3.   Η περίθαλψη (1914-1921)

Στην αρχή

■ η περίθαλψη των προσφύγων ήταν έργο εθελοντών

■ καταρτίστηκαν επιτροπές από το Υπουργείο Εσωτερικών με έργο

 τη διανομή τροφίμων και ιματισμού

την παροχή στοιχειώδους οικονομικής βοήθειας

Τον Ιούλιο του 1914

■ ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη Οργανισμός με σκοπό

 την άμεση περίθαλψη

 εγκατάσταση των προσφύγων σε εγκαταλελειμμένα τουρκικά και βουλγαρικά χωριά της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας

■ παρεχόταν συσσίτιο, προσωρινή στέγη και ιατρική περίθαλψη, μέχρι οι πρόσφυγες να βρουν εργασία ή να αποκτήσουν γεωργικό κλήρο

Κατά την περίοδο του "Εθνικού Διχασμού"

■     η κυβέρνηση Βενιζέλου ίδρυσε στη Θεσσαλονίκη την "Ανωτάτην Διεύθυνσιν Περιθάλψεως"

□    Τον Ιούλιο του 1917

■ (είχε επικρατήσει ο Βενιζέλος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα)

■ ιδρύθηκε το " Υπουργείο Περιθάλψεως"

θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά η περίθαλψη και για :

τις οικογένειες των εφέδρων που βρίσκονταν στο μέτωπο

τις οικογένειες των θυμάτων πολέμου

η φροντίδα για τους πρόσφυγες ήταν πιο οργανωμένη κατά την περίοδο 1917-1921, μολονότι :

η Ελλάδα βρισκόταν σε πολεμική αναμέτρηση

οι οικονομικές συνθήκες ήταν αντίξοες

δέχτηκαν περίθαλψη κατά διαστήματα περίπου 450.000 πρόσφυγες (σύμφωνα με στοιχεία των Υπηρεσιών του Υ.Π)

η μέριμνα για τους πρόσφυγες περιελάμβανε :

διανομή χρηματικού βοηθήματος (ιδιαίτερο επίδομα σε ιερείς, δασκάλους και επιμελείς μαθητές)

διανομή συσσιτίου (καθημερινά συσσίτια από το κράτος ή το Πατριωτικό Ίδρυμα σε προσφυγικές συνοικίες)

παροχή ιατρικής περίθαλψης (διορίστηκαν γιατροί, φαρμακοποιοί και μαίες, αποκλειστικά για τους πρόσφυγες)

χορήγηση φαρμάκων και νοσηλεία (σε νοσοκομεία δημόσια ή ειδικά διαμορφωμένα για περίθαλψη προσφύγων)

στέγαση σε προσωρινά καταλύματα, σε δημόσια και σε επιταγμένα ή μισθωμένα ιδιωτικά κτίρια

παροχή ενδυμάτων και κλινοσκεπασμάτων

βοήθεια για εύρεση εργασίας

δωρεάν μετακίνηση (ομαδική ή ατομική) για εύρεση στέγης και εργασίας ή για επιστροφή στις περιοχές της προηγούμενης εγκατάστασης.

4. Η παλιννόστηση

Η παλιννόστηση - η επιστροφή των προσφύγων

■ ξεκίνησε

τους τελευταίους μήνες του 1918

 μετά τον τερματισμό του πολέμου για την Τουρκία

■ Οκτώβριο του 1918

 συστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη Πατριαρχική Επιτροπή

είχε σκοπό την οργάνωση του επαναπατρισμού των εκτοπισμένων, με τη βοήθεια :

του Πατριαρχείου

ελληνικής κυβέρνησης

■ έγινε τμηματικά, με τη μέριμνα του Υπουργείου Περιθάλψεως

■ αρχικά επιτράπηκε να επιστρέψουν

οι ευπορότεροι

οι προερχόμενοι από ορισμένες μόνο περιοχές της Δυτικής Μικράς Ασίας

■ οι περισσότεροι πρόσφυγες επέστρεψαν μετά την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη (Μάιος 1919)

■ μέχρι το τέλος του 1920 είχε επιστρέψει η πλειονότητα των προσφύγων

       στη Μικρά Ασία

        στην Ανατολική Θράκη

Οι συνθήκες που βρήκαν στην πατρίδα τους ήταν άσχημες

■ πολλά σπίτια εκκλησίες και σχολεία είχαν καταστραφεί μερικώς ή εντελώς

■ σε κάποιες περιοχές, σε σπίτια Ελλήνων είχαν εγκατασταθεί Μουσουλμάνοι πρόσφυγες από βαλκανικές χώρες

□ Η "Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως'

■ ιδρύθηκε στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης

■ βοηθούσε όσους επέστρεφαν να αποκατασταθούν

στα σπίτια τους

και τις ασχολίες τους

Οι ειρηνικές μέρες δεν κράτησαν όμως για πολύ

□  Τον Αύγουστο του 1922, θα έπαιρναν πάλι το δρόμο της προσφυγιάς.