ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ – ΠΟΙΗΣΗ 1948
ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ-ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ Ε… 1949
ΘΕΜΑΤΑ
1. Να εντοπίσετε τις εικόνες του 2ου ποιήματος και να αιτιολογήσετε την επιλογή τους από τον
ποιητή. Σε τι εξυπηρετεί το εικονοποιητικό σύστημα το περιεχόμενο του ποιήματος;
(25 μονάδες)
2. Ποια αυτοβιογραφικά στοιχεία εντοπίζετε στα 2 ποιήματα;
(25 μονάδες)
3. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το ποίημα του Μ. Αναγνωστάκη αποτελεί απάντηση στο προηγούμενο
του Εγγονόπουλου. Να αποδείξετε την παραπάνω θέση με στοιχεία και χαρακτηριστικά χωρία.
(25 μονάδες)
4. ‘‘… γιατί κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα
κανένας στίχος δεν κινητοποιεί τις μάζες…
Γι’ αυτό κι εγώ δεν γράφω πια
για να προσφέρω χάρτινα ντουφέκια,
όπλα από λόγια φλύαρα και κούφια!’’
Οι παραπάνω στίχοι ανήκουν στον Τίτο Πατρίκιο. Με ποιον απ’ τους 2 ποιητές βρίσκετε ότι συμφωνεί; Να αποδείξετε τη θέση σας.
(25 μονάδες)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. Εικόνες

􀂙Φωνές: ακουστική εικόνα

􀂙Μάνας τρελής στους έρημους δρόμους: οπτική εικόνα

􀂙Κλάμα παιδιού: οπτική-ακουστική εικόνα

􀂙Ερείπια: οπτική εικόνα

􀂙Τρυπημένες σάπιες σημαίες: οπτική εικόνα

Οι εικόνες που επιλέγει ο ποιητής συνθέτουν το εφιαλτικό σκηνικό του εμφυλίου πολέμου. Ο συνδυασμός ήχου και εικόνας λειτουργεί θεατρικά και δραματοποιεί για τον αναγνώστη τη φρικιαστική κατάσταση. Οι εικόνες δεν είναι τυχαίες. Συγκεκριμένα:
Φωνές δημιουργούν δραματικό κλίμα
Μάνα σύμβολο του πόνου (χάνει τα παιδιά της- αθώο θύμα)
Παιδί δεν θα έχει την ευκαιρία να ζήσει. Τα αθώα θύματα του πολέμου. Το κλάμα κάνει
ακόμη πιο δραματική την κατάσταση και τονίζει τη χαμένη αθωότητα.
Ερείπια υλική καταστροφή (κτήρια)
ηθική καταστροφή (ψυχικά ερείπια οι άνθρωποι)
Σημαίες τα προδομένα ιδανικά και οι αξίες
59 􀂋Γ ΄ Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ-Θ Ε Ω Ρ Η Τ Ι Κ Η Κ Α Τ Ε Υ Θ Υ Ν Σ Η
Σε τι εξυπηρετεί το εικονοποιητικό σύστημα στο να αφυπνίσει τους αναγνώστες, να τους
δείξει την έκταση της καταστροφής και της
μισαλλοδοξίας και να καταστήσει σαφές
το αντιπολεμικό του μήνυμα.
2. Αυτοβιογραφικά στοιχεία στον Εγγονόπουλο:

􀂙‘‘τούτη η εποχή του εμφύλιου σπαραγμού’’: ζει στη δίνη του εμφυλίου γεμάτος πόνο και θλίψη.

􀂙τελευταία στροφή: ο ποιητής δηλώνει πως η ποιητική του παραγωγή είναι περιορισμένη εξαιτίας της φρίκης που ζει.

Αυτοβιογραφικά στοιχεία στον Αναγνωστάκη:

􀂙‘‘φίλοι που φεύγουν’’: έχει χάσει πολλούς φίλους και συναγωνιστεί στον πόλεμο.

􀂙εικόνες: εικόνες που βιώνει καθημερινά ζώντας τη φρίκη του πολέμου.

􀂙‘‘εφιάλτες…. τα ξημερώματα’’: έχει ζήσει ο ίδιος την αγωνία του μελλοθανάτου, όντας φυλακισμένος στο Γεντί Κουλέ

3. Στοιχεία που αποδεικνύουν πως το 2ο ποίημα αποτελεί απάντηση στο πρώτο:

􀂙Στο Νίκο Ε: παρόλο που κάποιοι υποστηρίζουν πως απευθύνεται στο φίλο του Ν. Ευστρατιάδη, προφανώς απευθύνεται στον Ν. Εγγονόπουλο.

􀂙1949: η χρονολογία στον τίτλο του Αναγνωστάκη έπεται της χρονολογίας στον τίτλο του Εγγονόπουλου (1948)

􀂙(Μα ποιος …. για όλα αυτά;): ο παρενθετικός στίχος στο τέλος του ποιήματος απαντάει στο ότι ο Ν. Εγγονόπουλος δηλώνει πως δεν πρέπει να γράφονται ποιήματα σε ταραγμένες εποχές. Ο Μ. Αναγνωστάκης απαντά πως είναι χρέος του ποιητή να μιλήσει για τη φρίκη του πολέμου.

Επίσης, η μορφή είναι παρόμοια και στα δύο ποιήματα. Ο Μ. Αναγνωστάκης χρησιμοποιεί,
όπως και ο Ν. Εγγονόπουλος, τον παρενθετικό στίχο, το λιτό ύφος, το μονολεκτικό στίχο και
δίνει την ίδια οπτική εικόνα στον αναγνώστη.
4. Το ποίημα του Τ. Πατρίκιου συμφωνεί με το ποίημα του Ν. Εγγονόπουλου γιατί και ο ίδιος αρνείται
να γράψει ποιήματα (δεν γράφω πια). Ο Εγγονόπουλος θεωρεί την ποίηση βέβηλη πράξη σε
δύσκολους καιρούς (ως σαν να …. αγγελτηρίων θανάτων) ενώ ο Τ. Πατρίκιος ως ανήμπορη να
προσφέρει (λόγια φλύαρα και κούφια).
60 􀂋Γ ΄ Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ-Θ Ε Ω Ρ Η Τ Ι Κ Η Κ Α Τ Ε Υ Θ Υ Ν Σ Η
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ –2o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
Α. Παπαδιαμάντη : «Όνειρο στο κύμα»
ΘΕΜΑΤΑ
1. Γράφει ο Γ. Παγανός για τον Παπαδιαμάντη : «Πολλές φορές με το λυτρωτικό μηχανισμό της καλλιτεχνικής δημιουργίας (sublimation ), εξιδανικευμένος ο ερωτικός καημός γίνεται πηγή ποιητικότατων αφηγήσεων». Να αποδείξετε τα παραπάνω με βάση το κείμενο.
[μον. 20]
2. Η γραφή του Παπαδιαμάντη είναι ξεχωριστή, αφού χαρακτηριστικά στοιχεία του επαναλαμβάνονται σ’ όλα του τα έργα. Να εντοπίσετε αυτά τα στοιχεία στο κείμενο.
[μον. 20]
3. «Η Μοσχούλα έζησε ....... όπως όλαι». Να αναλύσετε τη φράση αυτή (αρχή τελευταίας ενότητας).
[μον. 20]
4. Ποιες αφηγηματικές τεχνικές εντοπίζετε στην τελευταία ενότητα; Να τεκμηριωθεί η απάντηση με χωρία του κειμένου.
[μον. 20]
5. Στ. Μυριβήλης : «Η Παναγιά η Γοργόνα»
«Η αψιά ευτυχία του δροσερού νερού τίναξε, ηδονικός σπασμός, τα σπλάχνα της. Ήταν μια αίσθηση χαράς και λευτεριάς, μια δροσιά που έφτανε ως την ψυχή της, σαν να φόραγε κατάσαρκα ολάκερη τη θάλασσα, απ’ την κορφή ως τα νύχια. Μια φορεσιά ρευστή και αγέρινη σαν αυτές τις μακριές διάφεγγες φούστες με τα γλαυκά και τριανταφυλλιά χρώματα, που φορούσαν μέσα στ’ αμερικάνικά περιοδικά του Φόρτη κάτι κυρίες με κορμιά ανάλαφρα σαν τα σύννεφα. Την ένοιωθε να σέρνεται πίσω της η ουρά, ατέλειωτη, ως πέρα στις μακρινές ακρογιαλιές, όπου οι φραμπαλάδες φουρφούριζαν μικρά αναδιπλωτά κύματα από αφρό.
Το κορμί της άστραψε μια στιγμή στο φεγγάρι σαν ένα μεγάλο χρυσόψαρο, κατόπι χάθηκε. Στον τόπο που βούτηξε, το φεγγάρι έριξε μια χεριά μεγάλες ασημένιες μονέδες.»
Να συγκρίνετε το παραπάνω απόσπασμα με το κείμενο ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο.
[μον. 20]
61