1. Να εντοπίσετε τα υποκείμενα, αντικείμενα και κατηγορούμενα στα παραδείγματα:

- Περικλῆς ἄρχων καὶ στρατηγὸς ᾑρέθη.

- Ἡρακλῆς τῆς Ἑλλάδος κατέστη εὐεργέτης.

- Μιλτιάδην ἐδίωξαν οἱ ἔχθροί.

- Οἱ θεοὶ δίκαιοί εἰσιν.

- Ὁ ἔπαινος ἀρχὴ φιλίας γίγνεται.

- Ὅτε ταῦτα ἐγίγνετο, ὁ ἥλιος ἐδύετο.

- Χαλεπὰ τὰ δεινὰ ἐστιν.

- Ἀποκλείουσιν οἱ βάρβαροι ἡμᾶς τῆς ὁδοῦ.

- Δημοσθένης συνεβούλευεν Ἀθηναίοις ἐκπολεμῆσαι Ὀλυνθίους.

- Τοῦ πολέμου ἐπαύσαντο οἱ Λάκωνες.

- Ἀναμνήσω ὑμᾶς τοὺς τῶν προγόνων κινδύνους.

2. Να χαρακτηρίσετε τα απαρέμφατα (ειδικά - τελικά) και να βρείτε το υποκείμενό τους:

- Νομίζομεν ὑμᾶς πιστοὺς φίλους εἶναι.

- Κῦρος παραγγέλλει τῷ Κλεάρχῳ ἥκειν.

- Ἔλεγον Κῦρον ἄριστον ἄρχοντα γενέσθαι.

- Κροῖσος ἔπεισεν αὐτὸν γυναῖκα ἄγεσθαι.

- Ὤμοσαν οἵ τε Ἕλληνες καὶ Ἀριαῖος σύμμαχοι ἔσεσθαι.

- Κῦρος ὑπέσχετο δώσειν πέντε μνᾶς.

- Λύσανδος ἐκέλευσε πλεῖν τὴν ταχίστην.

3. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τα αντικείμενα προσέχοντας: α) αν τα ρήματα είναι αμετάβατα ή μεταβατικά (μονόπτωτα ή δίπτωτα), β) ποιο είναι το άμεσο και ποιο το έμμεσο αντικείμενο, σε ποια πτώση βρίσκεται το καθένα και γ) αν υπάρχει κατηγορούμενο του αντικειμένου:

- Κῦρος ἐπεμελεῖτο τῶν βαρβάρων.

- Συνάχθομαι τοῖς φίλοις.

- Ὁ πάππος τὸν Κῦρον καλὴν στολὴν ἐνέδυσε.

- Λακεδαιμόνιοι καλοῦσι Κάστορα καὶ Πολυδεύκην θεούς.

- Οἱ Θετταλοὶ ἐκώλυον τὸν Ἀγησίλαον τῆς παρόδου.

- Πολυκράτης ἐτυράννει Σάμου.

- Ἐγὼ στρατηγήσω ταύτην τὴν στρατηγίαν.

- Ἰδίας νόμιζε τὰς τῶν φίλων συμφοράς.

- Δαρεῖος ἀπέδειξε τὸν Κῦρον σατράπην.

- Παῖς τῷ δωρησαμένῳ τι ἀντεδωρήσατο ἀστραγάλους.

- Οἱ παῖδες γυμνάζονται καθ’ ἡμέραν.

- Ἀθηναῖοι τὸν Σόλωνα νομοθέτην ὠνόμαζον.

- Εἷλκε Ἀχιλλεὺς Ἕκτορα τῆς ζώνης.

- Μὴ ἀποτρέπῃςς με τῆς προσπαθείας.

4. Σημείωσε τη σωστή ένδειξη διαβάζοντας προσεκτικά τη φράση:

- Λερναία ὕδρα τὰ βοσκήματα διέφθειρε (ρ. αμετάβατο). Σ Λ

- Πορευόμεθα ἀσφαλῶς ἐπὶ τὴν πατρίδα (ρ. μονόπτωτο). Σ Λ

- Θάσιοι ἤκουσαν τῶν πρέσβεων (αντικείμενο). Σ Λ

- Οἱ ἀγρόται ἐν τοῖς ἀγροῖς διατρίβουσιν (ρ. δίπτωτο) Σ Λ

- Βασιλεὺς αἰτεῖ τὰ ὅπλα ἡμᾶς (ρ. μονόπτωτο). Σ Λ

- Άθηναῖοι προσαγορεύουσι Δία Ὀλύμπιον (αντικείμενο). Σ Λ

- Κήρυξ ἀγγέλλει τοῖς Θηβαίοις τάδε (έμμεσο – άμεσο αντικείμενο). Σ Λ

- Ὁ πατὴρ κατέλιπεν ἡμῖν πολλὰς οἰκίας (αντικείμενο). Σ Λ

- Χρηστοὶ ἄνδρες διδάσκουσι τοὺς νεανίας δικαιοσύνην (αμετάβατο). Σ Λ

- Πολλαὶ καὶ καλαὶ ἐλπίδες σωτηρίας εἰσὶν ἡμῖν (αντικείμενο). Σ Λ

5. Να χαρακτηρισθούν τα ρήματα (μονόπτωτα ή δίπτωτα) και να γραφεί η πτώση ή οι πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους:

- Δαρεῖος ἔπεμψε τριακοσίας ναῦς. ___________ ___________

- Οἱ Ἕλληνες ἐπεβούλευον ταῖς Σάρδεσιν. ___________ ___________

- Ὁ Δᾶτις ἔχειρώσατο τοὺς Ἐρετριεῖς. ___________ ___________

- Ἀπόδοτε τὰ τοῦ Καίσαρος τῷ Καίσαρι. ___________ ___________

- Κῦρος ἐλπίδων ἐνέπλησε τοὺς Ἕλληνας. ___________ ___________

- Ἀλέξανδρος ἐπεκράτησε τῶν πολεμίων. ___________ ___________

- Τι σοι προσενέγκωμεν; ___________ ___________

- Πείσομαι τοῖς θεσμοῖς. ___________ ___________

6. Διάβασε με προσοχή τις φράσεις και το συντακτικό χαρακτηρισμό της υπογραμμισμένης λέξης. Αν δε συμφωνείς χαρακτήρισε και αιτιολόγησε το χαρακτηρισμό:

- Κλέαρχος ὑπηρετεῖ τῷ Κύρῳ.

(υποκείμενο στο ρήμα ὑπηρετεῖ)

- Οἱ Ἀθηναῖοι εἵλοντο ταὸν Ἀλκιβιάδην στρατηγόν.

(αντικείμενο στο ρήμα εἵλοντο)

- Ἀγησίλαος ἐφρόντιζε τῶν αἰχμαλώτων.

(αντικείμενο στο ρήμα ἐφρόντιζε)

- Οἱ στρατιῶται διῆλθον τὴν χώραν ἅπασαν.

(αντικείμενο στο ρήμα διῆλθον)

- Προμηθεὺς ἔδωκε τοῖς ἀνθρώποις πῦρ.

(κατηγορούμενο στο ρήμα ἔδωκε)

- Τίς εἶ Κύριε;

(ρήμα μονόπτωτο)

- Σωκράτης ταῦτα τοὺς νέους ἐδίδασκεν.

(ρήμα μονόπτωτο)

- Οἱ ἑπτά σοφοὶ ἦσαν ἄνδρες ἐπιφανεῖς.

(αντικείμενο στο ρήμα ἦσαν)

7. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμισθούν τα απρόσωπα ρήματα και οι απρόσωπες εκφράσεις, το υποκείμενό τους και το υποκείμενο του απαρεμφάτου:

- Δίκαιόν ἐστι σε βοηθεῖν τῷ ἀνδρί.

- Ἀδύνατόν ἐστι σοι παραμένειν διὰ νόσον.

- Λέγεται Κῦρον τεθνηκέναι.

- Ἔδοξεν Ἀθηναίοις τειχίζειν τὴν πόλιν.

- Προσήκει ὑμῖν, ἄνδρες δικασταί, τιμωρεῖν Ἀγόρατον.

- Ῥᾴδιόν ἐστιν ὑμῖν διαβαίνειν τὸν ποταμόν.

- Ὁμολογεῖται τὴν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι.

- Δυνατόν ἐστίν ὑμῖν ποιεῖν ταῦτα.

8. Να γίνει συντακτική ανάλυση των προτάσεων:

- Δίκαιόν ἐστιν τοῖς Ἕλλησι μὴ δουλεύειν τοῖς βαρβάροις.

- Πρέπει τοῖς ἀνδράσιν εἶναι θαρραλέους.

- Δεῖ ἡμῖν θαυμάζειν τὴν Ὁμήρου ποίησιν.

- Σωκράτης ἔλεγε τὴν ἀρετὴν εἶναι διδακτήν.

- Χαλεπόν ἐστιν ἡμῖν εἰκάζειν τὰ μέλλοντα.

- Ἐδόκει αὐτοῖς οὐκ ἀσφαλεῖς εἶναι.

- Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν πείθεσθαι τοῖς ἄρχουσιν.

- Ἀναγκαίως ἔχει τοὺς πολίτας ἀθροίσασθαι εἰς τὴν ἀγοράν.

-Καιρός ἐστι βουλεύσασθαι περὶ τῶν τῆς πόλεως πραγμάτων.

- Τοῖς νέοις ἀγαθόν ἐστι τὸ σιγᾶν.

- Χρὴ τὸν Σωκράτην πιεῖν τὸ κώνιον.

- Λέγεται τὸν Φίλιππον τελευτῆσαι.

- Τεθρύληται ὅτι Ἀλέξανδρος ἀπέθανε.

- Οὐ συμφέρει τοῖς Ἕλλησι πολεμεῖν ἀλλήλοις.

9. Να υπογραμμίσετε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς και να προσδιορίσετε τη σημασία τους:

- Οὐδεμίαν ἡμέραν ἀδακρυτὶ διάγομεν.

- Βραδέως βουλεύου, ἐπιτέλει δὲ ταχέως τὰ δόξαντα.

- Δημάδης εὐδοκίμησεν εἰπὼν ὅτι δι’ αἵματος οὐ διὰ μέλανος τοὺς νόμους ὁ Δράκων ἔγραψεν.

- Ἑρμῆς, γνῶναι βουλόμενος ἐν τίνι τιμῇ παρὰ ἀνθρώποις ἐστί, ἧκεν εἰς ἀγαλματοποιοῦ ἑαυτὸν εἰκάσας ἀνθρώπῳ.

- Ὁ κακῶς διανοηθεὶς περὶ τῶν ἰδίων οὐδέποτε βουλεύσεται καλῶς περὶ τῶν ἀλλοτρίων.

- Οἱ Ἀθηανῖοι ἦλθον πολεμήσοντες Κορινθίοις.

- Οἱ Ἕλληνες θέρους ἐπολέμουν.

- Τὰ ἐν τοῖς ὅπλοις πλεονεκτήματα τύχῃ καὶ καιρῷ κρίνεται πολλάκις.

- Ζηλῶ σε τοῦ πλούτου.

- Ἔχω τριήρεις, ὥστε ἑλεῖν τὸ ἐκείνων πλοῖον.

- Κῦρος πολλὰς προφάσεις ηὕρισκεν, ἵνα ὑμᾶς ἀπαρασκεύους λάβοι.

- Στρατὸς ἦν πρὸ τῶν πυλῶν.

-Σπεῦδε βραδέως.

- Ἀθηναῖοι λιμῷ ἀπέθανον.

10. Να χαρακτηρισθούν οι ομοιόπτωτοι και ετερόπτωτοι προσδιορισμοί:

- Ἁλέξανδρος, ὁ βασιλεὺς, ὠνομάσθη μέγας.

- Μόνοι οἱ θεοὶ ἄνευ λύπης διάγουσιν.

- Ἦλθεν Ἀλκέτας ὁ ἐν τῇ ἡπείρῳ ὕπαρχος.

-Τοῦτο μαρτυρεῖ ὁ λόγος τῶν ποιητῶν.

- Βασιλεύει ἐν ᾍδῃ ὁ ἀδελφὸς τοῦ Διὸς Πλούτων.

- Ἡ τῶν ἐναρέτων ὁμιλία ἄσκησις ἀρετῆς ἐστιν.

- Αἱ πηγαὶ τῶν ποταμῶν ἐν τοῖς ὄρεσίν εἰσιν.

- Καταλαμβάνει Θρασύβουλος τὴν Φυλήν, χωρίον ἰσχυρόν.

- Τὸν Μιλήσιον λῃστὴν, Θεόπομπον, Λύσανδρος εἰς Λακεδαίμονα ἔπεμψεν.

- Ἡγεῖτο τοῦ στρατεύματος Κίμων, ὁ Μιλτιάδου.

- Δεῖ βοηθεῖν τοῖς παροῦσι συμμάχοις.

- Σὺ ἐποίησας ἀξίως τῆς πατρίδος.

-Ὅμηρος, ὁ ποιητής, Ἕλλην ἦν.

- Λύσανδρος παρέπλει εἰς Λάμψακον οὖσαν σύμμαχον τῶν Ἀθηναίων.

- Ὁ νόμος Λυκούργου λιτότητα ἠξίου παρὰ πάντων Λακεδαιμονίων.

- Γάιος, ὁ ὕπατος, Πύρρῳ, τῷ βασιλεῖ, εὔχεται χαίρειν.

- Ὁ μέλας ζωμὸς τροφὴν τοῖς Λακεδαιμονίοις παρεῖχε.

- Ὁ Λυδῶν βασιλεὺς, Κροῖσος, ἐνομίζετο πλουσιώτατος πάντων.

- Ἱππεῖς ὠφέλιμοι τῷ στρατεύματί εἰσιν.

- Ἀστυάγης Κῦρον, τὸν τῆς θυγατρὸς υἱὸν, καλὸν ἱμάτιον ἐνέδυσεν.

- Περικλῆς τοῦτων ἐγένετο μαθητής, Ἀναξαγόρου καὶ Δάμωνος.

- Οἱ ἐκ Σπάρτης ὁπλῖται τῷ ἀναρίθμῳ στρατῷ τοῦ βασιλέως διαμάχεσθαι ἐτόλμησαν.

- Τοῖς πλείοσι βουλευταῖς ἔδοξε τοὺς τῶν πρέσβεων λόγους μὴ δέξασθαι.

- Οἱ ἐχθροὶ κατέκαυσαν τὰς ναῦς ἐρήμους.

11. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τις επιρρηματικές μετοχές και να τις χαρακτηρίσετε (αιτιολ., χρον., … συνημμένη, απόλυτη):

- Συμβουλεύω σοι καίπερ νεώτερος ὤν.

- Τοῦτο λέξων ἔρχομαι.

- Οὗτος ταῦτα εἰπὼν ἐκαθέζετο.

- Πολλοὶ ὄντες ἐνίκησαν.

- Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος ταῦτα ἐγένοντο.

- Οἱ Θηβαῖοι ἐπορεύοντο καίοντες οἰκίας.

- Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι ὑμῖν συμβουλεύειν.

- Κῦρος ἀνέβη ἐπὶ τοῦ ὄρους οὐδενὸς κωλύοντος.

- Ὁ Νικίας ταῦτα φοβούμενος ἔστειλεν ἐπιστολήν.

- Ὀλίγοι ὄντες πολλοὺς ἐνίκησαν.

- Ταῦτα ποιοῦντες τὰ δίκαια ψηφίζεσθε.

- Ἀρταξέρξης πείθεται καὶ συλλαμβάνει Κῦρον φονεύσων.

- Ἦλθεν ἐξ Ἀθηνῶν Θυμοχάρης ἔχων ναῦς ὀλίγας.

- Οὐκ ἄν ἦλθον δεῦρο ὑμῶν μὴ κελευσάντων.

- Τὸ δίκαιον ἔχοντες σύμμαχον ἐνίκων.

12. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τις κατηγορηματικές μετοχές κι αν αναφέρονται στο υποκείμενο ή στο αντικείμενο του ρήματος από το οποίο εξαρτώνται:

- Ὁ μὲν πρεσβύτερος παρὼν ἐτύγχανεν.

- Ἀδικεῖτε, πολέμου ἄρχοντες καὶ σπονδὰς λύοντες.

- Ἄρξομαι ἀπὸ τῆς ἰατρικῆς λέγων.

- Μέμνημαι καὶ τοῦτο σου λέγοντος.

- Ἀπηγγέλθη Φίλιππον Ἡραῖον τεῖχος πολιορκῶν.

- Ἡμεῖς ἀδύνατοι ὁρῶμεν ὄντες.

- Ἀδικοῦντα Φίλιππον ἐξήλεγξα.

- Ἤκουσε Κῦρον ἐν Κιλικίᾳ ὄντα.

- Οὗτος ἐπιβουλεύων ἡμᾶς φαίνεται.

- Οὐδένα οἶδα μισοῦντα τοὺς ἐπαινοῦντας.

- Πειρασόμεθα ἐλέγχοντες.

- Ἀποδείξω τοῦτον μάρτυρας ψευδεῖς παρεχόμενον.

- Τοῦτο οὐκ αἰσχύνομαι λέγων.

13. Να βρείτε και να χαρακτηρίσετε τις μετοχές (επιθετικές, κατηγορηματικές, επιρρηματικές):

- Ἥδομαι ὑφ’ ὑμῶν τιμώμενος.

- Ξέρξης εἶδεν ἀρτεμισίαν μαχομένην.

- Ἀγησίλαος προσέττατεν αὐτοῖς τοῖς ἄρχουσι πείθεσθαι.

- Ὁ λέγων τοῦτο ψεύδεται.

- Ἦλθεν οὗτος κλέψων τὰ ἐρίφια.

- Θεοῦ θέλοντος ταῦτα ποιήσομεν.

- Ἦλθεν τρέχων ἐκ Μαραθῶνος.

- Ἀδικίαν ἐπράξατε λύσαντες τὰς σπονδὰς.

- Οἱ δικασταὶ ἤκουσαν τῶν μαρτύρων λεγόντων.

- Οὐκ αἰσχύνομαι μανθάνων καίτοι γέρων ὤν.

- Κλέαρχος πέμπων ἄγγελον ἔλεγεν θαρρεῖν.

- Διωκόμενοι ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἐπορευόμεθα διὰ τοῦ πεδίου.

- Αἰσχύνομαι οὐ βοηθήσας.

- Θηβαῖοι λύσαντες τὰς σπονδὰς ἐστράτευσαν ἐπὶ Πλάταιαν.

- Ἐγώ εἰμι αἴτιος τῶν ὑπὸ τῶν Μήδων ποιουμένων.

- Εἰσήλθετε ὑμεῖς καίπερ οὐκ ἐπιτρέποντος τοῦ νόμου.

- Οἱ Λακεδαιμόνιοι οὐκ ἐπαύσαντο τὰς πόλεις πολιορκοῦντες.

- Ἦλθον κρυφίως κλέψοντες τὸν ἵππον.

- Ἐβούλετο ἐντυχεῖν τοῖς γεγραφόσιν.

- Ἥρπαζον οἱ Πέρσαι ὡς ἤδη πάντα νικῶντες.