ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΥΛΙΚΟ

Α. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ

- Στοιχεία που μαρτυρούν ή διαπιστώνουν : εκδηλώσεις, χώροι κ.α.
- Αντλώ υλικό από : παραδείγματα, στατιστικά στοιχεία, εμπειρίες, γεγονότα, αυθεντίες, κινήματα κ.α.

Β. ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟΣ ΕΥΘΥΝΩΝ-ΑΙΤΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Α. ΑΤΟΜΟ (ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ)

• Αιχμαλωσία σε πάθη.
• Έλλειψη καλλιέργειας → αδυναμία κριτικής ματιάς.
• Χαμηλό πνευματικό επίπεδο.
• Επίδειξη, εγωισμός, φιλοδοξία.
• Ψυχολογικά προβλήματα (ανασφάλεια, σύμπλεγμα κατωτερότητας).
• Αδιαφορία, δογματισμός, φανατισμός, προκαταλήψεις, άγνοια.
• Οκνηρία, επιπολαιότητα.

Β. ΚΟΙΝΩΝΙΑ

1. ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΕΠΟΧΗΣ

• Επιστημονική ανάπτυξη με κάθε τίμημα → κυριαρχεί η ψυχρή λογική, αποδυναμώνεται το συναίσθημα.
• Η ύλη ανάγεται σε υπέρτατη αξία, καταναλωτικό πνεύμα, κερδοσκοπία, υλιστική νοοτροπία.
• Εξειδίκευση → απώλεια δημιουργικότητας, πνευματική μονομέρεια.
• Κρίση αξιών, συμφέρον, ατομικισμός, χρησιμοθηρικό πνεύμα.
• Απομάκρυνση από τη φύση.
• Μιμητισμός.
• Κοινωνικές ανισότητες, ανεργία, φτώχεια → κοινωνικός αναβρασμός.
• Μετανάστευση, ξενοφοβία, παγκοσμιοποίηση.

2. ΣΦΑΛΜΑΤΑ - ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ

α. Οικογένεια

• υπερπροστασία → καταπίεση ή έλλειψη θαλπωρής, ζεστασιάς.
• χάσμα γενεών
• προσπάθεια επιβολής από τους γονείς → αυταρχισμός
• αρνητικά παραδείγματα οι γονείς για τα παιδιά τους → κακοποίηση, βία, υποκρισία.
• νέος ρόλος της γυναίκας → εντάσεις στην οικογένεια → τις βιώνουν κυρίως τα παιδιά.

β. Σχολείο

• δε διαμορφώνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες.
• παπαγαλισμός, μίμηση, βαθμοθηρία = πνευματική ανεπάρκεια, ημιμάθεια, ανταγωνισμός.
• ενίσχυση κολακείας και υποκρισίας = ηθική χαλάρωση.
• υποτυπώδης πολιτική αγωγή.
• έλλειψη υποδομής, ελέγχου στους καθηγητές, ανεπάρκεια εκπαιδευτικής πολιτικής.

γ. Μ.Μ.Ε.

• παραβίαση δεοντολογίας.
• εμπορευματοποίηση = υποβάθμιση ποιότητας εκπομπών, πνευματική καθίζηση.
• δραματοποίηση ειδήσεων, προβολή σκηνών βίας, οι ειδήσεις θέαμα προς πώληση.
• παραπληροφόρηση, προπαγάνδα = χειραγώγηση και αποπροσανατολισμός, συγκάλυψη αλήθειας.
• αρνητικός ρόλος διαφήμισης, υποβάθμιση κουλτούρας.
• μετατροπή του ατόμου σε παθητικό δέκτη μηνυμάτων.

δ. Πολιτεία – Κράτος

• πολιτική ανεπάρκεια, αναξιοπιστία στην πολιτική.
• πολιτεία απρόσωπη προς το λαό.
• ατιμωρησία, επιλεκτική εφαρμογή νόμων.
• κομματισμός, δημαγωγία, αναξιοκρατία.
• πολιτικός φανατισμός.
• χαμηλής στάθμης ήθος από πολιτικούς.
• διαφθορά.

ε. Πνευματική ηγεσία

• υπεροπτική αντίληψη, απομάκρυνση από λαϊκά αιτήματα.
• αλλοτρίωση λόγω θέσεων και συμφερόντων.
• ιδεολογικά χειραγωγημένοι, υπηρετούν σκοπιμότητες.
• δεν προβάλλεται η δράση και το έργο τους από τα ΜΜΕ.

στ. Νέοι – Παιδιά – Έφηβοι

• αντίληψη παντογνωσίας.
• ροπή στον μιμητισμό, παρορμητικότητα, απερισκεψία.
• αμφισβήτηση, αντίδραση, ακραία συμπεριφορά.
• άπειροι και ανώριμοι, συναισθηματικοί και όχι ρεαλιστές.


Γ. ΜΕΤΡΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Α. ΑΤΟΜΟ (ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ)

• παιδεία
• κριτική ματιά
• αμφιβολία
• σφαιρική ενημέρωση
• αυτογνωσία
• πίστη σε ιδανικά
• εθελοντισμός
• συμμετοχή στα κοινά
• διάλογος
• πολύπλευρα ενδιαφέροντα
• ψυχικές αρετές
• φιλοπατρία
• συμβολή νέων

Β. ΚΟΙΝΩΝΙΑ

α. Οικογένεια

• πολύπλευρος ρόλος
• διάλογος
• υγιή παραδείγματα και πρότυπα
• πνευματικό και ηθικό υπόβαθρο γονέων

β. Σχολείο

• δημιουργικό σχολείο
• να καθίσταται παιδαγωγός και να μην προσφέρει στείρες γνώσεις
• προώθηση διαλόγου
• ανθρωπιστική παιδεία

γ. Μ.Μ.Ε.

• αλήθεια
• ελεύθερη έκφραση
• προβολή του καλού
• αναβάθμιση εκπομπών
• διαφημιστική δεοντολογία

δ. Πολιτεία – Κράτος

• βιώσιμη ανάπτυξη
• μακροπρόθεσμα μέτρα
• προγραμματισμός
• αλληλεγγύη
• ενίσχυση δημοκρατίας
• υπουργείο πολιτισμού
• αντιμετώπιση υπογεννητικότητας

ε. Πνευματική ηγεσία

• διαφώτιση
• αφύπνιση
• θεματοφύλακες αξιών και θεσμών
• αντίσταση στην εμπορευματοποίηση
• ενεργός ρόλος στην κοινωνική, πολιτική, ηθική, εκπαιδευτική πραγματικότητα της χώρας

στ. Τέχνη

• λυτρωτικός χαρακτήρας
• ενώνει τα άτομα και τους λαούς
• εξευγενίζει τον άνθρωπο
• ηρεμεί και ψυχαγωγεί τα άτομα

ζ. Αθλητισμός

• αγωγός πνευματικής και ηθικής καλλιέργειας
• φορέας κοινωνικοποίησης
• σωματική ευεξία
• ενοποιητικός παράγοντας












ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΤΛΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ

1. ΥΛΙΚΟΣ – ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• μορφωτικά, γνωστικά ενδιαφέροντα
• διεύρυνση πνευματικών οριζόντων
• επαύξηση γενικών γνώσεων
• λογική, κρίση, γόνιμη αμφιβολία
• σφαιρική ενημέρωση
• σεβασμός στην ιδιαιτερότητά μας

2. ΗΘΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• ενδοσκόπηση
• δικαιοσύνη
• τιμιότητα
• καλλιέργεια ηθικών αρετών
• πίστη σε ιδανικά και σε πρότυπα
• ώριμος ανθρωπισμός

3. ΨΥΧΙΚΟΣ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• ενίσχυση ψυχικών αρετών
• ψυχική υγεία
• μακριά από αναλγησία, βαναυσότητα
• σωματική υγεία
• ψυχική ισορροπία

4. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• πρόταξη του κοινού καλού
• συνεργασία, αλληλεγγύη, ισότητα
• ισονομία, δικαιοσύνη
• υγιής κοινωνικοποίηση ατόμου
• ψυχική επαφή και επικοινωνία
• άρνηση στην περιθωριοποίηση

5. ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• αξιοκρατία
• βελτίωση πολιτικών θεσμών
• δημοκρατία
• αντιμετώπιση γραφειοκρατίας
• ήθος ηγεσίας
• αποφυγή κινδυνολογίας
• όχι προσωποπαγή κόμματα

6. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ – ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• σωστή επιλογή επαγγέλματος
• επαγγελματική συνείδηση
• βελτίωση συνθηκών εργασίας
• σύζευξη επιστήμης και τεχνολογίας
• όχι στην κακή χρήση της επιστήμης
• ανάπτυξη οικονομικών κλάδων
• αξιοποίηση φυσικών πόρων και πρώτων υλών

7. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• πολιτιστική δημιουργία
• αισθητική αντίληψη
• όχι στην ανούσια διασκέδαση
• αντίσταση στην εμπορευματοποίηση της τέχνης
• στροφή προς τα γράμματα
• οι φορείς του πνευματικού κόσμου (καλλιτέχνες, επιστήμονες) να είναι υγιή παραδείγματα
• γλωσσική καλλιέργεια
• επαφή με τα ήθη και τα έθιμα
• πίστη στο αθλητικό ιδεώδες

8. ΕΘΝΙΚΟΣ – ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• διαφύλαξη πολιτιστικής ταυτότητας
• πατριωτισμός
• ενίσχυση εθνικής συνείδησης
• ενδυνάμωση εθνικού φρονήματος
• αποφυγή προγονολατρίας
• διαιώνιση γνήσιου ελληνικού πνεύματος
• επικοινωνία λαών
• προάσπιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων






ΚΛΑΣΙΚΗ ΔΟΜΗ:

Α. ΑΡΘΡΟΥ

1. Τίτλος.

2. Πρόλογος: κανονικός, συνήθως χωρίς αλλαγή παραγράφου.

3. Κύριο μέρος:
• ενότητες και παράγραφοι.
• επίκαιρος χαρακτήρας.
• αναφορική λειτουργία γλώσσας.
• χρήση γ΄ προσώπου ενικού αριθμού.

4. Επίλογος: συμπεράσματα και προτάσεις.


Β. ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ

1. Προσφώνηση: Αξιότιμε/Αγαπητέ κύριε…

2. Μικρός, τυπικός πρόλογος:
• Θέμα και πρόθεση
• Δομή εισαγωγής: ιδιότητα, αφορμή, σκοπός
π.χ. Με την επιστολή μου αυτή θα ήθελα να σας εκθέσω τις απόψεις μου σχετικά με ……. και να σας ζητήσω ………

3. Κανονικός πρόλογος: (1§) Όπως και εσείς γνωρίζετε ……………..

4. Κύριο μέρος:
• ενότητες και παράγραφοι
• λόγιο λεξιλόγιο
• ύφος τυπικό και επίσημο

5. Τυπικός επίλογος:
• Μικρή έκταση (1§)
π.χ. Είμαι βέβαιος/α ότι θα λάβετε σοβαρά υπόψη …….

6. Αποφώνηση: Με εκτίμηση ………….


Γ. ΠΡΟΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

1. Προσφώνηση: Αγαπητοί φίλοι/συμμαθητές/συνδημότες/συμπολίτες ή Κυρίες και Κύριοι.

2. Πρόλογος:
• Θέμα και πρόθεση ίσως και έκφραση συγκίνησης

3. Κύριο μέρος:
• ενότητες και παράγραφοι
• μικροπερίοδος λόγος
• ευθύς λόγος
• ερωτήσεις (ζωντάνια στο λόγο)
• φυσικότητα

4. Επίλογος: Συναισθηματικός λόγος που εκφράζει μια βεβαιότητα του πομπού και αναφέρεται σε ένα κοινό χρέος ή συλλογική ευθύνη κ.λ.π.
π.χ. Η πατρίδα μας είναι η μητέρα όλων μας, το κοινό μας σπίτι, το οποίο καλούμαστε…….

6. Αποφώνηση: Σας ευχαριστώ.


Δ. ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ

1. Πρόλογος: μια ή δυο παράγραφοι που θεμελιώνουν το θέμα και παρουσιάζουν τη θέση που θα στηρίξουμε στη συνέχεια.

2. Κύριο μέρος:
• ενότητες και παράγραφοι
• σαφήνεια και πληρότητα στις απαντήσεις
• γ ενικό πρόσωπο
• διαχρονική χροιά λόγου (ενεστώτας, εξακολουθητικός μέλλοντας)
• αφηρημένες έννοιες

3. Επίλογος: ανακεφαλαιώνει, εκθέτει συμπεράσματα, παρουσιάζει προτάσεις ή προοπτικές.