Ν.Ε. ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 3

Φίλοι για πάντα …

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τα ρήματα της παρένθεσης στο κατάλληλο πρόσωπο.

(σκέφτομαι, γράφομαι, παίζομαι, χτενίζομαι, ψήνομαι, βρίσκομαι, βιάζομαι, κάθομαι, χρειάζομαι φαίνομαι, στενοχωριέμαι, γυμνάζομαι).

• Το Δημαρχείο της πόλης, …………………. στην πλατεία.
• Αυτό το παιχνίδι, δεν ………………… έτσι.
• Το ψωμί που τρώμε, ………………… κάθε πρωί στο φούρνο.
• Μπορείς να μου πεις τι ………………. και δε μιλάς καθόλου;
• Από το σημείο που καθόμαστε, ……………….όλο το χωριό.
• Οι μαθητές …………………. στο γυμναστήριο.
• Εσύ να μην ………………… για τίποτα. Θα τα φροντίσω όλα εγώ.
• Αυτά τα όργανα, ……………….. για τις μετρήσεις της γεωμετρίας.
• Ο Νίκος ………………. να πάει στο σπίτι του, γιατί άργησε.
• Οι γονείς μας ……………… στο καναπέ και συζητούν.
• Η λέξη άμμος, ……………….. με δύο μι.
• Οι μαθητές ……………… κάθε πρωί, πριν φύγουν απ’ το σπίτι τους.

2. Να μετατρέψεις τα ρήματα του παρακάτω πίνακα, από την ενεργητική στην παθητική φωνή και να γράψεις και τον Αόριστο και το στιγμιαίο Μέλλοντα της παθητικής φωνής, όπως στο παράδειγμα.

Ενεστώτας             Ενεστώτας /Αόριστος /Στιγμιαίος Μέλλοντας
γράφω                     γράφομαι   / γράφτηκα / θα γραφτώ
ακούω
ντύνω
καίω
βάφω
πλένω
ζεσταίνω
φωτίζω
στρώνω
βρέχω
ποτίζω
γυμνάζω

3. Να βρείτε τη φωνή των ρημάτων που υπάρχουν στα παρακάτω παραδείγματα:

α. Εργάζομαι σε ένα εργοστάσιο και συχνά κάνω υπερωρίες.

β. Στο ξενοδοχείο μας περιποιήθηκαν και μας ετοίμασαν πολυτελή διαμονή.

γ. Όποιος σέβεται τον εαυτό του δείχνει σεβασμό και στους άλλους.

δ. Δανείστηκα ένα μεγάλο ποσό και θα το εξοφλήσω σε δύο χρόνια.

ε. Εφοδιάστηκα με κατάλληλα ρούχα και έφυγα για ορειβασία.

στ. Κόπηκα καθώς ξυριζόμουν και δεν μπορούσα να σταματήσω το αίμα.

ζ. Τεράστιες εκτάσεις δασών κάηκαν και πολλές καλλιέργειες καταστράφηκαν.

η. Ο δυνατός αέρας ξερίζωσε δέντρα, έριξε στέγες, προξένησε καταστροφές.

θ. Ο πατέρας μου κάθε μεσημέρι μετά τη δουλειά του αναπαύεται για λίγη ώρα..

4. Τα παρακάτω ρήματα να γραφούν στο β' πρόσωπο ενικού και πληθυντικού στους μονολεκτικούς χρόνους της οριστικής (ενεστώτα, παρατατικό, αόριστο) της ενεργητικής φωνής:
α) ντύνω, β) στεφανώνω, γ) βάφω, δ) γιατρεύω, ε) σπρώχνω, στ) αρπάζω, ζ) εκφράζω, η) πίνω, θ) βλέπω, ι) επιτρέπω.

⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐

Ρήματα που έχουν κατάληξη -μαι ή με.

Στα ρήματα υπάρχουν δυο καταλήξεις, από διαφορετικά πρόσωπα, που ακούγονται ακριβώς ίδια, δεν γράφονται όμως ίδια. Οι καταλήξεις αυτές είναι: -μαι ή -με.

Όταν το πρόσωπο που μιλάει είναι το εγώ, τότε η κατάληξη γράφεται με άλφα γιώτα.(-μαι) 

Αν το πρόσωπο που μιλάει είναι το εμείς, τότε γράφεται με έψιλον (-με). 

Π.χ. εγώ γράφομαι, λούζομαι, στρώνομαι, ντύνομαι, δένομαι    

εμείς γράφουμε λούζουμε  στρώνουμε  ντύνουμε δένουμε

ΑΣΚΗΣΗ

Να διαβάσεις προσεκτικά τις παρακάτω προτάσεις και να συμπληρώσεις τις καταλήξεις –μαι ή –με, αφού πρώτα σκεφτείς το πρόσωπο που μιλάει.

• Πήγα____ όλοι μαζί να δού____ ένα ποδήλατο για το οποίο ενδιαφέρο____
• Επειδή εγώ ζαλίζο____ θα ανεβαίνου____ το δρόμο σιγά-σιγά.
• Βιάζο____ γιατί δε φτάσα____ ακόμα εκεί που θέλα____ να φτάσου____.
• Συμφώνησα____ με τη μαμά να κοιμά____ πιο νωρίς, για να μπορώ το πρωί να σηκώνο____ πιο εύκολα.
• Θα εί___ απέναντι. 
• Πρέπει να βρού___ και τους άλλους γι να μπορέσου____ να πετύχου____ αυτό που σχεδιάσα____.
• Έρχο_____ στο σπίτι σου για να παίξου____ και να σχεδιάσου____
• Φοβά____ ότι δε θα τους αφήσω να κοιμηθούν, γιατί ακούγο____ πολύ. Γι αυτό σκέφτο____ να πά____ να παίξου____.
• Έρχο____ να δού____ μαζί το παιχνίδι στην τηλεόραση και να αναλύσου____ τις φάσεις μία- μία.
• Κάθο____ και σκέφτο_____ τι θα μπορούσα_____ να κάνου____ ώστε να πετύχου____ αυτό που θέλου____ και να μείνου____ ευχαριστημένοι.
• Κουράζο____ πολύ τον τελευταίο καιρό. Γι αυτό είπα____ με τη μαμά να προσπαθήσου____ να βρού____ ένα τρόπο να λύνου____ τις ασκήσεις μαζί, αλλά να καταλαβαίνω πάντα τι κάνου____.

                                   ⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐

ΡΗΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ

Όσα ρήματα φανερώνουν ενέργεια λέμε ότι είναι ενεργητικής φωνής και τελειώνουν σε –ω. π.χ. τρέχω

Όσα ρήματα φανερώνουν πάθηση λέμε ότι είναι παθητικής φωνής και τελειώνουν σε –μαι. π.χ. πλένομαι

Σε μια πρόταση όταν υπάρχει ρήμα ενεργητικής φωνής λέμε ότι έχουμε ενεργητική σύνταξη.

Σε μια πρόταση όταν υπάρχει ρήμα παθητικής φωνής λέμε ότι έχουμε παθητική σύνταξη.

Πώς μετατρέπουμε ενεργητική σύνταξη σε παθητική:

Υπ.                 Ρήμα      ενεργητικό Αντικείμενο

Ο κεραυνός χτύπησε το δέντρο. (ενεργητική σύνταξη)

Υποκείμενο     Ρήμα         παθητικό Ποιητικό αίτιο

Το δέντρο χτυπήθηκε από τον κεραυνό. (παθητική σύνταξη)

Πρόσεξε:

1. Βάζουμε το αντικείμενο της ενεργ. σύνταξης υποκείμενο στην παθητική.(το αλλάζουμε μόνο πτώση και από αιτιατική χρησιμοποιούμε ονομαστική.)

2. Χρησιμοποιούμε το ίδιο ρήμα στον ίδιο χρόνο αλλά στην παθητική φωνή.

3. Βάζουμε το υποκείμενο της ενεργητικής σύνταξης ποιητικό αίτιο στην παθητική. (ποιητικό αίτιο είναι η φράση που αρχίζει με το από και που μας φανερώνει από ποιον έπαθε κάποιος κάτι.)

Πώς μετατρέπουμε παθητική σύνταξη σε ενεργητική:

Υποκείμενο Ρήμα παθητικό Ποιητικό αίτιο

Ο μαθητής τιμωρήθηκε από το δάσκαλο. (παθητική σύνταξη)

Υποκείμενο Ρήμα ενεργητικό Αντικείμενο

Ο δάσκαλος τιμώρησε το μαθητή. (ενεργητική σύνταξη)

Πρόσεξε: 

1. Βάζουμε το υποκείμενο της παθητικής σύνταξης αντικείμενο στην ενεργητική (σε πτώση αιτιατική).

2. Χρησιμοποιούμε το ίδιο ρήμα στον ίδιο χρόνο αλλά στην ενεργητική φωνή.

3. Βάζουμε το ποιητικό αίτιο της παθητικής σύνταξης υποκείμενο στην ενεργητική (σε πτώση ονομαστική).

ΑΣΚΗΣΗ:

Μετάτρεψε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:

Η μπουλντόζα γκρεμίζει το σπίτι.

…………………………………………………………………..

Η θάλασσα παρέσυρε τις πετσέτες μας.

…………………………………………………………………………..

Τα παιδιά θα λύσουν τις ασκήσεις.

…………………………………………………………….

Μετάτρεψε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική:

Τα ζώα ταΐστηκαν από τους εργάτες.

………………………………………………………………..

Τα παιχνίδια διαλύθηκαν από τα παιδιά.

…………………………………………………………….

Τα προβλήματα των κατοίκων έχουν λυθεί από το δήμαρχο.

………………………………………………………………………………………..

                                   ⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐

Τι ζητώ από ένα φίλο

Είναι πολύ δύσκολο να ζήσει ο άνθρωπος χωρίς φίλους. Αυτό δε σημαίνει βέβαια πως κάνουμε φίλο μας τον οποιονδήποτε, γιατί αυτό μπορεί να μας οδηγήσει σε αδιέξοδο. Τους φίλους τους διαλέγουμε με διάφορα κριτήρια, που σχετίζονται με την προσωπικότητά μας. Έτσι κι εγώ έχω τα δικά μου κριτήρια κατά την επιλογή των φίλων μου.

Αυτό που μ' ενδιαφέρει πρώτα από όλα είναι να υπάρχει ειλικρίνεια στη σχέση μας. Όταν η συμπεριφορά του απέναντί μου είναι αληθινή, τότε δε θα χρειάζεται να είμαι επιφυλακτικός. Είναι σημαντικό για μένα να με πλησιάζει χωρίς υστεροβουλία, χωρίς να επιδιώκει κάποιον κρυφό σκοπό, αλλά επειδή ενδιαφέρεται πραγματικά για μένα και επιθυμεί να είναι μαζί μου. Έτσι, δε θα έχω ερωτηματικά γι' αυτόν και θα τον εμπιστεύομαι ανεπιφύλακτα.

Ακόμη, θα ήθελα να μου συμπαραστέκεται στις δύσκολες στιγμές μου και να με καταλαβαίνει. Είναι πολύ σημαντικό στις κρίσιμες ώρες να έχουμε δίπλα μας κάποιον που να μας νιώθει, να αγωνιά μαζί μας και να μοιράζεται τη λύπη μας. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο μια τέτοια στιγμή από το να μπορεί ο φίλος να μας δώσει μια καλή συμβουλή. Βέβαια, κανείς δε μοιράζεται μόνο τη λύπη αλλά και τη χαρά. Έτσι, η παρουσία ενός φίλου στις χαρούμενες φάσεις της ζωής έχει καθοριστική σημασία για μένα. Θα μου κακοφαινόταν πολύ, αν ο φίλος μου λυπόταν για κάποια επιτυχία μου. Κάτι τέτοιο είναι ένδειξη φθόνου. Και ο φθόνος δεν είναι θεμέλιο φιλίας.

Επιπλέον, εκτιμώ ιδιαίτερα σε ένα φίλο την εχεμύθεια. Τα μυστικά μου είναι για μένα και για όσους εγώ διαλέγω να τα μοιράζομαι. Δε θέλω να τα μαθαίνουν οι άλλοι από περιέργεια. Γι' αυτό θα ήθελα ο φίλος μου να κρατά τα μυστικά μου και να μην τα διαδίδει απερίσκεπτα στον καθένα, γιατί στην περίπτωση αυτή θα σήμαινε πως είναι επιπόλαιος, στοιχείο που δεν το εκτιμώ. Βέβαια, αναγνωρίζω πως με την ίδια συνέπεια οφείλω να φερθώ κι εγώ απέναντι στα δικά του μυστικά.

Εκείνο όμως που είναι πιο σημαντικό για μένα είναι να με υπερασπίζεται, ακόμα και όταν δεν είμαι παρών. Ο πραγματικός και σωστός φίλος έχει σταθερά συναισθήματα και συμπεριφορά απέναντί μας ανεξάρτητα από την παρουσία μας ή όχι δίπλα του. Θεωρεί ότι κάθε κακόβουλο σχόλιο και κάθε προσβολή εναντίον μας στρέφεται και εναντίον του και δε διστάζει να μας υπερασπιστεί, ακόμα κι αν αυτή η στάση του τον κάνει δυσάρεστο στους άλλους. Δεν αδιαφορεί ούτε συναινεί με όσους μας κατηγορούν ή μας επικρίνουν. Αυτό καταδεικνύει ότι τα συναισθήματά του απέναντί μας είναι ειλικρινή και ανιδιοτελή και γι' αυτό αποτελεί για μένα τη μέγιστη απόδειξη ότι ο φίλος μου νοιάζεται πραγματικά για μένα.

Η πραγματική φιλία είναι ένα από τα μεγαλύτερα αγαθά για τον άνθρωπο. Οι φίλοι είναι πολύτιμοι σε όλες τις περιόδους της ζωής μας. Γι' αυτό χρειάζεται να προσπαθούμε να διατηρούμε τις φιλίες μας, ακόμα και αν κάτι τέτοιο απαιτεί θυσίες.

✤✤✤✤✤✤✤

Η φιλία στις μέρες μας

https://filologika.gr/gimnasio/v-gymnasiou/neoelliniki-glossa-v-gymnasiou

/kritirio-axiologisis-enotita-3/

Α. Φιλία. Μία τόσο μικρή λέξη αλλά τόσο δύσκολη. Μία πολυσύνθετη έννοια, που στις μέρες μας περνάει από πολλές δοκιμασίες. Σήμερα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρει κανείς πραγματικούς φίλους, που θα είναι ειλικρινείς, ευγενικοί και άμεσοι. Ίσως οι ρυθμοί της καθημερινότητας και ο ανθρώπινος εγωισμός να το απαιτούν. Σε έναν κόσμο λοιπόν που σχεδόν βρίσκεται στο σκοτάδι δεν είναι τόσο εύκολη η ανάπτυξη και καλλιέργεια των ανθρωπίνων σχέσεων.

Β. Παρατηρώντας τις παλαιότερες εποχές, μεταφερόμαστε σε μία άλλη πραγματικότητα, όταν οι σχέσεις των ανθρώπων στις μικρές κοινωνίες ήταν απλούστερες. Όταν οι εργασίες τους, η γη και οι κοινωνικές εκδηλώσεις τους έφερναν πραγματικά κοντά και δεν αποτελούσαν μέσο προβολής. Αντίθετα, σήμερα φαίνεται πως οι άνθρωποι είναι πλήρως κλεισμένοι στον εαυτό τους και έχουν απογοητευτεί από τις διαπροσωπικές σχέσεις. Η ελπίδα όμως δεν πρέπει να χάνεται. Θα πρέπει να πηγάζει από την θέληση για ζωή και την προσωπική βελτίωση.

Γ. Κάνοντας λοιπόν αυτοκριτική και αφιερώνοντας χρόνο στον εαυτό μας, μπορούμε να είμαστε πολύ πιο σίγουροι όσον αφορά σε αυτά που ψάχνουμε σε μία φιλία. Μάλιστα, στις μέρες μας υπάρχει έντονο το αίσθημα της μοναξιάς. Συνήθως όμως δεν κρίνουμε με αντικειμενικά κριτήρια. Δηλαδή, δεν θα πρέπει να επέρχεται απογοήτευση αν ο δικός μας κύκλος φίλων είναι μικρότερος από άλλους, ακόμη και αν αποτελείται από ένα μόνο άτομο. Είναι δυνατόν η σχέση μας με αυτό το άτομο να είναι τόσο δυνατή και υγιής που να μην μπορεί με τίποτα να συγκριθεί με τον κύκλο πολλών ατόμων, μέσα στον οποίο πιθανόν να υπάρχει υποκρισία και ψέμα.

Δ. Γι’ αυτό πρέπει αν έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά και οι κατάλληλοι άνθρωποι θα βρεθούν στον δρόμο μας και θα μας εκτιμήσουν και αποδεχτούν γι’ αυτό που πραγματικά είμαστε. Σίγουρα όλες οι ανθρώπινες σχέσεις απαιτούν δουλειά και αφοσίωση, αλλά αν είμαστε εξαρχής ο εαυτός μας, δεν θα έχουμε τίποτα να φοβόμαστε.

Μαριάνθη Θηβαίου, www.dotnews.gr, 21-8-2015 (διασκευή)

Παρατηρήσεις

Α.1. Σύμφωνα με την αρθρογράφο, έχει σημασία αν έχεις πολλούς φίλους ή έναν;

Α.2. Ποια διαφορά υπήρξε στη φιλία των ανθρώπων στους παλαιότερους χρόνους;

Α.3. Να γράψετε από μια πρόταση για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις (μπορείτε να αλλάξετε το γένος, τον αριθμό και την πτώση της λέξης που σας δίνεται).

Λέξεις

δοκιμασίες

εγωισμός

καλλιέργεια

προβολής

πηγάζει

βελτίωση

αυτοκριτική

επέρχεται

υποκρισία

αφοσίωση

B.1. Να χωρίσετε τις παρακάτω λέξεις στα συνθετικά τους και να καταγράψετε τι μέρος του λόγου είναι το α’ συνθετικό.

Λέξεις                                Α’ + Β’ Συνθετικό       Τι είναι

μονοδιάστατος

ολιγόφαγος

τραπεζομάντηλο

αλλόθρησκος

μεταβαίνω

ξαναβγαίνω

Β.2. Να εντοπίσετε τη φωνή και τη συζυγία των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις.

                                                              Ρήματα Φωνή Συζυγία

• Ήταν άνθρωπος που αγαπήθηκε πολύ
• Έπλενε όλη την ημέρα τα ρούχα.
• Κουράστηκα από τις δουλειές.
• Έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του.
• Κοιμόταν πάνω στον καναπέ.
• Το δικαστήριο τον έκρινε αθώο.
• Έπαθε μια βαριά κατάθλιψη.
• Ξύπνησε απότομα με αναφιλητά.

Β.3. Να μεταφέρετε τα ρήματα που υπάρχουν στον πίνακα στην άλλη φωνή, εκεί στο πρόσωπο και στο χρόνο που βρίσκονται.

Ρήματα                                           Άλλη φωνή

θα έχω χτυπήσει

έχει σηκωθεί

αλλοιωθήκαμε

δείχνεις

θα ολοκληρωθούν

είχε οδηγηθεί

Β.4. Να μεταφέρετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων στον αόριστο.

Πρόταση                                                                         Αόριστος

1.      Έβλεπε τηλεόραση όλη την ημέρα.

2.      Προηγείται στους αγώνες του σχολείο του.

3.      Κοιτάζεται στον καθρέφτη του μπάνιου.

4.      Τα παιδιά αναρωτιούνται έντονα.

5.      Τρώω αργά το φαγητό μου.

6.      Πίνει τη μπύρα του χωρίς αλκόολ.

7.      Ο σκύλος κυλιέται στο χαλί.

8.      Η ουρά φτάνει μέχρι την έξοδο.

9.      Ολοκληρώνονται σήμερα οι εργασίες.

10.  Η βουλή ανακοινώνει τα μέτρα.

Δ. Σ’ ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας, να αναφέρετε τα κριτήρια με τα οποία πρέπει να επιλέγουμε τους φίλους μας.

✦✦✦✦✦✦✦✦

Ο ορισμός του αληθινού φίλου

Αγαπητά μου παιδιά,

Είμαι αλήθεια πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας. Έχετε φανταστεί ποτέ τον εαυτό σας χωρίς φίλους; Πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να πορευτείτε μόνοι σας στις δυσκολίες της καθημερινότητας, όντας ανεξάρτητοι από τους πάντες; Θα σας πω λοιπόν, πως δεν υπάρχει έμβιο ον που να μπορεί να επιβιώσει για μία εβδομάδα πάνω σ’ αυτή τη γη, χωρίς την ύπαρξη φίλων…

Φίλος είναι αυτός που θα ακούσει τον καημό σας και θα σας βοηθήσει να τον ξεπεράσετε, που θα χαρεί με τη χαρά σου, και θα αγωνιστεί για το δίκιο σας, όταν αυτό υπονομεύεται. Δεν θα ζητήσει ποτέ αντάλλαγμα, γιατί απλά θα προσφέρει ανιδιοτελώς, υπηρετώντας επακριβώς την φύση και την αξία της προσφοράς. Θα σας δώσει αυτό που χρειάζεστε όταν σας λείπει, αλλά και θα σας ρωτήσει αν χρειάζεστε κάτι, ακόμη και αν είστε επαρκείς στα πάντα. Ακόμη, θα τηλεφωνήσει για καληνύχτα, και θα σας υπενθυμίσει την παρουσία του, σε περίπτωση που βρεθείτε σε ανάγκη και χρειαστείτε βοήθεια.

Επιπλέον, ένας σωστός φίλος δεν ξεχνάει ποτέ! Και λέγοντας αυτό, δεν εννοώ τα γενέθλια και τις γιορτές, που ναι μεν αποτελούν δείκτη ενδιαφέροντος ενός ατόμου απέναντι σε κάποιο άλλο, αλλά δεν είναι και το σημαντικότερο. Ο φίλος δεν θα ξεχάσει ποτέ τις στιγμές που περάσατε μαζί, και κάθε φορά που θα είστε παρέα θα αναπολείτε στιγμές του παρελθόντος και θα κλαίτε άλλοτε από γέλια, και άλλοτε από συγκίνηση. Γιατί το χαμόγελο του ενός, θα καθρεπτίζεται στο χαμόγελο του άλλου, και το δάκρυ του ενός θα ποτίζει την καρδιά του άλλου. Αμοιβαία συναισθήματα, σε μία σχέση αλληλοπροσφοράς και ανταπόδοσης, όχι όμως από υποχρέωση, αλλά από μία εσώτερη ανιδιοτελή ανάγκη παροχής, τόσο συναισθημάτων, όσο και αγαθών, που στήνουν το πορτραίτο της ζωής μας.

Και όταν θα είστε αγχωμένοι με τα περιστατικά και τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στη καθημερινότητά σου, ο πραγματικός φίλος θα είναι εκεί για να σας ακούσει, να ανεχτεί τους προβληματισμούς και τα νεύρα σας, ακόμη και αν δεν είναι δίπλα σας και η απόσταση είναι αναπόφευκτη. Το ακουστικό θα το σηκώνει πάντα, και με προσμονή θα περιμένει να ξεστομίσετε τις λέξεις, που είτε σας βασανίζουν, είτε σας εκστασιάζουν, ταράσσοντας ενίοτε τον ψυχισμό σας. Και φυσικά, δεν θα σας ξεχάσει ποτέ, ούτε θα ισχυριστεί διάφορα για να σας αποφύγει. Δεν θα παραπονεθεί , ούτε θα σας πει να σταματήσετε, γιατί πολύ απλά δεν θα το κάνει από υποχρέωση. Η στάση του αυτή θα είναι απόρροια της καθαρότητας και της ειλικρίνειας των προθέσεών του.

Γιατί ένας φίλος, βλέπει τον εαυτό του άλλοτε περισσότερο, και άλλοτε λιγότερο στα μάτια του φίλου του. Τα  «θέλω», οι πράξεις, οι περιέργειες, τα άγχη, οι ιδιοτροπίες και άλλα πολλά, συμπίπτουν, κάνοντας και τους δύο να παραξενεύονται από την εκάστοτε ξεχωριστή σύμπτωση. Και σε περίπτωση διαφωνίας, πάντα ο ένας, αν όχι και οι δύο, θα υποχωρήσει, για να μη θυσιαστούν στην αναταραχή της στιγμής οι δεσμοί τους. Και ξέρετε γιατί υπάρχει αυτή η υποχώρηση; Γιατί υπάρχει όχι μόνο απλό ενδιαφέρον, αλλά και αγάπη αληθινή. Μόνο όταν αγαπάς κάνεις πίσω σε κάποιο θέμα, για να μη χάσεις όλα εκείνα που έχεις, καθώς μια ενδεχόμενη απώλειά τους θα σε ερείπωνε, τόσο ψυχικά, όσο και σωματικά.

Αυτά και άλλα πάρα πολλά είναι ένας αληθινός φίλος. Το άτομο που θα σας παραχωρήσει τον ώμο του για να κλάψετε, που θα σας σηκώσει να χορέψετε όταν δεν θα έχετε όρεξη, που θα σας αφήνει να εκδηλώνετε το «είναι» σας, και θα δέχεται τον πραγματικό σας εαυτό, που θα βρίσκει πάντα μία αφορμή για να ξεκινήσει την κουβέντα και που θα σας λέει κάθε μέρα καλημέρα, που αν σας τελειώνει η δύναμη, θα σας δίνει από τη δική του, και αν σκοντάψετε θα σας σηκώσει, αγνοώντας τον ενδεχόμενο κίνδυνο να πέσει και ο ίδιος. Αυτός είναι ο φίλος, και όσους πιο πολλούς διαθέτει ένας άνθρωπος, τόσο πιο ευτυχισμένος είναι. Γιατί στην αληθινή φιλία, η ιδιοτέλεια, η φιλοκέρδεια, η συμφεροντολογία, η κερδοσκοπία, η σκοπιμότητα και η ωφελιμότητα είναι άγνωστες, και μόνο η αγάπη και η ανυστεροβουλία υπάρχουν, εξαλείφοντας τη ζήλια, τον ανταγωνισμό, το μίσος και την αδιαφορία. Γιατί ο φίλος θα είναι πάντα δίπλα σας, όντας η προέκταση του εαυτού σας, κάνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο δυσδιάκριτα τα όρια ανάμεσα στο «εγώ» και το «εσύ», και προτάσσοντας το «εμείς» σθεναρά και απροκάλυπτα…

Παιδιά μου, κλείνω με μια φράση που προσωπικά μου αρέσει πολύ. Σύμφωνα με τον Walter Winchell, έναν Αμερικανό δημοσιογράφο, «Πραγματικός φίλος είναι αυτός που έρχεται κοντά σου όταν όλος ο υπόλοιπος κόσμος απομακρύνεται». Αυτό μην το ξεχάσετε ποτέ.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Καλή συνέχεια σε ό,τι κάνετε.

Νικόλας Μπάρδης (Διασκευή)

Ηλεκτρονική Διεύθυνση:http://www.neolaia.gr/2017/03/13/epidoma-twra-poioi-tha-paroun-300-eurw/

Παρατηρήσεις

1. Να εντοπίσετε τα αρνητικά φαινόμενα της σύγχρονης κοινωνίας, τα οποία πλήττουν τη φιλία και προβάλλουν οι συντάκτες των πιο πάνω κειμένων. Να τα υπογραμμίσετε με πορτοκαλί χρώμα και στη συνέχεια να τα γράψετε.

2. Ποιοι άλλοι λόγοι κατά τη γνώμη σας απειλούν τους φιλικούς δεσμούς στις μέρες μας; Να τους καταγράψετε στον πιο κάτω εννοιολογικό χάρτη.  

3. Διαβάζοντας  προσεκτικά  τα πιο πάνω κείμενα και λαμβάνοντας υπόψη επίσης την προσωπική σας εμπειρία, να εντοπίσετε και να σημειώσετε τις βασικές προϋποθέσεις μιας υγιούς φιλίας. 

4. Θα μπορούσατε να φανταστείτε τη ζωή  χωρίς τους διαδικτυακούς σας φίλους; Να δικαιολογήσετε την άποψή σας σε δύο παραγράφους.

5.α) Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο στην τελευταία παράγραφο του κειμένου 1.

β) Στην ίδια παράγραφο, να εντοπίσετε τη θεματική πρόταση και μια πρόταση -λεπτομέρεια. Να συμπληρώσετε την παράγραφο με μια δική σας πρόταση- λεπτομέρεια.

6. Να αναφέρετε τον τρόπο ανάπτυξης της 3ης παραγράφου του κειμένου 1 και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο. 

7. Να εντοπίσετε τα ρήματα στην πιο κάτω περίοδο: «Γιατί κακά τα ψέματα, όσο και αν θες να κρυφτείς οι πράξεις σου σε προδίδουν! Νόμος. Σιγά σιγά η επικοινωνία σας γίνεται πιο συχνή. Σου λένε τα νέα τους, τους λες τα δικά σου. Σε νοιάζονται και τους νοιάζεσαι και εσύ…» και στη συνέχεια, να σημειώσετε τη συζυγία και τη φωνή στην οποία ανήκουν.

8. Να αναγνωρίσετε την έγκλιση και τη λειτουργία της κάθε φορά στα πιο κάτω υπογραμμισμένα ρήματα.

-Φίλος είναι αυτός που θα ακούσει τον καημό σου και θα σε βοηθήσει να τον ξεπεράσεις.

-Μετά από λίγη ώρα γύρισα σπίτι.

ΡΗΜΑΤΑ	ΕΓΚΛΙΣΗ	ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

9. Να μετατρέψετε την πιο κάτω πρόταση του κειμένου  σε παθητική σύνταξη, σημειώνοντας παράλληλα τη μορφή του ποιητικού αιτίου.

-Η αγάπη και η ανυστεροβουλία εξαλείφουν τη ζήλια, τον ανταγωνισμό, το μίσος και την αδιαφορία.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. Να συμπληρώσετε το νόημα της πιο κάτω πρότασης με μια δική σας πρόταση ώστε οι προτάσεις να συνδέονται  παρατακτικά και υποτακτικά.

α. Ένας φίλος θα σε ακούσει    ---------------------------------------- (παρατακτική σύνδεση)

β. Ένας φίλος θα σε ακούσει ------------------------------------ (υποτακτική σύνδεση)

11. Να υποδυθείτε τον ρόλο της δημοσιογράφου και να διαγράψετε τα στοιχεία προφορικότητας από το μαγνητοσκοπημένο σας υλικό, στην πιο κάτω περίοδο λόγου. Επιπλέον, μπορείτε ως έμπειρος/η δημοσιογράφος να κάνετε όποιες αλλαγές θεωρείτε απαραίτητες, για να αποκτήσει το κείμενό σας ένα πιο επίσημο, φροντισμένο ύφος.

«χμ…Τα παιδιά ωφελείται…εεε συγγνώμη, ωφελούνται πολύ από φιλικές σχέσεις. Η φιλία…εεεε…οι φιλίες τα βοηθούν να συνειδητοποιήσουν κοινωνικές έννοιες, να συνυπάρχουν αρμονικά και να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους. Επίσης, οι φιλίες ενισχύουν και σταθεροποιούν τους κανόνες, τις στάσεις και τις αξίες κάθε ομάδας συνομηλίκων, και λειτουργούν και ως…χμχμ.. υπόβαθρο για τον συναγωνισμό. Ένας  φίλος μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αντιμετωπίσει τις αρνητικές συνέπεια της αντιπάθειας, της απομόνωσης… από τους συνομηλίκους. Εεε…χμ.., τα παιδιά με «ικανοποιητικές» φιλίες έχουν καλύτερη στάση απέναντι στο σχολείο ας πούμε και επιτυγχάνουν και περισσότερα...»

12. Να γράψετε τη σημασία (παρατακτικά, προσδιοριστικά, κτητικά, αντικειμενικά)των πιο κάτω σύνθετων λέξεων του κειμένου :

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΛΕΞΕΙΣ	ΣΗΜΑΣΙΑ
φιλοκέρδεια
δημοσιογράφος

13. Να γράψετε δύο λέξεις οι οποίες ανήκουν στην ίδια οικογένεια με το β’ συνθετικό των πιο κάτω λέξεων του κειμένου .

έμβιο	καλημέρα
Α.	Α.
Β.	Β.

14. Να αναλύσετε στα συνθετικά τους μέρη τα πιο κάτω σύνθετα και στη συνέχεια να τα βάλετε σε ολοκληρωμένες προτάσεις: επαρκής, εξαλείφοντας, υποχρέωση.

15. Να αναγνωρίσετε γραμματικά την ταυτότητα του α’ συνθετικού:

ΡΗΜΑΤΑ	ΕΠΙΘΕΤΑ, ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ, ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ, ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ, ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ, ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
αλληλοπροσφορά
τηλεφωνώ
καληνύχτα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΛΟΓΟΥ

1.      Το σχολείο σας διοργανώνει Ημερίδα με θέμα τη Φιλία. Ως πρόεδρος της μαθητικής κοινότητας αναλαμβάνετε τη σύνταξη ενός κειμένου(ομιλίας) που θα εκφωνηθεί στην Ημερίδα. Σε αυτό να αναφέρετε τα χαρακτηριστικά της αληθινής φιλίας  και τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη δημιουργία φιλικών σχέσεων.

ΟΜΙΛΙΑ

•          Προσφώνηση: εισαγωγικός χαιρετισμός (εθιμοτυπική κατάταξη)

•          Πρόλογος/Εισαγωγή: παρουσίαση του θέματος

•          Κύριο μέρος: αφήγηση - βεβαίωση - τεκμηρίωση - ανασκευή

•          Επίλογος: περιεκτική ανακεφαλαίωση

•          Επιφώνηση: καταληκτικός χαιρετισμός

Εσωτερικά δομικά στοιχεία:

Λογική, χρονολογική σειρά, αλληλουχία, συνοχή (η σύνδεση των νοημάτων μιας παραγράφου και των παραγράφων μεταξύ τους με τη χρήση συνδετικών –διαρθρωτικών λέξεων) και συνεκτικότητα (η λογική συνάφεια των μερών του κειμένου, η λογική ακολουθία των σκέψεων).

Ενδεικτικά  η συνοχή επιτυγχάνεται κυρίως με:

•Διαρθρωτικές λέξεις οι οποίες μπορεί να δηλώνουν αιτία, αντίθεση, προσθήκη, χρονική σχέση, έμφαση, συμπέρασμα κ.ά.

•Αιτιολογικούς συνδέσμους (επειδή, αφού, εξαιτίας, καθώς κ.ά.), οι οποίοι φανερώνουν την  αιτιολογική σχέση των γεγονότων (Αφήγηση, Επιχειρηματολογία)

•Χρονικά επιρρήματα (αρχικά, ύστερα κ.ά.),  τα οποία δείχνουν τη χρονική σειρά - συνάφεια των γεγονότων (Αφήγηση)

•Εμπρόθετα σύνολα (π.χ. κατά τη διάρκεια, μετά από κ.ά.), και άλλες συνδετικές λέξεις που δείχνουν όρο, προϋπόθεση, επεξήγηση κ.ά.

•Λέξεις/ φράσεις που δηλώνουν ψυχοδιανοητικές καταστάσεις του ομιλητή/συντάκτη (π.χ. κατά τη γνώμη μου, πιστεύω) (Επιχειρηματολογία)