ΑΡΧΑΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 - ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Α ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

     1. Να συμπληρώσετε τον πίνακα με την κατάλληλη λέξη που βρίσκεται μέσα στην παρένθεση.

(άφωνος, σύμφωνος, πολυφωνία, μεγάφωνο, φωνακλάς, διαφωνία)

o   Ξεσπάει με το παραμικρό. Είναι πολύ…………………….. .

o   Δεν καταλήξαμε πουθενά. Σε ότι λέγαμε υπήρχε πάντα ……………………… .

o   Είμαι ……………… με όσα μου είπες. Θα έρθω και εγώ στην εκδήλωση.

o   Δεν πέρασε στις εξετάσεις τραγουδιού. Του είπαν ότι είναι …………………. .

o   Επειδή βρίσκονταν πολλά άτομα στην αίθουσα μίλησαν πολύ για το θέμα και επικράτησε ………………… .

o    Ο πρόεδρος της τάξης μας μίλησε στο προαύλιο με το ………………. μπροστά σε όλους.

2.      Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις.

Α	Β
1.      Παράφωνος	Είμαι αντίθετος με όσα λέει κάποιος.
2.      Συμφωνία	Υπάρχει ίδια γνώμη με κάποιον άλλον.
3.      Διαφωνώ	Ξαφνικά φωνάζω δυνατά
4.      Αναφωνώ	Όταν δεν υπάρχει φωνή.
5.      Αφωνία	Η φωνή μου δε συμβαδίζει με το ρυθμό.

3. Αντιστοιχίστε τις αντίθετες λέξεις:

1. μεγαλόφωνα                     α. καλλίφωνος

2. ευφωνία                             β. διαφωνία

3. άφωνος                              γ. μικρόφωνο

4. συμφωνία                          δ. παραφωνία

5. μεγάφωνο                          ε. ψιθυριστά

4. Αντιστοιχίστε:

Α

1. μεγαλόφωνος

2. φωνήεν

3. διαφωνία

4. μουσική

5. μικροφωνική

6. καλλίφωνος

Β

α. τραγουδιστής

β. συσκευή

γ. μακρό

δ. απόψεων

ε. συμφωνία

στ. ρήτορας

5. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις των παρακάτω προτάσεων με τις συνώνυμές τους μέσα στην παρένθεση:

(άφωνος, εύφωνος, φωνοληψία, παράφωνος, φωνογράφος)

α. Ο καλλίφωνος τραγουδιστής χειροκροτήθηκε θερμά από το κοινό.

β. Στην παιδική χορωδία ακούστηκαν και κάποιες φάλτσες φωνές.

γ. Ακούγοντας την τραγική είδηση έμεινε άναυδος.

δ. Το γραμμόφωνο ξυπνά παλιές ρομαντικές αναμνήσεις.

ε. Η ηχοληψία ήταν εξαιρετική χάρη στις σύγχρονες ηχητικές συσκευές.

6. Να συμπληρώσετε τα κενά των επόμενων προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη μέσα από την παρένθεση:

(αφωνία, μεγαλόφωνα, φωνήεντα, συμφωνία, γραμμόφωνο)

α. Τα ……………………………….. διακρίνονται σε βραχύχρονα, μακρόχρονα και δίχρονα.

β. Δεν τήρησε τη ………………………… και φάνηκε ασυνεπής.

γ. Ο υποψήφιος βουλευτής εξαιτίας των συχνών αγορεύσεων του κατά την προεκλογική περίοδο έπαθε ………………………… .

δ. Η γιαγιά χάρισε στον εγγονό της το παλιό της ……………………………. .

ε. Ο κήρυκας ανήγγειλε ………………………. στους Αθηναίους τη σύναψη ειρήνης με τους Λακεδαιμονίους.

7. Αντιστοίχισε τους ορισμούς με τις παρακάτω λέξεις:

αναφωνώ διαφωνώ εκφωνώ ομοφωνώ παραφωνώ 

προσφωνώ συμφωνώ φωνάζω  φωνασκώ

• μιλώ δυνατά, λέω κάτι με δυνατή φωνή ________
• έχω διαφορετική γνώμη από αυτή που υποστηρίζει κάποιος άλλος ________
• έχω την ίδια γνώμη με αυτή που υποστηρίζει κάποιος άλλος ________
• φωνάζω δυνατά και αιφνιδιαστικά (από έκπληξη, φόβο,ενθουσιασμό κτλ.) ________
• (α.ε.) καλλιεργώ τη φωνή μου, (ν.ε.) φωνάζω δυνατά,κραυγάζω ________
• διαβάζω, ανακοινώνω κάτι μεγαλοφώνα ________
• Συμφωνώ, αποφασίζω από κοινού να κάνω κάτι ________
• δημιουργώ παραφωνία, φαλτσάρω ________
• απευθύνω σε κάποιον σύντομο χαιρετιστήριο λόγο, κατά τη διάρκεια τελετής, συγκέντρωσης

8. Να αντιστοιχίσεις τις λέξεις με τις αντώνυμές τους.

κακόφωνος                     συμφωνώ

διαφωνώ                         ομοφωνία

χαμηλόφωνα                     μεγαλόφωνα

σιωπηλός                      φωνήεν

διαφωνία                          καλλίφωνος

σύμφωνο                       φωνακλάς

ψιθυρίζω                          πολυφωνικό

μονοφωνικό                     αποφώνηση

προσφώνηση                     μεγάφωνο

μικρόφωνο                      φωνασκώ

9. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τις

παρακάτω:

άφωνη διαφωνία μεγαλόφωνα μικρόφωνα 

πολυφωνία προσφώνηση φωνακλάς φωνολογία

• H τελετή άρχισε με την __________ του δημάρχου.
• Αυτός είναι __________ κι εγώ κουράζομαι που τον ακούω να μιλάει τόσο δυνατά.
• Παρά τη __________ τους για τις ομάδες, αποφάσισαν να πάνε μαζί στο γήπεδο.
• Ήταν τόσο όμορφο το θέαμα που δεν μπορούσα να μιλήσω. Έμεινα __________.
• Τα αυταρχικά καθεστώτα δεν επιτρέπουν την __________.
• Η __________ είναι κλάδος της γλωσσολογίας που μελετά τα φωνήματα.
• ∆εν μπορούσαμε να ακούσουμε τι έλεγαν γιατί δε δούλευαν τα __________.
• Μιλούσε __________ και τον άκουγαν όλοι. 

 Β. ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ

1. Να κατατάξετε τα παρακάτω παράγωγα ουσιαστικά στην κατηγορία στην οποία ανήκουν (υποκοριστικά, περιεκτικά, τοπικά)

·         κυνηγέσιον

·         πευκών

·         σφηκιά

·         κηπάριον

·         πυργίσκος

·         ξιφίδιον

·         ψηφίς

·         ναίδριον

·         κοιτών

·         ἀνθών

·         χαλκεῖον

·         ἀρχεῖον

2. Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά της στήλης Α με τα πρωτότυπα ουσιαστικά της στήλης Β και να γράψετε στη στήλη Γ αν αυτά είναι υποκοριστικά, περιεκτικά ή τοπικά.

Α

α. παιδάριον

β. πινακίδιον

γ. Παρθενών

δ. γραφεῖον

ε. χοιρίδιον

στ. πυλίς

ζ. νεοσσιά

η. διδασκαλεῖον

Β                                                          Γ

1. πύλη

2. διδάσκαλος

3. νεοσσός

4. χοῖρος

5. παῖς

6. πινακίς

7. παρθένος

8. γραφεύς

Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

δες εδώ: Β ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ(θεωρία)

Β ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

1. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού που σας δίνεται στην παρένθεση:

α. Καθορῶμεν πολλούς …………………….. (ἂνθρωπος).

β. Μακάριοι οἱ …………………… (πτωχός) τῷ πνεύματι.

γ. Ἡμεῖς φυλάττομεν τους ………………… (ὅρκος) τῶν ……………………… (Θεός).

δ. Ὁ πατήρ πέμπει τον παῖδα εἰς …………………….. (οἶκος, αιτ, ενικού) ……………………… (διδάσκαλος, γεν. εν.).

ε. Οἱ …………………….. (ἒφηβος) φοιτῶσιν ἐν ……………………. (γυμνάσιον, δοτ. πληθ.).

στ. Ὁ Θεός αὐξάνει τους ……………………….. (καρπός) τῶν ………………………… (δένδρον).

ζ. Οἱ Φελλόποδες εἰσίν ………………………. (ἂνθρωπος).

2. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις των ουσιαστικών και να τονίσετε:

α. Ἀγρίους ταυ….. οἱ πολέμιοι εἶχον.

β. Οἱ λυκ……. τα πρόβατ….. ἁρπάζουσι.

γ. Φίλος ἦν ἀγαθοῖς ἀνθρώπ……… .

δ. Προσφέρουσι τοῖς θε……. τους καρπ…….. τῶν ἀγρ……… .

ε. Ἂνευ ἡλί…….. (γεν. ενικού) και ὂμβρ…….. τα φυτ……. οὐ φέρει καρπ…….. (αιτ. πληθ).

3. Να μεταφέρετε τα υπογραμμισμένα ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

α. Ὁ ἀναμάρτητος πρῶτος τον λίθον βαλέτω.

β. Πείθομαι τοῖς νόμοις τῆς πατρίδος.

γ. Ἐν τῇ ὁδῷ εἶδον τους ἱππέας.

δ. Ἡ ὑπερβολή τοῖς ἀνθρώποις λύπην παρέχει.

ε. Ἡ Δῆλος ἒνδοξος ἦν τῷ ἱερῷ.

4. Αντιστοιχίστε:

Α

1. τους ἱατρούς

2. τῇ ψήφῳ

3. τῶν ὁδῶν

4. τοῖς ποτηρίοις

5. τον οἶνον

Β

α. αιτιατική ενικού

β. γενική πληθυντικού

γ. αιτιατική πληθυντικού

δ. δοτική ενικού

ε. δοτική πληθυντικού

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

5. Να κάνετε την αντιστοίχηση:

α. με

β. ἡμεῖς

γ. σοι

δ. ὑμῶν

ε. ἡμῶν

στ. σε

1. αιτ. εν. β προσώπου

2. γεν. πληθ. β προσώπου

3. γεν. πληθ. α προσώπου

4. αιτ εν. α προσώπου

5. ονομ. πληθ. α προσώπου

6. δοτ. εν. β προσώπου

Κανόνες

Τα οξύτονα (αυτά που τονίζονται στη λήγουσα) και τα παροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην παραλήγουσα) διατηρούν τον τόνο στην ίδια συλλαβή.
Τα προπαροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην προπαραλήγουσα) κατεβάζουν τον τόνο από την προπαραλήγουσα στην παραλήγουσα στη:
α) γενική και δοτική του ενικού
β) γενική, δοτική και αιτιατική του πληθυντικού

Επίλεξε τον σωστό τονισμό:

1. ὁ ἄνθρωπος: τοῦ ἀνθρωπου;
   1.   ἀνθρωποῦ
   2.   ἀνθρώπου
   3.   ἄνθρωπου
2. ἡ διάμετρος: τῆς διαμετρου;
   1.   διαμετροῦ
   2.   διάμετρου
   3.   διαμέτρου
3. ὁ λόγος: τῶν λογων;
   1.   λογῶν
   2.   λόγων
4. ὁ θεός: τοῖς θεοις;
   1.   θεοῖς
   2.   θέοις
5. ἡ πρόσοδος: ταῖς προσοδοις;
   1.   προσοδοῖς
   2.   προσόδοις
   3.   πρόσοδοις
6. ὁ σοφός: τὸν σοφον;
   1.   σόφον
   2.   σοφόν
7. ἡ ἔφοδος: τὰς ἐφοδους;
   1.   ἐφόδους
   2.   ἐφοδούς
   3.   ἔφοδους
8. ὁ λαβύρινθος: τοὺς λαβυρινθους;
   1.   λαβύρινθους
   2.   λαβυρινθούς
   3.   λαβυρίνθους
9. τὸ γήπεδον: τοῦ γηπεδου;
   1.   γηπεδοῦ
   2.   γηπέδου
   3.   γήπεδου
10. ἡ ἄμπελος: τῇ αμπελω;
    1.   ἀμπελῷ
    2.   ἀμπέλῳ
    3.   ἄμπελῳ