30.3.10

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ                                Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 6

1. Γράφω τα παρακάτω θηλυκά ουσιαστικά στην αιτιατική ενικού και πληθυντικού.
της πηγής
της γυναίκας
τις ξύστρες
τις λεύκες
της ασπίδας

2. Να βρείτε τα υποκείμενα και τα αντικείμενα των ρημάτων και να πείτε αν είναι μεταβατικά ή αμετάβατα.
α. Του μίλησα αλλά δε με άκουσε.
β. Μου γνώρισε το φίλο του, το Γιωργή.
γ. Σήμερα ο καθηγητής θα εξετάσει τους μαθητές ιστορία.
δ. Ο Μιχάλης μοιάζει του πατέρα του.
ε. Μας οφείλει αιώνια ευγνωμοσύνη.

3. Να βρείτε τα υποκείμενα και τα κατηγορούμενα των ρημάτων.
α. Πάντα θεωρούσα το Γιώργο ψεύτη και υποκριτή.
β. Ο καθηγητής όρισε την Τάνια επιμελήτρια της τάξης.
γ. Με αποκάλεσε χωρίς λόγο ανόητη.
δ. Τα ΜΜΕ τον παρουσίασαν ως εθνικό ευεργέτη.
ε. Ο γείτονας χαρακτήρισε τη γυναίκα του πολύ έξυπνη και ετοιμόλογη.

4.Γράφω τα παρακάτω θηλυκά ουσιαστικά στην αιτιατική ενικού και πληθυντικού.
της αγελάδας -..................
της φωτιάς ................
τις ιτιές
.......................τις αιτίες
της αστραπής.........................
.......................τις ιστορίες
της ντροπής .........................

5. Σχηματίζω φράσεις με δυο ουσιαστικά, μεταφέροντας το δεύτερο στη γενική, όπως στο παράδειγμα:
Λουλούδια - άνοιξη: τα λουλούδια της άνοιξης
Αέρας - εξοχή:
Φρούτα - εποχή
Προετοιμασία - παραστάσεις:
Θόρυβος- πόλεις:
Ωράριο- φύλακες:
Κέρδος -έμποροι:
Ομιλία - δήμαρχος:
Συμπεριφορά- αγριάνθρωπος

6. Κλίνε τα θηλυκά όπως στο παράδειγμα:
η πρόοδος η είσοδος η έξοδος η διαγώνιος
της προόδου ..................................... ..................................... ....................................
την πρόοδο ..................................... ..................................... .....................................
οι πρόοδοι .................................... ..................................... .....................................
των προόδων ..................................... ..................................... .....................................
τις προόδους ..................................... ..................................... .....................................

7. Σχημάτισε φράσεις βάζοντας τη δεύτερη λέξη στη γενική , όπως στο παράδειγμα:
το τέλος --- η περίοδος : το τέλος της περιόδου
το μήκος --- η διαγώνιος : .............................................................................................................
η ανάγνωση --- η εγκύκλιος :
..........................................................................................................
οι παραλίες --- η Κάρπαθος : .........................................................................................................
η περιφέρεια --- η Πελοπόννησος : .................................................................................................
το βάθος --- η άβυσσος : ..............................................................................................................

ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

8. Συνδυάστε τις κατάλληλες λέξεις με τις προθέσεις:
α. αντί 1. μόρφωση
β. από 2. παιδεία
γ. μετά 3. σημείωση
δ. παρά 4. χαιρετισμός
ε. υπέρ 5. ναύαρχος
στ. υπό 6. ευαισθησία

9. Συμπληρώστε με ουσιαστικά που να δηλώνουν πρόσωπο ή επάγγελμα.
Ρήμα παράγωγο ουσιαστικό
φταίω ……………………………………
εισπράττω ……………………………………
πλάθω ……………………………………
σχεδιάζω ……………………………………
γράφω …………………………………..
σπουδάζω ……………………………………
εισάγω ……………………………………
σκάβω ……………………………………

10. Συμπληρώστε με ουσιαστικά που να δηλώνουν τόπο.
Λέξεις παράγωγο ουσιαστικό
κρατούμαι ……………………………………
εργάζομαι ……………………………………
ράβω ……………………………………
μανάβης ……………………………………
ιατρός …………………………………..
ψιλικατζής ……………………………………

11. Συμπληρώστε με ουσιαστικά που να δηλώνουν όργανο ή σκεύος.
Λέξεις παράγωγο ουσιαστικό
νίβω ……………………………………
κλαδεύω ……………………………………
βράζω ……………………………………
στεγνώνω ……………………………………
απλώνω …………………………………..
διακόπτω ……………………………………

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

1. Ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί: παράθεση-επεξήγηση
• Η Άνοιξη, η πανέμορφη θεά, δεν ήταν δυνατόν να μην τον συγκλονίζει.
• Αυτά να θυμάσαι, τα λόγια που σου έλεγα όταν ήσουν μικρός.
• Στον πόλεμο έχασε όλα τα υπάρχοντά του, σπίτι, ζώα, κτήματα.
• Έτσι σε θέλω, να μην χάνεις ποτέ το θάρρος σου.
• Ένα μόνο φοβούνται, μην το μάθει ο πατέρας του.
• Ο Ηρόδοτος, ο πατέρας της ιστορίας.
• Ο εθνικός μας ποιητής, ο Διονύσιος Σολωμός.
• Εκείνος, ένα ήσυχο ανθρωπάκι, δε διαμαρτυρήθηκε.
• Είδα το συμμαθητή μου, τον Κυριάκο.
• Ο Σωτήρης, ο απουσιολόγος, δεν ήρθε σήμερα.
• Παντρεύτηκε η Σοφία, η δασκάλα.
• Είναι της μαθήτριας, της Ειρήνης.
• Ένα μόνο ήθελαν από εμένα, να γίνω γιατρός.

2. Ετερόπτωτοι προσδιορισμοί.
• Ήρθε ο γιος της Ελένης.
• Ο αδερφός της Μαρίας πήγε στρατιώτης.
• Είναι φύλακας σε αποθήκη ξυλείας.
• Βραβεύτηκαν τρεις μαθητές της τάξης.
• Βγήκε η απόφαση του δικαστηρίου.
• Εκείνος ήταν ένοχος φόνου.
• Τα τετράδια της Ειρήνης είναι καθαρά.
• Δουλεύει σε αποθήκη υφασμάτων.
• Η υποδοχή των νικητών έγινε με επισημότητα.
• Οι φρουροί των συνόρων υπηρετούν την πατρίδα.
• Τον βασάνιζε ο φόβος της αποτυχίας.



«Μια επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο.»
Πρόλογος Το σχολείο έχει πολλαπλό διδακτικό και κοινωνικό ρόλο. Η λειτουργία του δε σταματά μόνο στα πλαίσια της παροχής γνώσεων, αλλά πολλές φορές έχει ως σκοπό να ωθήσει τους μαθητές να έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό της χώρας τους. Μέσα στα πλαίσια αυτών των λειτουργιών η τάξη μας επισκέφτηκε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Κύριο Θέμα Το αρχαιολογικό μουσείο βρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Αθηνών και αποτελεί ένα στολίδι για τη χώρα μας, αφού σ' αυτό εκτίθενται μοναδικά αρχαιολογικά ευρήματα απ' όλη την Ελλάδα. Η φήμη του είναι παγκόσμια και συρρέουν σ' αυτό τουρίστες απ' όλο τον κόσμο για να θαυμάσουν τα εκθέματά του. Η επίσκεψη αποτελεί αναγκαιότητα για όλους τους Έλληνες.

Έχω επισκεφτεί διάφορα μουσεία, με τελείως διαφορετικού περιεχομένου εκθέματα, ωστόσο αυτό που αντίκρισα στο αρχαιολογικό μουσείο είναι κάτι μοναδικό. Πρόκειται για ένα τεράστιο χώρο που αποτελείται από πολλές αίθουσες, η καθεμία από τις οποίες έχει εκθέματα από διαφορετική εποχή της αρχαιότητας.

Η περιπλάνηση μας ξεκίνησε από την αίθουσα των γλυπτών. Σ' αυτήν υπήρχαν αγάλματα απ' όλες τις εποχές. Πρώτα συναντήσαμε τους Κούρους και τις Κόρες, αγάλματα της αρχαϊκής εποχής, τα οποία θαυμάσαμε για την απλότητά τους, αλλά και τη μεγαλοπρέπειά τους.

Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στην αίθουσα όπου υπήρχαν οι θησαυροί από τη Μυκηναϊκή εποχή. Μείναμε έκθαμβοι με την περίφημη μάσκα του Αγαμέμνονα στην οποία απεικονίζεται με εκφραστικό τρόπο η μορφή ενός άνδρα της εποχής. Μάλιστα, αρχικά πιστευόταν πως αναπαριστούσε τη μορφή του Αγαμέμνονα. Εντυπωσιακή ήταν και η συλλογή με τα χρυσά νομίσματα και κο¬σμήματα από την Τροία.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν και η αίθουσα όπου υπήρχαν τα αγάλματα από την κλασική εποχή. Το άγαλμα όμως, που συγκέντρωσε την προσοχή αλλά και το θαυμασμό όλων, ήταν αυτό του Ποσειδώνα. Πρόκειται για ένα πανύψηλο χάλκινο γλυπτό, στο οποίο απεικονίζεται ο Ποσειδώνας ενώ είναι έτοιμος να ρίξει την τρίαινά του.

Κατόπιν, επισκεφθήκαμε και τις υπόλοιπες αίθουσες του μουσείου. Έτσι γνωρίσαμε τις αιγυπτιακές και ρωμαϊκές αρχαιότητες που φυλάσσονται σ' αυτό. Θαυμάσαμε τη συλλογή νομισμάτων, ενώ πολλοί από εμάς αγόρασαν ορισμένα από τα αντίγραφα που πουλιούνται στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο.

Επίλογος Η επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο αποτέλεσε μία μοναδική εμπειρία για το σύνολο των μαθητών. Μέσω αυτής μπορέσαμε να γνωρίσουμε όλα τα στάδια της αρχαίας ελληνικής τέχνης και να θαυμάσουμε το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού. Παράλληλα συνειδητοποίησα το χρέος μου ως πολίτη, δηλαδή τη συμμετοχή μου στην προσπάθεια για τη διαφύλαξη αυτών των μοναδικών θησαυρών.


«Να περιγράψετε μια συναυλία που παρακολουθήσατε.»
Πρόλογος Όλοι οι άνθρωποι αγαπάνε τη μουσική, γιατί αυτή είναι συνδεδεμένη με την ανθρώπινη ψυχή. Συντροφεύει κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα και με τις μελωδίες της ομορφαίνει τη ζωή μας. Ένας τρόπος για να βιώσει ο σύγχρονος άνθρωπος τη μουσική είναι και οι ζωντανές συναυλίες που πραγματοποιούνται σε κάθε μέρος της γης και έχουν ως σκοπό να φέρουν τον άνθρωπο σε άμεση επαφή με τη μουσική.

Κύριο Θέμα Από μικρός ήθελα να παρακολουθήσω μια μουσική συναυλία. Το όνειρο μου έγινε πραγματικότητα το προηγούμενο Σάββατο, όταν παρακολούθησα ζωντανά τη συναυλία του αγαπημένου μου τραγουδιστή που πραγματοποιήθηκε στο υπαίθριο θέατρο του δήμου μας.

Ήταν μια πολύ όμορφη βραδιά και ο κόσμος άρχισε από πολύ νωρίς να γεμίζει το θέατρο. Από τους πρώτους που έφτασαν ήμουν κι εγώ και με ανυπομονησία περίμενα να αρχίσει η συναυλία. Η σκηνή όπου θα εμφανιζόταν ο τραγουδιστής ήταν υπερυψωμένη και πίσω από αυτήν υπήρχε μια γιγαντοοθόνη, στην οποία προβαλλόταν σκηνές από προηγούμενες παραστάσεις του καλλιτέχνη.

Μετά από αρκετή ώρα στη σκηνή εμφανίστηκε ο τραγουδιστής αποσπώντας το χειροκρότημα του κοινού. Αυτός, αφού ευχαρίστησε το κοινό, άρχισε να τραγουδά. Η μελωδία από το πρώτο τραγούδι ξεχύθηκε στον αέρα προκαλώντας ενθουσιασμό. Ο καλλιτέχνης συνέχισε με άλλα αγαπημένα μου τραγούδια.

Η σκηνική του παρουσία μάγεψε το κοινό. Με την απλότητά του και την εκφραστικότητά του κατάφερε να μαγέψει το κοινό. Είχε μια μοναδική ικανότητα να επικοινωνεί με τον κόσμο, ικανοποιώντας κάθε επιθυμία του. Πολλές φορές προέτρεπε το κοινό να τραγουδήσει μαζί του και γενικά μάγεψε με την παρουσία του.
Κάποια στιγμή η συναυλία έφτασε στο τέλος της. Ο τραγουδιστής, αφού ευχαρίστησε το κοινό για την αγάπη του, αποχώρησε από τη σκηνή. Ωστόσο, οι επίμονες εκκλήσεις του κόσμου τον επανέφεραν στη σκηνή. Αφού τραγούδησε μερικά τραγούδια ακόμα, αποχώρησε οριστικά.

Επίλογος Ήταν μια από τις ομορφότερες στιγμές της ζωής μου. Έφυγα κατενθουσιασμένος από το χώρο της συναυλίας, έχοντας απολαύσει την εκπληκτική ερμηνεία πολλών όμορφων τραγουδιών. Πιστεύω πως θα μου δο¬θεί η δυνατότητα στο μέλλον να παρακολουθήσω κι άλλες συναυλίες.


Κείμενο: Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Το Παιδικό Μουσείο υπάρχει για να βοηθά τα παιδιά να καταλάβουν και να χαρούν τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν. Τα εκθέματα, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και όλες του οι λειτουργίες αναπτύσσονται με κύριο άξονα την ανακάλυψη της γνώσης, τη συμμετοχή, τη συνεργασία. Σ’ αυτόν τον άξονα στηρίχθηκε και η δημιουργία του πρώτου οδηγού-βιβλίου του Παιδικού Μουσείου.

Η ιδέα ξεκίνησε το 1996 και τη μοιραστήκαμε με το σχολείο της γειτονιάς μας, τη Σχολή Χιλλ. Στόχος μας ήταν να φτιαχτεί ο πρώτος οδηγός του Παιδικού Μουσείου από παιδιά. Οι μαθητές της Β΄ Δημοτικού με τις δασκάλες τους ανέλαβαν το πιο σημαντικό κομμάτι του έργου: τη συλλογή στοιχείων, την καταγραφή και εικονογράφηση των εκθεμάτων. Επισκέφθηκαν το Μουσείο έξι φορές, συνεργάστηκαν με τους ερμηνευτές του Μουσείου και επεξεργάστηκαν το υλικό στην τάξη τους, συνδέοντας τις θεματικές των εκθεμάτων με τα
μαθήματά τους. Αξίζει να σημειώσουμε ότι για τις ανάγκες του έργου «διανυκτέρευσαν» στο Μουσείο δύο φορές, ανακαλύπτοντας νέα στοιχεία για τα εκθέματα τη νύχτα, αφού κοιμήθηκαν κοντά τους.

Από τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις μεταξύ των δασκάλων και διευθυντριών της Σχολής Χιλλ και των ανθρώπων του Μουσείου, η διαδικασία προχώρησε και έφτασε σ’ αυτό το αποτέλεσμα.

Κάθε παιδί που έρχεται στο Παιδικό Μουσείο το βιώνει διαφορετικά. Το ίδιο ισχύει και με τον οδηγό του μουσείου. Κάθε αντίτυπο είναι μοναδικό, αφού χρειάζεται τη συμμετοχή του κάθε παιδιού για να εξελιχθεί.
Οδηγός Παιδικού Μουσείου



Λειτουργίες – Χρήσεις των πτώσεων του ουσιαστικού
1. Στις προτάσεις που ακολουθούν, βρείτε ποια λειτουργία έχει καθεμία από τις υπογραμμισμένες ονοματικές φράσεις:
– Το Παιδικό Μουσείο υπάρχει για να βοηθά τα παιδιά.
– Σ’ αυτόν τον άξονα στηρίχθηκε και η δημιουργία του πρώτου οδηγού-βιβλίου του Παιδικού Μουσείου.
– Κάθε αντίτυπο είναι μοναδικό.

2. Στην παρακάτω πρόταση βρείτε τι είδους προσδιορισμός είναι η υπογραμμισμένη ονοματική φράση και ποια φράση προσδιορίζει: τη μοιραστήκαμε με το σχολείο της γειτονιάς μας, τη Σχολή Χιλλ.

3. Εντοπίστε τις ακόλουθες φράσεις στο κείμενο και βρείτε τι δηλώνουν οι ετερόπτωτοι προσδιορισμοί σε γενική: την ανακάλυψη της γνώσης, δημιουργία του πρώτου οδηγού-βιβλίου, ο πρώτος οδηγός του Παιδικού Μουσείου, συμμετοχή του κάθε παιδιού

Παράγωγα ουσιαστικά

Γράψτε τα προθήματα και τα επιθήματα των ακόλουθων ουσιαστικών, τη λέξη από την οποία παράγονται και τι μέρος του λόγου είναι αυτή: μουσείο, εκθέματα, προγράμματα, συμμετοχή.

Παράγραφος – Πλαγιότιτλοι
1. Βρείτε τη δομή (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα) της πρώτης παραγράφου του κειμένου.
2. Γράψτε έναν πλαγιότιτλο για τη δεύτερη παράγραφο του κειμένου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου