ΜΑΖΟΠΟΙΗΣΗ

«…Η σύγχρονη κοινωνία τείνει συνεχώς να μεταβάλλεται εξαιτίας της επίδρασης που ασκεί σε όλους τους τομείς της ζωής η καλπάζουσα τεχνολογική ανάπτυξη. Κι η μεταβολή αυτή ευνοεί την απρόσωπη οργάνωση, μέσα στην οποία ο άνθρωπος τείνει όλο και πιο πολύ να χάσει την προσωπική του υπόσταση.

Ο μηχανικός αυτοματισμός, ηλεκτρονικός προγραμματισμός, η ψυχρή τυπο­ποίηση και η απρόσωπη γραφειoκρατία τείνoυν να αντικαταστήσουν την αυθόρ­μητη πρωτοβουλία, την προσωπική δημιουργία και τις ανθρώπινες σχέσεις.

Στο εθνικό επίπεδο η βιοτεχνία υποχωρεί μπροστά στις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Ο καταστηματάρχης εκτοπίζεται από τις μεγάλες εταιρείες. Το κράτος συγκεντρώνει όλο και πιο πολλές εξουσίες, για να μπορεί να ασκεί ένα πιο αποτε­λεσματικό έλεγχο, Η δημοκρατία τείνει να αντικατασταθεί από ένα νέο πολιτικό σύστημα, τον ολοκληρωτισμό, που αυτοβαφτίζεται «λαϊκή δημοκρατία», επειδή στηρίζεται πάνω σε μια πλειοψηφία που εξασφαλίζεται χάρη στον έλεγχο των μέσων μαζικής επικοινωνίας.

Στο διεθνή στίβο οι δυνάμεις εντάσσονται ή υποτάσσονται σε διεθνείς οικονο­μικούς, στρατιωτικούς και πολιτικούς συνασπισμούς. Η δύναμη των εθνικών κυ­βερνήσεων περιορίζεται στο να ευθυγραμμίζουν την εσωτερική και εξωτερική τους πολιτική με τις αποφάσεις που λήφθηκαν από έναν υπερεθνικό οργανισμό.

Αναζητώντας ο σύγχρονος άνθρωπος κάποια ασφάλεια μέσα σ' αυτή την αδι­άκοπη μεταβολή των καθιερωμένων κοινωνικών δομών, και ψάχνοντας να βρει κάποια διέξοδο, για να διαφυλάξει την προσωπική του υπόσταση από την απορροφητική δύναμη της απρόσωπης οργάνωσης, τόσο της οικονομίας όσο και του Κράτους, αναγκάστηκε να καταφύγει κι ο ίδιος στις διάφορες πολιτικές και επαγ­γελματικές οργανώσεις. Κι όσο πιο πολυπληθής η οργάνωση στην οποία καταφεύ­γει τόσο μεγαλύτερη κι η προστασία που θα έχει.

Άλλοτε εκούσια κι άλλοτε. γιατί δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά, ο άνθρω­πος της εποχής μας παραχωρεί στην «οργάνωση» τις προσωπικές του ελευθερίες, Αφήνει άλλους να σκέφτονται και να αποφασίζουν γι' αυτόν, για να επέλθει έτσι σταδιακά ο θάνατος της αυτονομίας του. Δημιουργείται σαν αποτέλεσμα μια νέα ηθική. Το μέλος πρέπει να είναι ο φορέας της πολιτικής της οργάνωσης. Οι παρεκβάσεις τιμωρούνται. Η συμμόρφωση αποτελεί αρετή. Το να είσαι διαφορετικός αποτελεί παράπτωμα. Γι' αυτό και η σκέψη του σύγχρονου ανθρώπου τείνει να τυποποιηθεί. Η προπαγάνδα οργιάζει. Η συνθηματολόγηση δεν αφήνει χώρο για προσωπική σκέψη.

Χτυπιέται έτσι στη δάση της η πνευματική δημοκρατία, Ο δημιουργικός διάλογος, η ισότητα των πολιτών σαν συνυπεύθυνων στη λήψη των απoφάσεων. Ο ελεύ­θερος πολιτικά άνθρωπος απεκδύεται από τις ευθύνες του και αφήνει τον απρό­σωπο μηχανισμό της οργάνωσης να του υποδεικνύει τι πρέπει να κάνει, τι να πιστεύει, πώς να συμπεριφέρεται,

Η οργάνωση αποτελεί το σύγχρονο ηγεμόνα, που αντικατέστησε τον αρχαίο Βασιλιά - θεό, στον οποίο οφειλόταν απόλυτη η υποταγή των υπηκόων του, αλλ' ενώ ο αρχαίος Βασιλιάς - Θεός ήταν άνθρωπος, και μπορούσε κάποτε να εκδήλωνε και κάποια ανθρώπινα αισθήματα, η σύγχρονη οργάνωση είναι μια ψυχρή και απρόσωπη μηχανή. Γι' αυτό ο έλεγχος που ασκεί είναι απόλυτος και ολοκλη­ρωτικός.

Τα πιο πάνω δεδομένα είναι αρκετά για να μας δώσουν την απάντηση στο ερώτημα «ποιος τύπος ανθρώπου πλεονάζει σήμερα;», Είναι φανερό πως ο πολι­τικά ελεύθερος άνθρωπος υποχωρεί μπροστά στον υποτακτικό άνθρωπο και απο­γυμνώνεται από τις προσωπικές του ελευθερίες για να υποταχθεί στον καινούργιο ηγεμόνα της εποχής μας, την οργάνωση…».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ.

1. Να γίνει η περίληψη του παραπάνω κειμένου σε 100 – 120 λέξεις.

2. Ποιο θέμα πραγματεύεται ο συγγραφέας στο παραπάνω κείμενο; Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγει; (60 – 70 λέξεις).

3. Τι είδους κειμενικό είδος είναι το παραπάνω απόσπασμα και ποια από τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα αναδύονται μέσα από το κείμενο; Να απαντήσετε με συγκεκριμένες αναφορές από το απόσπασμα.

4. «Γι' αυτό και η σκέψη του σύγχρονου ανθρώπου τείνει να τυποποιηθεί. Η προπαγάνδα οργιάζει. Η συνθηματολόγηση δεν αφήνει χώρο για προσωπική σκέψη»: να αναλύσετε το νόημα της παραπάνω φράσης (60 – 80 λέξεις).

5. Να δημιουργήσετε ένα σχεδιάγραμμα του παραπάνω κειμένου.

6. μεταβάλλεται, υποχωρεί, καταφύγει, απρόσωπη: να δοθούν τα συνώνυμα των λέξεων.

7. α. τείνει: να γράψετε δύο ομόρριζα σύνθετα ρήματα και να τα χρησιμοποιήσετε σε προτάσεις για να καταδειχθεί η σημασία τους.

β. υποταχθεί: αφαιρώντας την πρόθεση του ρήματος να σχηματίσετε άλλα δύο ομόρριζα σύνθετα ρήματα και να τα χρησιμοποιήσετε σε προτάσεις για να καταδειχθεί η σημασία τους.

8. Η μαζοποίηση είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζει αρνητικά την προσωπικότητα και συμπεριφορά του ατόμου. Σε ένα άρθρο, που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας, να διατυπώσετε τις προτάσεις σας για το ρόλο που οφείλει να διαδραματίσει η παιδεία στην αντιμετώπιση του φαινομένου (400 – 500 λέξεις).