ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΟΡΙΣΜΟΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Η χώρα μας έχει να προβάλει μια μεγάλη και πλούσια κληρονομιά με βαθιές ιστορικές, πολιτιστικές κι αθλητικές ρίζες. Είναι χορηγός του Ολυμπιακού πνεύματος, που αποτελεί αναμφίβολα ένα απ' τα πολυτιμότερα δεδομένα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Αθλητισμός (προέρχεται απ' τη λέξη «άθλος») για τους αρχαίους Έλληνες δε σήμαινε μόνο άσκηση των σωμάτων, αλλά κι ανιδιοτελής προσπάθεια για την κατάκτηση του βραβείου, μέσω του οποίου επιβραβευόταν ο συναγωνισμός.

Ο αθλητισμός έχει τις ρίζες του στην άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και διέθετε ανάλογη ιερότητα. Η καλλιέργεια του σώματος παρέπεμπε στις έννοιες της αρμονίας και της μάθησης. Έτσι προέκυψε η ρήση: «νους υγιής έν σώματι ύγιεΐ». Ήταν, λοιπόν, καθήκον κάθε ελεύθερου ανθρώπου να φροντίζει για την εξέλιξή του αυτή μέσα σε πνεύμα άμιλλας.

Στην αρχαία Ρώμη ο αθλητισμός έπαψε να είναι καθήκον του ελεύθερου πολίτη και μεταλλάχθηκε σ' ένα αιματηρό θέαμα.

Στο μεσαίωνα απ' τη μια υπήρχαν βαρβαρότητες κι απ' την άλλη ιπποτικοί αγώνες, που τιμούσαν τη γενναιότητα και την τόλμη.

ΑΞΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Ψυχολογικός τομέας

Στα πλαίσια της σωματικής άσκησης οπλίζεται ο αθλητής μ' αγωνιστικότητα, αυτοκυριαρχία, καλλιεργείται το θάρρος, η θέληση, η αποφασιστικότητα, η τόλμη για την αντιμετώπιση του αθλητικού αγώνα και, κατ' επέκταση, της ζωής. Η άθληση συντελεί στην ωρίμανση του ανθρώπου και στην ανάπτυξη ψυχικών ικανοτήτων, γιατί ωθεί τον άνθρωπο να θέτει ολοένα κι υψηλότερους στόχους και να παλεύει με υπομονή κι επιμονή, χωρίς να εγκαταλείπει την προσπάθεια. Παράλληλα, μέσω αυτού αξιοποιεί τον ελεύθερό του χρόνο μακριά απ' το άγχος και τη ρουτίνα, δηλ. ψυχαγωγείται γνήσια και δε διασκεδάζει ανούσια.

Ηθικός τομέας

Εθίζει τον άνθρωπο στον έντιμο αγώνα, τον κάνει να πειθαρχεί σε κανόνες, στη λιτότητα, στο μέτρο, στην εγκράτεια, να σέβεται τους άλλους, ακόμη και το διαφορετικό. Τον βοηθά ν' ασκήσει αυτοκριτική, προκειμένου να γίνει καλύτερος ηθικά. Έτσι διαμορφώνονται πιο ενάρετοι χαρακτήρες, που πιστεύουν σε ιδανικά, όπως του υγιούς αθλητισμού και των αξιών που απορρέουν απ' αυτόν.

Πνευματικός - Βιολογικός τομέας

Ο αθλητισμός αναπτύσσει αρμονικά το σώμα και το πνεύμα, προσφέρει υγεία στον οργανισμό και σωματική ευρωστία, λειτουργεί ως αντίβαρο στα ναρκωτικά, το κάπνισμα κτλ. Η σωματική κατάσταση επηρεάζει την πνευματική κι αντίστροφα. Ο αθλητικός αγώνας υποχρεώνει το άτομο να προβληματιστεί για το πώς θ' αποδώσει καλύτερα, θέτει νέους υψηλότερους σκοπούς και καλλιεργεί το νου. Όλα τα παραπάνω γίνονται πιο επιτακτικά σε μια εποχή πνευματικής μονομέρειας και προσκόλλησης στην ειδίκευση.

Κοινωνικοπολιτικός τομέας

Σίγουρα ο αθλητισμός ως ιδεώδες κοινωνικοποιεί και συνδέει με δεσμούς φιλίας τους συναγωνιζόμενους, τους συνηθίζει στην αναγνώριση της αξίας των αντιπάλων και στην ανάπτυξη του σεβασμού. Εξάλλου, οι κορυφαίοι αθλητές λειτουργώντας ως πρότυπα μπορούν να επηρεάζουν τους νέους σε κρίσιμα κοινωνικά θέματα, όπως είναι η βία, τα πρότυπα, τα ναρκωτικά κ.ά. Οι ευεργετικές επιδράσεις του αθλητισμού επεκτείνονται και στην καλλιέργεια του ομαδικού πνεύματος, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη, τον ευγενή συναγωνισμό ή άλλες αρετές, οι οποίες είναι απαραίτητες για την προαγωγή της κοινωνικής ζωής και συνείδησης. Το άτομο, ιδιαίτερα στα συλλογικά αθλήματα, υπηρετεί την ομάδα κι όχι το «εγώ» του. Ο αθλητισμός στοχεύει στον παραμερισμό των διαφορών και στην καλλιέργεια κοινής συνείδησης. Περνά μηνύματα ειρήνης και σύμπνοιας, φέρνει τους λαούς σ' επαφή και συμβάλλει στην ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων. Εξάλλου και στην αρχαιότητα κατά τους Ολυμπιακούς αγώνες σταματούσαν οι εχθροπραξίες.

Οικονομικός τομέας

Ο αθλητισμός, επίσης, συμβάλλει στην οικονομική οργάνωση και άνοδο των λαών. Μια νέα αγορά έχει αναπτυχθεί με τις διαφημίσεις και τα καταναλωτικά προϊόντα. Εξάλλου οι μεγάλες αθλητικές συναντήσεις οδηγούν στην αύξηση της τουριστικής κίνησης και στην τόνωση της τοπικής οικονομίας.

Εθνικός τομέας

Οι αθλητικοί αγώνες ενισχύουν το εθνικό φρόνημα, ενώ συχνά γίνονται πρότυπο για τη γενικότερη πρόοδο του έθνους. Η αντιπροσώπευση της πατρίδας μέσα από αθλητικούς αγώνες είναι δείγμα σεβασμού στα σύμβολα, στους συμπατριώτες, στο ίδιο το έθνος. Κι η μάχη αυτή σ' αθλητικό επίπεδο είναι τελικά αγώνας για την επιβίωση του έθνους, αφού αφυπνίζεται το πατριωτικό αίσθημα, ειδικά σήμερα, που πολλά ξένα κράτη μάς απειλούν με τις επεκτατικές τους βλέψεις.

Διεθνής τομέας
Καταργείται ο ρατσισμός, εξαφανίζονται οι όποιες διακρίσεις, προωθείται η συναδέλφωση των λαών κι η ειρήνη.

ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ 

ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

• Εμπορευματοποίηση του αθλητισμού (διαφημίσεις - χορηγίες). Σε πρώτη μοίρα έρχεται ο οικονομικός ανταγωνισμός των αθλητών και των ομάδων αργότερα (αθλητές και ομάδες γίνονται ανταλλάξιμο είδος). Η «τιμή» της ομάδας μεταφράζεται σε κέρδος της επιχείρησης και των συλλόγων.
• Είναι εμφανής η έντονη εξάρτηση των παικτών από διάφορους αθλητικούς παράγοντες, γι' αυτό δεν ενδιαφέρει καμιά πίστη στην αξία του αγώνα παρά μόνο στον επαγγελματισμό του αγωνιζόμενου.
• Οι μεγάλοι παράγοντες εξαγοράζουν αγώνες - δωροδοκίες αθλητών, ομάδων και διαιτητών, «στημένα» παιχνίδια-, για να κερδίσουν τίτλους και δόξα.
•  Οι πρόεδροι μεγάλων ομάδων έχουν αναμιχθεί σε απάτες, γεγονός που καταδεικνύει ότι ο αθλητισμός σήμερα γίνεται συχνά χώρος όπου «ξεπλένεται μαύρο χρήμα».
• Σ' αρκετές περιπτώσεις οι Ολυμπιακοί αγώνες ανατίθενται σε χώρες με κριτήρια οικονομικά. Ο αθλητισμός συνοδεύεται από πολυτέλεια και χλιδή. Οι λαμπερές τελετές κι η έμφαση στο «θέαμα» αντικαθιστούν το μέτρο και την απλότητα.
• Στόχος σήμερα για τους περισσότερους αθλητές δεν είναι η συμμετοχή, ο συναγωνισμός κι η ευχαρίστηση, αλλά οι επιδόσεις, το ρεκόρ, η πρωτιά (πρωταθλητισμός), το εντυπωσιακό θέαμα. θ Συχνά χρησιμοποιούνται παράνομα μέσα (αναβολικές ουσίες), για να φτάσει κανείς στη νίκη. Έτσι διεγείρεται ο οργανισμός και μετατρέπονται οι αθλητές σε «τέρατα» μ' απίστευτες επιδόσεις.
• Στο βωμό του «αθλητικού ιδεώδους» σκοτώθηκαν άνθρωποι, γεγονός που συνδέεται με την ανάμειξη της πολιτικής στον αθλητισμό, ο οποίος μετατρέπεται συχνά σε πεδίο πολιτικών αντιπαραθέσεων, χωρίζει αντί να ενώνει τους λαούς.
• Τα ΜΜΕ κι οι εταιρείες «κατασκευάζουν» είδωλα, που παρασύρουν τη νεολαία και την υποβαθμίζουν πνευματικά. Οι αθλητές έχουν γίνει ινδάλματα λαϊκής κατανάλωσης, κινητές αφίσες, μοντέλα, παρουσιαστές προϊόντων κι αντί ν' αποτελούν υγιή πρότυπα για τους νέους τούς οδηγούν στην ανηθικότητα και την ασυνειδησία. Ενδιαφέρονται μόνο για την προσωπική τους διάκριση που θα τους εξασφαλίσει οφέλη (π.χ. υπέρογκους μισθούς, νέα «συμβόλαια» εργασίας κτλ.).
• Οι διάφορες επιχειρήσεις (π.χ αθλητικός τύπος) καλλιεργούν μέσω της χυδαιολογίας το φανατισμό και τη βία. Καθημερινά ανοίγουν πόλεμο δηλώσεων κι η πίστη σε μια ομάδα γίνεται πεδίο ανταλλαγής βωμολοχιών, θίγοντας την έννοια της αξιοπρέπειας του αθλητή και του φιλάθλου - αναγνώστη.
• Το φίλαθλο πνεύμα δίνει τη θέση του στο πάθος και το φανατισμό. Καθημερινές είναι οι ειδήσεις που αναφέρονται σε πράξεις βίας στους αθλητικούς χώρους, η οποία ασκείται από νεαρούς οπαδούς. Ο χουλιγκανισμός μετατρέπει το θεατή σε οπαδό και καταλύει την αθλητική ιδέα, η οποία διδάσκει την άμιλλα, τη συνεργασία, την αναγνώριση του συναγωνιστή. Ο αθλητισμός πλέον αντί να φέρνει κοντά τους λαούς, σκορπίζει παντού αίμα και βία.
• Πολλά απολυταρχικά καθεστώτα χρησιμοποιούν τον αθλητισμό για ν' αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη ή να καλλιεργήσουν το ρατσισμό.
• Το τοπικιστικό πνεύμα βρίσκει κατάλληλο έδαφος στον αθλητισμό και διαιρεί τους πολίτες μιας χώρας. Επίσης, διαμορφώνεται εχθρική και ρατσιστική διάθεση, όταν, στο όνομα μιας ομάδας που θεοποιείται, κάποιοι γίνονται ρατσιστές απέναντι στους οπαδούς άλλων ομάδων.
• Οι χώρες (π.χ. Λατινική Αμερική) με δυσκολίες επιβίωσης εξάγουν ως εθνικό προϊόν αθλητές, ενώ πολλοί απ' αυτούς είναι χρήστες κι έμποροι ναρκωτικών.

ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Τα αίτια του φαινομένου είναι πολλά και μπορούν ν' αναζητηθούν στις γενικές κι ειδικές συνθήκες της σύγχρονης πραγματικότητας.

• Η υπερβολική αξία κι η προβολή της ύλης οδήγησαν στην κρίση των αξιών και των ιδεωδών. Η επιδίωξη κάθε στόχου που δε συνοδεύεται απ' την αξία και την ποιότητα συχνά οδηγεί στην απάτη και την ανηθικότητα. Ο χαρακτήρας της εποχής μας, έτσι όπως καθιερώνεται απ' τα ΜΜΕ, προκάλεσε την ισοπέδωση του πνεύματος του Ολυμπισμού.
• Οι αθλητικοί παράγοντες, με την προπαγάνδα και την εμπορευματοποίηση, συνέβαλαν στον υποβιβασμό του αθλητισμού και στη μετατροπή του σε προϊόν προς πώληση.
•  Ευθύνη έχει κι η ελλιπής αθλητική διαπαιδαγώγηση που παρέχεται σήμερα. Η εκπαίδευση προσλαμβάνοντας τεχνοκρατικό χαρακτήρα παραμέλησε να μυήσει τα νεαρά μέλη σε αξίες όπως ο αθλητισμός.
• Σημαντικό ρόλο έχουν κι οι πολιτικές σκοπιμότητες. Σε πολλά κράτη με έντονα κοινωνικά προβλήματα ο αθλητισμός χρησιμοποιείται ως βασικό μέσο αποπροσανατολισμού κι εκτόνωσης του πολίτη. Συχνά άλλωστε επώνυμοι και καταξιωμένοι αθλητές χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη συγκεκριμένων πολιτικών παρατάξεων ή προσώπων στα πλαίσια των προεκλογικών εκστρατειών.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ 

ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Άτομο

• Απομάκρυνση του ανθρώπου απ' την ιδέα του χρήματος και της κατανάλωσης.
• Κοινωνική συνείδηση, πνεύμα αλληλοβοήθειας, ικανό ν' απομακρύνει τον ανταγωνισμό και τον ωφελιμισμό. θ Σεβασμός, εντιμότητα, ήθος.
• Αυτοκριτική, υιοθέτηση μέτρου κι απλούστερου τρόπου ζωής. θ Αποχή απ' τα στάδια, για να ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιοι φορείς.

Οικογένεια

• θ Προβολή φίλαθλου πνεύματος κι υγιών προτύπων απ' τους γονείς στα παιδιά. 
• Προσωπικό παράδειγμα γονέων (άθληση). 
• Διάλογος μεταξύ των μελών της οικογένειας για τη μετάδοση κατάλληλων αξιών, όπως το αθλητικό ιδεώδες. Ας μάθουν οι γονείς στους νέους πως αυτό που μετράει είναι η προσπάθεια, ο αγώνας κι όχι μόνο η νίκη. 
• Αξιοποίηση κλίσεων - ενδιαφερόντων των παιδιών για συγκεκριμένα αθλήματα από νωρίς.

Σχολείο

• Η εκπαίδευση θα πρέπει να παραμερίσει τον τεχνοκρατικό της χαρακτήρα και να μυήσει τους νέους σ' αξίες κι αθλητικά ιδεώδη.
• Περισσότερες αθλητικές εκδηλώσεις, καλύτερες και πιο σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις στα σχολεία.

ΜΜΕ

• Να μη δραματοποιούν και να μην τονίζουν πράξεις βίας που ενισχύουν το φανατισμό και μετατρέπουν τους φιλάθλους σε τυφλούς οπαδούς.
• Να προβάλλουν και να επιδοκιμάζουν ενέργειες αθλητών που διακρίνονται για το ήθος τους και να καταδικάζουν την όποια αντιαθλητική συμπεριφορά μέσω της επιρροής που ασκούν.
• Να προβάλλουν αθλητικά προγράμματα κι έτσι να ενισχύσουν την αθλητική παιδεία της νεολαίας να δώσουν στο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει και να ακολουθήσει το αθλητικό πνεύμα και πρότυπο.

Αθλητές - Αθλητικοί παράγοντες

• Οι αθλητές ας συνειδητοποιήσουν το ρόλο και την αποστολή τους κι ας αποτελέσουν υγιή πρότυπα για τη νεολαία με τη συμπεριφο¬ρά τους μέσα κι έξω απ' τους αθλητικούς χώρους, αφού συνιστούν δημόσια - επώνυμα πρόσωπα. Δεν πρέπει να είναι υποταγμένοι στο κέρδος ή να προκαλούν με τη στάση τους. Είναι ανάγκη ν' αποβάλουν το στυγνό επαγγελματισμό και ν' αγωνίζονται υπεύθυνα κι έντιμα. Με τη στάση τους μπορούν να περάσουν στον κόσμο μηνύματα συναδέλφωσης κι αγάπης. Εξάλλου, ο αθλητής που σέβεται το συναθλητή του, σέβεται αύριο και το συνάνθρωπό του στο μεγάλο παιχνίδι της ζωής.
• Ο αθλητισμός μπορεί να δημιουργήσει προσβάσεις επικοινωνίας, διαλύοντας τα τείχη που έχει υψώσει ο τρόπος ζωής στη μεγαλούπολη (στην αρχαία εποχή γκρέμιζαν τα τείχη της πόλης κατά την επιστροφή του ολυμπιονίκη απ' το στάδιο της νίκης). Έχει δηλ. τη δυνατότητα να ενώσει τους λαούς και να πετύχει εκεί όπου αποτυγχάνουν οι διπλωμάτες: στα τραπέζια των διαπραγματεύσεων.
• Απαραίτητη είναι η συμβολή των συνδικαλιστικών οργάνων, τα οποία οφείλουν να τιμωρούν παραδειγματικά όσους αθλητές προβαίνουν σ' αντιαθλητικές ενέργειες.
• Πρέπει οι παράγοντες των ομάδων απ' την αδιαφάνεια και το παρασκήνιο να περάσουν στο προσκήνιο. Οι εταιρείες διέπονται από κανόνες, οι οποίοι χρειάζονται να τηρούνται απ' αυτές. Ο υγιής αθλητισμός θα διασωθεί με την προϋπόθεση ότι διοικείται από άξιους κι υπεύθυνους ανθρώπους. Στόχος τους πρέπει να είναι η εξάρθρωση των κυκλωμάτων εκείνων (στη διαιτησία κ.ά.), που καταργούν την ισονομία στο χώρο του αθλητισμού. Ακόμη, επιβάλλεται η επιβράβευση, με υλικά μέσα ή δημόσιες ανακοινώσεις, του ήθους κάποιων αθλητών, για να φυτρώσει ο σπόρος της αθλητικής ιδέας.

Κράτος

• Στην αρχαιότητα οι αθλητικές αναμετρήσεις συνοδεύονταν από μουσικούς, θεατρικούς αγώνες ή άλλες εκδηλώσεις, κάτι που σημαίνει πως ήταν μια γιορτή, αναλόγως σήμερα η ύπαρξη άμιλλας κι η καλλιέργεια του ολυμπισμού μπορεί να παραμερίσει τα όποια συμφέροντα. Αναγκαίος, λοιπόν, κρίνεται ο επαναπροσδιορισμός του αθλητικού ιδεώδους, προκειμένου ν' αποτελέσει ουσιαστική ψυχαγωγία και υγεία.
• Εξυγίανση αθλητισμού (αποδέσμευση από συμφέροντα, υλικές εξαρτήσεις, πολιτικές σκοπιμότητες κι ανταγωνισμούς, όχι αντικείμενο συναλλαγών και κερδοσκοπίας).
• Οι πολιτικοί ηγέτες ας αναλάβουν το πολιτικό κόστος θεσπίζοντας κατάλληλους νόμους κι εφαρμόζοντάς τους αμερόληπτα προς κάθε κατεύθυνση. Πρέπει να τιμωρούνται ο χρηματισμός των αθλητικών παραγόντων, η χρήση αναβολικών, ο αθέμιτος ανταγωνισμός, η έλλειψη σεβασμού στους αθλητικούς χώρους ή στους αθλητές κτλ., για ν' αντιμετωπιστεί έτσι το φαινόμενο του χουλιγκανισμού, του φανατισμού και της βιαιοπραγίας.
• Ανάπτυξη κι υποστήριξη εγκαταστάσεων ή αθλητικών εκδηλώσεων σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε να καλλιεργηθεί το πνεύμα του ευγενούς συναγωνισμού και να γίνουν πόλος έλξης των νέων, δίνοντάς τους την αναγκαία διέξοδο, την εκτόνωση του δυναμισμού της ηλικίας τους.

                                                                  ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Γιατί σήμερα τα ομαδικά παιγνίδια διέρχονται κρίση;

■ Η κρίση γενικότερα των σχέσεων, η ανωνυμία κι η αποξένωση, ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις, δεν ευνοούν τα ομαδικά παιχνίδια. Χαλαρώνουν οι κοινωνικοί δεσμοί, οι άνθρωποι αδιαφορούν ο ένας τον άλλον, οπότε οποιαδήποτε μορφή συλλογικής έκφρασης δοκιμάζεται.

■ Η εμπορευματοποίηση κι η αλλοίωση της αθλητικής ιδέας απομακρύνουν σήμερα τον άνθρωπο απ' τα σπορ. Στόχος γίνεται το κέρδος, οι αθλητές μετατρέπονται σ' ανταλλάξιμες αξίες, λειτουργούν μέσα από ένα στείρο ανταγωνισμό ή ατομικισμό και τα ομαδικά παιχνίδια, που απαιτούν ενισχυμένη αίσθηση του «εμείς» κι υψηλό ήθος, διέρχονται κρίση.

■ Ο στείρος τεχνοκρατικός τρόπος ζωής κι η επικράτηση των καταναλωτικών προτύπων οδηγούν σε κρίση γενικότερα τον ηθικοπνευματικό πολιτισμό και τις αντίστοιχες αξίες. Σε μια τέτοια κοινωνία, επομένως, είναι πιο εύκολο να διαβρωθεί το γνήσιο αθλητικό ιδεώδες.

Ποια είναι τα οφέλη ομαδικών παιγνιδιών;

■ Με την ενίσχυση της συλλογικότητας και της συνεργασίας προάγονται η αλληλεγγύη κι ο σεβασμός, ενώ παράλληλα διαμορφώνονται καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις.

■ Το ομαδικό παιχνίδι αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας. Το άτομο σέβεται τους κανόνες, όπως υποχρεούται να σεβαστεί και τους νόμους της ευρύτερης κοινωνίας.

■ Αθλείται και κοινωνικοποιείται ο άνθρωπος, διοχετεύει γόνιμα το περίσσιο φορτίο της ενεργητικότητάς του κι η όλη αυτή η κα¬τάσταση τον απομακρύνει από αντικοινωνικές εκδηλώσεις και συμπεριφορές.

■ Η ηθικοπνευματική καλλιέργεια συνιστά αποτέλεσμα της συμμετοχής στα συλλογικά αθλήματα και παιχνίδια. Το «νους υγιής έν σώματι ύγιεΐ» ισχύει σαφέστατα κι εδώ, καθώς ο άνθρωπος αναπτύσσει το σώμα, το νου και την οξυδέρκειά του μέσα απ' τα παιχνίδια αυτά. Δεν αποκτά μόνο καλύτερη φυσική κατάσταση αλλά και πνευματική νηφαλιότητα και υγεία.

Τα ομαδικά παιχνίδια δεν αποτελούν μόνο ευχάριστη διέξοδο απ' το άγχος και την πλήξη της καθημερινότητας, αλλά μορφές γνήσιας ψυχαγωγίας, που ανανεώνουν αλλά και καλλιεργούν τον άνθρωπο ψυχικά. Την ίδια στιγμή μάλιστα τον βοηθούν ν' αναπτύξει τις αρετές του θάρρους, της τόλμης και της αποφασιστικότητας.

■ Η άθληση στο πλαίσιο τέτοιων ομαδικών παιχνιδιών ηθικοποιεί το άτομο, γιατί το κάνει υπεύθυνο τόσο για τις δικές του κινήσεις - πράξεις όσο και για τη συνολική έκβαση του παιχνιδιού. Η προσπάθεια για αυτοβελτίωση είναι αποτελέσματα της συμμετοχής σε τέτοια αθλήματα.

■ Η επαφή, μέσω του παιχνιδιού, μ' άλλα άτομα διαφορετικής φυλής, θρησκείας, εθνικότητας κλπ. περιορίζει τις προκαταλήψεις, ή τα στερεότυπα και κάνει τον άνθρωπο περισσότερο ώριμη προσωπικότητα, μ' υψηλό αίσθημα ανθρωπισμού.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι ομαδικών παιγνιδιών;

■ Τα ομαδικά αθλήματα - παιχνίδια εγκυμονούν περισσότερους κινδύνους απ' τα ατομικά κι αυτό γιατί μπορούν να συνδεθούν ευκολότερα με το φανατισμό, τη μαζοποίηση των ατόμων, τη δημιουργία «τυφλών» οπαδών, το χουλιγκανισμό ή άλλα τέτοια φαινόμενα.

■ Η ταύτιση των ατόμων με μια μαχόμενη ομάδα μπορεί να σημαίνει και ταύτιση με μια ιδεολογία, μ' ένα κόμμα, με μια κοινωνική τάξη, που προβάλλει μ' επιθετικό τρόπο την ύπαρξή της ή κάνει ορατή την παρουσία της μ' αντικοινωνικές ενέργειες. Έτσι, η βία δεν είναι τελικά το αποτέλεσμα του πάθους για νίκη της ομάδας, αλλά περισσότερο η επιθυμία των οπαδών ν' αποδείξουν στον εαυτό τους και στους άλλους ότι υπάρχουν.

■ Η σημερινή κοινωνία προσφέρεται για βανδαλιστικά φαινόμενα, γιατί είναι μαζική και παγκόσμια. Η διασκέδαση του ευρύτερου κοινού έχει μαζικό χαρακτήρα κι αυτό συνδέεται με τον απρόσωπο χαρακτήρα των μεγαλουπόλεων. Τα φαινόμενα της βίας και της επιθετικότητας επεκτείνονται άμεσα και ταχύτατα, εφόσον στις σημερινές κοινωνίες ο ένας κάνει ό,τι κάνουν οι πολλοί. Ο χουλιγκανισμός επεκτείνεται και τραυματίζει την αθλητική ιδέα, απειλεί την κοινωνική συνοχή κτλ.