9.7.09

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ

ΟΜΑΔΑ Α

Α. 1. Τι γνωρίζετε για τα δάνεια που παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα μετά το 1917 αλλά και για τις επιπτώσεις που προκάλεσε αυτή η δανειοδότηση στο εσωτερικό της χώρας μέχρι και τη Μικρασιατική καταστροφή;
15 ΜΟΝΑΔΕΣ

Α. 2. Να περιγράψετε τις συνέπειες που προκάλεσαν στην ελληνική κοινωνία οι Βαλκανικοί πόλεμοι και την κατάσταση που βρισκόταν η Ελλάδα στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
10 ΜΟΝΑΔΕΣ

Α. 3. Στον παρακάτω πίνακα να αντιστοιχίσετε τα γράμματα της στήλης Α με τους αριθμούς της στήλης Β΄.
Στήλη Α΄ Στήλη Β΄
α. Πάουερ 1. Διεθνείς Συναλλαγές στο εμπόριο
β. Ούλεν 2. Εταιρία Ύδρευσης
γ. Κλήριγκ 3. Ηλεκτρική Εταιρία
δ. Φεντερασιόν 4. Εργατική πολυεθνική οργάνωση
4 ΜΟΝΑΔΕΣ
Α. 4. α. Να γράψετε το γράμμα της σωστής απάντησης:
• Η Τράπεζα της Ελλάδος ανέλαβε:
α. τη χορήγηση δανείων
β. την έκδοση χαρτονομίσματος
γ. την αγορά χρυσού από το εξωτερικό
δ. τον έλεγχο των άλλων τραπεζών.

β. Αφού επιλέξτε τη σωστή απάντηση, αναπτύξτε σύντομα τις συνέπειες που επέφερε στην ελληνική οικονομία η λειτουργία της Τράπεζας της Ελλάδας.
6 ΜΟΝΑΔΕΣ

Α. 5. Ποιες προσπάθειες κατέβαλε η ελληνική κυβέρνηση για να αποτρέψει την οικονομική κρίση του 1932 και πώς επέδρασε η κρίση αυτή στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας;
15 ΜΟΝΑΔΕΣ

ΟΜΑΔΑ Β
Β. 1. ΠΗΓΗ 1
Ελάχιστα καινούργια εργοστάσια υπάρχουν. Θα µιλήσουµε γι’αυτά παρακάτω. ∆ίπλα σε αυτά τα σύγχρονα εργοστάσια συναντάµε ακόµα κλώστριες, υφαντουργούς και τεχνίτες µε λίγα εργοστάσια των οποίων η εργασία είναι περίπου αποκλειστικά χειρωνακτική. Εργάζονται για ατελείωτες ώρες µέσα σε θλιβερά σκοτεινά κτίρια,όπου δεν βρίσκουν ούτε έστω θέση για να κάτσουν ,ή χώρους υγιεινής.Το βράδυ φεύγουν από την εργασία τους µε τα χέρια βρώµικα για να ξαναέρθουν το επόµενο πρωί ,στην ίδια ακριβώς κατάσταση , να ξαναρχίσουν τη δουλειά τους.
Η σκοτεινή και νοσηρή ατµόσφαιρα µέσα στην οποία µοχθούν για ώρες ,δεν ανταµείβεται µε κανενός είδους άνεση στην οικογενειακή τους ζωή .Η αξιολύπητη και αρρωστηµένη όψη πολλών εργατών αποδεικνύει τον υπερβολικά σκληρό µόχθο που επιβάλλεται σ’αυτούς. Ο λαµπρός ήλιος της Ελλάδος σπάνια διεισδύει σ’ αυτά τα ανθυγιεινά εργοστάσια, ιδιαίτερα σε αυτά των Τρικάλων και της Καλαµάτας, όπου ο αέρας δεν βρίσκει έστω και µία διέξοδο για να ανανεώσει τη χαλασµένη ατµόσφαιρα των χώρων όπου παρασκευάζονται τρόφιµα, όπως ψωµί ,ζυµαρικά, ελαιόλαδο ή σταφίδες, ταυτόχρονα µε άλλα είδη.
Η εργάσιµη ηµέρα στην Ελλάδα είναι µεγάλη, µακρύτερη από οποιουδήποτε αλλού. Κανείς εργάτης δεν φαντάζεται τα καλά και ευεργετικά που θα έφερνε η ηµέρα των οκτώ εργάσιµων ωρών .∆εν γνωρίζουν παρά την εργάσιµη των δέκα,το λιγότερο, ενώ συνήθως η εργασία τους διαρκεί 12 ή 14 ώρες,χωρίς κανενός είδους επίδοµα ή επιπλέον αµοιβή .Οι απεργίες ήταν πρακτικά άγνωστες µέχρι το 1909.Οι µόνες αξιοµνηµόνευτες απεργιακές κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα από τότε ήταν τρεις και αφορούσαν την πρωτεύουσα.Αλλά το κοινό έδωσε ελάχιστη προσοχή σ’αυτές τις φασαρίες και οι απεργοί έκριναν ότι οι προσπάθειές τους τους κόστιζαν ακριβά .∆εν ξαναδοκίµασαν από τότε.
Τα σωµατεία έκαναν προόδους εδώ και µερικά χρόνια και σχεδόν όλες οι βιοµηχανίες έχουν τις ενώσεις και τις αδελφότητές τους...Οι γυναίκες δεν γίνονται δεκτές ως µέλη των σωµατείων .
∆εν υπάρχει νόµος στην Ελλάδα που να υποχρεώνει τους εργοδότες να αποζηµιώσουν τους εργάτες που έπεσαν θύµατα ατυχήµατος,και οι ίδιοι οι εργάτες είναι πολύ φτωχοί ώστε να ασφαλιστούν για τους κινδύνους.Σε µερικές περιπτώσεις ο ιδιοκτήτης αναλαµβάνει να συνδράµει µε έξοδά του τους εργαζόµενους σε αυτόν ή να τους πληρώσει τους µισθούς που έχασαν εξαιτίας κάποιας αρρώστειας.Οι Έλληνες είναι από τη φύση τους είναι καλοί και φιλεύσπλαχνοι...
Η κυβέρνηση οφείλει να εκδώσει έναν ειδικό νόµο για την παιδική εργασία.Σε πολλά εργοστάσια,ιδιαίτερα στη Θεσσαλία, την Αρκαδία και τη Μεσσηνία, ξαφνιάστηκα απο τη µικρή ηλικία των παιδιών που τα ανάγκαζαν να εργαστούν, αγόρια 8 έως 10 χρόνων και κορίτσια 6 ή 7 χρόνων. Οι αµοιβές τους, αν και είναι ελάχιστες, είναι καλοδεχούµενες από τις οικογένειές τους,γιατί συµπληρώνουν το πενιχρό οικογενειακό εισόδηµα. ∆εν είναι όµως αξιοθρήνητο να σκέφτεται κανείς ότι τόσο µικρά παιδιά εργάζονται έγκλειστα για 10 ή 12 ώρες σε τέτοια ατµόσφαιρα και µε τέτοιους όρους εργασίας ;
( Percy Martin, La Grece nouvelle,Paris,Libraire orientale et americaine,1913,σ.176- 177).

1. Αφού µελετήσετε το παραπάνω παραθέµα να παρουσιάσετε τις συνθήκες εργασίας στα ελληνικά εργοστάσια.
25 ΜΟΝΑΔΕΣ
Β. 2. ΠΗΓΗ 1
Οι πρόσφυγες
Η προσφυγιά κίνησε κι απλώθηκε σ’ ολόκληρη την έκτασή της Ελλάδας, σαν το ποτάµι που ξεχείλισε και έχασε τη στράτα του, σαν το πεινασµένο κοπάδι ν’ αναζητάει βοσκή. Οι καταυλισµοί και οι περιµαντρωµένοι χώροι δεν τη χωρούσαν πια και δεν την κρατούσαν. Ενάµισυ εκατοµµύριο πεινασµένα στόµατα... Ενάµισυ εκατοµµύριο φτηνά χέρια... Ενάµισυ εκατοµµύριο διψασµένοι άνθρωποι για δουλειά, για γαλήνη, για ελπίδα, τριγυρνούσαν στους δρόµους της Ελλάδας µε τα χέρια στις τσέπες της ανέχειας! Έβγαλε ο πρόσφυγας τη ζωή του στον πλειστηριασµό της φτήνιας όσο-όσο. Για ένα µεροκάµατο στο εργοστάσιο. Για µια χούφτα καλαµπόκι στα χωράφια... Κι ήταν κι άλλες χιλιάδες που τράβηξαν κατά τα έλη, ατέλειωτα έλη και µιλιούνια κουνούπια. Είχαν γίνει οι άνθρωποι σαν την κίτρινη φυλή. Σωστοί κούληδες. Και τα «εγγειοβελτιωτικά έργα και η αποξήρανσις των ελών» κουδούνιζαν σε κάθε εκλογική περίοδο, το ίδιο κούφια κι άκαρπα όπως και η «αστική αποκατάστασις των προσφύγων».
Διδώ Σωτηρίου, Οι νεκροί περιµένουν.
[Πηγή: Ιστορία νεότερη και σύγχρονη, τεύχος Γ΄, Γ΄ Λυκείου, σ. 197]
ΠΗΓΗ 2
Αντιµετώπιση του προβλήµατος Αποκατάστασης των Προσφύγων από το κράτος
Στην Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων το ελληνικό δηµόσιο παραχώρησε εκτάσεις 5.000.000 στρεµµάτων, αξίας 13.000.000 λιρών περίπου για να πραγµατοποιήσει το έργο της αποκαταστάσεως. Οι εκτάσεις αυτές προέρχονταν από τις ακόλουθες πηγές: 1) δηµόσιες γαίες, 2) απαλλοτριώσεις και επιτάξεις ιδιωτικών γαιών βάσει και της αγροτικής µεταρρυθµίσεως και 3) ιδιοκτησίες των µουσουλµάνων που µεταφέρθηκαν στην Τουρκία.
Για να ενισχυθούν οι προσφυγικές οικογένειες της υπαίθρου η επιτροπή και η κυβέρνηση διένειµαν πάνω από 245.000 ζώα και µεγάλες ποσότητες γεωργικών εργαλείων. Τα 2/3 των εξόδων της επιτροπής δαπανήθηκαν στη Μακεδονία µε αποτέλεσµα να αναζωογονηθεί το τµήµα αυτό της Ελλάδος σε τέτοιο βαθµό, ώστε σύµφωνα µε τις εντυπώσεις του John Campell1 το 1930, δυσκολευόταν κανείς να αναγνωρίσει το έρηµο τόπο του 1923 -«εκεί που προηγουµένως έβλεπες τεράστιες ακαλλιέργητες εκτάσεις υπάρχουν σήµερα χωριά που ανθούν, γεµάτα ζώα και µε φανερά τα σηµάδια της ανέσεως, και σε µερικές περιπτώσεις της ευµάρειας ... Τα αποτελέσµατα αυτά οφείλονται κυρίως στο θάρρος, την ενεργητικότητα, την εργατικότητα και τη δεκτικότητα σε νέες ιδέες που χαρακτηρίζουν και την πλειοψηφία των προσφύγων».
Ωστόσο, αν η εγκατάσταση των προσφύγων σε αγροτικές περιοχές, που αποτέλεσε και το κύριο έργο της Ε.Α.Π. και απορρόφησε το µεγαλύτερο µέρος των πόρων που διέθετε, πραγµατοποιήθηκε µε αρκετή επιτυχία, η εγκατάσταση στα αστικά κέντρα παρουσίασε πολύ µεγαλύτερες δυσχέρειες ...
Η εγκατάσταση στα αστικά κέντρα στοίχισε στην Ε.Α.Π. το 1/5 από ό,τι οι αγροτικές εγκαταστάσεις στο τέλος του 1929 η επιτροπή είχε κτίσει 27.000 περίπου κατοικίες σε 125 νέους συνοικισµούς και το κράτος 25.000 κατοικίες, χωρίς να λυθεί το πρόβληµα της άθλιας διαβιώσεως σε αυτοσχέδιες τσίγγινες παράγκες 30.000 περίπου προσφυγικών οικογενειών. ...»
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόµος ΙΕ΄, σ.302.
ΠΗΓΗ 3
Η δεκαετία των πολέµων ανάµεσα στα 1912 και 1922 είχε αναστατώσει την οικονοµία της Παλαιάς Ελλάδας. Η χώρα δεν είχε το χρόνο να αναπτύξει τα φτωχά, αλλά εν δυνάµει πλούσια εδαφικά της κέρδη. Η µαζική εισροή προσφύγων συνέβη σε µια περίοδο που τα ελληνικά δηµόσια οικονοµικά βαρύνονταν από στρατιωτικά έξοδα και που η Ελλάδα ήταν αποκλεισµένη από τις χρηµαταγορές της Ευρώπης. Ήταν φανερό ότι η οικονοµική ανασυγκρότηση µπορούσε να χρηµατοδοτηθεί µόνο µε τον εξωτερικό δανεισµό. Η διαδικασία ξεκίνησε µε το πρσφυγικό δάνειο του 1924 από την Κοινωνία των Εθνών και συνεχίστηκε, µετά το διάλειµµα του Πάγκαλου, µε περαιτέρω διαπραγµατεύσεις µεταξύ της Κ.Τ.Ε. και των ελληνικών αρχών, καταλήγοντας σε µαζικές εισαγωγές ξένου κεφαλαίου και τεχνικής βοήθειας, από το 1928 και µετά.
Mark Mazower, Οικονοµική πολιτική στην Ελλάδα, 1932-1936

Αφού µελετήσετε τα παραθέµατα και λάβετε υπόψη τις σχετικές πληροφορίες του βιβλίου σας:
α) Να παρουσιάσετε τις ενέργειες στις οποίες προέβη το ελληνικό κράτος για να αντιµετωπίσει το πρόβληµα της αποκατάστασης των προσφύγων.
β) Να εκτιµήσετε την αποτελεσµατικότητα των ενεργειών αυτών.
25 ΜΟΝΑΔΕΣ

Καλή Επιτυχία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου