπορούµε να πούµε ότι η διάκρισή τους είναι ................... (εύκολη, δύσκολη) υπόθεση για τον αναγνώστη.

49. Να συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε το σωστό τύπο του κάθε φορά κατάλληλου επιθέτου από αυτά που δίνονται (ένα επίθετο δεν θα χρησιµοποιηθεί).
ανάρµοστο, ειρωνικό, νευρικό, σαρδόνιο
ανόητο, εκνευριστικό, πονηρό, τρανταχτό
αυθόρµητο, θριαµβευτικό, προσποιητό

1. Με ένα ............................... γέλιο έκλεισε το τάβλι. «Σας νίκησα πάλι», φώναξε.
2. Καθώς έβλεπε τον οµιλητή να σαστίζει και να χάνει τα λόγια του, ένα ........................... γέλιο άρχισε να τον κυριεύει, εντελώς .............................. για την περίσταση.
4. Είναι τόσο συγκρατηµένος πάντοτε, τόσο κύριος του εαυτού του, σχεδόν ψυχρός. Ποτέ δεν έχω δει .................................... γέλιο στο πρόσωπό του.
5. Εφόσον δεν µπορείτε να συγκρατηθείτε, περάστε έξω. Το γέλιο σας κατήντησε ..................................... !
6. Το .................................... γέλιο του τον πρόδωσε. Όλοι κατάλαβαν ότι κάποια φάρσα είχε σκαρώσει πάλι.
7. Δεν µπορείς να καθίσεις µαζί τους σε δηµόσιο χώρο. Τα .......................... γέλια τους σε κάνουν ρεζίλι.
8. Όλες οι προτάσεις της αντιµετωπίστηκαν µε .................................. γελάκια. Ήταν φανερό ότι δεν την συµπαθούσαν.
9. .................................. γέλια ακολούθησαν το κρύο ανέκδοτο του κ. προϊσταµένου.
10. Έτσι όπως γελούσε µόνος του, χωρίς να τον συµµερίζεται κάποιος από τους υπόλοιπους και ενώ όλοι µιλούσαν σοβαρά, το γέλιο του φαινόταν

50. Να συµπληρώσετε τα κενά στο ακόλουθο απόσπασµα µε το σωστό τύπο των λέξεων που δίνονται (µία περισσεύει).
αστείο κοροϊδία χλεύη γέλιο σάτιρα

Η παρωδία είναι κατ. εξοχήν µέθοδος ................................. και ..................................... . Στόχος της είναι να προκαλέσει το/τη(ν ................................... εις βάρος του σατιριζόµενου και, σπανιότερα, να γελοιοποιήσει τον σατιριζόµενο σε σηµείο που να τον κάνει να πέσει στα µάτια του κοινού. Το/Η ............................... στην παρωδία γεννιέται από την παράθεση και συνύπαρξη µέσα στα ίδια συµφραζόµενα δύο διαφορετικών, συχνά αντιθετικών, επιπέδων ύφους, π.χ. του υψηλού µε το καθηµερινό ή και χυδαίο.

51. Να συμπληρώσετε τα κενά με το κατάλληλο ρήμα από αυτά που βρίσκονται στο πλαίσιο.
μεταμφιέστηκε μεταστρέψει τροποποιήθηκαν μετέτρεψε μετουσιώνονται μεταποίησε μεταπλάθει μεταρρυθμίσουν μεταβάλλει μεταμόρφωσε μετασχηματίσει ανακαινίσω αναλαμβάνουν

1. Συνηθίζει να ………………………άποψη, όταν κρίνει ότι η προηγούμενη δεν τον εξυπηρετεί.
2. Η Κίρκη …………………… τους συντρόφους του Οδυσσέα σε γουρούνια.
3. Ο ληστής …………………………. για να μην τον αναγνωρίσουν.
4…………………….. το παλτό της, για να το φορέσει και η κόρη της.
5. Η αληθινή τέχνη ……………………….. την πραγματικότητα.
6. Όλοι οι υπουργοί Παιδείας ………………….τα καθήκοντά τους με το όραμα να το εκπαιδευτικό σύστημα.
7. Ο ρόλος του χριστιανισμού είναι να ……………………την καταναλωτική κοινωνία σε κοινωνία αγάπης.
8. Με τα επιχειρήματά του κατάφερε την τελευταία στιγμή να …………………….την κοινή γνώμη και να κερδίσει τις εντυπώσεις.
9. Ύστερα από παρέμβαση της αντιπολίτευσης ……………………..μερικές διατάξεις του νομοσχεδίου για την υγεία.
10. Εξαιτίας της αρρώστιας …………………. τα σχέδιά του.
11. Στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας ο άρτος και ο οίνος ……………………σε σώμα και αίμα Χριστού.
12. Αποφάσισα να …………………….το κατάστημά μου.

52. Να αντιστοιχίσετε τα συνώνυμα.
11. αφοσίωση                         
12. επιδοκιμάζω                                 
13. κατάπληξη
14. βλαβερός
15. αδιαφορώ
16. άκαρδος
17. αναγκαίος
18. κάποτε
19. εκλιπαρώ
10. ψέμα
11. αναγκαίος
12. αποδοκιμάζω
13. απαθής
14. σκεπτικισμός
15. διαψεύδω
ολέθριος
τερατολογία
εγκρίνω
βάρβαρος
επικρίνω
παρακαλώ
απορία
αγάπη
αναιρώ
μισώ
αβεβαιότητα
απαραίτητος
χρήσιμος
σπανιότατα
ασυγκίνητος

53. Να βάλετε τις λέξεις στο κατάλληλο πλαίσιο
τροπή μετατροπή αλλοίωση αλλαγή διαφοροποίηση μεταβολή μεταλλαγή τροποποίηση

1. Με το δημοψήφισμα του 1974 επήλθε………….. του πολιτεύματος της χώρας μας.
2. Η …………….. ορισμένων άρθρων δεν απαιτεί και αλλαγή του νόμου.
3. Οι συνεχείς …………… στην πολιτική ζωή της χώρας οδήγησαν σε αδιέξοδο.
4. Στις λέξεις «χτίζω», «χτίστης» έχουμε ………… του «κτ» σε «χτ».
5. Η κυβέρνηση αποφάσισε να επιφέρει ………………… στο σχέδιο νόμου για τη διαδοχική ασφάλιση.
6. Έκανε πολλές …………….. στο σπίτι σχεδόν το ξανάχτισε από την αρχή.
7. Η …………….. των χρωμάτων σ’ αυτόν τον πίνακα είναι μεγάλη.
8. Η ……………… του υπουργού από την κυβερνητική πολιτική οδήγησε στην απομάκρυνσή του.


54. Να αντιστοιχίσετε κάθε φράση της στήλης Α µε τον οµιλητή -στη στήλη Β- ο οποίος είναι πιο πιθανό να τη χρησιµοποιήσει, ιδιαίτερα κατά την εργασία του (ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει).

A
1. Η ικανοποίηση του αιτήµατος
2. Η ανάκαµψη της οικονοµίας
3. Κάµψη του κορµού δεξιά
4. Της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι
5. Ο δρόµος της εγκράτειας και της αρετής
6. Παραλαβή νέων απορριµατοφόρων και κάδων ανακύκλωσης
7. Το κηπάριο στην πρόσοψη
8. Αστραφτερή λάµψη, ονειρεµένη καθαριότητα
9. Η εκφορά του λόγου, η µουσική των προτάσεων

Β ΠΙΘΑΝΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ

α) Καθηγητής φυσικής αγωγής
β) Δήμαρχος
γ) Συνδικαλιστής
δ) Συντάκτης διαφηµιστικών κειµένων
ε) Ιερωµένος
στ) Ποιητής
ζ Αρχιτέκτονας
η Πρωθυπουργός
θ) Σκηνοθέτης θεάτρου
ι) Αρτοποιός


55. Να βρείτε ποιο από τα επαγγέλµατα της στήλης Β είναι πιθανό να ασκεί κάθε οµιλητής της στήλης Α. Ένα επάγγελµα της στήλης Β δεν θα χρησιµοποιηθεί. Ορισµένες από τις προτάσεις της στήλης Α θα µπορούσαν να αντιστοιχούν σε δύο από τα επαγγέλµατα της στήλης Β. Να εντοπίσετε µία τέτοια περίπτωση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

1. Μείναµε αρόδο δυο εβδοµάδες και περιµέναµε τη λάντζα να µας φέρει το ταχυδροµείο.
2. Αν η µητέρα σας κρατήσει την ψιλή κυριότητα του ακινήτου, τότε δεν µπορείτε να το πουλήσετε χωρίς τη συγκατάθεσή της.
3. Δεν πρέπει να ξεχνάµε πως ένα κύµα χαρακτηρίζεται από δύο αριθµούς: την ταχύτητα και το µήκος του.
4. Οι πολλαπλές τοµές σ' αυτή την αξονική τοµογραφία εγκεφάλου εµφανίζουν συγκεντρώσεις ασβεστίου.
5. Εδώ έχουµε µία αναπαράσταση της εσωτερικής αυλής του µεγάρου της Πύλου.
6. Τα πολλά τεµάχια λίθων και ελεφαντόδοντου που βρίσκονται διεσπαρµένα σε διάφορα σηµεία του ανακτόρου και των σπιτιών υποδηλώνουν ότι ένα τµήµα του ανθρώπινου δυναµικού ασχολήθηκε µε την τέχνη του λιθοξόου ή του µικρογλύπτη.
7. Πρέπει να εξακριβώσουµε από πού προέρχεται ο θόρυβος του κινητήρα στις χαµηλές στροφές και να βρούµε πού γίνεται διαρροή λαδιού.

ΣΤΗΛΗ Β
α) αυτοκινητιστής
β) δικηγόρος
γ) γιατρός
δ) αρχιτέκτονας
ε) αρχαιολόγος
στ) ναυτικός
ζ) φυσικός
η) µαθηµατικός

56. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
Α) Το θεατρικό έργο που θα ανεβάσουµε διαδραµατίζεται σε µια γειτονιά. Ο Γιώργος ανέλαβε να ζωγραφίσει τις προσόψεις των σπιτιών. Θα ασχοληθεί αποκλειστικά µε τη(ν)
α) τοιχογραφία γ) σκηνογραφία, β) τοπιογραφία, δ) νωπογραφία του έργου.
Β) Τα γκράφιτι στους τοίχους του σχολείου µας είναι µια σύγχρονη µορφή
α) νωπογραφίας, γ) τοιχογραφίας, β) ακουαρέλας, δ) σκηνογραφίας.
Γ) Αρκετοί συµµαθητές µας τα καταφέρνουν στο σχέδιο γι. αυτό στην εφηµερίδα του σχολείου έχουµε αρκετές
α) ακουαρέλες, γ) τοπιογραφίες, β) θαλασσογραφίες, δ) γελοιογραφίες.
Δ) Στο µάθηµα των Καλλιτεχνικών συνειδητοποίησα µόλις προχθές ότι οι ζωγραφιές µε νεροµπογιές που φτιάχνω τόσα χρόνια είναι
α) νωπογραφίες, γ) ακουαρέλες, β) τοπιογραφίες, δ) θαλασσογραφίες.
Ε) Μια δύσκολη τεχνική στην τοιχογραφία όπου ζωγραφίζουν πάνω στον υγρό ασβέστη, όσο αυτός διατηρεί την υγρασία ονοµάζεται
α) τοπιογραφία, γ) θαλασσογραφία,  β) ακουαρέλα, δ) νωπογραφία.

57. Στις ακόλουθες προτάσεις οι υπογραµµισµένες λέξεις άλλοτε χρησιµοποιούνται σωστά και άλλοτε εσφαλµένα. Να σηµειώσετε Χ στο αντίστοιχο πλαίσιο και στη συνέχεια να αντικαταστήσετε κάθε λανθασµένη λέξη µε την αντίστοιχη σωστή.

α) Στις δηµοπρασίες έργων τέχνης που γίνονται στο Λονδίνο οι ερασιτέχνες όλου του κόσµου σπεύδουν να αγοράσουν σπάνια δηµιουργήµατα
β) Οι Μέδικοι της Αναγέννησης ήταν δεξιοτέχνες και χρηµατοδότησαν πολλούς καλλιτέχνες της εποχής, για να µπορέσουν να φιλοτεχνήσουν τα έργα τους.
γ) Παρά την ηλικία του ο νεαρός παίζει υπέροχα βιολί! Τον χαρακτηρίζουν ως τον νεότερο κοµψοτέχνη της ορχήστρας.
δ) Με ερασιτέχνες µόνο δεν είναι εφικτό να προχωρήσουν οι εργασίες, χρειάζονται ειδικευµένοι τεχνίτες.
ε) Δεν έχει σπουδάσει αρχαιολογία, έχει όµως πολλές γνώσεις πάνω στην επιστήµη. Είναι ένας φιλότεχνος αρχαιολόγος.
στ) Κάθε κόσµηµα από τα χέρια του είναι προσεγµένο µέχρι την τελευταία λεπτοµέρεια. Στη δουλειά του θεωρείται κοµψοτέχνης.

57. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας το κατάλληλο ουσιαστικό από αυτά που δίνονται στις παρενθέσεις :

α) Οικονοµική.............(συµβολή, ενίσχυση, προστασία) 200.000 δραχµών προσέφερε η κοινότητα στους πληµµυροπαθείς.
β) Τα έσοδα λειτουργίας του συλλόγου καλύπτονται από τις ετήσιες οικονοµικές .......................(ενισχύσεις, αρωγές, συνδροµές ) των µελών του.
γ) Χωρίς την κρατική ..................................... (προστασία, υποστήριξη, συνδροµή) θα ήταν αδύνατον να ολοκληρωθεί το έργο.
δ) Ανέλπιστη ................................... (συµβολή, επικουρία, συνδροµή) για την αντιµετώπιση της οικονοµικής κρίσης της επιχείρησης αποτέλεσε η χορήγηση δανείου.
ε) Η οικογένειά του τού πρόσφερε την αναγκαία ηθική ............................... (ενίσχυση, επικουρία, συµπαράσταση) στις δύσκολες στιγµές της ζωής του.
στ) Η ...................................... (συµβολή, αρωγή, ενίσχυση) των κατοίκων στην άµεση κατάσβεση της πυρκαγιάς ήταν καθοριστική.

58. Στις ακόλουθες προτάσεις να αντικαταστήσετε το ρήµα βοηθώ µε το κατάλληλο συνώνυµο από αυτά που δίνονται στον πίνακα (ένα περισσεύει).
ενισχύω παραστέκοµαι επικουρώ
εξυπηρετώ υποστηρίζω ωφελώ

α) Οι συγγενείς και οι φίλοι τους βοήθησαν ................. ολόψυχα στις δύσκολες στιγµές, γι. αυτό και αντιµετωπίζουν πάλι µε αισιοδοξία τη ζωή.
β) Εφόσον ο πατέρας του αρνήθηκε να τον βοηθήσει ................. οικονοµικά για να αγοράσει ένα µηχανάκι, εκείνος αποφάσισε να εργαστεί το καλοκαίρι για να εξοικονοµήσει το ποσόν.
γ) Τι ταλαιπωρία! Ώρες πηγαινοερχόµουν από γραφείο σε γραφείο και κανείς υπάλληλος δεν µπόρεσε να µε βοηθήσει..................
δ) Είναι πολύ αγαπηµένα αδέλφια. Ο µεγάλος πάντοτε βοηθά ................. τον µικρότερο, όταν ο δεύτερος έχει προβλήµατα µε τους φίλους του.
ε) Η εντατική προπόνηση την παραµονή του αγώνα δεν βοήθησε ................. καθόλου την επίδοση της οµάδας.

59. Να χαρακτηρίσετε κάθε κείµενο της στήλης Α ως προς το είδος του, χρησιµοποιώντας τα στοιχεία της στήλης Β (ένα από αυτά τα στοιχεία περισσεύει). Έπειτα να εξετάσετε αν ορισµένα κείµενα µπορούν να αντιστοιχούν σε δύο είδη της στήλης Β. Να εντοπίσετε µία τέτοια περίπτωση και να τη δικαιολογήσετε.

ΕΙΔΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
α) αθλητικού σχολιασµού β) αποδεικτικό γ) αφηγηµατικό δ) διαφηµιστικό ε) επιστηµονικό

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
1. Δείτε τα σίριαλ που γίνονται διεθνή µπεστ σέλλερ. Για να Σαγηνεύσουν ταυτόχρονα χριστιανούς και µουσουλµάνους, φτωχούς και πλούσιους, αναλφάβητους και πτυχιούχους, µικρούς και µεγάλους, άνδρες και γυναίκες, δεν έχουν ίχνος ηθικής, παράδοσης, φιλοσοφίας, ιστορικής µνήµης, έχουν µόνο διάφορα απροσδόκητα, για να συντηρούν το ενδιαφέρον.
2. Αντίθετα από ό,τι πιστεύει ο κόσµος, οι µικροοργανισµοί δεν «ψοφούν» από το κρύο, γι. αυτό έχουµε περισσότερες ιώσεις κατά τη διάρκεια του χειµώνα. Το ίδιο συµβαίνει και µέσα στα ψυγεία. Τα βακτηρίδια και άλλοι επιβλαβείς για τον άνθρωπο
3. Έχουµε κάτι στα µέτρα σας. Ξέρουµε ακριβώς τι θέλετε. Μια οθόνη µε όλα τα πλεονεκτήµατα των «µεγάλων ιντσών», αλλά µε πολύ µικρότερον όγκο και χαµηλότερο κόστος.
4. Ο ντόπιος ασβεστόλιθος µε τον οποίο χτίστηκε ο ναός του Δία στην Ολυµπία ήταν καλυµµένος µε µια στρώση γύψου. Η οροφή πάντως και τα γλυπτά έγιναν από εξαιρετικό παριανό µάρµαρο.
5. Ανέβαινε, κατέβαινε, βούλιαζε µέσα του η Κρήτη. Δεν ήταν νησί· ήταν ένα θεριό που κείτουνταν στη θάλασσα· ήταν η Γοργόνα, η αδερφή του Μεγαλέξαντρου, που θρηνούσε και φουρτούνιαζε το Πέλαγο.
6. Η ιδέα πως κάποιος µπορούσε να µεταφέρει άλογα µε πλοία το 1.600 π.Χ. ίσως φανεί παράλογη, αλλά προφανώς αυτό ακριβώς έγινε. Αργότερα, την εποχή του Οµήρου, το κοινό του δεν δυσκολευόταν καθόλου να φαντάζεται τους αχαιούς ήρωες να µεταφέρουν τ. άλογά τους στην Τροία.
7. Είµαστε αποφασισµένοι να µην υποχωρήσουµε στη διεκδίκηση των δίκαιων αιτηµάτων µας 
8. Σ. ένα από τα έργα µας, που παιζόταν από πολύ µικρά παιδιά, παρουσιαζόταν µια σκηνή, στην οποία µια συντροφιά δειπνούσε. Το γεγονός ότι είχαν σερβιριστεί αληθινά φαγητά στη σκηνή στοίχισε αρκετό χρόνο και κόπο στον υποβολέα µέχρι να επαναφέρει τα παιδιά στη συνέχιση της παράστασης· είχαν ολότελα ξεχάσει το κοινό που τους παρακολουθούσε και έτρωγαν ό,τι υπήρχε στο πιάτο.
9. Οφείλουµε στα παιδιά µας µια καλύτερη εκπαίδευση, τους οφείλουµε το δικαίωµα στην εργασία, τους οφείλουµε µια πιο ισχυρή οικονοµία, αλλά και µια δικαιότερη κοινωνία και µια πιο γνήσια δηµοκρατία.
10. Τι είναι η φιλία; «Εύνοια» φυσικά -λέγει ο Αριστοτέλης· να έχεις δηλαδή καλές διαθέσεις απέναντι σ. έναν άνθρωπο, να επιζητείς τη συντροφιά του, να θέλεις την ευτυχία του.
11. Τα παιδιά που έχουν γεννηθεί τα τελευταία 10-20 χρόνια έχουν µεγαλώσει χρησιµοποιώντας τηλεόραση και υπολογιστές. Άρα αυτά τα τεχνολογικά επιτεύγµατα ανήκουν στον κόσµο τους.

60. Να βρείτε τις αντιστοιχίες στις ακόλουθες στήλες. Ένα στοιχείο της στήλης αριστερά περισσεύει.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ                                                        ΣΚΟΠΟΙ

1. Πορτοκάλια ΑΑΑ                                    α. Αίτηση συγγνώµης
2. Η πόρτα είναι ανοιχτή.                             β. Απειλή
3.Επικίνδυνη στροφή δεξιά                          γ. Έκφραση ευχαριστία
4. Το πιστόλι µου ήταν πάντα το                 δ. Παράγγελµα
πιο γρήγορο της πόλης!                               ε. Διαφήµιση
5. Τα νεύρα µου είναι ταραγµένα                στ. Προειδοποίηση
6. Προεισαγωγικό άλµα. Ακροστασία,       ζ. Πρόσκληση, παρότρυνση
έκταση, ακροστασία, ανάταση.
7. Τα πιο ωραία λουλούδια που
έχω δει ποτέ!
8. Το βιβλίο µου είναι σε καλή κατάσταση.

61. Αφού αντιστοιχίσετε κάθε περιγραφή της αριστερής στήλης µε τον πρακτικό σκοπό της  και µε το είδος του εντύπου, όπου µπορεί να χρησιµοποιηθεί, να απαντήσετε τις ερωτήσεις που ακολουθούν.

ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ
α) Ως λεζάντα φωτογραφίας, να εξηγήσει και να σχολιάσει την εικονιζόµενη παράσταση.
β) Να απαντήσει σε ερώτηση αρθρογράφου.
γ) Να υποστηρίξει την αθωότητα του κατηγορουµένου.
δ) Να καθοδηγήσει τον επισκέπτη στο δρόµο για τα αξιοθέατα.
ε) Να παρουσιάσει τα βήµατα για την επιτέλεση µιας προδιαγεγραµµένης εργασίας.
στ) Να πείσει για τις ελκυστικές ιδιότητες του περιγραφοµένου αντικειµένου, ώστε να παρακινήσει για την αγορά του.
ζ) Να πιστοποιήσει την κατάσταση και τη λειτουργία ενός τµήµατος του ανθρώπινου οργανισµού.

ΕΙΔΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ
1) Πολιτική εφηµερίδα
2) Διαθήκη
3) Οδηγίες χρήσεως Συσκευής
4) Οδηγός µουσείου
5) Κατάθεση σε Δικαστήριο
6) Ιατρική γνωµάτευση που συνοδεύει ακτινογραφία.
7) Διαφηµιστικό φυλλάδιο.
8) Τουριστικός οδηγός

ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ
Α) Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και η εκκλησία «Γέννηση της Θεοτόκου» ή «Κορφιάτισσα», σε απόκρηµνους βράχους και σε περιοχή µε εκπληκτική θέα.
Β) Τοποθετούµε το κουµπί έτσι, ώστε τα ανοίγµατα να βρίσκονται µεταξύ των προεξοχών του ποδαριού.
Γ) Σε απλές γραµµές έπιπλα µε ατσάλινο σκελετό, είναι συγχρόνως λειτουργικά και αναπαυτικά.
Δ) Μικρό άγαλµα αντρικής µορφής από την Κέρο, που εικονίζεται καθισµένη σε θρόνο να παίζει τριγωνικό µουσικό όργανο. Η τολµηρή αυτή σύνθεση, η σύνθετη κίνηση του σώµατος, η «αφαίρεση» του γλύπτη µας δίνουν ένα γνήσιο καλλιτεχνικό έργο, ένα αριστούργηµα της Κυκλαδικής γλυπτικής.
Ε) Μέγεθος και µορφολογία καρδιαγγειακού σχηµατισµού φυσιολογική.
ΣΤ) Η πολιτική του Υπουργείου είναι µακρόπνοη, σταθερή και αποτελεσµατική.

62. Προσπαθήστε να βρείτε όλες τις πιθανές αντιστοιχίες ανάµεσα στα είδη αφηγηµατικού περιεχοµένου στη στήλη Α και στις αφηγηµατικές πράξεις στη στήλη Β. (Αυτό σηµαίνει ότι κάθε στοιχείο της στήλης Α µπορεί να αντιστοιχεί σε περισσότερα από ένα στοιχεία της στήλης Β.)

Α
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

1. Το χθεσινοβραδινό σας όνειρο
2. Ένα αυτοκινητιστικό δυστύχηµα που παρακολουθήσατε άναυδοι
3. Η εξέλιξη µιας δυνατής φιλίας
4. Μια σχολική εκδήλωση-θρίαµβος
5. Αναµνήσεις της παιδικής ηλικίας
6. Περιπέτεια παραθεριστών µε ταχύπλοο σκάφος
7. Το ταξίδι του Οδυσσέα
8. Ατύχηµα σε πυρηνικό σταθµό
9. Η πολιτική δράση του Ρήγα

Β

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

α. Ηµερολόγιο
β. Κατάθεση σε ανακριτή
γ. Προφορική, ανεπίσηµη αφήγηση
δ. Ποίηµα
ε. Βιογραφία
στ. Αναφορά στο λυκειάρχη
ζ. Άρθρο ειδησεογραφικό σε πολιτική εφηµερίδα
η. Σχολικό διαγώνισµα
θ. Σενάριο ταινίας
ι. Ιστοριογραφία

63. Να αποδώσετε σε κάθε στοιχείο της στήλης Α το σωστό χαρακτηρισµό από τη στήλη Β.
Αφηγηµατικό περιεχόµενο - Αφηγηµατική πράξη

α) Η άλωση της Κωνσταντινούπολης
β) Πανηγυρική οµιλία για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου
γ) Αεροπορική τραγωδία
δ) Παραµύθι
ε) Ένα επικίνδυνο ορειβατικό εγχείρηµα
στ) Η τραγωδία του Ευριπίδη «Ιφιγένεια εν Ταύροις»
ζ) Οι περιπέτειες µιας παρέας παιδιών
η) Ένα µυθιστόρηµα
θ) Μήνυση για διατάραξη κοινής ησυχίας
ι) Αξέχαστες διακοπές

64. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α µε εκείνα της στήλης Β και να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.
α. Πραγµατικά γεγονότα   β. Πλασµατικά γεγονότα   γ. Ενδιάµεση κατηγορία

1. Κατάθεση σε δικαστήριο
2. Πολεµικό ανακοινωθέν
3. Παραµύθι
4. Ειδησεογραφικό άρθρο
5. Αναµετάδοση αθλητικής συνάντησης
6. Διήγηµα
7. Αρχαία τραγωδία
8. Ηρωικό έπος

65. Να συνδέσετε τα στοιχεία της στήλης Α µε εκείνα της στήλης Β, ώστε να φανεί ο τόνος που εκφράζει κάθε αφήγηση (ένας δε θα χρησιµοποιηθεί).

α) Επιτιµητικός β) Νηφάλιος γ) Επαινετικός δ) Επιθετικός ε) Ειρωνικός στ) Ενθουσιώδης

1. Την ώρα εκείνη εξυπηρετούσα έναν πελάτη και άλλοι δύο περίµεναν στη σειρά. Ξαφνικά, ανοίγει η πόρτα, εµφανίζεται ο κ. σύµβουλος και έρχεται κατά πάνω µου.
2. «Κι αν είσαι και παπάς µε την αράδα σου θα πας» του λέω χαµογελώντας και του δείχνω τους πελάτες που είχα µπροστά µου.
3. Και τότε αυτός ο αναιδής τι κάνει; Πηγαίνει κατευθείαν στον διευθυντή να µε αναφέρει ότι τον καθυστερώ χωρίς λόγο.
4. Αργότερα, βέβαια, οι συνάδελφοι αναγνώρισαν το δίκιο µου και πήραν το µέρος µου.
5. Μόνο ο Γιώργος, που µου παριστάνει και το φίλο, είπε πως έπρεπε να λογαριάσω τις υποχρεώσεις του κ. συµβούλου και να τον εξυπηρετήσω ιδιαιτέρως.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου