Ν.Ε. ΓΛΩΣΣΑ Β' ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
΄Ο Κυβερνοχώρος υπάρχει, ζει, χωρίς όμως, να χρειάζεται και να βασιλεύει΄΄
Ορισμός:
Πνευματικός τομέας:
• Ας μη διαφεύγει της προσοχής μας ότι η καθιέρωση του τεχνοαγγλικού κώδικα επικοινωνίας αποτελεί αιτία του λεξιπενικού λεξιλογίου των νέων επιβάλλοντας ταυτόχρονα την γλωσσική πειθαρχία όλων μας στις εντολές των μηχανισμών του τελευταίου. Είναι γεγονός ότι η αλόγιστη χρήση του διαδικτύου σε καθημερινή βάση από τα παιδιά, επιταχύνει την εξοικείωσή τους με την υβριδική γλώσσα των greeklish και επομένως την απομάκρυνσή τους από την γνησιότητα μητρική γλώσσας τους. Τα greeklish έχοντας εικονογραφημένο χαρακτήρα, μην ΄΄υπακούοντας΄΄ σε κανόνες γραμματικής και συντακτικού γίνονται πολύ εύκολα οικεία στους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι τελικά συρρικνώνουν τους εκφραστικούς τους ορίζοντες στο όνομα της γλώσσας της τηλεματικής Κοινωνικός τομέας: Πράγματι η υπερβολική χρήση του διαδικτύου περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τις γνήσιες ανθρώπινες σχέσεις των ανθρώπων. Η επικοινωνία τόσο των νέων όσο και των μεγαλύτερων μέσω των συντομότατων, κωδικοποιημένων μηνυμάτων υποκαθιστά την ουσιαστική επαφή των ανθρώπων. Είναι, λοιπόν, φανερό ότι ποικίλα αισθήματα (χαρά, ευχαρίστηση, αγάπη κλπ) δεν είναι δυνατό να αναπτυχθούν εξ αποστάσεως, γι αυτό και καταπιέζονται. Οι εικονικές διαδικτυακές σχέσεις επιβάλλουν στους χρήστες τη συμμετοχή τους σε μια στυγνή συζήτηση με άγνωστους επισκέπτες του διαδικτύου. Οι συνομιλητές αρκούνται στη λήψη και αποστολή προσωπικών φωτογραφιών τους ή άλλων προσωπικών στοιχείων τους προκειμένου να κάνουν γνωριμίες με τους ΄΄νέους φίλους τους΄΄. Επομένως, ο αυθορμητισμός, η αμεσότητα, η αλληλεπίδραση των ατόμων δεν αναπτύσσονται στη διεξαγωγή της διαδικτυακής επικοινωνίας. Αντιθέτως, η μοναξιά του σύγχρονου ατόμου απειλητικά αυξάνεται.
Πνευματικός τομέας:
• Αποτελεί πραγματικότητα το γεγονός ότι με το διαδίκτυo παρέχεται η δυνατότητα διεύρυνσης του γνωστικού μας ορίζοντα. Από τη μία πλευρά, η άμεση πρόσβαση σε αρχεία βιβλιοθηκών ποικίλου περιεχομένου, σε βιβλιογραφία ξένων χωρών και από την άλλη η επικοινωνία των επιστημόνων, των φοιτητών που γρήγορα ανταλλάσσουν πληροφορίες για την πραγματοποίηση πανεπιστημιακών εργασιών και ειδικών μελετών πιστοποιούν την καταλυτική συμβολή του διαδικτύου στην εκθετική* αύξηση των γνώσεων του χρήστη. Επίσης, σιγά σιγά εδραιώνεται η άποψη ότι η αξιοποίηση του ιντερνετ στη σχολική ζωή και γενικά στη μαθησιακή διαδικασία μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη. Η παρουσίαση εργασιών που γίνονται συνεργατικά από μαθητές διαφόρων σχολείων αλλά και η απόκτηση πανεπιστημιακών τίτλων εξ αποστάσεως πάλι μέσω εργασιών είναι γεγονός. Ας σημειώσουμε και το εξής: συνεχώς δημιουργούνται εγκυκλοπαίδειες σε cd- ROM, συνδυάζοντας τον ήχο, την εικόνα και μεταδίδοντας τη γνώση με ευχάριστο τρόπο σε μικρούς και μεγάλους. Όλα τα παραπάνω, αιτιολογούν τη συμβολή του διαδικτύoυ στη διαπλάτυνση των ΄΄γνωστικών οριών΄΄ κάποιου ανθρώπου.
• Παράλληλα, το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα θα μπορούσε να είχε ήδη εντάξει την ηλεκτρονική τεχνολογία στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σίγουρα, η πλοήγηση του μαθητή σε τράπεζες πληροφοριών υπό την καθοδήγηση του καθηγητή θα είχε ευεργετικά αποτελέσματα στην γνωστική του καλλιέργεια.
Εκτός από αυτό, ο εμπλουτισμός της διδακτέας ύλης με κάποια cd- ROM που θα προσέγγιζαν με διαφορετικό τρόπο τη διδακτέα ύλη ( πχ: συνοδευτικό υλικό ήχου και
εικόνας) θα τόνωναν το ενδιαφέρον των μαθητών για μάθηση. Έγκειται στον καθηγητή, λοιπόν, η παραγωγική χρήση του διαδικτύου
• Νομικά μέτρα για την προστασία των ενηλίκων (απαγορευμένες ιστοσελίδες).
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
(σχεδιάγραμμα)
(σχεδιάγραμμα)
΄Ο Κυβερνοχώρος είναι ένας πλασματικός χώρος, γιατί δεν έχει τις διαστάσεις και την έκταση που συνηθίσαμε να καταλαβαίνουμε με τις αισθήσεις μας και μόνο. Τον αποτελούν οι μνήμες των υπολογιστών, τα δίκτυα και τα ψηφιακά μέσα.
Τηλεφωνικές γραμμές, τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι, καλωδιακή τηλεόραση συνθέτουν το μικρόκοσμο του Κυβερνοχώρου....΄΄
΄Ο Κυβερνοχώρος υπάρχει, ζει, χωρίς όμως, να χρειάζεται και να βασιλεύει΄΄
Περιοδικό RAM
΄Ελπίζω ότι μετά από τρείς επαναστάσεις- πρώτη η αγροτική, που βασιζόταν στο άροτρο, δεύτερη η βιομηχανική, που βασιζόταν στη μηχανή, και τρίτη επανάσταση της πληροφορίας, που βασίζεται στους υπολογιστές- έχει φθάσει πλέον ο καιρός για μια επανάσταση που δε θα βασίζεται σε αντικείμενα. Και θα ήθελα να δω να βιώνουμε μια τέταρτη επανάσταση, κατά την οποία θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τον πιο πολύτιμο πόρο στη Γη: τους εαυτούς μας΄΄.
Συνέντευξη του Μ. Δερτούζου
Από τον ημερήσιο τύπο
Ορισμός:
To διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο μέσω του οποίου συνδέονται υπολογιστές και δίκτυα υπολογιστών που είναι εγκατεστημένα σε πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, επιχειρήσεις, ιδρύματα και οργανισμούς και επιτυγχάνεται η μεταξύ τους επικοινωνία, καθώς και η παροχή στο χρήστη διαφόρων υπηρεσιών (πχ: ηλεκτρονικό ταχυδρομείο).
Γ. Μπαμπινιώτης
Θα ξεκινήσουμε την ανάλυσή μας από τα μειονεκτήματα της χρήσης του διαδικτύου:
Πνευματικός τομέας:
• Ένας σοβαρότατος κίνδυνος που δημιουργείται από το διαδίκτυο είναι η ανισότητα πρόσβασης στις αποθήκες πληροφοριών του, γεγονός που οδηγεί στο διαχωρισμό των ανθρώπων σε προνομιούχους και μη. <ς πρώτη αιτία για τη στέρηση του δικαιώματος απόκτησης της ταξινομημένης γνώσης είναι η οικονομική στενότητα κάποιων κοινωνικών ομάδων. Οι ίδιες αδυνατώντας να πληρώνουν το χρηματικό ποσό που απαιτείται για τη σύνδεσή τους στο ίντερνετ, αυτομάτως χάνουν τη δυνατότητα να απολαύσουν ό,τι κάποιοι άλλοι δε στερούνται, δηλαδή, τον όγκο των πληροφοριών που έχουν εισαχθεί στο διαδίκτυο. Εκτός από αυτό, όσοι δε γνωρίζουν επαρκώς τον τρόπο χρήσης του διαδικτύου αποτελούν ομάδα αποκλεισμού από τον απέραντο κόσμο της πληροφορίας και της γνώσης. Είναι σύνηθες πλέον φαινόμενο, να παραγκωνίζονται όσοι δεν είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τη χρήση του ανεκτίμητου εργαλείου. Δεν είναι, λοιπόν, υπερβολικό να υποστηρίξουμε ότι οι παραπάνω κατηγορίες χαρακτηρίζονται ως αναλφάβητοι. Είναι οι αδαείς που αποβάλλονται από την κλειστή ομάδα των χρηστών των νέων τεχνολογιών.
• Ας μη διαφεύγει της προσοχής μας ότι η καθιέρωση του τεχνοαγγλικού κώδικα επικοινωνίας αποτελεί αιτία του λεξιπενικού λεξιλογίου των νέων επιβάλλοντας ταυτόχρονα την γλωσσική πειθαρχία όλων μας στις εντολές των μηχανισμών του τελευταίου. Είναι γεγονός ότι η αλόγιστη χρήση του διαδικτύου σε καθημερινή βάση από τα παιδιά, επιταχύνει την εξοικείωσή τους με την υβριδική γλώσσα των greeklish και επομένως την απομάκρυνσή τους από την γνησιότητα μητρική γλώσσας τους. Τα greeklish έχοντας εικονογραφημένο χαρακτήρα, μην ΄΄υπακούοντας΄΄ σε κανόνες γραμματικής και συντακτικού γίνονται πολύ εύκολα οικεία στους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι τελικά συρρικνώνουν τους εκφραστικούς τους ορίζοντες στο όνομα της γλώσσας της τηλεματικής Κοινωνικός τομέας: Πράγματι η υπερβολική χρήση του διαδικτύου περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τις γνήσιες ανθρώπινες σχέσεις των ανθρώπων. Η επικοινωνία τόσο των νέων όσο και των μεγαλύτερων μέσω των συντομότατων, κωδικοποιημένων μηνυμάτων υποκαθιστά την ουσιαστική επαφή των ανθρώπων. Είναι, λοιπόν, φανερό ότι ποικίλα αισθήματα (χαρά, ευχαρίστηση, αγάπη κλπ) δεν είναι δυνατό να αναπτυχθούν εξ αποστάσεως, γι αυτό και καταπιέζονται. Οι εικονικές διαδικτυακές σχέσεις επιβάλλουν στους χρήστες τη συμμετοχή τους σε μια στυγνή συζήτηση με άγνωστους επισκέπτες του διαδικτύου. Οι συνομιλητές αρκούνται στη λήψη και αποστολή προσωπικών φωτογραφιών τους ή άλλων προσωπικών στοιχείων τους προκειμένου να κάνουν γνωριμίες με τους ΄΄νέους φίλους τους΄΄. Επομένως, ο αυθορμητισμός, η αμεσότητα, η αλληλεπίδραση των ατόμων δεν αναπτύσσονται στη διεξαγωγή της διαδικτυακής επικοινωνίας. Αντιθέτως, η μοναξιά του σύγχρονου ατόμου απειλητικά αυξάνεται.
• Βέβαια, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε την ανυπαρξία ασφαλιστικών δικλείδων στην είσοδο οποιουδήποτε είδους πληροφοριών στο διαδίκτυο, στοιχείο που γεννά πολλούς κινδύνους. Στις μηχανές αναζήτησης οι επισκέπτες όλων των ηλικιών μπορούν να βρουν πορνογραφικό υλικό, να παίξουν τυχερά ηλεκτρονικά παιγνίδια, να παρασυρθούν από τις τολμηρές ιδέες κάποιων που αποσκοπούν στην χειραγώγηση των νέων σε οργανώσεις οι οποίες τους φανατίζουν. Όλα αυτά αποτελούν τα μελανά σημάδια του internet τα οποία είναι αδήριτη ανάγκη να εξαλειφθούν. Στην αντίθετη περίπτωση οι νέοι θα οδηγηθούν σε παράνομα κυκλώματα από τα οποία η απόδραση δεν θα είναι εύκολη. Εκτός από αυτό, η απουσία κάποιων κανόνων/ ρυθμίσεων επιτρέπει την παραποίηση της πνευματικής ιδιοκτησίας των δημιουργών. Δεν είναι, επομένως, δύσκολο, για κάποιον που γνωρίζει τους κανόνες του internet να ιδιοποιηθεί τα πνευματικά προϊόντα κάποιων άλλων χωρίς να γίνει αντιληπτή η άνομη πράξη του. Από τα παραπάνω, λοιπόν, προβάλλει επιτακτική η δημιουργία και εφαρμογή βασικών κανόνων για όλους τους χρήστες του απέραντου και ΄΄σαγηνευτικού΄΄ διαδικτυακού χώρου.
Σειρά έχουν οι θετικές επιδράσεις του διαδικτύου:
Πνευματικός τομέας:• Αποτελεί πραγματικότητα το γεγονός ότι με το διαδίκτυo παρέχεται η δυνατότητα διεύρυνσης του γνωστικού μας ορίζοντα. Από τη μία πλευρά, η άμεση πρόσβαση σε αρχεία βιβλιοθηκών ποικίλου περιεχομένου, σε βιβλιογραφία ξένων χωρών και από την άλλη η επικοινωνία των επιστημόνων, των φοιτητών που γρήγορα ανταλλάσσουν πληροφορίες για την πραγματοποίηση πανεπιστημιακών εργασιών και ειδικών μελετών πιστοποιούν την καταλυτική συμβολή του διαδικτύου στην εκθετική* αύξηση των γνώσεων του χρήστη. Επίσης, σιγά σιγά εδραιώνεται η άποψη ότι η αξιοποίηση του ιντερνετ στη σχολική ζωή και γενικά στη μαθησιακή διαδικασία μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη. Η παρουσίαση εργασιών που γίνονται συνεργατικά από μαθητές διαφόρων σχολείων αλλά και η απόκτηση πανεπιστημιακών τίτλων εξ αποστάσεως πάλι μέσω εργασιών είναι γεγονός. Ας σημειώσουμε και το εξής: συνεχώς δημιουργούνται εγκυκλοπαίδειες σε cd- ROM, συνδυάζοντας τον ήχο, την εικόνα και μεταδίδοντας τη γνώση με ευχάριστο τρόπο σε μικρούς και μεγάλους. Όλα τα παραπάνω, αιτιολογούν τη συμβολή του διαδικτύoυ στη διαπλάτυνση των ΄΄γνωστικών οριών΄΄ κάποιου ανθρώπου.
Κοινωνικός τομέας- πολιτικός τομέας:
• Κανείς δε δύναται να αναιρέσει ότι το διαδίκτυo προσφέρει μια ευκολία επικοινωνίας μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου/ e-mail. Αυτός ο μη παραδοσιακός τρόπος επικοινωνίας χαρακτηρίζεται από την ασφαλή, γρήγορη μετάδοση και λήψη πληροφοριών, διευκολύνοντας την αλληλεπίδραση των ανθρώπων όλης της γης με την θεαματική κατάργηση των αποστάσεων. Τόσο αυτοί που βρίσκονται στην ίδια πόλη, όσο και όσοι κατοικούν σε διαφορετικές χώρες καθημερινά ανταλλάσσουν μηνύματα ποικίλου περιεχομένου όντας συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο. Στο πλαίσιο αυτό, μια άλλη καινοτομία στο χώρο της διαδικτυακής επικοινωνίας είναι και αυτή που περιλαμβάνει την εικόνα των συνομιλητών στην οθόνη του Η/Υ. Σίγουρα είναι πιο ελκυστική και χωρίς αμφιβολία προσιδιάζει στη φυσικότερη μορφή επικοινωνίας.
• Με τη χρήση του διαδικτύoυ κάποιος έχει την ευκολία πρόσβασης στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας του. Είναι πολύ απλό στις μέρες μας να δεχόμαστε τις τρέχουσες πληροφορίες από δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, οι οποίοι έχουν την δική πλέον ηλεκτρονική ταυτότητα. Μέσω, δηλαδή, της πληκτρολόγησης της ηλεκτρονικής διεύθυνσης μιας εφημερίδας, ενός περιοδικού μπορεί να δεχτεί ο καθένας ανά πάσα στιγμή τις on line ειδήσεις. Ακόμα, ποιος θα αρνιόταν τη διευκόλυνση των πολιτών μέσω των προγραμμάτων TAXIS*, την υπερπήδηση των εμποδίων που προξενεί η γραφειοκρατική τακτική των δημόσιων οργανισμών;
Αξιοπαρατήρητη είναι και μια άλλη ασύλληπτη για τα περασμένα χρόνια εξέλιξη: τα διαδικτυακά δημοψηφίσματα, που σίγουρα είναι συστατικό της ΄΄δικτυακής δημοκρατίας΄΄.
Οικονομικός τομέας
• δύσκολο, αν όχι αδύνατο, θα ήταν να αντιτεθεί κανείς στην άποψη ότι το ίντερνετ ενθαρρύνει την « παγκοσμιοποίηση» της αγοράς. Τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι αγοραστές διευκολύνονται από τη δικτυακή υποδομή του ίντερνετ. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα και την ποσότητα των υπηρεσιών τους αφού η χρήση εξειδικευμένου λογισμικού συστήματος και γενικότερα η αυτοματοποίηση στο χώρο εργασίας τους απαλλάσσει από χρονοβόρες διαδικασίες επίλυσης διαφόρων προβλημάτων, «προσφέροντάς» τους μεγαλύτερο συντονισμό στην παραγωγική διαδικασία. Παράλληλα, με την διαφήμιση των προϊόντων τους μέσω των ιστοσελίδων που διαθέτουν πραγματοποιούν και μέσω ίντερνετ συναλλαγές με διάφορους καταναλωτές και επομένως προάγουν την οικονομική τους ανάπτυξη. Επίσης, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο αγοραστής σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς ιδιαίτερο κόπο μπορεί να επιλέξει κάποιο προϊόν μέσα από μια ευρεία ποικιλία που παρουσιάζεται στην οθόνη του. Το ηλεκτρονικό εμπόριο τον απαλλάσσει από την κουραστική για πολλούς αναζήτηση του υλικού αγαθού που χρειάζεται σε διάφορα καταστήματα.
• Στις δυνατότητες που προσφέρει το ίντερνετ στον οικονομικό τομέα ανήκει και η αυτοματοποίηση μισθοδοσίας , η επεξεργασίας των φορολογικών δηλώσεων που κάθε άλλο παρά ελαττώνουν το χρόνο που απαιτούταν για την ολοκλήρωσή τους.
Προβληματισμοί:
Ο Chomsky αναφέρει: « δεν υπάρχει τεχνολογία που να είναι από τη φύση της δημοκρατική ή αντιδημοκρατική. Η τεχνολογία είναι απολύτως ουδέτερη. Δεν ενδιαφέρεται να τη χρησιμοποιούν για καταπίεση ή για απελευθέρωση. Οι άνθρωποι είναι που ενδιαφέρονται, και ανάλογα τη χρησιμοποιούν.» Με αφορμή τα λόγια του Chomsky, μπορούμε να σημειώσουμε τα εξής:
Είναι δεδομένο, πως η χρήση του ίντερνετ εντός ορίων, είναι επιβεβλημένη. Απαιτούνται, τολμηρά βήματα από τη πολιτεία προκειμένου η πρόσβαση σε αυτό να γίνεται από όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, από όλα τα δημόσια σχολεία με κατάλληλο σχεδιασμό. Προς την κατεύθυνση αυτή, τα προγράμματα εκμάθησης της σωστής χρήσης του και η επισήμανση των θετικών και αρνητικών πλευρών του είναι αυτονόητο, ότι αποτελούν αμετάθετο χρέος της πολιτείας Εκτός από αυτό, μέλημα του κάθε χρήστη πρέπει να μην είναι το αλόγιστο « σερφάρισμα» που τον καθιστά «θύμα της νέας ηλεκτρονικής επιδημίας».Όλοι γνωρίζουμε ότι το ίντερνετ είναι σαγηνευτικό αλλά και καθόλου«ανώδυνο» Το «άγχος του διαδικτύου» ( web out burn), « η μανία του διαδικτύου» ( intermania) αποτελούν τις νέες διαδικτυακές ασθένειες...
Προαπαιτούμενοι όροι για τη σωστή λειτουργία του διαδικτύου:
Μετά την παράθεση της προβληματικής που γεννά το ιντερνετ είναι κατάλληλα η στιγμή για να παρουσιάσουμε κάποιες προϋποθέσεις για την ορθή χρήση του:
• Το κράτος έχει χρέος να αύξηση τα κονδύλια για την αγορά Η/Υ στα σχολεία μόνο και μόνο για να καταπολεμήσουμε το μεγάλο ποσοστό των ΄΄ηλεκτρονικά αγράμματων΄΄ πολιτών της χώρας μας.
• Στις πρωτοβουλίες του κράτους μπορούμε να ΄΄εντάξουμε΄΄ τη θέσπιση νομικών ρυθμίσεων για τη θωράκιση των νέων από ακατάλληλες ιστοσελίδες απαράδεκτου περιεχομένου. Ακόμα και η επιβολή προστίμου στους παραβάτες μπορούσε να αποβεί απολύτως τελεσφόρα.
• Η αλαζονική ενασχόληση με το διαδίκτυο εναπόκειται στην κρίση του κάθε χρήστη.
Ο τελευταίος, δηλαδή, πρέπει να θέτει προσωπικούς φραγμούς/ μέτρο στη χρήση του ώστε να μην καθίσταται θύμα της τεχνολογίας. Είναι ανάγκη να σταθμίσει ο καθένας τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα που έχει το τεχνολογικό αυτό προϊόν. Δεν είναι καλό, λοιπόν, να θαμπώνεται από τις πολλαπλές ευκολίες που προσφέρει αψηφώντας τους ενδεχόμενους κινδύνους.
• Η οικογένεια δεν είναι εντελώς άμοιρη των ευθυνών της. Μέσω του συχνού διαλόγου με τα παιδιά, ενδέχεται τα τελευταία να πειστούν για τη διάρκεια χρόνου που θα ήταν ευκταίο να αφιερώνουν διαδικτυωμένοι. Επίσης, οι γονείς έχουν την υποχρέωση να τονίσουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν, όπως το ηλεκτρονικό χρήμα, η εξομοίωση της σκέψης τους, ο περιορισμός των φιλικών τους σχέσεων.
Λεξιλόγιο:
εκθετικός= (μτφρ) αυτός που εξελίσσεται ραγδαία, με ταχείς και υψηλούς ρυθμούς
πχ: η εκθετική ανάπτυξη της τεχνολογίας
δοξολογώ= υμνολογώ
υβρίδιο= σύνθετη λέξη της οποίας τα στοιχεία προέρχονται από δύο διαφορετικές
γλώσσες, (νόθο σύνθετο)
τηλεματική= σύνολο των τεχνικών μεθόδων και υπηρεσιών που συνδυάζουν τις
δυνατότητες της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιακών δικτύων
ΘΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
Οικονομικός - Επαγγελματικός
- Μετασχηματίζει τις αγοραστικές συνήθειες των ατόμων, προωθεί το ηλεκτρονικό εμπόριο.
- Διευκολύνει τις οικονομικές συναλλαγές και συμβάλλει στην παγκοσμιοποίηση της αγοράς.
- Έχει ελάχιστο κόστος.
Πνευματικός - Πολιτιστικός
.
- Μεταμορφώνεται η όψη της παιδείας και του πολιτισμού: οι δυνατότητες απόκτησης γνώσεων (άμεσος χρόνος πληροφόρησης από πληθώρα πηγών) και επικοινωνίας πολλαπλασιάζονται και παγκοσμιοποιούνται το διαδίκτυο καθίσταται «θησαυροφυλάκιο γνώσεων».
- Υλοποιούνται πολιτιστικές ανταλλαγές, προσφέρεται η δυνατότητα για επικοινωνία λαών και για γόνιμη αξιοποίηση των δημιουργικών τους στοιχείων (διάλογος, γνωριμίες, καλλιέργεια οικουμενικού πνεύματος, απαλλαγή από προκαταλήψεις και στερεότυπα, άρση της διάθεσης απομονωτισμού και της εθνικής εσωστρέφειας).
- Επαφή με τις τέχνες (π.χ. επίσκεψη σε μουσεία, αναζήτηση σε βιβλιοθήκες, περιδιάβαση σε εκθέσεις, συμμετοχή σε δημοπρασίες επιλέγοντας απλώς την αντίστοιχη ιστοσελίδα).
- Τροποποιείται η ψυχαγωγία: ο χρήστης παίζει μόνος του ή με άπειρη παρέα διεθνή δικτυακά παιχνίδια. Επιπλέον, ενοποιείται το δίκτυο με την τηλεόραση (Web TV)’ ο καταναλωτής δημιουργεί το προσωπικό του τηλεοπτικό πρόγραμμα και κατά συνέπεια η μαζική επικοινωνία μετατρέπεται σε αμφίδρομη, ο χρήστης ελέγχει τις πληροφορίες.
Πολιτικός
.
- Προσφέρει άμεση δημοκρατία: παρέχει δυνατότητες προσωπικής έκφρασης για πολιτικά ζητήματα και συγχρόνως το περιθώριο στους κρατούντες να επεξεργάζονται τα προκύπτοντα στοιχεία. Πολίτες και οργανώσεις αποκτούν βήμα για να ακουστεί η φωνή τους (διεύρυνση της δημοκρατίας χάρη στα νέα ψηφιακά μέσα, «ηλεκτρονική Δημοκρατία»). Αξιοσημείωτη είναι η ύπαρξη διαδικτυακών δημοψηφισμάτων, αποτύπωση άμεσης μορφής δημοκρατίας.
- Εξυπηρέτηση των πολιτών χάρη στην αναβάθμιση υπηρεσιών (π.χ. πρόγραμμα TAXIS, ΚΕ.Π.). Δημιουργία ενός νέου τύπου «πολίτη», του «δικτυακού πολίτη». Χαρακτηριστικό στοιχείο του είναι ότι χωρίς τη φυσική του παρουσία, από το σπίτι του, συμμετέχει σε εικονικές κοινότητες, χρησιμοποιεί βιβλιοθήκες, ενημερώνεται, ψηφίζει.
Εθνικός - Διακρατικός
- Καταργεί τις αποστάσεις, καταρρίπτει τα εθνικά σύνορα και προσφέρει σε κάθε άτομο Ισες ευκαιρίες πρόσβασης και συμμετοχής στον κυβερνοχώρο.
- Επαφή λαούς με διαφορετικές συνήθειες και πολιτισμούς. > πολυπολιτισμικό φορέα της εποχής μας.
- Επικοινωνία ερευνητών και επιστημόνων μεταξύ των παγκόσμιων ερευνητικών κοινοτήτων.
Κοινωνικός
• Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο> δυνατότητες και λογική της επικοινωνίας. Ταχύτατη και ασφαλέστατη μετάδοση των μηνυμάτων.
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
Α. Με ευθύνη κοινωνικών θεσμών/φορέων.
• Καθυστέρηση από τις κυβερνήσεις για νομοθέτηση πλαισίου για τη λειτουργία του διαδικτύου σε κάθε χώρα.
• Αδυναμία ελέγχου – λογοκρισίας όσων δημοσιεύονται στο διαδίκτυο, και αδυναμία συνεννόησης κρατών για κοινή πολιτική.
• Παραποίηση πληροφορίας και χειραγώγησής της > δημιουργία νέων μορφών δουλείας.
• Κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας στα δίκτυα.
• Υπερπληροφόρηση.
• Παραβίαση προσωπικών δεδομένων > κατάργηση ατομικής ελευθερίας, φαλκίδευση δημοκρατίας, πειρατεία.
Β. Με την ευθύνη των χρηστών του Διαδικτύου.
• Πολύωρη και άσκοπη περιπλάνηση στο Διαδίκτυο.
• Απομάκρυνση από το βιβλίο.
• Κοινωνική απομόνωση χρηστών, μοναξιά, εσωστρέφεια.
• Παθητικότητα, αδράνεια.
• Προοδοπληξία, αδιαφορία για αξίες και πνευματικά αγαθά.
• Σωματικές βλάβες = πόνος στον αυχένα, κόπωση στους τένοντες των χεριών από την πληκτρολόγηση και το πάτημα του «ποντικιού».
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΟΡΘΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
Πολιτεία – κράτος
• Εκδημοκρατισμός = πρόσβαση ατόμων σε όλες τις πληροφορίες για απαλοιφή διακρίσεων και κοινωνικών ανισοτήτων.
• Πληροφορική και στις φτωχές χώρες για να γίνουν κοινωνοί στην πληροφόρηση.
• Διαφύλαξη πολιτισμικής ιδιαιτερότητας κάθε λαού.
• Νομοθετικό πλαίσιο και κανόνες δεοντολογίας.
• Ασφάλεια στις οικονομικές συναλλαγές.
• Προστασία προσωπικού απορρήτου.
Άτομο
• Αξιολόγηση μηνυμάτων = έλεγχος αξιοπιστίας των πληροφοριών.
• Έλλογη χρήση, τήρηση μέτρου, αναζήτηση συνανθρώπου και πνευματική εγρήγορση.
Εκπαίδευση
• Πολύπλευρη καλλιέργεια, προσαρμοσμένη στα επίπεδα της εποχής.
• Συμβολή τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία.
• Να τονιστεί ο ρόλος των πνευματικών ανθρώπων.
Οικογένεια
• Ανθρωπιστική αγωγή.
• Γόνιμος διάλογος και ελεύθερη ανάπτυξη νεανικής προσωπικότητας.
• Εποπτεία χρόνου που περνάει το παιδί μπροστά στον υπολογιστή καθώς και εποπτεία στον τρόπο χρήσης του.
Παρά τα αλματώδη βήματα που εδώ και πολλά χρόνια γίνονται στον τομέα των Μέσων Ενημέρωσης ανά τον κόσμο, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι μεγαλύτερη επανάσταση θεωρείται η μετάβαση από την «παραδοσιακή» εποχή της εφημερίδας, του ραδιοφώνου ακόμα και της τηλεόρασης, στην digital εποχή.
Ένας νέος κόσμος….!
Στην Κύπρο, η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή έγινε με πάνω από μια δεκαετία καθυστέρηση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες για παράδειγμα η ψηφιακή μέθοδος ενημέρωσης άφησε κατά πολύ πίσω τα παραδοσιακά ενημερωτικά μέσα εδώ και σχεδόν μια εικοσαετία.
Τα στατιστικά στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιμα ουδείς μπορεί να τα αγνοήσει αφού «φωνάζουν» ότι η ψηφιακή εποχή και στον τομέα της ενημέρωσης αποτελεί τη νέα πραγματικότητα!
Τα ποσοστά των πολιτών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως πηγή ενημέρωσης σε πολλές χώρες ξεπερνούν το 90% και σε άλλες καταγράφουν ποσοστό που αγγίζει το 70%.
Στην Κύπρο κατά το 2017 συνεχίστηκε η ανοδική τάση της πρόσβασης στο διαδίκτυο από τα νοικοκυριά, με το ποσοστό να φτάνει στο 79,4% σε σχέση με 74,4% το 2016, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιεί η Στατιστική Υπηρεσία.
Η έρευνα «Χρήση Τεχνολογιών και Πληροφορικής και Ηλεκτρονικό Εμπόριο στα Νοικοκυριά, 2017» κατέδειξε ότι το 94,9% των νοικοκυριών με εξαρτώμενα παιδιά διαθέτει ηλεκτρονικό υπολογιστή ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των νοικοκυριών χωρίς εξαρτώμενα παιδιά ανέρχεται στο 68,5%.
Η online ενημέρωση υπερτερεί ακόμα και των social media
Σύμφωνα με τα ευρήματα της ίδιας έρευνας, πιο δημοφιλείς δραστηριότητες στο διαδίκτυο είναι οι ακόλουθες: η ανάγνωση online ειδήσεων/εφημερίδων/περιοδικών (79,9%), η συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα (78,1%), η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες (76,1%), η αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία (71,8%) και το τηλεφώνημα μέσω διαδικτύου/τηλεφώνημα με εικόνα (με κάμερα) μέσω Διαδικτύου (70,0% ).
Είναι κοινά παραδεκτό ότι η ενημέρωση αποτελεί την νούμερο ένα χρήση του διαδικτύου. Πάρτε για παράδειγμα όταν συμβαίνει ένα μεγάλο γεγονός στην Κύπρο. Οι ενημερωτικές ιστοσελίδες αστραπιαία δημοσιεύουν το γεγονός, το οποίο συνοδεύουν με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και βίντεο, ώστε ο αναγνώστης να μαθαίνει από πρώτο χέρι το τι συμβαίνει. Το ποιο μέσο θα επιλέξει ο αναγνώστης για την ενημέρωση του εναπόκειται στον ίδιο, αξιολογώντας την ποιότητα των ειδήσεων και βεβαίως την ταχύτητα μετάδοσης της είδησης, καθώς αν και αναφερόμαστε γενικώς στο διαδίκτυο, ειδικώς οι διαφορές που εντοπίζονται μεταξύ των πολλών ειδησεογραφικών ιστοσελίδων που υπάρχουν είναι σημαντικές, καθώς δεν είναι λίγα τα site που καταφέρνουν να μετατρέψουν τα όπλα που τους προσφέρει το διαδίκτυο σε αρνητικά στοιχεία. Παράδειγμα η απουσία διασταύρωσης της είδησης στο βωμό της ταχύτητας. Αλλά αυτό αποτελεί επιλογή του κάθε μέσου ενημέρωσης που βεβαίως συνδέεται άμεσα με τη σοβαρότητα και την ποιότητα των ειδήσεων που προσφέρει.
Αντίθετα με την ταχύτητα με την οποία κινείται το διαδίκτυο αλλά και γενικότερα τον τρόπο μετάδοσης των ειδήσεων, τα έντυπα μέσα ενημέρωσης δεν έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν τα κείμενα τους με πολυμέσα όπως για παράδειγμα βίντεο, το οποίο «μεταφέρει»
τον αναγνώστη στην πηγή του γεγονότος ή πληθώρα φωτογραφιών, ενώ και η αναφορά στο συμβάν δε θα γίνει πριν από το πρωί της επόμενης μέρας. Με μεγαλύτερη ταχύτητα αλλά σίγουρα όχι όμοια αυτής του διαδικτύου λειτουργεί η τηλεόραση, αφού ως γνωστόν η μετάδοση της ίδιας είδησης το βράδυ στη διάρκεια ενός δελτίου ειδήσεων δεν έχει την ίδια αμεσότητα.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο στη στροφή του αναγνώστη προς τον κόσμο της digital ενημέρωσης, αποτελεί το γεγονός ότι αυτή προσφέρεται δωρεάν και καλύπτει όλο το φάσμα των ειδήσεων αφού δεν υπάρχει περιορισμός χρόνου και χώρου.
Ποιες είναι όμως οι προκλήσεις και ευκαιρίες που προσφέρει το διαδίκτυο στους διαφημιζόμενους;
Οι προφανείς προκλήσεις των διαφημιζομένων είναι ο αποτελεσματικός συνδυασμός μέσων, ο σωστός διαχωρισμός του διαφημιστικού κονδυλίου και η δημιουργία εξατομικευμένου υψηλής ποιότητας περιεχομένου. Τα θεμελιώδη, με απλά λόγια, στοιχεία τα οποία θα κάνουν μια καμπάνια να ξεχωρίσει και να έχει και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Το διαδίκτυο αποτελεί σήμερα το απαραίτητο εκείνο μέσο για τις διαφημιστικές καμπάνιες. Και αυτό λόγω του γεγονότος ότι εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, αυξάνει καθημερινά τους χρήστες του και μπορεί να προσφέρει απεριόριστες ευκαιρίες διαφημιστικής προώθησης για διαφορετικά προϊόντα και υπηρεσίες. Και όχι μόνο απευθύνεται σε διαφορετικά αλλά ταυτόχρονα στοχευμένα κοινά, αλλά και τα αποτελέσματα του είναι μετρήσιμα και διαθέσιμα στον καθένα, ώστε να προγραμματίσει καλύτερα τις επόμενες του διαφημιστικές κινήσεις.
Οι ευκαιρίες και επιλογές που δίνουν οι εγχώριες ενημερωτικές ιστοσελίδες στους διαφημιζόμενους είναι δεκάδες.
Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά διαφημιστικά μέσα παρέχει δυνατότητα ανανέωσης των πληροφοριών, η δυνατότητα αναζήτησης και εύρεσης, καθώς και οι δυνατότητες διαλογικότητας (ευελιξία χρόνου, επανάληψη διαφήμισης, κλικ σε σημεία ενδιαφέροντος κ.α.).
Ενσωμάτωση μεταφοράς δεδομένων με διαφορετικούς και δημιουργικούς τρόπους όπως video, τηλεοπτικά σποτ, αρθρογραφία κ.α.
Νέες τεχνικές Διαφήμισης οι οποίες δεν προσφέρονται σε άλλα μέσα
Όλο και περισσότεροι είναι οι αναγνώστες στο διαδίκτυο από τους τηλεθεατές στη ζώνη υψηλής τηλεθέασης
Ευρεία και άμεση κάλυψη σε πολλά και διαφορετικά κοινά
Μεγιστοποίηση της κάλυψης με δημιουργικές ενέργειες
Προσφέρει την καλύτερη δυνατή σχέση χαμηλής τιμής / ψηλής απόδοσης
Άμεσα και αξιόπιστα αποτελέσματα αυτό σημαίνει λιγότερο ρίσκο στην επένδυση
Μεγιστοποίηση στην στόχευση όσον αφορά ηλικία, φύλο και τοποθεσία
Αναλυτική και εμπεριστατωμένη δημοσιογραφία σε συνδυασμό με ταχύτητα και αμεσότητα και την ίδια ώρα στοχευμένη προώθηση προϊόντων με απτά αποτελέσματα για τον διαφημιζόμενο.
Αυτά είναι τα βασικότερα στοιχεία που κάνουν το διαδίκτυο να υπερτερεί έναντι των άλλων μέσων ενημέρωσης, καθιστώντας το digital«βασιλιά» του τομέα της ενημέρωσης.
Το διαδίκτυο έχει ανοίξει νέους ορίζοντες πληροφόρησης και επικοινωνίας στη ζωή μας, αλλά ταυτόχρονα ελλοχεύουν σε αυτό και σοβαροί κίνδυνοι, ειδικά για παιδιά και έφηβους. Επικίνδυνα διαδικτυακά παιχνίδια έχουν εισβάλλει στην καθημερινή πραγματικότητα της «ιντερνετικής» ζωής, κυρίως ανήλικων, απειλώντας ακόμη και τη ζωή τους.
Ένα «παιχνίδι αυτοκτονίας», η «μπλε φάλαινα», που πρωτοεμφανίστηκε στη Ρωσία, πριν από μερικά χρόνια, «έφτασε» μέσα στο 2017 και στην Ελλάδα, βάζοντας σε κίνδυνο τη ψυχική και σωματική υγεία των ανηλίκων, κυρίως. Ιστοσελίδες στη Ρωσία προσπάθησαν να συσχετίσουν τον αυξημένο αριθμό αυτοκτονιών ατόμων νεαρής ηλικίας με «κάποιο παιχνίδι» και με ορισμένες διαδικτυακές ομάδες (social groups), οι οποίες σε προσκαλούσαν να γίνεις μέλος τους ή να εκτελέσεις ορισμένες δοκιμασίες.
Οι συσχετισμοί με το επικίνδυνο φαινόμενο εντάθηκαν όταν τον περασμένο Φεβρουάριο δύο νεαρές κοπέλες έδωσαν τέλος στη ζωή τους, μια εκ των οποίων ανάρτησε μια «μπλε φάλαινα».
Η ονομασία του φαινομένου έχει δοθεί στην «μπλε φάλαινα», καθώς το συγκεκριμένο θηλαστικό, πολλές φορές χάνει το προσανατολισμό του από το υπόλοιπο κοπάδι και εξοκείλει στη στεριά, καταλήγοντας σε θάνατο, λόγω έλλειψης οξυγόνου και βλάβης των ζωτικών του οργάνων. Με αυτό το συσχετισμό θέλουν να παρακινήσουν παιδιά νεαρής ηλικίας να απομακρυνθούν από το «κοπάδι της κοινωνίας» και να «ξεχωρίσουν».
Όπως έγινε γνωστό, στη Ρωσία πραγματοποιήθηκαν συλλήψεις διαχειριστών διαδικτυακών ομάδων (τα επονομαζόμενα groups θανάτου), που παρακινούσαν νέα παιδιά να προκαλέσουν σωματικές ή ψυχικές βλάβες στον εαυτό τους. Στην κατάθεσή τους οι συγκεκριμένοι διαχειριστές υποστήριξαν πως ήθελαν απλώς να αυξήσουν την κυκλοφορία των groups σε δημοτικότητα και απήχηση στο διαδίκτυο και είχαν αναλάβει το ρόλο της κάθαρσης, ώστε να «εξαγνίσουν την κοινωνία από τους ανθρώπους - απόβλητα που ζούσαν ανάμεσά τους».
Σημειώνεται, ότι ο τρόπος λειτουργίας των συγκεκριμένων διαδικτυακών παιχνιδιών αποτελεί μέρος ενός άλλου φαινομένου, του λεγόμενου «grooming», δηλαδή της αποπλάνησης και παραπλάνησης ανηλίκων.
Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται διαδικτυακά, ξεκινώντας από άγνωστα αιτήματα φιλίας, μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή και κινητών, με σκοπό ο δράστης να «ψαρέψει» υποψήφια θύματα, νεαρής ηλικίας.
Ο δράστης γνωρίζει πως ο έφηβος δεν θα ανταποκριθεί στο μήνυμα ή ερώτηση που θα στείλει, όπως «γεια σου, είμαι ο Χ. θέλεις να γίνουμε φίλοι», αλλά στο «γεια σου, είμαι ο Χ. θες να παίξεις ένα παιχνίδι που θα τεστάρει τις ικανότητες σου»; Αρχίζοντας να παίζει ο δράστης διαδικτυακά παιχνίδια, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν τον δικό τους χώρο επικοινωνίας (chat rooms), προσπαθεί να μειώσει τις αναστολές του παιδιού, δημιουργώντας έτσι ένα συναισθηματικό δεσμό μαζί του, με τελικό σκοπό να τον εμπιστευτεί και να τον θεωρήσει δικό του άνθρωπο.
Σημασία δεν έχει το όνομα ενός διαδικτυακού παιχνιδιού, αλλά το πόσο επικίνδυνο και παράτολμο μπορεί να γίνει. Άλλωστε σε αυτό «ποντάρουν» και όσοι έχουν δημιουργήσει αυτές τις προκλήσεις. Δηλαδή, περιέργεια, άγνοια κίνδυνου, αντιπαλότητα, μιμητισμό, θάρρος, τόλμη και προκλητικότητα των ατόμων νεαρής ηλικίας.
Ένα παιδί που είναι περιθωριοποιημένο στο σχολείο και την οικογένειά του, μπορεί, λέγοντας ότι έχει κάνει αυτή τη δοκιμασία ή «πως διάλεξαν εμένα», να «διακριθεί», εφόσον δεν έχει τις δυνατότητες να ξεχωρίσει σε άλλους τομείς, καταφέρνοντας έτσι να συγκεντρώσει την προσοχή και τα βλέμματα των υπολοίπων.
Αυτό πολύ εύκολα μπορεί να γίνει όχι μόνο στο σχολείο, αλλά και ανεβάζοντας ένα βίντεο ή γράφοντας μερικές λέξεις σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιεί.
Το συγκεκριμένο φαινόμενο προκαλεί πλέον παγκόσμιο προβληματισμό. Στην διάδοσή του και την αποδοχή του έχουν βασιστεί όσοι ήθελαν να διαδοθεί παντού. Παρατηρείται, πλέον, το φαινόμενο να βγαίνουν στο διαδίκτυο χρήστες δηλώνοντας την επιθυμία να παίξουν και να τους επιλέξουν.
Σε όσες χώρες έχουν αναφερθεί περιστατικά αυτοτραυματισμού ή πρόθεση εκδήλωσης αυτοκτονίας, δεν έχει γίνει άμεση σύνδεση με το φαινόμενο και πολλές φορές λαμβάνεται ως μια αυτοδιαδιδόμενη διαδικτυακή φάρσα.
Η επικινδυνότητα των «παιχνιδιών» λαμβάνει ακραίες διαστάσεις. Από τη λήψη μιας ριψοκίνδυνης selfie σε ένα πολύ ψηλό κτίριο μέχρι παιχνίδια πνιγμού (choking game) ή τις «νεράϊδες της φωτιάς», όπου ζητείται από μικρά κορίτσια να ανάψουν το γκάζι στην κουζίνα του σπιτιού τους και να αυτοκτονήσουν, ώστε να γίνουν μετά ... «νεράϊδες».
Όλες αυτές οι προσκλήσεις απλά αλλάζουν ονόματα και δοκιμασίες,έχουν,όμως, τον ίδιο σκοπό και στόχο: Να βρουν απήχηση, ανταπόκριση και να οδηγήσουν άτομα στην αυτοτιμωρία τους.
Οδηγίες προς τους γονείς για το διαδίκτυο
Στη σημερινή εποχή, της συνεχούς και διαρκούς ενημέρωσης, όσο μεγάλη είναι η πληροφόρηση, αντίστοιχη είναι και η παραπληροφόρηση. Για αυτό χρειάζεται σωστή ενημέρωση και ποιοτική επικοινωνία. Ό,τι διαβάζουμε και βλέπουμε στο διαδίκτυο δεν είναι πάντα η αλήθεια. Καθημερινά υπάρχουν κοντά στα 2 δισ. διαθέσιμες ιστοσελίδες που διαβάζονται και περίπου 5 δισ. βίντεο που παρακολουθούνται.
Εκατομμύρια σελίδες δημιουργούνται καθημερινά, ενώ ανεβαίνουν εκατομμύρια βίντεο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επομένως, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος:
Χρειάζεται σωστή ενημέρωση και εξακρίβωση της πληροφορίας. Πρέπει να επαληθεύουμε την πηγή όσων διαβάζουμε. Δεν πρέπει να υπάρχει πανικός και κινδυνολογία από τη πλευρά των γονέων.
Δεν χρειάζεται ούτε άγχος, ούτε φόβος. Η ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο χρειάζεται. Θα πρέπει με ηρεμία και υπομονή να μάθουν και οι ίδιοι περί τίνος πρόκειται και να το συζητήσουν με τα παιδιά, αλλά και με τους κατάλληλους ανθρώπους, ώστε να το αντιμετωπίσουν με επιτυχία. Σωστή ενημέρωση, παραγωγικός χρόνος καθώς και ορθολογική χρήση.
Χρειάζεται σωστή επικοινωνία με το παιδί. Όχι απλά πως ήταν η μέρα του και η καθημερινότητά του, αλλά εποικοδομητικός διάλογος για να μάθουμε πως αισθάνεται και τι του συμβαίνει.
Δεν μιλάμε με αγνώστους στο διαδίκτυο. Ακόμα και αν μπούμε σε αυτή τη διαδικασία προσπαθούμε να επαληθεύουμε ποιος ή ποια είναι, βλέποντας ποιους κοινούς φίλους έχουμε που να γνωρίζουμε.
Σωστά μέτρα πρόληψης, σύμφωνα και με την ηλικία του παιδιού. Τα παιδιά είναι ευάλωτα και μια απλή διαδικτυακή φιλία για αυτά μπορεί να εξελιχθεί σε υπόθεση εκφοβισμού, εκβιασμού, και απειλής όχι μόνο για το ίδιο το παιδί, αλλά και για τους ανθρώπους γύρω του. Για παράδειγμα «εάν δεν κάνεις αυτό που σου λέω και δεν μου στείλεις αυτά που θέλω, θα κάνω κακό στους δικούς σου».
Οι γονείς δεν θα πρέπει να πανικοβάλονται με το άκουσμα μιας φράσης, όπως για παράδειγμα «μπλε φάλαινα». Στο παρελθόν παρατηρήθηκαν παρόμοια επικίνδυνα φαινόμενα, στα οποία ο θύτης παροτρυνόταν να κάνει κακό στον εαυτό του, να το καταγράψει και να το ανεβάσει στο διαδίκτυο, δείχνοντας τις ικανότητές του.
Οι περισσότεροι πιστεύουν πως είναι μια ειδική εφαρμογή που πρέπει να ψάξεις να βρεις και να κατεβάσεις. Δυστυχώς, στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο απλά. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να στείλει ένα μήνυμα το οποίο να λέει: «Σε προκαλώ να κάνεις κάτι που δεν έχεις το θάρρος». Και από αυτό το σημείο αρχίζουν όλα… Μπορεί να έχει την μορφή ενός ηλεκτρονικού μηνύματος, ενός chat, μίας πρόσκλησης σε ένα άγνωστο group-διαδικτυακής ομάδας, ένα άγνωστο αίτημα φιλίας, ένα μήνυμα στο κινητό ή ενός συνδέσμου (link).
Παράλληλα, οι γονείς που έχουν παιδιά ηλικίας μέχρι 9 ετών θα πρέπει να προσέχουν και να εφαρμόζουν τα εξής:
- Να θέσουν όρια διαδικτυακής χρήσης.
Το διαδίκτυο δεν θα πρέπει να παρέχεται ως τρόπος απασχόλησης ή ψηφιακός κηδεμόνας του παιδιού.
- Να θέσουν συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, καθώς και τις ιστοσελίδες που θα βλέπουν τα παιδιά.
Θα πρέπει να ενεργοποιηθούν οι γονικοί έλεγχοι στις ηλεκτρονικές συσκευές και σε σχετικές ιστοσελίδες.
- Δεν θα πρέπει να δίνονται προσωπικές πληροφορίες μέσω διαδικτύου.
Η οποιαδήποτε συζήτηση πρέπει να είναι εποικοδομητική, ακόμα και με τα άλλα μέλη της οικογένειας, ώστε να υπάρχει κοινή γραμμή.
Για γονείς με παιδιά ηλικίας 10 ετών και άνω:
- Θα πρέπει να γίνει εποικοδομητική συζήτηση για το τι πρέπει να ανεβαίνει και να λέγεται στο διαδίκτυο.
- Δεν θα πρέπει να αποτελεί το διαδίκτυο την απάντηση σε όλα τα ζητήματα της ηλικίας τους, από την εμφάνιση, την υγεία, μέχρι και θέματα ερωτικού περιεχομένου.
- Οι γονείς θα πρέπει να εξηγήσουν στα παιδιά τη διαφορά μεταξύ εχεμύθειας-εμπιστευτικότητας και απόκρυψης - υπεκφυγής. Ό,τι έχει σχέση με την ψυχική και σωματική υγεία δεν είναι ούτε παιχνίδι ούτε πρόσκληση, αλλά επικίνδυνη παγίδα για τους γονείς, αλλά και την ίδια τη ζωή των παιδιών τους.
Οι δράσεις της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
Η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ, με επικεφαλής τον Γιώργο Παπαπροδρόμου, δίνει έναν ατέρμονο αγώνα για την πρόληψη, αλλά και δραστική αντιμετώπιση των κινδύνων που εγκυμονεί το διαδίκτυο. «Αρχικά πρέπει να «κτίσουμε» μια κουλτούρα εμπιστοσύνης και έτσι εκ του αποτελέσματος να είμαστε πιο θωρακισμένοι και να έχουμε την ασφάλεια ως ζητούμενο αγαθό», τονίζει χαρακτηριστικά στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Παπαπροδρόμου.
«Εκτός από την καταστολή του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, η Υπηρεσία μας δίνει ιδιαίτερη έμφαση και στην πρόληψή του», προσθέτει ο έμπειρος επικεφαλής της ΔΙΔΗΕ. «Στο πλαίσιο αυτό έχει αναπτύξει ένα σύνολο καινοτόμων δράσεων με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, του εμπορικού κόσμου, των εταιριών καθώς και των δημόσιων και ακαδημαϊκών οργανισμών, σε θέματα που αφορούν την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε αυτό, καθώς και τους τρόπους προστασίας».
Σε πολλά σπίτια τις φετινές γιορτές το «επί γης ειρήνη» ακυρώθηκε, όχι κυρίως γιατί τα νεότερα μέλη των οικογενειών «έλιωσαν» μπροστά σε οθόνες παίζοντας πολεμοχαρή ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά γιατί δεν έλειψαν οι έντονες συγκρούσεις των γονιών με τα παιδιά τους, όσον αφορά τον χρόνο που θα περάσουν στο Ιντερνετ. «Κάποια στιγμή, μετά το φαγητό, τα τέσσερα παιδιά της παρέας, ηλικίας 12-13 ετών, κλείστηκαν στο δωμάτιο του γιου μας και βγήκαν μόνο όταν ήρθε η ώρα της αναχώρησης, έπειτα από αρκετές ώρες που έπαιζαν ασταμάτητα παιχνίδια στο Ιντερνετ», μας λέει η Γεωργία.
Ακόμα πιο δύσκολη ήταν η εμπειρία του Θεμιστοκλή, του οποίου ο 14χρονος γιος ζήτησε να φιλοξενήσει για διανυκτέρευση φίλο του στο σπίτι τις ημέρες των γιορτών. «Το πρώτο βράδυ έπαιζαν ασταμάτητα μέχρι τις 5 ή 6 το πρωί, δεν γνωρίζω ακριβώς, γιατί έκανα το λάθος να κοιμηθώ πρώτος. Την επόμενη ημέρα, δεν ξυπνούσαν με τίποτα, σηκώθηκαν κατά τις 2 μ.μ. και αφού έφαγαν... πρωινό, ξαναστρώθηκαν στο παιχνίδι.
«Κλείστηκαν στο δωμάτιο του γιου μου και δεν έβγαιναν παρά μόνο για τουαλέτα και για να τσιμπήσουν κάτι. Οταν συνειδητοποίησα πως θα επαναλαμβανόταν το προηγούμενο βράδυ και αφού οι εκκλήσεις μου να πέσουν για ύπνο δεν εισακούστηκαν, υποχρεώθηκα να αποσυνδέσω το Ιντερνετ και να κοιμηθώ με το ρούτερ αγκαλιά!», μας λέει ο Θεμιστοκλής. Οι οικογενειακές συγκρούσεις για τις ψηφιακές ολονυχτίες των παιδιών πληθαίνουν, καθώς όλο και περισσότεροι έφηβοι αλλά και παιδιά κοιμούνται με το κινητό τους στο μαξιλάρι, βλέποντας βίντεο (δεχόμενα και μεγάλες ποσότητες ακτινοβολίας). Καθημερινές ιστορίες των ενδοοικογενειακών πολέμων για το Ιντερνετ, που φέρνουν αντιμέτωπους γονείς και παιδιά, συχνά με πολύ έντονο τρόπο και χωρίς να λείπουν ακόμα και οι βιαιοπραγίες, και μάλιστα πιο συχνά εθισμένων και οργισμένων παιδιών εις βάρος των γονιών τους.
Η έρευνα
Η χρήση του Διαδικτύου είναι πλέον ευρύτατη στα παιδιά, και αφορά πλέον και τις ηλικίες του δημοτικού (ακόμα και νωρίτερα), ενώ πριν από μερικά χρόνια μιλούσαμε κυρίως για μαθητές γυμνασίου. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Focus Bari (Δεκέμβριος 2017), για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας, το 78% των παιδιών 5-12 ετών χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο, ποσοστό που ανεβαίνει στο 89,3% για τις ηλικίες 10-12 ετών. Από ποιες συσκευές συνδέονται τα παιδιά; Κυρίως από ταμπλέτες (35,4%), οι πωλήσεις των οποίων είχαν μεγάλη ανάπτυξη τα προηγούμενα χρόνια, ακολουθούν τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα (27,8%) και λιγότερο από ένα στα τέσσερα (23,7%) «μπαίνουν» από λάπτοπ.
Την ίδια ώρα καταγράφεται πως ένα στα πέντε παιδιά, ηλικίας 6-12 ετών, διαθέτει κινητό τηλέφωνο (!), σε πείσμα των προειδοποιήσεων των επιστημόνων για θέματα ακτινοβολίας κι όχι μόνο. Οπως βλέπουμε, τα περισσότερα παιδιά, ηλικίας δημοτικού, έχουν δικές τους συσκευές (τάμπλετ ή κινητά τηλέφωνα) για να συνδέονται με το Ιντερνετ. Οταν τα παιδιά από τόσο μικρή ηλικία εθίζονται στο Διαδίκτυο και αναπτύσσουν αποκλειστικά τις συγκεκριμένες δεξιότητες και όχι άλλες, τότε όταν φτάνουν στην εφηβεία υπάρχουν αυξημένοι κίνδυνοι να «κολλήσουν».
Σαφή αυξητική τάση στις οικογένειες ή στους ίδιους τους εφήβους, που ζητούν βοήθεια για να αποφύγουν την εξάρτηση από το Διαδίκτυο, καταγράφεται στη Γραμμή Βοήθειας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (210-6007686). «Πλέον, το 40% από τα 1.800 τηλεφωνήματα που λαμβάνουμε το έτος αφορά συμπεριφορές εξάρτησης», λέει στην «Κ» ο Γιώργος Κορμάς, υπεύθυνος της γραμμής, ο οποίος σημειώνει πως «το πρόβλημα επεκτείνεται και αγγίζει όλο και μικρότερες ηλικίες. Τώρα ξεκινάμε με μαθητές της Ε΄ και της Στ΄ Δημοτικού, έναντι 14-15 ετών παλαιότερα», συμπληρώνει ο κ. Κορμάς. Και τονίζει: «Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη στις αναφορές προβλημάτων εξάρτησης στις αντίστοιχες τηλεφωνικές γραμμές».
«Χρειάζεται ανάπτυξη της ψηφιακής νοημοσύνης. Η γενιά που μεγαλώνει τώρα θα ζει με την τεχνολογία. Οφείλουμε να την εκπαιδεύσουμε στο να μπορεί να αξιοποιεί τις δυνατότητές της και να καταπολεμά τα αρνητικά στοιχεία», λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Σιώμος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο. «Να μεγαλώνουμε παιδιά ισορροπημένα, με γνώση των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων τους, με πλήθος δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων (καλλιτεχνικών, αθλητικών κ.λπ.), και ψυχαγωγία που δεν θα περιορίζεται μόνο στην ηλεκτρονική, που είναι βεβαίως εύκολη και φτηνή», συμπληρώνει.
Ο κ. Σιώμος υπογραμμίζει την ανάγκη το παιδί να δοκιμάζει πολλές δραστηριότητες από νωρίς, να αναπτύσσει τα ταλέντα του σε πολλά επίπεδα, καθώς η χρήση των υπολογιστών και του Ιντερνετ «εκπαιδεύει τον εγκέφαλό μας σε ένα πολυπαραθυρικό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί η άμεση ανταμοιβή για όποια μικρή “επιτυχία”, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η ντοπαμίνη, η ορμόνη της ευχαρίστησης. Αυτό έχει ως συνέπεια να μειώνεται η ελκυστικότητα της μάθησης ή άλλων δραστηριοτήτων, που η επιβράβευση γίνεται με άλλους τρόπους και ρυθμούς».
Παθολογική χρήση
Οπως καταγράφηκε σε πανελλήνια έρευνα στον μαθητικό πληθυσμό για τη «Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές» (2015), το 15,1% των μαθητών 16 ετών έχει συμπεριφορές παθολογικής χρήσης Διαδικτύου (19% στα κορίτσια, 11% στα αγόρια). Το 40,5% «μπαίνει στο Διαδίκτυο όταν νιώθει άκεφος/η», το 35,9% «για να ξεφύγει από τις στενοχώριες», ενώ το 20,8% «συμβαίνει να δυσκολεύεται να βγει από το Διαδίκτυο».
Ιδιαίτερη πλευρά της προσπάθειας για μια ισορροπημένη σχέση των εφήβων με το Ιντερνετ αποτελεί η καταπολέμηση του ξενυχτιού μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή (ή και του κινητού). «Υστερα από ένα ξενύχτι, το παιδί αντιμετωπίζει διάσπαση προσοχής, κούραση, ένταση, εκνευρισμό. Ο νυκτερινός ύπνος δεν μπορεί να αναπληρωθεί, τότε ελευθερώνονται οι αναπτυξιακές ορμόνες», σημειώνει ο κ. Κορμάς. Η τάση για ψηφιακή αγρύπνια είναι μια ένδειξη εθισμού του παιδιού από τα ψηφιακά μέσα. «Η εξασφάλιση του κανονικού βραδινού ύπνου του παιδιού αποτελεί βασικό πεδίο πρόληψης της εξάρτησης από το Ιντερνετ», συμπληρώνει ο κ. Κορμάς.
Ελλειμμα αυτοεκτίμησης και κοινωνικότητας
Εντός του 2018 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα συμπεριλάβει τη διαταραχή διαδικτυακού παιχνιδιού στη Διεθνή Στατιστική Ταξινόμηση Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (ICD). «Πρόκειται για ανακοίνωση που έγινε στην αρχή του 2018 και σημαίνει πλέον πως η μονομανία μιας μερίδας του πληθυσμού με τα παιχνίδια στο Ιντερνετ αντιμετωπίζεται ως συμπεριφορά εθισμού, που οδηγεί σε σοβαρές συνέπειες», λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Σιώμος. «Αναγνώριση της διαταραχής αυτής θα οδηγήσει να αντιμετωπίζεται ως ασθένεια από τα Ταμεία και το σύστημα υγείας», συμπληρώνει.
Ενα μέρος των παιδιών που καταφεύγουν και κλείνονται στον ψηφιακό κόσμο αντιμετωπίζει ελλείμματα αυτοεκτίμησης και κοινωνικών σχέσεων. «Γι’ αυτό βλέπουν το Διαδίκτυο ως μέσο καταφυγής, όπου μπορούν να κινηθούν σε ένα περιβάλλον που μοιάζει λιγότερο απειλητικό από την πραγματική ζωή. Από την άλλη, παιδιά που δεν είχαν παρόμοιες δυσκολίες τις αναπτύσσουν μέσω του εθισμού», σημειώνει ο κ. Σιώμος. «Απαιτείται το φίλτρο της κριτικής σκέψης απέναντι στην τεχνολογία», τονίζει.
Αν και βρισκόμαστε σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και στη ζωή των πολιτών έχουν ενταχθεί όλο και περισσότερες συσκευές υψηλής τεχνολογίας αλλά και «έξυπνες» εφαρμογές που εξυπηρετούν την καθημερινότητα μας, το διαδίκτυο φαίνεται πως αποτελεί ένα εργαλείο το οποίο μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προκαλέσει σοβαρούς εθισμούς και ψυχικές διαταραχές.
Το παραπάνω συμπεραίνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο (ΕΕΜΔΕΔ) κατά την έκθεση των στοιχείων που παρουσίασε ο Λαρισαίος ψυχίατρος και πρόεδρος της Εταιρείας δρ. Κωνσταντίνος Σιώμος σε πρόσφατο συνέδριο για την προώθηση της Καινοτομίας στην Εκπαίδευση που έγινε στη Λάρισα.
Ο κ. Σιώμος, υποστήριξε πως ο εθισμός στο διαδίκτυο αποτελεί μια νόσο η οποία άρχισε να απασχολεί τους ειδικούς από το 2008 και τόνισε πως με βάση μια πρόσφατη έρευνα που έγινε σε συνεργασία της ΕΕΜΔΕΔ με εννέα πανεπιστήμια σε χώρες της Ευρώπης, «η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα μετά την Αγγλία σε εθισμό στο διαδίκτυο».
Μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είπε πως με βάση τα στοιχεία ερευνών, ο εθισμός στο διαδίκτυο φαίνεται πως έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και στην περιοχή της Θεσσαλίας, ενώ έχει εντοπιστεί διπλασιασμός των ποσοστών στη Λάρισα από 6% το 2006 στο 12 % το 2011.
Επίσης υποστήριξε ότι, με βάση έρευνα που έγινε το 2014 περίπου ένας στους δέκα τεταρτοετείς φοιτητές της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ έχουν εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και αδυναμία στις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις, ενώ το ποσοστό στα υψηλόβαθμα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων βρίσκεται στο 7%.
Σημειώνεται επίσης πως σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ, ψυχίατρος δρ. Γιώργος Φλώρος, και αφορούσαν έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Computers in Human Behavior τον Ιούλιο του 2018 τα ποσοστά των συμπτωμάτων εθισμού τυπικά κυμαίνονταν περί το 25% πανευρωπαϊκά και στο 37,7% στους Έλληνες χρήστες.
Το προφίλ του εθισμένου ατόμου – η αιτία του εθισμού
Σύμφωνα με τον κ. Σιώμο το προφίλ του εθισμένου ατόμου στο διαδίκτυο σχετίζεται με εκείνο το παιδί ή τον έφηβο που κάνει έντονη και πολύωρη χρήση του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών σε καθημερινή βάση για ψυχαγωγικούς λόγους και εντοπίζονται τα συμπτώματα όπως : η κατάθλιψη, η έλλειψη άλλων ενδιαφερόντων, η δυσθυμία, η ελλειμματική προσοχή με υπερκινητικότητα αλλά και η δυσκολία προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον κτλ.
«Πρέπει να καταλάβουμε πως στην αλληλεπίδραση μεταξύ του ανθρώπου και του ηλεκτρονικού παιχνιδιού ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ενεργοποιείται το κύκλωμα της άμεσης ανταμοιβής » είπε ο κ. Σιώμος για να περιγράψει τις επιρροές που έχει στον εγκέφαλο η ιδιαίτερη χρήση του διαδικτύου και συμπλήρωσε : «Ενα like στο Facebook, ένα καλό ή ένα κακό σχόλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και μια επιτυχία στο ηλεκτρονικό παιχνίδι «ανεβάζουν» ή «κατεβάζουν» την ντοπαμίνη (ορμόνη της χαράς) από τον επικλινή πυρήνα του εγκεφάλου και έτσι δουλεύει το μοντέλο της άμεσης ανταμοιβής».
Μεταξύ άλλων ο κ. Σιώμος είπε ότι οι πιο σοβαρές περιπτώσεις εθισμού εντοπίζονται στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια, ενώ επισήμανε πως υπάρχουν μελέτες από το 2011 αλλά και νευροαπεικονιστικές έρευνες που δείχνουν αλλαγές στη φαιά ουσία του εγκεφάλου, αλλά και αλλαγές σε ποσοστά μεταβολισμού της γλυκόζης στις εγκεφαλικές δομές στα φυσιολογικά άτομα σε σχέση με τα εθισμένα.
Πρόληψη και αντιμετώπιση του εθισμού
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, η πρόληψη είναι πολύ σημαντικός παράγοντας ώστε να αποφευχθούν τα φαινόμενα εθισμού στα παιδιά και τους εφήβους.
Ο κ. Σιώμος, είπε ότι η «πρόληψη σημαίνει ότι μπαίνουν όρια στη χρήση του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, κατά τη διάρκεια της συνολικής ψυχαγωγίας του παιδιού». Τόνισε δε, ότι ο εθισμός στο διαδίκτυο εντοπίζεται εύκολα από τους γονείς, καθώς μπορούν να διαπιστώσουν εάν το παιδί τους χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο το διαδίκτυο ή παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια και εγκαταλείπει άλλα αγαπημένα χόμπι και ενδιαφέροντα.
Τέλος, εξηγώντας τη μέθοδο αντιμετώπισης του προβλήματος του εθισμού στα παιδιά και στους εφήβους ο πρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ είπε στο Αθηναϊκό & Μακεδονικό Πρακτορείο πως οι γονείς οι οποίοι έχουν αντιληφθεί πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα θα πρέπει να απευθυνθούν σε παιδοψυχίατρο και να γίνει αξιολόγηση του περιστατικού. «Θα πρέπει να γίνει έρευνα του περιστατικού ώστε να αξιολογηθεί εάν πρόκειται για μια απλή περίπτωση εθισμού, για να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα γνωσιακής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας του παιδιού αλλά και ψυχοεκπαίδευσης των γονέων για τουλάχιστον 6 μήνες, ή εάν πρόκειται για περιστατικό όπου υπάρχει συνοσηρότητα και με άλλη ψυχική διαταραχή όπως είναι η ελλειμματική προσοχή με υπερκινητικότητα, η δυσθυμία, ή κάποια αγχώδη διαταραχή» τόνισε.
https://www.e-dimosio.gr/ellada/145697/i-ellada-defteri-chora-stin-evropi-se-ethismo-sto-diadiktio/
Στο προσεχές τεύχος του περιοδικού του σχολείου σας περιλαμβάνεται ένα αφιέρωμα στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και το διαδίκτυο. Σας ζητείται να γράψετε ένα άρθρο (500 περίπου λέξεων), στο οποίο να καταγράφετε τους κινδύνους που πιστεύετε ότι ελλοχεύουν στο διαδίκτυο για τος νεαρούς
χρήστες του και να αναλύετε πώς μπορεί η εκπαίδευση να συμβάλει, ώστε οι νέοι να χρησιμοποιούν με ασφάλεια το σύγχρονο αυτό μέσο και να αξιοποιούν τις δυνατότητες που παρέχει. ΟΕΦΕ 2011
Τίτλος: Διαδίκτυο: νέα δεδομένα – νέες απαιτήσεις!
Πρόλογος
Τα τελευταία χρόνια το διαδίκτυο έχει καταστεί αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητας όλων των πολιτών. Οι νέοι κυρίως αφιερώνουν στο σύγχρονο αυτό μέσο μεγάλο μέρος του χρόνου τους είτε αναζητώντας πληροφορίες για θέματα που τους απασχολούν είτε επικοινωνώντας με γνωστούς και αγνώστους είτε απλώς παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια. Εκείνο, όμως, που δεν γνωρίζουν όλοι οι χρήστες είναι ότι το διαδίκτυο δεν είναι αθώο. Ενέχει πολλούς κινδύνους που είναι καλό να διερευνηθούν, για να επιτευχθεί η ασφαλής πλοήγηση σ’ αυτό.
Κυρίως θέμα (αναλυτικό σχεδιάγραμμα)
Α. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΕΛΛΟΧΕΥΟΥΝ
Προβλήματα υγείας:
• Σωματικές και ψυχικές ασθένειες που προκαλούνται από την πολύωρη χρήση. Η συνεχής έκθεση στην ακτινοβολία των υπολογιστών και η ακινησία μπορούν να δημιουργήσουν πολλά προβλήματα, όπως κόπωση, πονοκεφάλους, οφθαλμολογικά προβλήματα, πόνους σε καρπούς και μέση κλπ. Ορισμένοι νέοι εθίζονται στο διαδίκτυο, «ζουν» μέσα από αυτό.
Προβλήματα προσωπικότητας:
• Απώλεια στοιχείων της προσωπικής ταυτότητας και φυσιογνωμίας (π.χ. ο γραφικός χαρακτήρας δεν καλλιεργείται, η φαντασία δεν αναπτύσσεται).
• Απορρόφηση της προσοχής και μέρους της συναισθηματικής ενέργειας των παιδιών, που μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και μοναξιά.
Προβλήματα κοινωνικοποίησης:
• Αποξένωση των ανθρώπων. Το άτομο γίνεται αντικοινωνικό, καθώς εξυπηρετεί πολλές του ανάγκες δίχως να χρειάζεται να έρχεται σε επαφή με άλλους ανθρώπους.
• Εγκλεισμός στην εικονική πραγματικότητα και ανάπτυξη στάσης παθητικότητας, αδιαφορίας και αδράνειας απέναντι στον πραγματικό βίο και στα προβλήματά του.
• Υιοθέτηση αρνητικών προτύπων συμπεριφοράς (π.χ. ηλεκτρονικά παιχνίδια βίαιου περιεχομένου) – εξοικείωση με νέες μορφές εγκληματικότητας (π.χ. συκοφάντηση συμμαθητών, πορνογραφία, απάτες, κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, παράνομες συναλλαγές, ηλεκτρονικά τυχερά παιχνίδια κλπ.).
Προβλήματα στην πνευματική συγκρότηση:
• Κίνδυνος υιοθέτησης προπαγανδιστικών αντιλήψεων από πολιτικές ή θρησκευτικές ομάδες με ακραίες αντιλήψεις (δογματισμός, φανατισμός). Αποτελεσματικότερος έλεγχος σε βάρος των πολιτών απ' την κρατική εξουσία με την ανάπτυξη μηχανισμών παρακολούθησης.
• Εξοικείωση των μαθητών με έναν εύκολο τρόπο πρόσληψης πληροφοριών και καλλιέργεια αισθημάτων αποστροφής προς κάθε μορφή πνευματικού μόχθου.
• Σύγχυση και αποπροσανατολισμός. Ο καταιγισμός από ετερόκλιτες και ανούσιες συχνά πληροφορίες περιορίζει τη δυνατότητα κριτικής επεξεργασίας και αξιολόγησης από την πλευρά του χρήστη, με αποτέλεσμα την αδυναμία του να διακρίνει το περιττό από το ουσιώδες.
• Περιορισμός της γλωσσικής έκφρασης με την υπεραπλούστευση της γλώσσας (αρκτικόλεξα, συνθηματολογία, ξένη ορολογία, «μικτή γλώσσα», κ.ά.)
Μετάβαση: Όπως γίνεται αντιληπτό, οι κίνδυνοι είναι αρκετοί και απειλούν κυρίως τον νεαρό χρήστη, που λόγω απειρίας και άγνοιας καθίσταται ευάλωτος. Γι’ αυτό και κρίνεται αναγκαία η συνδρομή της εκπαίδευσης, η οποία μπορεί να λειτουργήσει έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η βέλτιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του διαδικτύου.
Β. ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
• Εξοικείωση των νέων με την τεχνολογία: γνώση χειρισμού των προγραμμάτων των Η/Υ, ειδικότερα του διαδικτύου, ώστε να πλοηγούνται με ασφάλεια σ’ αυτό, και γενικότερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του διαδικτύου στην εκπαιδευτική διαδικασία (μαθήματα μέσω διαδικτύου, ανάθεση εργασιών που θα εκπονούνται μέσω διαδικτύου).
• Παροχή ευρύτερης γνώσης για την κοινωνική πραγματικότητα και ενημέρωση για τους κινδύνους που υπάρχουν (π.χ. εγκληματικότητα), προκειμένου οι νεαροί χρήστες να είναι επιφυλακτικοί στις διαδικτυακές πληροφορίες. Ανάπτυξη υγιούς πολιτικής - δημοκρατικής συνείδησης, για να επιτευχθεί άσκηση κριτικής σε προπαγάνδα – παραπληροφόρηση και άμυνα σε απόπειρες χειραγώγησης.
• Όξυνση της κριτικής ικανότητας με την παροχή γενικότερης παιδείας και όχι μόνο εξειδικευμένων γνώσεων, για την καλύτερη αξιολόγηση και αξιοποίηση των διαδικτυακών πληροφοριών.
• Καλλιέργεια ανθρωπιστικών αρχών που λειτουργούν ως αντίβαρο στη σύγχρονη μονόπλευρη τεχνολογική ανάπτυξη (ανθρωπιστική παιδεία που θα εμφυσήσει στους νέους ηθικές αξίες, οι οποίες αποτελούν κατάλληλα εφόδια ώστε να προστατευθούν από το ηλεκτρονικό έγκλημα).
Αναγκαίος καθίσταται, δηλαδή, ο εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης, σύμφωνα με τις αντιλήψεις και τις απαιτήσεις των καιρών. Αυτός προϋποθέτει τον εξοπλισμό των σχολείων με την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή. Απαιτείται, λοιπόν, από την Πολιτεία η χρηματοδότηση σχολείων, ώστε να αγοραστούν ηλεκτρονικοί υπολογιστές για κάθε μαθητή, αλλά και η κατάρτιση και η συνεχής επιμόρφωση εκπαιδευτικών, ώστε να καθίστανται ικανοί να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του νέου μέσου. Επιβάλλεται, ακόμη, η αύξηση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος της πληροφορικής και η δημιουργία αξιόπιστων προγραμμάτων για την αξιοποίηση του διαδικτύου ως εποπτικού μέσου σε όλα τα μαθήματα. Τέλος, κρίνεται σημαντική η συνεργασία σχολείου και γονέων (ενημέρωση για τα προγράμματα προστασίας για ασφαλή χρήση του διαδικτύου και εκτός σχολικού περιβάλλοντος).
Επίλογος
Το διαδίκτυο, όπως και κάθε άλλο μέσο επικοινωνίας και ενημέρωσης, «αποτελεί μια υπόσχεση ελευθερίας και μιαν απειλή καινούριας δουλείας». Γι’ αυτό και κρίνεται απαραίτητο η εκπαίδευση, ως κύριος φορέας παιδείας, ανταποκρινόμενη στα νέα δεδομένα, να παρέχει γνώση που διασφαλίζει την πνευματική ελευθερία, ώστε οι νέοι να αμύνονται στις νέες μορφές δουλείας.
Διαβάστε τα αποσπάσματα και συζητήστε την άποψη ότι το Ίντερνετ αποτελεί μια νέα μορφή επικοινωνίας. Σε τι διαφέρει το Ίντερνετ από τα άλλα Μ.Μ.Ε.; Ποια πλεονεκτήματα παρουσιάζει; (σελίδα σχολικού βιβλίου 62).
Το διαδίκτυο (Ίντερνετ) είναι ένα μέσο μαζικής επικοινωνίας που διαφέρει από τα παραδοσιακά μέσα πληροφόρησης, στο ότι μεταβάλλει την παθητική θέση που συνήθως είχε ο αποδέκτης των πληροφοριών στην επικοινωνιακή διαδικασία. Στο Ίντερνετ, οι μορφές και τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής επικοινωνιακής σχέσης αμφισβητούνται και αλληλοδιαπλέκονται. Τώρα, κάθε πόλος μπορεί να είναι ταυτόχρονα πομπός και δέκτης.
Η επικοινωνία μέσω διαδικτύου μπορεί να έχει πολλές μορφές: την παραδοσιακή επικοινωνία που καθορίζεται από μεγάλους δημοσιογραφικούς οργανισμούς, αλλά και την εντελώς νέα και ριζοσπαστική επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων, πίσω από τα οποία μπορεί να βρίσκονται ένα ή περισσότερα άτομα, αναλύσεις κοινωνικών ομάδων και πολιτικών πρωτοβουλιών ή συζητήσεις χρηστών για διάφορα θέματα που τους ενδιαφέρουν.
Η νεωτερικότητα του διαδικτύου συνίσταται και σ’ άλλα δύο χαρακτηριστικά. Σήμερα όποιος διαθέτει έναν υπολογιστή, ένα μόντεμ και ένα τηλέφωνο μπορεί να διοχετεύσει πληροφορίες και γεγονότα της επικαιρότητας. Επιπλέον, το διαδίκτυο είναι το μοναδικό «παγκόσμιο» μέσο επικοινωνίας που δε σέβεται σύνορα, κυβερνήσεις και εθνικούς περιορισμούς.
Όσοι χρησιμοποιείτε το Ίντερνετ, μπορείτε να καταθέσετε τις παρατηρήσεις και τις απόψεις σας, με βάση την εμπειρία σας, σε ένα κείμενο (δύο, τριών σελίδων) με θέμα: «Το Ίντερνετ μια νέα μορφή επικοινωνίας». Υποθέστε ότι το κείμενό σας θα δημοσιευτεί στο σχολικό περιοδικό. (σελίδα σχολικού βιβλίου 63).
«Το Ίντερνετ μια νέα μορφή επικοινωνίας»
Το Internet, το μικρό δίκτυο επικοινωνίας που δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 από αμερικανούς επιστήμονες, προκειμένου να διασωθεί σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου, το πολεμικό και στρατιωτικό κατεστημένο της χώρας, τα τελευταία 15 χρόνια εξελίχθηκε σ’ ένα πραγματικά νέο μέσο μαζικής επικοινωνίας.
Από το 1995 και μετά, όταν το διαδίκτυο (Internet) κατέκτησε το δυτικό κόσμο και προστέθηκε στα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας, έγινε φανερό ότι αυτός ο τρόπος συλλογής, μεταφοράς, μετάδοσης και προβολής πληροφοριών θα άλλαζε, όσα γνωρίζαμε έως τώρα για τη μαζική επικοινωνία.
Ωστόσο, η ανάπτυξη του Internet, ούτε αυτόματη ήταν, ούτε χωρίς αντιδράσεις. Οι κατηγορίες που διαμορφώθηκαν εναντίον του, συνίστανται σε δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος σχετίζεται με το νομοθετικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο πρέπει να διακινούνται οι πληροφορίες και οι χρήστες του διαδικτύου. Ο δεύτερος λόγος είναι πιο σύνθετος και συνδέεται με την κοινωνική και πολιτική ανισότητα και το ήδη, διαμορφωμένο «χάσμα» μεταξύ φτωχών και πλουσιοτέρων χωρών. Στη σημερινή εποχή, δηλαδή, όπου η συγκέντρωση και η παροχή πληροφοριών είναι ραγδαίες, ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού κινδυνεύει να βρεθεί «εκτός εξελίξεων» για λόγους πρόσβασης στον «πυρήνα» των πληροφοριών. Πρόκειται για μια δυσάρεστη εξέλιξη, που σκιάζει την όποια οικονομική και τεχνολογική πρόοδο. Γιατί αναμφίβολα, το διαδίκτυο με τις ποικίλες εφαρμογές του μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη γρήγορη και άνετη πρόσβαση μουσείων, βιβλιοθηκών, κρατικών υπηρεσιών και γενικά για την πρόσκτηση πληροφοριών, αλλά και τον εκσυγχρονισμό (μέσω απάλειψης της γραφειοκρατίας) του δυσκίνητου κρατικού μηχανισμού.
Τέλος, η έλλειψη νομοθετικού πλαισίου, για τις πληροφορίες του διαδικτύου, αποτελεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο εκτίθενται απόψεις και πολιτική προπαγάνδα, από το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ) έως τα πιο ακροδεξιά και ναζιστικά στοιχεία. Ενώ δε λείπουν καταχωρήσεις πορνογραφικού περιεχομένου και ναρκωτικών. Αυτές οι νομικές ελλείψεις άρχισαν να αντιμετωπίζονται προς τη σωστή κατεύθυνση από την πλειοψηφία των ανεπτυγμένων χωρών, ιδιαίτερα, μετά τη συνειδητοποίηση του κινδύνου, που περιείχαν οι πληροφορίες (ή οι ιστοσελίδες), οι οποίες προωθούσαν τη σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων και το φυλετικό μίσος.
Δέκα χρόνια, έπειτα, από την εκπληκτική εξάπλωση του διαδικτύου, ακόμα αναζητείται το κατάλληλο πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ενταχθεί αυτός ο - εκπληκτικών δυνατοτήτων - τρόπος επικοινωνίας και ενημέρωσης, χωρίς κινδύνους και οικονομικούς ή κοινωνικούς αποκλεισμούς.
30.01.2018
Παρά τα αλματώδη βήματα που εδώ και πολλά χρόνια γίνονται στον τομέα των Μέσων Ενημέρωσης ανά τον κόσμο, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι μεγαλύτερη επανάσταση θεωρείται η μετάβαση από την «παραδοσιακή» εποχή της εφημερίδας, του ραδιοφώνου ακόμα και της τηλεόρασης, στην digital εποχή.
Ένας νέος κόσμος….!
Στην Κύπρο, η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή έγινε με πάνω από μια δεκαετία καθυστέρηση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες για παράδειγμα η ψηφιακή μέθοδος ενημέρωσης άφησε κατά πολύ πίσω τα παραδοσιακά ενημερωτικά μέσα εδώ και σχεδόν μια εικοσαετία.
Τα στατιστικά στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιμα ουδείς μπορεί να τα αγνοήσει αφού «φωνάζουν» ότι η ψηφιακή εποχή και στον τομέα της ενημέρωσης αποτελεί τη νέα πραγματικότητα!
Τα ποσοστά των πολιτών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως πηγή ενημέρωσης σε πολλές χώρες ξεπερνούν το 90% και σε άλλες καταγράφουν ποσοστό που αγγίζει το 70%.
Στην Κύπρο κατά το 2017 συνεχίστηκε η ανοδική τάση της πρόσβασης στο διαδίκτυο από τα νοικοκυριά, με το ποσοστό να φτάνει στο 79,4% σε σχέση με 74,4% το 2016, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιεί η Στατιστική Υπηρεσία.
Η έρευνα «Χρήση Τεχνολογιών και Πληροφορικής και Ηλεκτρονικό Εμπόριο στα Νοικοκυριά, 2017» κατέδειξε ότι το 94,9% των νοικοκυριών με εξαρτώμενα παιδιά διαθέτει ηλεκτρονικό υπολογιστή ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των νοικοκυριών χωρίς εξαρτώμενα παιδιά ανέρχεται στο 68,5%.
Η online ενημέρωση υπερτερεί ακόμα και των social media
Σύμφωνα με τα ευρήματα της ίδιας έρευνας, πιο δημοφιλείς δραστηριότητες στο διαδίκτυο είναι οι ακόλουθες: η ανάγνωση online ειδήσεων/εφημερίδων/περιοδικών (79,9%), η συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα (78,1%), η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες (76,1%), η αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία (71,8%) και το τηλεφώνημα μέσω διαδικτύου/τηλεφώνημα με εικόνα (με κάμερα) μέσω Διαδικτύου (70,0% ).
Είναι κοινά παραδεκτό ότι η ενημέρωση αποτελεί την νούμερο ένα χρήση του διαδικτύου. Πάρτε για παράδειγμα όταν συμβαίνει ένα μεγάλο γεγονός στην Κύπρο. Οι ενημερωτικές ιστοσελίδες αστραπιαία δημοσιεύουν το γεγονός, το οποίο συνοδεύουν με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και βίντεο, ώστε ο αναγνώστης να μαθαίνει από πρώτο χέρι το τι συμβαίνει. Το ποιο μέσο θα επιλέξει ο αναγνώστης για την ενημέρωση του εναπόκειται στον ίδιο, αξιολογώντας την ποιότητα των ειδήσεων και βεβαίως την ταχύτητα μετάδοσης της είδησης, καθώς αν και αναφερόμαστε γενικώς στο διαδίκτυο, ειδικώς οι διαφορές που εντοπίζονται μεταξύ των πολλών ειδησεογραφικών ιστοσελίδων που υπάρχουν είναι σημαντικές, καθώς δεν είναι λίγα τα site που καταφέρνουν να μετατρέψουν τα όπλα που τους προσφέρει το διαδίκτυο σε αρνητικά στοιχεία. Παράδειγμα η απουσία διασταύρωσης της είδησης στο βωμό της ταχύτητας. Αλλά αυτό αποτελεί επιλογή του κάθε μέσου ενημέρωσης που βεβαίως συνδέεται άμεσα με τη σοβαρότητα και την ποιότητα των ειδήσεων που προσφέρει.
Αντίθετα με την ταχύτητα με την οποία κινείται το διαδίκτυο αλλά και γενικότερα τον τρόπο μετάδοσης των ειδήσεων, τα έντυπα μέσα ενημέρωσης δεν έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν τα κείμενα τους με πολυμέσα όπως για παράδειγμα βίντεο, το οποίο «μεταφέρει»
τον αναγνώστη στην πηγή του γεγονότος ή πληθώρα φωτογραφιών, ενώ και η αναφορά στο συμβάν δε θα γίνει πριν από το πρωί της επόμενης μέρας. Με μεγαλύτερη ταχύτητα αλλά σίγουρα όχι όμοια αυτής του διαδικτύου λειτουργεί η τηλεόραση, αφού ως γνωστόν η μετάδοση της ίδιας είδησης το βράδυ στη διάρκεια ενός δελτίου ειδήσεων δεν έχει την ίδια αμεσότητα.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο στη στροφή του αναγνώστη προς τον κόσμο της digital ενημέρωσης, αποτελεί το γεγονός ότι αυτή προσφέρεται δωρεάν και καλύπτει όλο το φάσμα των ειδήσεων αφού δεν υπάρχει περιορισμός χρόνου και χώρου.
Ποιες είναι όμως οι προκλήσεις και ευκαιρίες που προσφέρει το διαδίκτυο στους διαφημιζόμενους;
Οι προφανείς προκλήσεις των διαφημιζομένων είναι ο αποτελεσματικός συνδυασμός μέσων, ο σωστός διαχωρισμός του διαφημιστικού κονδυλίου και η δημιουργία εξατομικευμένου υψηλής ποιότητας περιεχομένου. Τα θεμελιώδη, με απλά λόγια, στοιχεία τα οποία θα κάνουν μια καμπάνια να ξεχωρίσει και να έχει και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Το διαδίκτυο αποτελεί σήμερα το απαραίτητο εκείνο μέσο για τις διαφημιστικές καμπάνιες. Και αυτό λόγω του γεγονότος ότι εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, αυξάνει καθημερινά τους χρήστες του και μπορεί να προσφέρει απεριόριστες ευκαιρίες διαφημιστικής προώθησης για διαφορετικά προϊόντα και υπηρεσίες. Και όχι μόνο απευθύνεται σε διαφορετικά αλλά ταυτόχρονα στοχευμένα κοινά, αλλά και τα αποτελέσματα του είναι μετρήσιμα και διαθέσιμα στον καθένα, ώστε να προγραμματίσει καλύτερα τις επόμενες του διαφημιστικές κινήσεις.
Οι ευκαιρίες και επιλογές που δίνουν οι εγχώριες ενημερωτικές ιστοσελίδες στους διαφημιζόμενους είναι δεκάδες.
Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά διαφημιστικά μέσα παρέχει δυνατότητα ανανέωσης των πληροφοριών, η δυνατότητα αναζήτησης και εύρεσης, καθώς και οι δυνατότητες διαλογικότητας (ευελιξία χρόνου, επανάληψη διαφήμισης, κλικ σε σημεία ενδιαφέροντος κ.α.).
Ενσωμάτωση μεταφοράς δεδομένων με διαφορετικούς και δημιουργικούς τρόπους όπως video, τηλεοπτικά σποτ, αρθρογραφία κ.α.
Νέες τεχνικές Διαφήμισης οι οποίες δεν προσφέρονται σε άλλα μέσα
Όλο και περισσότεροι είναι οι αναγνώστες στο διαδίκτυο από τους τηλεθεατές στη ζώνη υψηλής τηλεθέασης
Ευρεία και άμεση κάλυψη σε πολλά και διαφορετικά κοινά
Μεγιστοποίηση της κάλυψης με δημιουργικές ενέργειες
Προσφέρει την καλύτερη δυνατή σχέση χαμηλής τιμής / ψηλής απόδοσης
Άμεσα και αξιόπιστα αποτελέσματα αυτό σημαίνει λιγότερο ρίσκο στην επένδυση
Μεγιστοποίηση στην στόχευση όσον αφορά ηλικία, φύλο και τοποθεσία
Αναλυτική και εμπεριστατωμένη δημοσιογραφία σε συνδυασμό με ταχύτητα και αμεσότητα και την ίδια ώρα στοχευμένη προώθηση προϊόντων με απτά αποτελέσματα για τον διαφημιζόμενο.
Αυτά είναι τα βασικότερα στοιχεία που κάνουν το διαδίκτυο να υπερτερεί έναντι των άλλων μέσων ενημέρωσης, καθιστώντας το digital«βασιλιά» του τομέα της ενημέρωσης.
26.11.2017
Το διαδίκτυο έχει ανοίξει νέους ορίζοντες πληροφόρησης και επικοινωνίας στη ζωή μας, αλλά ταυτόχρονα ελλοχεύουν σε αυτό και σοβαροί κίνδυνοι, ειδικά για παιδιά και έφηβους. Επικίνδυνα διαδικτυακά παιχνίδια έχουν εισβάλλει στην καθημερινή πραγματικότητα της «ιντερνετικής» ζωής, κυρίως ανήλικων, απειλώντας ακόμη και τη ζωή τους.
Ένα «παιχνίδι αυτοκτονίας», η «μπλε φάλαινα», που πρωτοεμφανίστηκε στη Ρωσία, πριν από μερικά χρόνια, «έφτασε» μέσα στο 2017 και στην Ελλάδα, βάζοντας σε κίνδυνο τη ψυχική και σωματική υγεία των ανηλίκων, κυρίως. Ιστοσελίδες στη Ρωσία προσπάθησαν να συσχετίσουν τον αυξημένο αριθμό αυτοκτονιών ατόμων νεαρής ηλικίας με «κάποιο παιχνίδι» και με ορισμένες διαδικτυακές ομάδες (social groups), οι οποίες σε προσκαλούσαν να γίνεις μέλος τους ή να εκτελέσεις ορισμένες δοκιμασίες.
Οι συσχετισμοί με το επικίνδυνο φαινόμενο εντάθηκαν όταν τον περασμένο Φεβρουάριο δύο νεαρές κοπέλες έδωσαν τέλος στη ζωή τους, μια εκ των οποίων ανάρτησε μια «μπλε φάλαινα».
Η ονομασία του φαινομένου έχει δοθεί στην «μπλε φάλαινα», καθώς το συγκεκριμένο θηλαστικό, πολλές φορές χάνει το προσανατολισμό του από το υπόλοιπο κοπάδι και εξοκείλει στη στεριά, καταλήγοντας σε θάνατο, λόγω έλλειψης οξυγόνου και βλάβης των ζωτικών του οργάνων. Με αυτό το συσχετισμό θέλουν να παρακινήσουν παιδιά νεαρής ηλικίας να απομακρυνθούν από το «κοπάδι της κοινωνίας» και να «ξεχωρίσουν».
Σημειώνεται, ότι ο τρόπος λειτουργίας των συγκεκριμένων διαδικτυακών παιχνιδιών αποτελεί μέρος ενός άλλου φαινομένου, του λεγόμενου «grooming», δηλαδή της αποπλάνησης και παραπλάνησης ανηλίκων.
Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται διαδικτυακά, ξεκινώντας από άγνωστα αιτήματα φιλίας, μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή και κινητών, με σκοπό ο δράστης να «ψαρέψει» υποψήφια θύματα, νεαρής ηλικίας.
Ο δράστης γνωρίζει πως ο έφηβος δεν θα ανταποκριθεί στο μήνυμα ή ερώτηση που θα στείλει, όπως «γεια σου, είμαι ο Χ. θέλεις να γίνουμε φίλοι», αλλά στο «γεια σου, είμαι ο Χ. θες να παίξεις ένα παιχνίδι που θα τεστάρει τις ικανότητες σου»; Αρχίζοντας να παίζει ο δράστης διαδικτυακά παιχνίδια, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν τον δικό τους χώρο επικοινωνίας (chat rooms), προσπαθεί να μειώσει τις αναστολές του παιδιού, δημιουργώντας έτσι ένα συναισθηματικό δεσμό μαζί του, με τελικό σκοπό να τον εμπιστευτεί και να τον θεωρήσει δικό του άνθρωπο.
Σημασία δεν έχει το όνομα ενός διαδικτυακού παιχνιδιού, αλλά το πόσο επικίνδυνο και παράτολμο μπορεί να γίνει. Άλλωστε σε αυτό «ποντάρουν» και όσοι έχουν δημιουργήσει αυτές τις προκλήσεις. Δηλαδή, περιέργεια, άγνοια κίνδυνου, αντιπαλότητα, μιμητισμό, θάρρος, τόλμη και προκλητικότητα των ατόμων νεαρής ηλικίας.
Ένα παιδί που είναι περιθωριοποιημένο στο σχολείο και την οικογένειά του, μπορεί, λέγοντας ότι έχει κάνει αυτή τη δοκιμασία ή «πως διάλεξαν εμένα», να «διακριθεί», εφόσον δεν έχει τις δυνατότητες να ξεχωρίσει σε άλλους τομείς, καταφέρνοντας έτσι να συγκεντρώσει την προσοχή και τα βλέμματα των υπολοίπων.
Αυτό πολύ εύκολα μπορεί να γίνει όχι μόνο στο σχολείο, αλλά και ανεβάζοντας ένα βίντεο ή γράφοντας μερικές λέξεις σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιεί.
Το συγκεκριμένο φαινόμενο προκαλεί πλέον παγκόσμιο προβληματισμό. Στην διάδοσή του και την αποδοχή του έχουν βασιστεί όσοι ήθελαν να διαδοθεί παντού. Παρατηρείται, πλέον, το φαινόμενο να βγαίνουν στο διαδίκτυο χρήστες δηλώνοντας την επιθυμία να παίξουν και να τους επιλέξουν.
Σε όσες χώρες έχουν αναφερθεί περιστατικά αυτοτραυματισμού ή πρόθεση εκδήλωσης αυτοκτονίας, δεν έχει γίνει άμεση σύνδεση με το φαινόμενο και πολλές φορές λαμβάνεται ως μια αυτοδιαδιδόμενη διαδικτυακή φάρσα.
Η επικινδυνότητα των «παιχνιδιών» λαμβάνει ακραίες διαστάσεις. Από τη λήψη μιας ριψοκίνδυνης selfie σε ένα πολύ ψηλό κτίριο μέχρι παιχνίδια πνιγμού (choking game) ή τις «νεράϊδες της φωτιάς», όπου ζητείται από μικρά κορίτσια να ανάψουν το γκάζι στην κουζίνα του σπιτιού τους και να αυτοκτονήσουν, ώστε να γίνουν μετά ... «νεράϊδες».
Όλες αυτές οι προσκλήσεις απλά αλλάζουν ονόματα και δοκιμασίες,έχουν,όμως, τον ίδιο σκοπό και στόχο: Να βρουν απήχηση, ανταπόκριση και να οδηγήσουν άτομα στην αυτοτιμωρία τους.
Οδηγίες προς τους γονείς για το διαδίκτυο
Στη σημερινή εποχή, της συνεχούς και διαρκούς ενημέρωσης, όσο μεγάλη είναι η πληροφόρηση, αντίστοιχη είναι και η παραπληροφόρηση. Για αυτό χρειάζεται σωστή ενημέρωση και ποιοτική επικοινωνία. Ό,τι διαβάζουμε και βλέπουμε στο διαδίκτυο δεν είναι πάντα η αλήθεια. Καθημερινά υπάρχουν κοντά στα 2 δισ. διαθέσιμες ιστοσελίδες που διαβάζονται και περίπου 5 δισ. βίντεο που παρακολουθούνται.
Εκατομμύρια σελίδες δημιουργούνται καθημερινά, ενώ ανεβαίνουν εκατομμύρια βίντεο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επομένως, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος:
Χρειάζεται σωστή ενημέρωση και εξακρίβωση της πληροφορίας. Πρέπει να επαληθεύουμε την πηγή όσων διαβάζουμε. Δεν πρέπει να υπάρχει πανικός και κινδυνολογία από τη πλευρά των γονέων.
Δεν χρειάζεται ούτε άγχος, ούτε φόβος. Η ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο χρειάζεται. Θα πρέπει με ηρεμία και υπομονή να μάθουν και οι ίδιοι περί τίνος πρόκειται και να το συζητήσουν με τα παιδιά, αλλά και με τους κατάλληλους ανθρώπους, ώστε να το αντιμετωπίσουν με επιτυχία. Σωστή ενημέρωση, παραγωγικός χρόνος καθώς και ορθολογική χρήση.
Χρειάζεται σωστή επικοινωνία με το παιδί. Όχι απλά πως ήταν η μέρα του και η καθημερινότητά του, αλλά εποικοδομητικός διάλογος για να μάθουμε πως αισθάνεται και τι του συμβαίνει.
Δεν μιλάμε με αγνώστους στο διαδίκτυο. Ακόμα και αν μπούμε σε αυτή τη διαδικασία προσπαθούμε να επαληθεύουμε ποιος ή ποια είναι, βλέποντας ποιους κοινούς φίλους έχουμε που να γνωρίζουμε.
Σωστά μέτρα πρόληψης, σύμφωνα και με την ηλικία του παιδιού. Τα παιδιά είναι ευάλωτα και μια απλή διαδικτυακή φιλία για αυτά μπορεί να εξελιχθεί σε υπόθεση εκφοβισμού, εκβιασμού, και απειλής όχι μόνο για το ίδιο το παιδί, αλλά και για τους ανθρώπους γύρω του. Για παράδειγμα «εάν δεν κάνεις αυτό που σου λέω και δεν μου στείλεις αυτά που θέλω, θα κάνω κακό στους δικούς σου».
Οι γονείς δεν θα πρέπει να πανικοβάλονται με το άκουσμα μιας φράσης, όπως για παράδειγμα «μπλε φάλαινα». Στο παρελθόν παρατηρήθηκαν παρόμοια επικίνδυνα φαινόμενα, στα οποία ο θύτης παροτρυνόταν να κάνει κακό στον εαυτό του, να το καταγράψει και να το ανεβάσει στο διαδίκτυο, δείχνοντας τις ικανότητές του.
Οι περισσότεροι πιστεύουν πως είναι μια ειδική εφαρμογή που πρέπει να ψάξεις να βρεις και να κατεβάσεις. Δυστυχώς, στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο απλά. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να στείλει ένα μήνυμα το οποίο να λέει: «Σε προκαλώ να κάνεις κάτι που δεν έχεις το θάρρος». Και από αυτό το σημείο αρχίζουν όλα… Μπορεί να έχει την μορφή ενός ηλεκτρονικού μηνύματος, ενός chat, μίας πρόσκλησης σε ένα άγνωστο group-διαδικτυακής ομάδας, ένα άγνωστο αίτημα φιλίας, ένα μήνυμα στο κινητό ή ενός συνδέσμου (link).
Παράλληλα, οι γονείς που έχουν παιδιά ηλικίας μέχρι 9 ετών θα πρέπει να προσέχουν και να εφαρμόζουν τα εξής:
- Να θέσουν όρια διαδικτυακής χρήσης.
Το διαδίκτυο δεν θα πρέπει να παρέχεται ως τρόπος απασχόλησης ή ψηφιακός κηδεμόνας του παιδιού.
- Να θέσουν συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, καθώς και τις ιστοσελίδες που θα βλέπουν τα παιδιά.
Θα πρέπει να ενεργοποιηθούν οι γονικοί έλεγχοι στις ηλεκτρονικές συσκευές και σε σχετικές ιστοσελίδες.
- Δεν θα πρέπει να δίνονται προσωπικές πληροφορίες μέσω διαδικτύου.
Η οποιαδήποτε συζήτηση πρέπει να είναι εποικοδομητική, ακόμα και με τα άλλα μέλη της οικογένειας, ώστε να υπάρχει κοινή γραμμή.
Για γονείς με παιδιά ηλικίας 10 ετών και άνω:
- Θα πρέπει να γίνει εποικοδομητική συζήτηση για το τι πρέπει να ανεβαίνει και να λέγεται στο διαδίκτυο.
- Δεν θα πρέπει να αποτελεί το διαδίκτυο την απάντηση σε όλα τα ζητήματα της ηλικίας τους, από την εμφάνιση, την υγεία, μέχρι και θέματα ερωτικού περιεχομένου.
- Οι γονείς θα πρέπει να εξηγήσουν στα παιδιά τη διαφορά μεταξύ εχεμύθειας-εμπιστευτικότητας και απόκρυψης - υπεκφυγής. Ό,τι έχει σχέση με την ψυχική και σωματική υγεία δεν είναι ούτε παιχνίδι ούτε πρόσκληση, αλλά επικίνδυνη παγίδα για τους γονείς, αλλά και την ίδια τη ζωή των παιδιών τους.
Οι δράσεις της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
Η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ, με επικεφαλής τον Γιώργο Παπαπροδρόμου, δίνει έναν ατέρμονο αγώνα για την πρόληψη, αλλά και δραστική αντιμετώπιση των κινδύνων που εγκυμονεί το διαδίκτυο. «Αρχικά πρέπει να «κτίσουμε» μια κουλτούρα εμπιστοσύνης και έτσι εκ του αποτελέσματος να είμαστε πιο θωρακισμένοι και να έχουμε την ασφάλεια ως ζητούμενο αγαθό», τονίζει χαρακτηριστικά στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Παπαπροδρόμου.
«Εκτός από την καταστολή του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, η Υπηρεσία μας δίνει ιδιαίτερη έμφαση και στην πρόληψή του», προσθέτει ο έμπειρος επικεφαλής της ΔΙΔΗΕ. «Στο πλαίσιο αυτό έχει αναπτύξει ένα σύνολο καινοτόμων δράσεων με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, του εμπορικού κόσμου, των εταιριών καθώς και των δημόσιων και ακαδημαϊκών οργανισμών, σε θέματα που αφορούν την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε αυτό, καθώς και τους τρόπους προστασίας».
08.01.2018, ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ
Σε πολλά σπίτια τις φετινές γιορτές το «επί γης ειρήνη» ακυρώθηκε, όχι κυρίως γιατί τα νεότερα μέλη των οικογενειών «έλιωσαν» μπροστά σε οθόνες παίζοντας πολεμοχαρή ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά γιατί δεν έλειψαν οι έντονες συγκρούσεις των γονιών με τα παιδιά τους, όσον αφορά τον χρόνο που θα περάσουν στο Ιντερνετ. «Κάποια στιγμή, μετά το φαγητό, τα τέσσερα παιδιά της παρέας, ηλικίας 12-13 ετών, κλείστηκαν στο δωμάτιο του γιου μας και βγήκαν μόνο όταν ήρθε η ώρα της αναχώρησης, έπειτα από αρκετές ώρες που έπαιζαν ασταμάτητα παιχνίδια στο Ιντερνετ», μας λέει η Γεωργία.
Ακόμα πιο δύσκολη ήταν η εμπειρία του Θεμιστοκλή, του οποίου ο 14χρονος γιος ζήτησε να φιλοξενήσει για διανυκτέρευση φίλο του στο σπίτι τις ημέρες των γιορτών. «Το πρώτο βράδυ έπαιζαν ασταμάτητα μέχρι τις 5 ή 6 το πρωί, δεν γνωρίζω ακριβώς, γιατί έκανα το λάθος να κοιμηθώ πρώτος. Την επόμενη ημέρα, δεν ξυπνούσαν με τίποτα, σηκώθηκαν κατά τις 2 μ.μ. και αφού έφαγαν... πρωινό, ξαναστρώθηκαν στο παιχνίδι.
«Κλείστηκαν στο δωμάτιο του γιου μου και δεν έβγαιναν παρά μόνο για τουαλέτα και για να τσιμπήσουν κάτι. Οταν συνειδητοποίησα πως θα επαναλαμβανόταν το προηγούμενο βράδυ και αφού οι εκκλήσεις μου να πέσουν για ύπνο δεν εισακούστηκαν, υποχρεώθηκα να αποσυνδέσω το Ιντερνετ και να κοιμηθώ με το ρούτερ αγκαλιά!», μας λέει ο Θεμιστοκλής. Οι οικογενειακές συγκρούσεις για τις ψηφιακές ολονυχτίες των παιδιών πληθαίνουν, καθώς όλο και περισσότεροι έφηβοι αλλά και παιδιά κοιμούνται με το κινητό τους στο μαξιλάρι, βλέποντας βίντεο (δεχόμενα και μεγάλες ποσότητες ακτινοβολίας). Καθημερινές ιστορίες των ενδοοικογενειακών πολέμων για το Ιντερνετ, που φέρνουν αντιμέτωπους γονείς και παιδιά, συχνά με πολύ έντονο τρόπο και χωρίς να λείπουν ακόμα και οι βιαιοπραγίες, και μάλιστα πιο συχνά εθισμένων και οργισμένων παιδιών εις βάρος των γονιών τους.
Η έρευνα
Η χρήση του Διαδικτύου είναι πλέον ευρύτατη στα παιδιά, και αφορά πλέον και τις ηλικίες του δημοτικού (ακόμα και νωρίτερα), ενώ πριν από μερικά χρόνια μιλούσαμε κυρίως για μαθητές γυμνασίου. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Focus Bari (Δεκέμβριος 2017), για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας, το 78% των παιδιών 5-12 ετών χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο, ποσοστό που ανεβαίνει στο 89,3% για τις ηλικίες 10-12 ετών. Από ποιες συσκευές συνδέονται τα παιδιά; Κυρίως από ταμπλέτες (35,4%), οι πωλήσεις των οποίων είχαν μεγάλη ανάπτυξη τα προηγούμενα χρόνια, ακολουθούν τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα (27,8%) και λιγότερο από ένα στα τέσσερα (23,7%) «μπαίνουν» από λάπτοπ.
Την ίδια ώρα καταγράφεται πως ένα στα πέντε παιδιά, ηλικίας 6-12 ετών, διαθέτει κινητό τηλέφωνο (!), σε πείσμα των προειδοποιήσεων των επιστημόνων για θέματα ακτινοβολίας κι όχι μόνο. Οπως βλέπουμε, τα περισσότερα παιδιά, ηλικίας δημοτικού, έχουν δικές τους συσκευές (τάμπλετ ή κινητά τηλέφωνα) για να συνδέονται με το Ιντερνετ. Οταν τα παιδιά από τόσο μικρή ηλικία εθίζονται στο Διαδίκτυο και αναπτύσσουν αποκλειστικά τις συγκεκριμένες δεξιότητες και όχι άλλες, τότε όταν φτάνουν στην εφηβεία υπάρχουν αυξημένοι κίνδυνοι να «κολλήσουν».
Σαφή αυξητική τάση στις οικογένειες ή στους ίδιους τους εφήβους, που ζητούν βοήθεια για να αποφύγουν την εξάρτηση από το Διαδίκτυο, καταγράφεται στη Γραμμή Βοήθειας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (210-6007686). «Πλέον, το 40% από τα 1.800 τηλεφωνήματα που λαμβάνουμε το έτος αφορά συμπεριφορές εξάρτησης», λέει στην «Κ» ο Γιώργος Κορμάς, υπεύθυνος της γραμμής, ο οποίος σημειώνει πως «το πρόβλημα επεκτείνεται και αγγίζει όλο και μικρότερες ηλικίες. Τώρα ξεκινάμε με μαθητές της Ε΄ και της Στ΄ Δημοτικού, έναντι 14-15 ετών παλαιότερα», συμπληρώνει ο κ. Κορμάς. Και τονίζει: «Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη στις αναφορές προβλημάτων εξάρτησης στις αντίστοιχες τηλεφωνικές γραμμές».
«Χρειάζεται ανάπτυξη της ψηφιακής νοημοσύνης. Η γενιά που μεγαλώνει τώρα θα ζει με την τεχνολογία. Οφείλουμε να την εκπαιδεύσουμε στο να μπορεί να αξιοποιεί τις δυνατότητές της και να καταπολεμά τα αρνητικά στοιχεία», λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Σιώμος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο. «Να μεγαλώνουμε παιδιά ισορροπημένα, με γνώση των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων τους, με πλήθος δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων (καλλιτεχνικών, αθλητικών κ.λπ.), και ψυχαγωγία που δεν θα περιορίζεται μόνο στην ηλεκτρονική, που είναι βεβαίως εύκολη και φτηνή», συμπληρώνει.
Ο κ. Σιώμος υπογραμμίζει την ανάγκη το παιδί να δοκιμάζει πολλές δραστηριότητες από νωρίς, να αναπτύσσει τα ταλέντα του σε πολλά επίπεδα, καθώς η χρήση των υπολογιστών και του Ιντερνετ «εκπαιδεύει τον εγκέφαλό μας σε ένα πολυπαραθυρικό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί η άμεση ανταμοιβή για όποια μικρή “επιτυχία”, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η ντοπαμίνη, η ορμόνη της ευχαρίστησης. Αυτό έχει ως συνέπεια να μειώνεται η ελκυστικότητα της μάθησης ή άλλων δραστηριοτήτων, που η επιβράβευση γίνεται με άλλους τρόπους και ρυθμούς».
Παθολογική χρήση
Οπως καταγράφηκε σε πανελλήνια έρευνα στον μαθητικό πληθυσμό για τη «Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές» (2015), το 15,1% των μαθητών 16 ετών έχει συμπεριφορές παθολογικής χρήσης Διαδικτύου (19% στα κορίτσια, 11% στα αγόρια). Το 40,5% «μπαίνει στο Διαδίκτυο όταν νιώθει άκεφος/η», το 35,9% «για να ξεφύγει από τις στενοχώριες», ενώ το 20,8% «συμβαίνει να δυσκολεύεται να βγει από το Διαδίκτυο».
Ιδιαίτερη πλευρά της προσπάθειας για μια ισορροπημένη σχέση των εφήβων με το Ιντερνετ αποτελεί η καταπολέμηση του ξενυχτιού μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή (ή και του κινητού). «Υστερα από ένα ξενύχτι, το παιδί αντιμετωπίζει διάσπαση προσοχής, κούραση, ένταση, εκνευρισμό. Ο νυκτερινός ύπνος δεν μπορεί να αναπληρωθεί, τότε ελευθερώνονται οι αναπτυξιακές ορμόνες», σημειώνει ο κ. Κορμάς. Η τάση για ψηφιακή αγρύπνια είναι μια ένδειξη εθισμού του παιδιού από τα ψηφιακά μέσα. «Η εξασφάλιση του κανονικού βραδινού ύπνου του παιδιού αποτελεί βασικό πεδίο πρόληψης της εξάρτησης από το Ιντερνετ», συμπληρώνει ο κ. Κορμάς.Ελλειμμα αυτοεκτίμησης και κοινωνικότητας
Εντός του 2018 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα συμπεριλάβει τη διαταραχή διαδικτυακού παιχνιδιού στη Διεθνή Στατιστική Ταξινόμηση Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (ICD). «Πρόκειται για ανακοίνωση που έγινε στην αρχή του 2018 και σημαίνει πλέον πως η μονομανία μιας μερίδας του πληθυσμού με τα παιχνίδια στο Ιντερνετ αντιμετωπίζεται ως συμπεριφορά εθισμού, που οδηγεί σε σοβαρές συνέπειες», λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Σιώμος. «Αναγνώριση της διαταραχής αυτής θα οδηγήσει να αντιμετωπίζεται ως ασθένεια από τα Ταμεία και το σύστημα υγείας», συμπληρώνει.
Ενα μέρος των παιδιών που καταφεύγουν και κλείνονται στον ψηφιακό κόσμο αντιμετωπίζει ελλείμματα αυτοεκτίμησης και κοινωνικών σχέσεων. «Γι’ αυτό βλέπουν το Διαδίκτυο ως μέσο καταφυγής, όπου μπορούν να κινηθούν σε ένα περιβάλλον που μοιάζει λιγότερο απειλητικό από την πραγματική ζωή. Από την άλλη, παιδιά που δεν είχαν παρόμοιες δυσκολίες τις αναπτύσσουν μέσω του εθισμού», σημειώνει ο κ. Σιώμος. «Απαιτείται το φίλτρο της κριτικής σκέψης απέναντι στην τεχνολογία», τονίζει.
Η Ελλάδα δεύτερη χώρα στην Ευρώπη
σε εθισμό στο διαδίκτυο
22 Οκτώβριος, 2018
Αν και βρισκόμαστε σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και στη ζωή των πολιτών έχουν ενταχθεί όλο και περισσότερες συσκευές υψηλής τεχνολογίας αλλά και «έξυπνες» εφαρμογές που εξυπηρετούν την καθημερινότητα μας, το διαδίκτυο φαίνεται πως αποτελεί ένα εργαλείο το οποίο μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προκαλέσει σοβαρούς εθισμούς και ψυχικές διαταραχές.
Το παραπάνω συμπεραίνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο (ΕΕΜΔΕΔ) κατά την έκθεση των στοιχείων που παρουσίασε ο Λαρισαίος ψυχίατρος και πρόεδρος της Εταιρείας δρ. Κωνσταντίνος Σιώμος σε πρόσφατο συνέδριο για την προώθηση της Καινοτομίας στην Εκπαίδευση που έγινε στη Λάρισα.
Ο κ. Σιώμος, υποστήριξε πως ο εθισμός στο διαδίκτυο αποτελεί μια νόσο η οποία άρχισε να απασχολεί τους ειδικούς από το 2008 και τόνισε πως με βάση μια πρόσφατη έρευνα που έγινε σε συνεργασία της ΕΕΜΔΕΔ με εννέα πανεπιστήμια σε χώρες της Ευρώπης, «η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα μετά την Αγγλία σε εθισμό στο διαδίκτυο».
Μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είπε πως με βάση τα στοιχεία ερευνών, ο εθισμός στο διαδίκτυο φαίνεται πως έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και στην περιοχή της Θεσσαλίας, ενώ έχει εντοπιστεί διπλασιασμός των ποσοστών στη Λάρισα από 6% το 2006 στο 12 % το 2011.
Επίσης υποστήριξε ότι, με βάση έρευνα που έγινε το 2014 περίπου ένας στους δέκα τεταρτοετείς φοιτητές της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ έχουν εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και αδυναμία στις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις, ενώ το ποσοστό στα υψηλόβαθμα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων βρίσκεται στο 7%.
Σημειώνεται επίσης πως σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ, ψυχίατρος δρ. Γιώργος Φλώρος, και αφορούσαν έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Computers in Human Behavior τον Ιούλιο του 2018 τα ποσοστά των συμπτωμάτων εθισμού τυπικά κυμαίνονταν περί το 25% πανευρωπαϊκά και στο 37,7% στους Έλληνες χρήστες.
Το προφίλ του εθισμένου ατόμου – η αιτία του εθισμού
Σύμφωνα με τον κ. Σιώμο το προφίλ του εθισμένου ατόμου στο διαδίκτυο σχετίζεται με εκείνο το παιδί ή τον έφηβο που κάνει έντονη και πολύωρη χρήση του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών σε καθημερινή βάση για ψυχαγωγικούς λόγους και εντοπίζονται τα συμπτώματα όπως : η κατάθλιψη, η έλλειψη άλλων ενδιαφερόντων, η δυσθυμία, η ελλειμματική προσοχή με υπερκινητικότητα αλλά και η δυσκολία προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον κτλ.
«Πρέπει να καταλάβουμε πως στην αλληλεπίδραση μεταξύ του ανθρώπου και του ηλεκτρονικού παιχνιδιού ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ενεργοποιείται το κύκλωμα της άμεσης ανταμοιβής » είπε ο κ. Σιώμος για να περιγράψει τις επιρροές που έχει στον εγκέφαλο η ιδιαίτερη χρήση του διαδικτύου και συμπλήρωσε : «Ενα like στο Facebook, ένα καλό ή ένα κακό σχόλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και μια επιτυχία στο ηλεκτρονικό παιχνίδι «ανεβάζουν» ή «κατεβάζουν» την ντοπαμίνη (ορμόνη της χαράς) από τον επικλινή πυρήνα του εγκεφάλου και έτσι δουλεύει το μοντέλο της άμεσης ανταμοιβής».
Μεταξύ άλλων ο κ. Σιώμος είπε ότι οι πιο σοβαρές περιπτώσεις εθισμού εντοπίζονται στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια, ενώ επισήμανε πως υπάρχουν μελέτες από το 2011 αλλά και νευροαπεικονιστικές έρευνες που δείχνουν αλλαγές στη φαιά ουσία του εγκεφάλου, αλλά και αλλαγές σε ποσοστά μεταβολισμού της γλυκόζης στις εγκεφαλικές δομές στα φυσιολογικά άτομα σε σχέση με τα εθισμένα.
Πρόληψη και αντιμετώπιση του εθισμού
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, η πρόληψη είναι πολύ σημαντικός παράγοντας ώστε να αποφευχθούν τα φαινόμενα εθισμού στα παιδιά και τους εφήβους.
Ο κ. Σιώμος, είπε ότι η «πρόληψη σημαίνει ότι μπαίνουν όρια στη χρήση του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, κατά τη διάρκεια της συνολικής ψυχαγωγίας του παιδιού». Τόνισε δε, ότι ο εθισμός στο διαδίκτυο εντοπίζεται εύκολα από τους γονείς, καθώς μπορούν να διαπιστώσουν εάν το παιδί τους χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο το διαδίκτυο ή παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια και εγκαταλείπει άλλα αγαπημένα χόμπι και ενδιαφέροντα.
Τέλος, εξηγώντας τη μέθοδο αντιμετώπισης του προβλήματος του εθισμού στα παιδιά και στους εφήβους ο πρόεδρος της ΕΕΜΔΕΔ είπε στο Αθηναϊκό & Μακεδονικό Πρακτορείο πως οι γονείς οι οποίοι έχουν αντιληφθεί πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα θα πρέπει να απευθυνθούν σε παιδοψυχίατρο και να γίνει αξιολόγηση του περιστατικού. «Θα πρέπει να γίνει έρευνα του περιστατικού ώστε να αξιολογηθεί εάν πρόκειται για μια απλή περίπτωση εθισμού, για να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα γνωσιακής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας του παιδιού αλλά και ψυχοεκπαίδευσης των γονέων για τουλάχιστον 6 μήνες, ή εάν πρόκειται για περιστατικό όπου υπάρχει συνοσηρότητα και με άλλη ψυχική διαταραχή όπως είναι η ελλειμματική προσοχή με υπερκινητικότητα, η δυσθυμία, ή κάποια αγχώδη διαταραχή» τόνισε.
https://www.e-dimosio.gr/ellada/145697/i-ellada-defteri-chora-stin-evropi-se-ethismo-sto-diadiktio/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου