21. Να υπογραμμίσετε τη σωστή σημασία των λέξεων που σας δίνονται. •
α) ανεπίδοτος σημαίνει: 1. ανεπίδεκτος 2. ανεπιθύμητος 3. αυτός που δεν επιδόθηκε
β) ασύδοτος σημαίνει: 1. αυτός που ενεργεί ανεξέλεγκτα 2. ασύμφορος 3. ασυμβίβαστος
δ) δοτός σημαίνει: 1. αυτός που δωροδοκήθηκε 2. ο διορισμένος, σε αντίθεση με τον εκλεγμένο 3. αυτός που αναδεικνύεται με την αξία του

22. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο (τρεις λέξεις περισσεύουν).
[ειδωλολατρία, ευσυνείδητος, ειδήμων, εξιδανικεύω, συνειδητός, ιδανικός, ιδεολόγος, συνειδητοποιώ]

α) Στη συζήτηση συμμετείχε και ο θεωρούμενος ......................σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
β) Η συνεργασία μεταξύ των δύο κομμάτων θα ήταν η........................λύση στο πολιτικό πρόβλημα.
γ) Ο χριστιανισμός εξάλειψε πλήρως την ..............
δ) Η σωστή ενημέρωση μας βοηθάει να.................. πλήρως τη σοβαρότητα κάθε προβλήματος,
ε) Όλοι παραδέχονται ότι η συμμετοχή του στον αγώνα ήταν πράξη .......................και όχι απλή συναισθηματική έξαρση.

23. Να βρείτε ποια σημασία της λέξης ιστορία αντιστοιχεί σε κάθε παρά δείγμα της στήλης
1. Το καλοκαίρι θα διαβάσω την ιστορία του Β' Παγκοσμίου πο¬λέμου.
2. Αυτή η ιστορία που σας διηγή¬θηκα για τους γονείς μου ήταν πραγματική.
3. Αυτή η ιστορία δε με ενδιαφέρει καθόλου.
4. Χάθηκα, γιατί τον τελευταίο και¬ρό είχα κάτι ιστορίες.

α. γεγονός, υπόθεση, ζήτημα
β. δυσάρεστη, ενοχλητική υπόθεση, μπλέξιμο
γ. η γνώση των συμβάντων του πα¬ρελθόντος, τα ίδια τα συμβάντα
δ. αφήγηση πραγματικών ή φαντα¬στικών συμβάντων

24. Να αντιστοιχίσετε τα συνώνυμα.

ωοειδής •
ειδοποιώ •
ασυνειδησία •
ειδήμων •
ειδυλλιακός •
ιδεώδης •
ευσυνείδητος
ειδικός
ειδικευμένος
ιδεολόγος
θελκτικός
τέλειος
ελλειπτικός
γνωστοποιώ
γνώστης
κακοήθεια
ανειδίκευτος
ασυνείδητος
ρεαλιστής
γενικός



25. Να γράψετε αντώνυμα των παρακάτω λέξεων που να είναι ομόρριζα του ρήματος όρώ.
• σεμνός ......................................
• ευδιάκριτος ......................................
• ταπεινότητα ......................................
• αθέατος ......................................
• μύωψ - ......................................

26. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις των παρακάτω φρά¬σεων με μια συνώνυμη.
α) Στην πρώτη έκδοση του βιβλίου μου υπήρχαν πολλά τυπογραφικά σφάλματα, τα οποία θα διορθώσω στην επόμενη έκδοση.
β) 0 πατέρας μου επιστατούσε στο εργοτάξιο της γέφυρας Ρίου - Αντίρ¬ριου.
γ) Φαντάζομαι μια Ελλάδα που θα έχει βιοτικό επίπεδο εφάμιλλο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
δ) Στο διάστημα που έλειπα στην Αμερική, συνέβη ένα απρόσμενο γεγο¬νός, που με στενοχώρησε πολύ.
ε) Το διοικητικό συμβούλιο της επιχείρησης τον όρισε Διευθυντή, γιατί διαπίστωσε ότι ήταν ικανότατος και οξυδερκής.

27. Να συμπληρώσετε τα κενά των φράσεων που ακολουθούν επιλέγοντας την πιο κατάλληλη από τις λέξεις που σου δίνονται στην παρένθεση:
α) Λόγω της περιορισμένης..........................έγινε στην εθνική οδό κα¬ραμπόλα με πέντε αυτοκίνητα, (όρασης, πρόσοψης, διορατικότητας, ορατότητας)
β) Οι ηθοποιοί του αρχαίου δράματος εμφανίζονταν στη σκηνή φορώντας ...........................(διόπτρα, προσωπείο, προσόψιο)
γ) Οι εργαζόμενοι έκαναν στάση εργασίας,για να διαμαρτυρηθούν για την .......................... αδικία που έγινε σε βάρος του συναδέλφου τους.
(ορατή, απρόοπτη, ύποπτη, εξόφθαλμη)

28. Να συμπληρώσετε τα κενά με λέξεις:

α) 0 καθηγητής μας μας..............................πάντοτε φιλικά. -
β) Το χτύπημα του ήταν...............................
γ) Η κυβέρνηση επέβαλε έκτακτη ..............................για την αντιμετώ¬πιση των πρόσθετων αναγκών.
δ) 0 διαιτητής μάς αδίκησε ...............................
ε) Δεν έχει δική του άποψη• είναι..............................των άλλων.
στ) Το επάγγελμα που ασκώ είναι ..'............................και μου εξασφα¬λίζει άνετη ζωή. ,
ζ) Πρέπει να μη δεχόμαστε αβίαστα τα ..............................ήθη και έθι¬μα, αλλά να διατηρούμε τα δικά μας.
η) Στο δέλτα του ποταμού συγκεντρώνονται .............................. ύλες
που τις κουβαλάει το ποτάμι από αλλού.

29. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με μία από τις λέξεις που σας δίνονται στην παρένθεση.
α) 0 βουλευτής του νομού..............................ένα σεβαστό ποσό για την
κατασκευή ενός σχολείου. (επέφερε, πρόσφερε, κατάφερε)
β) 0 υπουργός υποσχέθηκε την..............................του θεσμού των ανε-ξεταστέων, (συνεισφορά, μεταφορά, επαναφορά).
γ) Οι επιτυχίες του του δημιούργησαν ψυχική ..............................(ευφο¬ρία, εφορία, αειφορία)
δ) Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι θα πάρει όλα τα...........................μέτρα
για την αντιμετώπιση του προβλήματος, (ανυπόφορα, υποφερτά, προ-σοδοφόρα, πρόσφορα)

30. Να κατατάξετε σε ζεύγη αντωνύμων τις λέξεις.
αξιόπιστος Παράφορος
Επικερδής διηνεκής
διακεκομμένος Ασύμφορος
Ήπιος Αφερέγγυος
Ζήτηση απρόσφορος
κατάλληλος προσφορά

31. Να αντιστοιχίσετε τις λαϊκές λέξεις της Α' στήλης με τις λόγιες της Β.
Α Β'
ανηφοριά α. παρεμφερής
χαμάλης β ανωφέρεια.
παρόμοιος γ αχθοφόρος.
τρέλα δ. κατάφωρος
ολοφάνερος ε. παράφορα
καβγάς στ- διένεξη

32. Να συμπληρώσετε τα κενά τοποθετώντας την κατάλληλη λέξη.

φορτικός, φορέας, δορυφόρος, παράφορος

α) Ήταν ...........................του ιού χωρίς να το γνωρίζει.
β) Η Σελήνη είναι ...........................της Γης.
γ) Έπεσε θύμα του ............................έρωτα του.
δ) Δε μ' αρέσει ο Γιάννης, γιατί γίνεται πολύ ..............

33. Με α' συνθετικό τη λέξη που σας δίνεται και με β' συνθετικό κάποιο παράγωγο του φέρω να σχηματίσεις λέξεις που να έχουν τη σημασία που αναγράφεται στη δεξιά στήλη.
• τρόπαιο > τροπαιοφόρος : θριαμβευτής
• αμφί > ................... πήλινο αγγείο
• λεώς (= λαός) > ................... : πλατύς και μεγάλος δρόμος •
• ελπίδα > ................... : αισιόδοξος
• πρόσοδος > ................... : επικερδής
• ευ > ................... : γόνιμος

34. Να γράψετε στη Β' στήλη λέξεις αντώνυμες των λέξεων της Α' στήλης, ομόρριζεςτου στέλλω.
Α' Β'
έπαρση
θρασύς
αδιαντροπιά
διέγερση
αποστολέας
συνέχιση

35. Να γράψετε στη Β' στήλη λέξεις συνώνυμες των υπογραμμισμένων λέξεων της Α' στήλης, ομόρριζες του στέλλω.
Α' Β'
α) περιορισμός δαπανών ......
β) περιοριστικά μέτρα ......
γ) κήρυκας της ειρήνης ......
δ) ανέλπιστος σωτήρας ......
ε) κατάπνιξη της εξέγερσης ......

36. Να συμπληρώσετε τα κενά που υπάρχουν στο παρακάτω απόσπασμα με τις κατάλληλες λέξεις.

αποστέλλω αναστέλλω επιστολή περιστολή αντιδιαστολή υποστέλλω αναστολή καταστολή

Οι απεργοί.......................τις κινητοποιήσεις τους και .......................τη σημαία του αγώνα. Συνέταξαν και .....................σε όλους τους φορείς μια..................... με την οποία δικαιολογούσαν την.........................της απεργίας. Υποστήριζαν ότι θα δώσουν μια ακόμη ευκαι¬ρία στην επιχείρηση να γίνει βιώσιμη με...................... των περιττών δαπανών, θα αντιδράσουν όμως, αν επι-χειρηθεί βίαιη ............................των κινητοποιήσεων.

37. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις με άλλες συνώνυμες.
α) 0 αρχηγός της αστυνομίας τόνισε ότι θα καταπνίξει κάθε προσπάθεια για εξέγερση των κρατουμένων.
β) Ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας ανακοίνωσε τι η εφημερίδα του θα δια-κόψει προσωρινά την έκδοση της.
γ) Το κράτος πρέπει να παίρνει για την εγκληματικότητα περισσότερο μέτρα προληπτικά παρά μέτρα που περιορίζουν.
δ) Αυτή η χημική ουσία έχει την ιδιότητα να αυξάνει τον όγκο ενός σώ-ματος.
ε) Η απρεπής συμπεριφορά του με ανάγκασε να τον διώξω έξω από το γραφείο μου.
στ) 0 φιλόλογος μας έχει την τάση να διανθίζει το λόγο του με αρχαία ρη-τά.

38. Να συμπληρώσετε τα κενά με μία από τις λέξεις που σας δίνονται μέ-σα σε παρένθεση.
α) Συγκροτήθηκε μια ευέλικτη στρατιωτική μονάδα, που θα είναι έτοιμη
να αναλάβει επικίνδυνες .........................(επιστολές, καταστολές, αποστολές)
β) Αυτός ο άνθρωπος είναι ικανός να κάνει τα πάντα,γιατί είναι πολύ φι-λόδοξος και χωρίς ηθικές .......................... (συστολές, αναστολές, περιστολές)
γ) Η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν κατάφερε να ......................... τα εθνικά κινήματα στα Βαλκάνια, (αναστείλει, περιστείλει, καταστείλει)
δ) Τα πενιχρά οικονομικά μέσα αποτελούν .........................παράγοντα για σοβαρές πολιτιστικές εκδηλώσεις, (διασταλτικό, ανασταλτικό, κατασταλτικό)
ε) 0 αρχηγός του κόμματος αποφάσισε να.........................τη λειτουρ¬γία του κόμματος, εωσότου δημιουργηθούν ευνοϊκότερες πολιτικές συνθήκες, (αναστείλει, καταστείλει, υποστείλει, περιστείλει).



39. Να συμπληρώσετε τα κενά:
α) Το .........................κινδυνεύει από τα.........................των εργο¬στασίων .
β) Όταν γιόρταζε ο καθηγητής μας, του προσφέραμε ένα πρωτότυπο δώ-ρο με ωραιότατο ..........................
γ) Είμαι πολύ θυμωμένος μαζί του, γιατί είπε εις βάρος μου πολύ .........................λόγια.
δ) Σήμερα είναι η τελευταία μέρα .........................των αιτήσεων.
ε) Έγινε καταγγελία ότι οι διαδικασίες ήταν ..........................

40. Για κάθε υπογραμμισμένη λέξη να γράψετε μία συνώνυμη της, ομόρ-ριζη του βάλλω.
α) Η κατάθεση των δηλώσεων. ......................................
β) Αλλάζω συμπεριφορά. -» ......................................
γ) Έγινε σύγκριση των δύο προτάσεων. > ......................................
δ) Μου φάνηκε πολύ εξαντλημένος. -> ......................................
ε) Δεν ανέχομαι τις συκοφαντίες. > ......................................

41. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης με τις συνώνυμες τους (δύο λέξεις περισσεύουν).
α. περιτριγυρίζω β. αξεπέραστος γ. σύγκριση δ. ανυποχώρητος ε. θυρεός στ. παροιμία ζ. επιδρομέας η. συκοφαντώ

1. έμβλημα
2. παραβολή
3. εισβολέας
4. ανυπέρβλητος
5. διαβάλλω
6. περιβάλλω

42. Να συμπληρώσετε τα κενά των φράσεων με μία από τις λέξεις (τρεις λέξεις περισσεύουν).
περιβολή διαβολή ανυπέρβλητα μεγαλεπήβολα συμβολή αμφιβολία
υποβλητικός μεταβολή

α) Σταμάτησε την προσπάθεια, γιατί συνάντησε ............ εμπόδια.
β) Δεν υπάρχει.....................ότι αυτός σε συκοφά¬ντησε .
γ) Στο παρελθόν δεν επέτρεπαν στους στρατιώτες να
βγαίνουν από το στρατόπεδο με πολιτική.............
δ) Μόλις μας είδε, έκανε ......................και έφυγε.
ε) 0 Μέγας Αλέξανδρος δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τα ........................σχέδια του.

43. Να βρείτε τα αντώνυμα των λέξεων: σίγου¬ρος, δυσφήμιση, αμετάβλητος. ακατηγόρητος και να σχηματίσετε με αυτά ονοματικά σύνολα.
• σίγουρος ....................................................................
• δυσφήμιση > ....................................................................
• αμετάβλητος -> ....................................................................
• ακατηγόρητος -> ....................................................................

44. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας την κατάλλη¬λη λέξη από αυτές που δίνονται στην παρένθεση.
α) Οι εργαζόμενοι θα.........................στον υπουργό έναν κατάλογο με
όλα τα αιτήματα τους. (προβάλλω, καταβάλλω, υποβάλλω)
β) Την 1η του μηνός θα γίνει η ..........................του επιδόματος στους
δικαιούχους, (υποβολή, καταβολή, συμβολή)
γ) Το ατύχημα έγινε στη(ν) ............................ των οδών Αγίου Δημη-
τρίου και Αγίας Σοφίας, (συμβολή, εκβολή, εμβολή)
δ) 29η Φεβρουαρίου είναι μια ...................... μέρα. (μεταβλητή,
υποβολιμαία, εμβόλιμη)
ε) Ορισμένοι αθλητές κατηγορήθηκαν ότι, για να βελτιώσουν πρόσκαιρα τις επιδόσεις τους. έπαιρναν ...........................προκαλώντας βλάβη στην υγεία τους. (αναβλητικά, αναβολικά, απόβλητα).






45. Να βρεις την αντιστοιχία των λέξεων της Α και Β στήλης:
Α Β
α. μανιώδης αγορητής
β. ευφράδης αγοραστής
γ. διάταξη αγοραπωλησία
δ. στάσιμη αγοραφοβία
ε. αδικαιολόγητη αγορανομική
στ. ικανός κατήγορος
ζ. δριμύς δικηγόρος
η. αβάσιμη κατηγορηματική
θ. περιφραστικό κατηγορία
ι. διατύπωση κατηγόρημα

46. Σης προτάσεις που ακολουθούν να διακρίνεις τη σημασία των υπογραμμισμένων λέξεων:
α. Η Σύγκλητος του πανεπιστημίου τον αναγόρευσε διδάκτορα της Φιλοσοφίας.
β. Ο στρατιώτης τον αναγνώρισε και τον προσαγόρευσε αυτοκράτορα.
γ. Ο καθηγητής υπαγόρευσε στους μαθητές την άσκηση δύο φορές. δ. Η υπαγόρευση του κειμένου στην αγγλική επαναλήφθηκε, για να γίνει κατα¬νοητό.
ε. Η προσαγόρευση «κύριε Πρόεδρε» είναι τυπική έκφραση στο δικαστήριο.
στ. Η αναγόρευση του σε επίτιμο δημότη της πόλης εγκρίθηκε με ομόφωνη από¬φαση του Δημοτικού Συμβουλίου.