Αθλητισμός

Ελλάδα και Ολυμπιακοί Αγώνες

Η διοργάνωση στη χώρα μας των ολυμπιακών αγώνων το 2004 έδωσε την ευκαιρία στους αγώνες να «επιστρέψουν» στη χώρα που τους γέννησε. Αυτό σίγουρα μας κάνει να αισθανόμαστε ικανοποίηση, που αγγίζει τα όρια ακόμα και της εθνικής υπερηφάνειας. Παρά το γεγονός ότι η φυσιογνωμία των αγώνων σήμερα δε θυμίζει σε τίποτα το πνεύμα που προορίζονταν να υπηρετούν κάποτε (πολιτικοποίηση, οπαδισμός και βία, εμπορευματοποίηση και πρωταθλητισμός), ωστόσο η χώρα κέρδισε σημαντικά οφέλη από τη διοργάνωσή τους:

- Το κύρος της χώρας αναβαθμίστηκε, καθώς με την ανάληψη ενός τόσο μεγάλου έργου αποδείχθηκε ότι είναι ικανή να φέρει σε πέρας μεγάλες διοργανώσεις, άρα είναι μια χώρα με οικονομική αλλά και πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, παράγοντες απαραίτητοι για τόσο υψηλά στοιχήματα. Η προβολή της χώρας από την ανάληψη των αγώνων ήταν πολύ μεγάλη, αφού οι ολυμπιακοί αγώνες αποτελούν την κορυφαία αθλητική διοργάνωση, συγκεντρώνουν παγκόσμιο ενδιαφέρον και καλύπτονται από τα δίκτυα ενημέρωσης όλων των χωρών του κόσμου. Η χώρα λοιπόν διαφημίστηκε και βελτίωσε τη διεθνή της εικόνα, αποσπώντας κολακευτικά σχόλια.

- Η προβολή της χώρας διεθνώς σήμαινε και προσέλκυση του τουριστικού ενδιαφέροντος, όχι μόνο κατά την περίοδο των αγώνων, που ούτως η άλλως αναμενόταν να είναι αυξημένο, αλλά και μετέπειτα, γεγονός που συνέβαλλε στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

- Οι αθλητικές εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν, κληροδοτήθηκαν σε όλους τους Έλληνες, προσφέροντας την ευκαιρία για ερασιτεχνική ενασχόληση με τον αθλητισμό ή για ανάπτυξη νέων αθλημάτων, όχι ιδιαίτερα διαδεδομένων μέχρι τώρα στη χώρα μας.

- Οι υποδομές που δημιουργήθηκαν με αφορμή τους αγώνες δεν αφορούν μόνο τους αθλητικούς χώρους. Η χώρα προχώρησε σε έργα οδοποιίας, σε εκσυγχρονισμό των μέσων μεταφοράς, σε αναβάθμιση των δημόσιων χώρων, έργα που αναβαθμίζουν την εικόνα της και το επίπεδο ζωής για τους πολίτες της. Εξάλλου τα έργα αυτά προσέφεραν θέσεις εργασίας σε χιλιάδες ανθρώπους, που απασχολήθηκαν για την αποπεράτωσή τους.

Προβλήματα που προέκυψαν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες

- Οι Ολυμπιακοί Αγώνες επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό.

- Παρεμβάσεις που έγιναν στην Αθήνα κατέστρεψαν το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον.

- Υποβαθμίστηκε η ελληνική περιφέρεια, αφού η τεράστια επένδυση για τους αγώνες αφορά σχεδόν αποκλειστικά την Αθήνα.

Ποδόσφαιρο

Γιατί το ποδόσφαιρο μπορεί και κερδίζει τόσο τα πλήθη;

- Η σημερινή κοινωνία είναι μαζική και μάλιστα παγκόσμια, εφόσον και τα μέσα πληροφόρησης είναι μαζικά και άμεσα. Αλλά και η διασκέδαση του ευρύτατου κοινού έχει μαζικό χαρακτήρα. Αυτό συνδέεται και με τη μαζικότητα της ζωής στις μεγαλουπόλεις, τα απρόσωπα και ανώνυμα αστικά κέντρα, οπότε τέτοια αθλήματα μαζικού χαρακτήρα ευνοούνται και προτιμώνται μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο ζωής.

- Το ποδόσφαιρο συνδυάζει θαυμαστές ατομικές επιδόσεις με ομαδικό συντονισμό και αποτελεσματική στρατηγική. Επίσης, ο συνδυασμός σκληρότητας, αντοχής και τεχνικής διακρίνει το ποδόσφαιρο από τα άλλα αθλήματα. Είναι σκληρό αγώνισμα, όπως δεν είναι το βόλεϊ ή το μπάσκετ. Είναι τραχύ αγώνισμα αλλά δεν είναι τόσο βάναυσο όσο η πυγμαχία. Αυτή η τραχύτητα του ποδοσφαίρου εκφράζει καλύτερα την τραχύτητα της καθημερινής ζωής κι αυτό συγκινεί ιδιαίτερα τα λαϊκά στρώματα, τα οποία μέσω του ποδοσφαίρου εκτονώνονται. Διασκεδάζουν, αντιδρούν σε άδικα κοινωνικά μέτρα. Το ποδόσφαιρο έχει γίνει παγκόσμιο συλλογικό ασυνείδητο. Είναι επίσης ένα παιχνίδι σώμα με σώμα και ταυτόχρονα ομαδικό. Χαρακτηρίζεται από έντονο συλλογικό πάθος και ανταγωνιστικότητα.

- Το ποδόσφαιρο απαιτεί έναν πολύ απλό και πρόχειρο εξοπλισμό και έτσι είναι εύκολο για τον καθένα να ασχοληθεί με αυτό. Καθένας μπορεί να παίξει μπάλα στο δρόμο, στην πλατεία, στη γειτονιά, μέσα στο σπίτι, ακόμη και με ένα κονσερβοκούτι. Δεν απαιτούνται συγκεκριμένοι και ειδικοί χώροι, πανάκριβες στολές - εξαρτήσεις κ.λπ. Όπως λέει και ο Β. Τσοκόπουλος: «Ποιος δεν έχει κλωτσήσει στον περίπατό του ένα χαλίκι δύο συνεχόμενες φορές; Ε, λοιπόν από αυτή την απλή ασυναίσθητη κίνηση αρχίζει το ποδόσφαιρο!». Είναι γι’ αυτό το κατεξοχήν λαϊκό άθλημα.

- Η ομάδα, σε αντίθεση με τα άτομα, ενώνει οπαδούς, γίνεται «ιδεολογία», απαιτεί προσήλωση και σύμπνοια, παρέχει σύμβολα, ιδέες και χρώματα. Ο καθένας μπορεί να γίνει μέλος της ομάδας ως οπαδός της. Έτσι, λοιπόν, προωθείται εύκολα και ο φανατισμός και το πάθος. Η ένταξη σε τέτοιες ομάδες επιτρέπει τη συλλογική αντίδραση κάποιων ατόμων - μελών της κοινωνίας, ενώ η ταύτιση με μια αθλητική ομάδα εύκολα μπορεί να συνδεθεί και με την ταύτιση με μια συγκεκριμένη ιδεολογία, ένα κόμμα κ.λπ., ώστε να προκληθούν ποικίλες κοινωνικές αντιδράσεις.

- Σήμερα πλέον, στο πλαίσιο της γενικότερης εμπορευματοποίησης των πάντων, και το ποδόσφαιρο είναι μια τεράστια επιχείρηση, σε παγκόσμια κλίμα κα. Μια τεράστια επιχείρηση που πουλάει θέαμα, αγωνία, φανατισμό και παράγει συνεχώς καινούργια είδωλα. Γιατί χωρίς τα είδωλα-κράχτες, ο κόσμος βαριέται, η επιχείρηση φθίνει.

- Συχνά συνδυάζεται με πολιτικές ιδεολογίες και σκοπιμότητες ή και ατομικές πολιτικές φιλοδοξίες.

- Μέσω των εθνικών ομάδων εκφράζεται συχνά ο εθνικισμός.

- Για μερικούς είναι ένα ιδιότυπο είδος «τέχνης» που διαμορφώνει το δικό του πολιτισμικό περιβάλλον.

- Με τις εκδηλώσεις στο γήπεδο ο άνθρωπος εκτονώνεται ψυχολογικά από τον έντονο ρυθμό ζωής, την πολιτική και οικονομική πίεση, το άγχος και την αβεβαιότητα.

Βία στα γήπεδα (χουλιγκανισμός)

Ορισμός

Είναι ιδιόμορφη μορφή φανατισμού που κάνει την εμφάνισή της στα γήπεδα αλλά και σε άλλες εκδηλώσεις. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από τον αγγλικό όρο hooliganism = αλητεία, μαγκιά.

Χαρακτηριστικά

Οι χούλιγκανς δρουν ομαδικά, η συμπεριφορά τους έχει κάτι το παράλογο, είναι προκλητικοί, έχουν ιδιόρρυθμη εμφάνιση και λεξιλόγιο.

Διαστάσεις

Είναι ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στην Αγγλία και επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες. Οι χούλιγκανς, λοιπόν, είναι ένα μέρος της νεολαίας που, οργανωμένοι σε ομάδες, ζουν κάτω από κανόνες που οι ίδιοι δημιουργούν και αντιστρατεύονται τους κανόνες της κοινωνικής ζωής. Έτσι, προκαλούν επεισόδια και ζημιές στα γήπεδα και σε άλλους δημόσιους χώρους. Ο χουλιγκανισμός, λοιπόν, είναι συνώνυμος της καταστροφικής μανίας, μιας τάσης που αποτελεί γενικότερο φαινόμενο της εποχής μας.

Αίτια

- Η ανεργία: η έλλειψη εργασίας σημαίνει έλλειψη ενδιαφερόντων, σπατάλη χρόνου, απογοήτευση.

- Το άξενο των σύγχρονων πόλεων, ο ψυχρός και απρόσωπος τρόπος ζωής, η κυριαρχία του συμφέροντος και της υποκρισίας στις σχέσεις, η εκμετάλλευση, οι προκλητικές ανισότητες, η διαφθορά και ο σκληρός ανταγωνισμός.

- Τα υπαρξιακά αδιέξοδα: η κρίση των αξιών, η έλλειψη ιδανικών και προσανατολισμών ιδιαίτερα στη νέα γενιά.

- Ελλιπής οικογενειακή αγωγή: η κρίση της οικογένειας, η χαλάρωση των οικογενειακών δεσμών ωθεί τους νέους στην υιοθέτηση αντικοινωνικής συμπεριφοράς προκειμένου να αποδείξουν ότι υπάρχουν.

- Τα ΜΜΕ: ο φανατισμός του τύπου, η ηρωοποίηση των αθλητών, η δημιουργία έντονου κλίματος πριν και μετά τον αγώνα.

- Η εμπορευματοποίηση των πάντων ακόμη και του αθλητικού ιδεώδους.

- Η επαγγελματοποίηση του ποδοσφαίρου, η μετατροπή των ποδοσφαιριστών σε υπαλλήλους μιας ΠΑΕ.

- Η έντονη αντιπνευματικότητα της εποχής μας, που δεν επιτρέπει την κριτική σκέψη αλλά, αντίθετα, καλλιεργεί το σύνθημα και τις ιαχές.

- Η διαφθορά της πολιτικής ζωής, η έλλειψη ήθους στερεί τους νέους από υγιή πρότυπα. Έτσι οι νέοι εξελίσσονται σε αντικοινωνικά όντα, υιοθετώντας αυτή την ιδιόρρυθμη στάση αμφισβήτησης.

Συνέπειες

- Υλικές φθορές

- Διατάραξη της κοινωνικής γαλήνης και τάξης

- Αμαύρωση του αθλητικού ιδεώδους

- Περιθωριοποίηση μιας ομάδας νέων

- Αποπροσανατολισμός και χειραγώγηση των νέων

Λύσεις

- Ορθή αγωγή από την οικογένεια

- Παιδεία και σωστή αθλητική διαπαιδαγώγηση των νέων.

- Δημιουργία χώρων έκφρασης για τους νέους.

- Αντιμετώπιση της ανεργίας

- Εξυγίανση του χώρου του αθλητισμού

- Έλεγχος και εξυγίανση του τύπου

Εκπαιδευτήρια Καίσαρη

Επιμέλεια: Γιωτάκου Κωνσταντίνα