15.12.10


ΕΚΘΕΣΗ – ΕΚΦΡΑΣΗ Γ΄ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ
Η επίκαιρη αρχή της ανοχής
Ίσως να ήταν ωραίο να ζούσαμε σ' έναν κόσμο όπου οι συγχωριανοί μας, οι κοντοχωριανοί μας, οι κάτοικοι της γειτονικής πόλης και της μακρινής και ολό­κληρης της πατρίδας θα είχαν τις ίδιες αντιλήψεις με μας, θα πίστευαν στους ί­διους θεούς καί θα τους προσκυνούσαν με τον ίδιο τρόπο, θα μίλαγαν την ίδια γλώσσα, θα είχαν τις ίδιες ιστορικές μνήμες. Η ζωή θα κυλούσε σ' έναν παρά­δεισο «εθνικής καθαρότητας» που θα ήταν ταυτόχρονα και «φυλετική», θρη­σκευτική ή ό,τι άλλο. Χωρίς παραφωνίες, χωρίς μειονότητες που να ζητούν δι­καιώματα και προστασίες, με μόνες παραδεκτές αποκλίσεις σε κάποια θέματα πολιτικών επιλογών - αλλά κι αυτές μέσα σε προκαθορισμένα εθνικά πλαίσια. Πολλή τάξη και κάμποση πλήξη...
Το όραμα αυτό σπάνια ανταποκρίνεται σε κάποια πραγματικότητα και, στις μέρες μας, λιγότερο από άλλοτε. Και μόνες οι μετακινήσεις πληθυσμών, άλλες θελημένες κι άλλες αποτέλεσμα προσφυγιάς, που χαρακτηρίζουν την εποχή μας, θα αρκούσαν για να διαταράξουν την υποθετική αρμονία της καθαρότη­τας. Αλλά το φαινόμενο έχει, προπάντων στη Βαλκανική περιοχή μας, βαθύτε­ρες ιστορικές ρίζες: ύστερα από αιώνες διαβίωσης στο ενιαίο αλλά πολυεθνικό και πολυθρησκευτικό κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η γεωγραφία δεν αντιστοιχεί πια με καθαρά περιγράμματα εθνικής ή θρησκευτικής συνείδη­σης. Χριστιανός ή μουσουλμάνος, Έλληνας, Αρβανίτης ή Σλάβος, ο υπήκοος του σουλτάνου μπορούσε να ζήσει και να ριζώσει όπου ήθελε, ανάλογα με τις δουλειές του ή τις προτιμήσεις του ή κάποιες επιμιξίες. [...]
Το πρόβλημα μπορεί να πάρει διαστάσεις εκρηκτικές και δεν επιδέχεται πα­ρά μια μονάχα λύση: την αποδοχή της συμβίωσης μέσα στην πολυεθνικότητα και την πολυθρησκευτικότητα. Κάτω από αυτές τις συνθήκες υπέρτατη αρετή γίνεται η ανοχή: πλησίον δεν είναι μόνον όποιος μας μοιάζει, αλλά και όποιος διαφέρει ριζικά από μας - κι αυτόν πρέπει να μάθουμε να τον ανεχόμαστε ή, καλύτερα, να τον αγαπάμε, όπως είναι.
Οι εναλλακτικές λύσεις είναι λύσεις βαρβαρότητας. Η εθνική κάθαρση δεν ση­μαίνει παρά την εκμηδένιση του διαφορετικού και, βέβαια, ο αποτελεσματικότερος τρόπος εκμηδένισης είναι η θανάτωσή του. Αυτό που, από χρόνια τώρα, γίνε­ται στην τέως μεγάλη Γιουγκοσλαβία είναι η ίδια βαρβαρότητα που προκάλεσε και παλαιότερα τις γενοκτονίες (Αρμένιοι, Κούρδοι, Εβραίοι, Τσιγκάνοι, Τιμόρ στον Ει­ρηνικό, αντίπαλες φυλές στην Αφρική, εκχριστιανισμός της Κεντρικής Αμερικήςο κατάλογος είναι ατέλειωτος). Κοινή ρίζα όλων αυτών των εγκλημάτων κατά τμημάτων της ανθρωπότητας είναι η αναγωγή του διαφορετικού σε εχθρικό.
Ως αντίδοτο μπορεί να λειτουργήσει η μετριοπάθεια κάποιου σχετικισμού. Ο φανατισμός της απόλυτης αλήθειας σβήνει τα περιθώρια ανοχής: αν η αλή­θεια είναι μία και την κατέχουμε «εμείς», όλοι οι άλλοι πλανώνται και η παρου­σία τους (ακόμα και στη ζωή) δεν είναι παρά μια ανωμαλία, μια επιβίωση της πλάνης, κάτι που η φυσική εξαφάνισή του θα αποκαταστήσει την κανονική τάξη των πραγμάτων. Στο χριστιανικό κυνήγι των αιρέσεων, η ανωμαλία λεγόταν α­μαρτία και η καταπολέμηση της αμαρτίας γινόταν με το θάνατο του αμαρτω­λού, στη φωτιά ή με άλλα μέσα. Και με τη συνείδηση πάντα ήσυχη, αφού όλα γί­νονταν για την προάσπιση της μιας και μόνης αλήθειας.
Η αριθμητική σχέση των διαφόρων εθνικών ή θρησκευτικών ομάδων δεν πρέπει να έχει αποφασιστική σημασία. Βεβαίως, στη δημοκρατία οι περισσότε­ροι αποφασίζουν, αλλά σε ευαίσθητα συνειδησιακά θέματα το καλύτερο είναι κανείς να μην αποφασίζει για κάποιον άλλον. Δεν αρκεί η εξασφάλιση ενός συ­στήματος προστασίας των μειονοτήτων, με κάποια δικαιώματα και με περισσό­τερα παράπονα. Το θέμα είναι πώς κανείς δεν θα αισθάνεται ως μειονότητα. Κι αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον όταν ο κρατικός μηχανισμός υιοθετεί μια στάση ουδετερότητας, αφήνοντας τις διάφορες εθνικές ή θρησκευτικές ο­μάδες να αναπτύσσουν παράλληλα τις δραστηριότητες τους, χωρίς κρατικές προτιμήσεις και ευλογίες. [...]
Γεώργιος Α. Κουμάντος, από τον Τύπο

Θέματα:
1. Να ενημερώσεις την τάξη σου για το περιεχόμενο του κειμένου με γραπτή περίληψή του σε 100-120 λέξεις.                                                                                                                                                                       
2. Πότε ένας άνθρωπος είναι, κατά το συγγραφέα, ανεκτικός και πότε ένα κράτος;                             
3. Με ποιο επιχείρημα τεκμηριώνει ο συγγραφέας τη θέση που διατυπώνει στην τέταρτη παράγραφο του κειμένου: «Οι εναλλακτικές λύσεις είναι λύσεις βαρβαρότητας» και πώς επιβεβαιώνει την επιχειρηματολογία του;                                                                                                                                                                            
4. Να γράψεις έναν πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφο του κειμένου.                                                        
5. Συμπλήρωσε τα κενά τοποθετώντας στον κατάλληλο τύπο τις λέξεις εθνικότητα, εθνότητα, εθνικός, εθνικισμός, εθνικιστικός, το έθνος.
α) Η ιστορία………………μας είναι μακραίωνη.
β)Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στα Βαλκάνια έντονη αναζωπύρωση………………ανταγωνισμών και συγκρούσεων.
γ) Η φανατική προσήλωση στα………………ιδεώδη οδηγεί, συνήθως, σε ……………… .
δ) Έχει γαλλική υπηκοότητα, αλλά είναι ελληνικής……………… .
ε) Ένα από τα κύρια γνωρίσματα μιας………………είναι η γλώσσα της.                                             

6. Συμπλήρωσε ένα ουσιαστικό σε γενική πτώση, όπως στο παράδειγμα που ακολουθεί, και σχημάτισε ονοματικά σύνολα.
ανοχή              προσβολής
κατοχή                        ………………
ενοχή              ………………
συνοχή                        ………………
παροχή            ………………                                                                                

7. Να χρησιμοποιήσεις σε προτάσεις τις λέξεις του κειμένου ρίζα και εκρηκτικός με την κυριολεκτική και μεταφορική τους σημασία.                                                                                                                            
8. Να γράψεις ένα άρθρο για τις επιπτώσεις του εθνικισμού τόσο στις διεθνείς σχέσεις των χωρών όσο και στην κοινωνική και πολιτική ζωή ενός έθνους. Η έκταση του κειμένου σου να είναι 450 – 500 λέξεις.          


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου