ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Στις µέρες µας γίνεται πολύς λόγος για τη δηµοκρατία, για τις αρχές της, ως πολιτεύµατος, καθώς και για τις ευεργετικές συνέπειές της. Λέγεται ακόµη ότι η ποιότητά της εξαρτάται από το πνευµατικό επίπεδο ενός λαού και ότι οι λαοί απαίδευτοι παραµορφώνουν την έννοια της δηµοκρατίας, ενώ µορφωµένοι λαοί την τιµούν και την προάγουν συνεχώς. Ποια είναι η τοποθέτησή µας πάνω στο ζήτηµα αυτό;

Την τοποθέτησή µας εκφράζει ένας πασίγνωστος λόγος του Τσώρτσιλ: «Η δηµοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευµα … εξαιρουµένων όλων των άλλων»! Η χιουµοριστική αυτή παραδοξολογία εγκλείει έναν πυρήνα αλήθειας. Όντως, η δηµοκρατία µπορεί να γίνει χειρότερο πολίτευµα κι από τυραννία, αν δε στηρίζεται σε δύο άξονες: τη µόρφωση και το ήθος πολιτών και πολιτικών. Όπως έχει συχνά διακηρυχθεί, η δηµοκρατία δεν είναι ένα απλό πολίτευµα· είναι βαθµίδα πολιτισµού.

Αλλ’ αυτό για να κατανοηθεί, απαιτεί µια αναδροµή σε παλαιότερες µορφές ζωής. Όπως είναι γνωστό, ο άνθρωπος από τα πρώτα χρόνια της ιστορικής του ζωής, εντάχθηκε κι οργανώθηκε σε κοινωνικές οµάδες, που η καθεµιά χαρακτηριζόταν από διαφορετικές – και πολλές φορές σε διαµετρικά αντίθετες – πολιτειακές µορφές και νοµικές πλαισιώσεις. Κι είναι ακόµη γνωστό ότι σ’ όλη σχεδόν την πορεία της ιστορίας του αναζήτησε κι επιδίωξε τη δικαιότερη και ηθικότερη πολιτειακή οργάνωση, που µπορούσε να επινοήσει, θεµελιωµένη και βασισµένη στις διαχρονικά αναλλοίωτες αρχές και αξίες της ελευθερίας και του σεβασµού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Απόδειξη για το αληθές της πρότασης αυτή µπορούµε εύκολα να βρούµε µελετώντας κι αναλύοντας τις σελίδες οποιουδήποτε βιβλίου ιστορίας, που είναι γεµάτο από αγώνες και θυσίες για τ’ ανθρώπινα δικαιώµατα, σε τέτοιο βαθµό µάλιστα που δεν είναι υπερβολή να χαρακτηρίσουµε την ανθρώπινη ιστορία ως «άθληµα ελευθερίας».

Παρ’ όλα αυτά είναι γνωστό ότι στην καθηµερινή πολιτική πρακτική τόσο το ήθος όσο και οι άλλες αρχές της δηµοκρατίας διακυβεύονται και ταλαιπωρούνται βάναυσα. Γιατί δεν αρκεί να τιτλοφορούµε το πολίτευµά µας δηµοκρατία, για να έχουµε δηµοκρατία. Η δηµοκρατία, πέρ’ από διακηρύξεις, είναι τρόπος ζωής. ∆εν αρκεί να ξέρουµε τις αρχές της δηµοκρατίας, πρέπει και να τις βιώνουµε. ∆υστυχώς, η σηµερινή πολιτική πράξη µόνο τις δηµοκρατικές αρχές δεν προάγει. Το ήθος των πολιτικών µας δυνάµεων κινείται σε λυκοφωτικές αποχρώσεις. Η αξιοκρατία επίσης. Κι η κοµµατική αντιπαλότητα εγγίζει τα όρια του πολιτικού διχασµού. ∆ύσκολα θα βγούµε από την πολιτική κρίση, αν η πολιτική αντιπαράθεση δεν αποφορτισθεί από τα διχαστικά κηρύγµατα και τις ψυχώσεις της εµφυλιοπολεµικής περιόδου. Η πολιτική δεν πρέπει ν’ αγνοεί το παρελθόν· έχει χρέος όµως να χτίζει το µέλλον.

∆ιασκευή κειµένου «ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ» Σ. Καργάκος, Εκδόσεις Gutenberg

Α] Να γίνει η περίληψη του κειµένουσε 100 περίπου λέξεις.

(Μονάδες 25)

Β]

1.         Σύµφωνα µε το κείµενο «λαοί απαίδευτοι παραµορφώνουν την έννοια της δηµοκρατίας». Πώς συσχετίζεται η δηµοκρατία µε την παιδεία; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σε µία παράγραφο 80­100 λέξεων.

(Μονάδες 10)

2.         Σε ποιο γραµµατειακό είδος ανήκει το κείµενο; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας αναφερόµενοι στο ύφος, στη δοµή του, στη γλώσσα και στο περιεχόµενο του κειµένου.

(Μονάδες 5)

3.         Ποιους τρόπους πειθούς χρησιµοποιεί ο συγγραφέας στη δεύτερη και στην τρίτη παράγραφο του κειµένου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

(Μονάδες 10)

4.         Με ποιες µεθόδους οργανώνεται ο λόγος στηντέταρτη παράγραφο του κειµένου;

(Μονάδες 5)

5.         Να δώσετε ένα αντώνυµο για κάθε µία από τις παρακάτω λέξεις: ευεργετικές, απαίδευτοι, διαχρονικά, αξιοκρατία, χρέος.

(Μονάδες 5)

Γ] ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ.

Σε οµιλία που εκφωνείτε στη Βουλή των εφήβων να αναφερθείτε στα σηµεία που αποδεικνύουν την κρίση της δηµοκρατίας στην εποχή µας και προτείνετε τους τρόπους µε τους οποίους αυτή θα µπορούσε να περιορισθεί.

(400 περίπου λέξεις)

(Μονάδες 40)

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΟΡΟΣΗΜΟ